«Η ζωή μου ήταν μια ξένη ζωή. Δεν ήταν μια καλή ζωή.»
Υπάρχει κάτι τόσο σπαρακτικό όταν μια γυναίκα στα 80 της χρόνια παραδέχεται με ένα πικρό χαμόγελο στα χείλη πως στη ζωή της δεν υπήρξε ποτέ καλή μοιρασιά ανάμεσα στις καλές και τις κακές στιγμές. Δεν έχει σημασία αν αυτή η γυναίκα είναι μια άγνωστη γυναίκα μέσα στο πλήθος ή μια από τις μεγαλύτερες σταρ της μουσικής βιομηχανίας. Το θάρρος που κρύβει μέσα της μια τέτοια παραδοχή, πρώτα στον εαυτό σου και μετά δημόσια, είναι η ίδια, πρώτο σημαντικό βήμα αν διεκδικείς το δικαίωμα να συνεχίζεις να ζεις χωρίς φόβο.
Ισως γι’ αυτό και το ντοκιμαντέρ των Νταν Λίντσεϊ και Τ.Τζέι. Μάρτιν που κάνει την παγκόσμια πρεμιέρα του στο 78ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Βερολίνου πριν προβληθεί στο ΗΒΟ, μιλάει πριν από τη σταρ Τίνα Τέρνερ για μια γυναίκα με το όνομα Τίνα που το 1981, μετά από μια μακρά περίοδο φήμης και φαινομενικής ευτυχίας, αποκάλυψε με ένα δημοσίευμα στο περιοδικό People που έκανε το γύρο του κόσμου πως υπήρξε το θύμα μιας φρικτής, παρατεταμένης, ανείπωτης κακοποίησης με θύτη τον μέντορα, καλλιτεχνικό συνεργάτη και σύζυγό της, Αϊκ Τέρνερ.
Ο Καρλ Αρινγκτον που πήρε την επίμαχη συνέντευξη πίσω στο 1981 μιλάει, λέγοντας πως η Τίνα Τέρνερ ήταν αποφασισμένη να μιλήσει, να πει τα πάντα, κάθε ανατριχιαστική λεπτομέρεια της βίαιης σχέσης της, με μοναδικό σκοπό να τα πει και μετά να ξεχάσει για πάντα. Οπως αναφέρει χαρακτηριστικά, αυτό δεν συνέβη ποτέ, αφού αυτή η ιστορία της σημάδεψε όλη της τη ζωή, επαγγελματική και προσωπική.
Διαβάστε ακόμη: Berlinale 2021: To Flix βλέπει και γράφει για όλες τις ταινίες που διεκδικούν τη φετινή Χρυσή Αρκτο
Τινα και Αϊκ Τέρνερ, 1975
Ετσι ξεκινάει το «Tina», πριν πάρει τα πράγματα με τη σειρά, ξεκινώντας από την γνωριμία της Τίνα Τέρνερ με τον μουσικό, «πατέρα», εραστή Αϊκ, το θυελλώδη έρωτά τους, τον σέξι αέρα που έφεραν μαζί στα μπλουζ και τα γκόσπελ στα τέλης των 50s, τον απόλυτο έλεγχο του Πυγμαλίωνα (Δρ. Φρανκενστάιν - αναφέρεται στο ντοκιμαντέρ) στην Ελάίζα του, χρονολογικά γεγονότα που κάνουν την ιστορία να ακούγεται ξανά, μετά από τόσα χρόνια το ίδιο επώδυνη, το ίδιο αποκαλυπτική για το θέμα της κακοποίησης, του φόβου που προκαλεί, της ενοχής που πλημμυρίζει το θύμα, της «φυλακής» που δημιουργεί.
Εγκλωβισμένη σε μια κακοποιητική - και εδώ σχεδόν μέχρι τα όρια της απόπειρας διαρκούς δολοφονίας - σχέση, αλλά και σε μια καριέρα ενορχηστρωμένη (από το όνομα της, μέχρι την αμοιβή της, μέχρι τα διαλείμματα ανάμεσα στις εξαντλητικές εμφανίσεις της) από κάποιον άλλο που εκτοξευόταν από το ένα σόου στο άλλο, η Τίνα Τέρνερ πλήρωσε τη διασημότητα της με ένα τίμημα που απέκρυψε για δύο ολόκληρες δεκαετίες. Είναι η ιστορία του «What's Love Got to Do With It» που γυρίστηκε το 1993 με την Αντζελα Μπάσετ στο ρόλο της Τίνα Τέρνερ και τον Λόρενς Φίσμπερν, στο ρόλο του Αϊκ Τέρνερ, βασισμένο στο αυτοβιογραφικό «I, Tina» που έγραψε η Τέρνερ το 1986. Το «ξαναθυμάται» η ίδια εδώ με τη φωνή της, από τις κασέτες που κράτησε ο Αρινγκτον από το 1981, σε ένα ντοκιμαντέρ που δεν προσποιείται τίποτα περισσότερο από την προσπάθεια του να τιμήσει με παραδοσιακό, αλλά βαθύ, ειλικρινή τρόπο και με οδηγό την ίδια την πρωταγωνίστριά του τη διαδρομή μιας υπερταλαντούχας, μοναχικής, βαθιά πληγωμένης γυναίκας που δεν κατάφερε ποτέ να νιώσει ότι της προσφέρουν πραγματική αγάπη. Και μαζί να εξηγήσει με αδιαφιλονίκητους όρους τα γεγονότα την ιστορία της.
Βιογραφικά στοιχεία που διατρέχουν τη μαύρη φυλή και τους αγώνες τους - δίνοντας το στίγμα μιας σχεδόν καρμικής διαδοχής, ιστορικές αναφορές που τρέχουν παράλληλα με την προσωπική καταξίωση της στη μουσική βιομηχανία, η δεκαετία του ’70 που έφτασε την καριέρα του ζευγαριού και τη σχέση τους σε δυσθεώρητα ύψη επιτυχίας και βίας αντίστοιχα, η καταφυγή της στο Βουδισμό, η σταδιακή της απομάκρυνση από τον Αϊκ Τέρνερ, η απόδραση, το διαζύγιο, η επόμενη μέρα που ήταν γι' αυτήν σαν την «προσωπική της 4η Ιουλίου», μια μέρα με τον ήχο των πυροτεχνημάτων να αντηχούν την ελευθερία της.
Είναι λογικό - ακόμη και ειδικά ως ένα ντοκιμαντέρ παραγωγής του 2020, σε ένα κόσμο που παλεύει, όχι πολύ επιτυχημένα, να βρει όλους του σωστούς τρόπους για να «αφηγηθεί» και να «ακούσει» ιστορίες κακοποίησης - το «Tina» να αναλώνει το μεγαλύτερο μέρος του στον αγώνα της Τίνα Τέρνερ να ξεφύγει από τον Αϊκ Τέρνερ και στη συνέχεια από τη σκιά του. Οι έμπειροι Νταν Λίντσεϊ και Τ.Τζέι. Μάρτιν (Οσκαρ ντοκιμαντέρ για το «Undefeated» το 2011) όμως, ενδιαφέρονται περισσότερο για πώς αυτή η γυναίκα μετέτρεψε το ανοιχτό τραύμα της σε ένα διαρκές εκρηκτικό μίξερ από περίσσιο ταλέντο, απενοχοποιημένη σεξουαλικότητα, rock ’n’ roll, γκλάμουρ, σκληρή δουλειά, γυναικεία ενδύναμωση, ιλιγγιώδεις ανόδους και πτώσεις και συνεχείς εκρήξεις μεταμορφώσεων και επανασυστήσεων, του κόσμου με την Τίνα, της Τίνα με τον κόσμο.
Ολοι όσοι μιλούν στο ντοκιμαντέρ (σε συνεντεύξεις αρχείου ή και σημερινές) παραδέχονται πως τα τραύματα κλείνουν, αλλά τα σημάδια παραμένουν.
Το παραδέχεται και η ίδια η Τίνα Τέρνερ, που, τώρα στα 80 της χρόνια, μπορεί να μιλάει εύκολα (;) για μια ζωή «ξένη» στην ίδια, αλλά την ακούς να πονάει κάθε φορά που παραδέχεται πως η δική της ενηλικίωση έγινε στα 40 της χρόνια, όταν κατάφερε να γίνει αφεντικό του εαυτού της, όταν αποφάσισε να μην κρυφτεί από τίποτα και από κανέναν και να μην παραδώσει τα όπλα σε κάθε σκοτεινή στιγμή του παρελθόντος, την περηφάνια της όταν επέστρεφε σε διαρκή come backs κάθε φορά διεκδικώντας τη θέση που έχει σήμερα ως μια από τις σπουδαιότερες και επιδραστικότερες της ιστορίας της μουσικής.
Αυτός ο διαρκής αγώνας - ο ρυθμός του ντοκιμαντέρ στο δεύτερο μέρος ειδικά υπενθυμίζει με κοφτό μοντάζ και επίθεση αρχειακού υλικού την ταχύτητα με την οποία η Τίνα Τέρνερ μεσουράνησε στα 80s για να χαθεί ξανά και να επιστρέψει στα 90s - ακόμη περισσότερο από την κλασική δισκογραφία της και την επίδραση της σε όλο το φάσμα της σύγχρονης μουσικής, είναι η δική της σπουδαία λυτρωτική από κάθε άποψη παρακαταθήκη. Και έρχεται από μια γυναίκα που το όνομα της ήταν Ανά Μέι ή όπως την γνωρίζουν όλοι, Τίνα.
Το 71ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Βερολίνου διεξάγεται σε δύο μέρη: από την 1η μέχρι και τις 5 Μαρτίου - μόνο για δημοσιογράφους και επαγγελματίες και από τις 9 έως τις 20 του Ιουνίου για το κοινό. Διαβάστε όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε για το Φεστιβάλ εδώ.
