Ο Μπένεντικτ Κάμπερμπατς όχι μόνο δεν είναι ρατσιστής, αλλά έχει βγει πολλές φορές μπροστά στηρίζοντας την ισότητα ανάμεσα στους ανθρώπους - ανεξαρτήτου καταγωγής, σεξουαλικότητας και ιδεολογίας. Την πάτησε όμως γιατί στη ροή του λόγου του, δίνοντας συνέντευξη στο «The Tavis Smiley Show» (και μάλιστα σε μία συζήτηση όπου υποστήριζε ότι χαίρει περισσότερων ευκαιριών στον κινηματογραφικό χώρο από ό,τι ο Ντέιβιντ Ογιέλοου κι αυτό είναι απαράδεκτο), χρησιμοποίησε το επίθετο «έγχρωμος» («colored actors»).
Ο ίδιος ανέλαβε όλη την ευθύνη αμέσως μόλις συνειδητοποίησε τι είπε, αλλά ας εξετάσουμε λίγο αν δικαίως τα έχει χαμένα. Επί χρόνια, τα επίθετα «μαύρος», «έγχρωμος» και φυσικά «νέγρος» είχαν αρνητική βαρύτητα γιατί τα χρησιμοποιούσαν υποτιμητικά, υποβιβαστικά, βίαια, ρατσιστικά. Με την πολιτική ορθότητα προέκυψε ο όρος «αφροαμερικανός», αλλά... αν δεν είσαι Αμερικανός; Ακολούθησαν διάφορες ιδέες (όπως το «μη λευκός» / «non white») αλλά δεν είναι ούτε απόλυτα επιτυχημένες, ούτε το ίδιο εύχρηστες σε όλες τις γλώσσες του κόσμου.
Και τα τελευταία χρόνια έγινε η πιο θεαματική αλλαγή. Οι αφροαμερικανοί (και δεν μιλάμε για την αργκό «nigga» μεταξύ τους προσφώνηση) στέκονται πλέον με επιμονή στην επαναφορά του «μαύρος» και προσπαθούν με στιβαρότητα να ξορκίσουν τους παλιούς συνειρμούς και να το καθιερώσουν ως ένα καθαρό, χωρίς δεύτερο επίπεδο, επίθετο που τους χαρακτηρίζει. Δεν είναι φυσικά τόσο απλό, γιατί κανένας συνάδελφος του Κάμπερμπατς δε θα δεχόταν (και πολύ σωστά) το επίθετο «κίτρινος», για παράδειγμα.
Κάποιος θα πει: όλα αυτά είναι λέξεις, την πολιτική ορθότητα πρέπει να ξορκίσουμε. Οχι, διαφωνούμε - ακόμα κι αν υπάρχει ένα ποσοστό αλήθειας σ' αυτή τη δήλωση. Γιατί η ρατσιστική μας ιστορία είναι αρκετά πρόσφατη και φάουλ εκφράσεις ξεστομίζουμε όλοι, σε όλες τις χώρες και τους πολιτισμούς του κόσμου (π.χ. «γύφτος»). Είναι καθήκον μας να σκεφτόμαστε πριν μιλήσουμε και να απευθυνόμαστε με σεβασμό κι όχι να επαναλαμβάνουμε ακόμα και ασυνείδητα ρατσιστικές εκφράσεις που μας πέρασαν με ομφάλιο λώρο παλιότερες γενιές.
Διαβάστε ακόμα: Γκάρι Ολντμαν: «Θα έπρεπε να αποτελώ παράδειγμα προς μίμηση και είμαι ένας μαλάκας»
Οπότε τι κάνουμε; Μιλάμε περιφραστικά και χωρίς να διευκρινίζουμε, όπως στην απολογία του ο Κάμπερμπατς; Γιατί αν ένα πράγμα έχει ενδιαφέρον είναι ότι απολογείται, αλλά δεν διορθώνει, δεν αντικαθιστά με τη σωστή έκφραση. Ισως γιατί αυτή δεν υπάρχει. Ο ίδιος βέβαια δεν μπορούσε να κάνει διαφορετικά από μια επίσημη απολογία. Πρώτον, γιατί από ό,τι φαίνεται είναι ένας πολιτικοποιημένος άνθρωπος που δεν συνειδητοποίησε το φάουλ του και ζήτησε συγγνώμη από καρδιάς. Δεύτερον, γιατί βρίσκεται σε προ-οσκαρική περίοδο, γιατί η καριέρα του έχει πάρει φόρα και κάτι τέτοιο, το ξέρουμε καλά, δε θα του το συγχωρούσε το Χόλιγουντ.
Διαβάστε λοιπόν τι είπε:
«Είμαι συντετριμμένος γιατί κατάλαβα ότι αυτό που είπα ήταν προσβολή. Χρησιμοποίησα έναν ξεπερασμένο όρο και ζητώ ειλικρινά συγγνώμη. Δεν έχω καμία δικαιολογία για την συμπεριφορά μου, είμαι βλάκας και συναισθάνομαι ότι έθιξα τους συναδέλφους μου. Ελπίζω το παράδειγμά μου να φέρει στο φως την αναγκαιότητα του να προσέχουμε τι λέμε, να είμαστε ακριβείς και να μην προσβάλουμε τους γύρω μας. Ακόμα πιο ντροπιαστικό για μένα ήταν το γεγονός ότι την ίδια στιγμή που χρησιμοποίησα μια τέτοια έκφραση προσπαθούσα να επιχειρηματολογήσω για το αντίθετο: συζητούσα την ανισότητα ανάμεσα στους βρετανούς ηθοποιούς κι ότι οφείλουμε να πάρουμε δραστικά μέτρα στην κινηματογραφία μας για να την εξαλείψουμε. Πραγματικά αισθάνομαι ηλίθιος και ζητώ συγγνώμη από τους ανθρώπος που άθελά μου προσέβαλα...»
Διαβάστε περισσότερα:
