Μια ζωή σαν μυθιστόρημα, ή σαν ταινία, έζησε η Σάντα Γιάκο, ανατρέποντας κάθε κοινωνική νόρμα της δικής της, ακόμα και της δικής μας εποχής.
Η Σάντα γεννήθηκε στο Τόκιο, το 1871, ένα από τα δώδεκα παιδιά μιας «καλής» οικογένειας. Η μητέρα της, μια καλλονή της εποχής, ήταν εγγονή δικαστή και κόρη του ιδιοκτήτη του Echizen-ya, ενός πρώιμου πολυκαταστήματος στην εμπορική συνοικία της πόλης, όπου λειτουργούσε και βιβλιοπωλείο και ανταλλακτήριο συναλλάγματος. Ο πατέρας της, ο φιλήσυχος και καλοσυνάτος Χισατζίρο, τόσο ήρεμος που οι γνωστοί του τον αποκαλούσαν Βούδα, ανέλαβε το πολυκατάστημα με το γάμο του. Μόνο που το οικονομικό κραχ της Ιαπωνίας στα τέλη του 1870 οδήγησε την οικογένεια στην πτώχευση. Οι γονείς της Σάντα άνοιξαν ένα ενεχυροδανειστήριο και, παράλληλα, έστειλαν την 4χρονη κόρη τους να δουλεύει ως καθαρίστρια σ' ένα από τα σπίτια με τις γκέισες, με διευθύντρια την Καμεκίτσι που, με το θάνατο του Χιαστζίρο τρία χρόνια αργότερα, υιοθέτησε τη μικρή. Το 1883, στα δώδεκά της, η Σάντα έγινε μαθητευόμενη γκέισα, με το όνομα Γιάκο και... εξαιρετικές προοπτικές.
Διαβάστε ακόμη: Χέντι Λαμάρ | Η καλλονή που... επινόησε το wi-fi;
Η Καμεκίτσι, αποφασισμένη να δώσει στη Σάντα κάθε δυνατό εφόδιο, την έστειλε να μάθει γραφή και ανάγνωση - σε μια Ιαπωνία όπου μόλις το 1870 είχε ανοίξει το πρώτο σχολείο θηλέων - κι επιπλέον τζούντο, ιππασία και μπιλιάρδο. Με την ενηλικίωσή της, η Σάντα, πια επισήμως γνωστή ως Γιάκο, έγινε η γκέισα του Πρωθυπουργού Ιτο Χιρομπούμι. Ταυτόχρονα, ανακάλυψε την αγάπη της για το χορό και την ηθοποιία, αναλαμβάνοντας, καμιά φορά και μπροστά σε κοινό, τους περίπλοκους, περιορισμένους σε άντρες ηθοποιούς, ρόλους του Καμπούκι. Οταν η Γιάκο γνώρισε τον νεαρό, ανερχόμενο ηθοποιό Οτοτζίρο Καγουακάμι τον ερωτεύτηκε και σύντομα οι δυο τους παντρεύτηκαν, με τη Γιάκο να συνεχίζει να δουλεύει και ως γκέισα, για να συντηρεί οικονομικά και τους δυο τους.
Ο Οτοτζίρο, εκτός από άπιστος (διατηρώντας παράλληλα μια δεύτερη οικογένεια), ήταν και σκορπιοχέρης: βρισκόμενο σε μεγάλη ανάγκη από χρήματα, το ζευγάρι δέχτηκε την πρόταση του επιχειρηματία Γιουμίντο Κουσιμπούκι ο οποίος, ως ατζέντης στον κόσμο του entertainment, διοχέτευε ιαπωνικούς θιάσους στο πρόθυμο για εξωτισμό κοινό της Αμερικής. Στις 30 Απριλίου του 1899, η Γιάκο, ο Οτοτζίρο κι ο 18μελής θίασός του, έπλευσαν από το Τόκιο ως το Σαν Φρανσίσκο, για νέες περιπέτειες. Το κοινό υποδέχτηκε τη Γιάκο ως τη Σάρα Μπερνάρ της Απω Ανατολής. Οι εμφανίσεις της ήταν θριαμβευτικές και, χάρη στο δικό της μαγνητισμό, ο θίασος έκανε πολυετή τουρνέ στην Αμερική αλλά και στις μεγάλες ευρωπαϊκές πόλεις, στο Παρίσι, στη Βιέννη, στη Ρώμη, στο Μόναχο.
Σε σχέδιο του Ουταγκάουα Γιοσίκου
Η εμπειρία της χειραφέτισής της, της δύναμης που της έδωσε το ταλέντο και η γνώση της, έδωσαν στη Γιάκο την ιδέα να... μεταδώσει το φως. Ετσι, γυρίζοντας από την περιοδεία της, ίδρυσε στο Τόκιο μια Ακαδημία Υποκριτικής για γυναίκες. Οι μαθήτριες, από 16 έως 25 χρόνων, μάθαιναν παράλληλα ιστορία, δημιουργική γραφή και υποκριτική, ιαπωνικό και δυτικό χορό και μουσική. Η φοίτηση ήταν διετής και οι μαθήτριες δεν πλήρωναν δίδακτρα. Εκτός αν... αποχωρούσαν από τη σχολή πριν ολοκληρώσουν τη μαθητεία τους, στην οποία περίπτωση έπρεπε αναδρομικά να πληρώσουν το σύνολο της διετίας, ή εάν όσο σπούδαζαν δούλευαν ως ηθοποιοί ή ως γκέισες: τότε τους επιβαλλόταν μεγάλο πρόστιμο.
Η επίδραση στην... παρισινή μόδα
Μετά το θάνατο του Οτοτζίρο το 1912, η Γιάκο συνδέθηκε με τον επιχειρηματία και ανέκαθεν υποστηρικτή της, Μομοσούκε Φουκουζάουα, ο οποίος ήταν - και δεν έπαψε να είναι - παντρεμένος. Το ζευγάρι δημοσιοποίησε τη σχέση του και η Γιάκο υπέστη την κοινωνική κατακραυγή. Εμειναν μαζί - ενώ η Γιάκο άνθιζε, αυξάνοντας ολοένα την περιουσία και τα ακίνητά της και προσφέροντας διαρκώς μέρος της περιουσίας της στην εκπαίδευση των παιδιών κι ειδικά των κοριτσιών - ως το 1933 όταν, καθώς ο Φουκουζάουα ήταν πλέον 65 χρόνων και σε κακή φυσική κατάσταση, συμφώνησαν να επιστρέψει στη σύζυγό του. Μετά το τέλος του Β' Παγκόσμιου και την παράδοση της Ιαπωνίας, η Γιάκο, πλέον μητέρα και γιαγιά, διαπίστωσε ότι είχε εξαπλωμένο καρκίνο: πέθανε στο σπίτι της, περικυκλωμένη από τις γυναίκες της οικογένειάς της, στις 7 Δεκεμβρίου 1946, στην ηλικία των 75 χρόνων.
