Τη σημασία της οπτικοακουστικής παιδείας για την ανάπτυξη κριτικής σκέψης, κριτικής θέασης και σημαντικών δεξιοτήτων ανέδειξε το 1ο Διεθνές Συνέδριο Οπτικοακουστικού και Κινηματογραφικού Γραμματισμού: Θέαση, Κριτική Προσέγγιση, Δημιουργία που πραγματοποιήθηκε από τοις 29 έως τις 31 Μαρτίου 2024 στα Χανιά, με πρωτοβουλία του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Χανίων με συνδιοργανωτή το Γραφείο Δημιουργική Ευρώπη MEDIA.
Στο επίκεντρο των εργασιών του συνεδρίου βρέθηκε η ανάπτυξη και αξιοποίηση των κατάλληλων εργαλείων που θα συμβάλλουν στην αντιμετώπιση των πολύπλευρων προκλήσεων που δημιουργεί η τεχνολογία, τόσο στο σχολείο όσο και σε άλλους τομείς εκπαίδευσης.
Κατά την έναρξη του συνεδρίου το παρών έδωσαν εκπρόσωποι του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, του Εθνικού Κέντρου Οπτικοακουστικών Μέσων και Επικοινωνίας (ΕΚΟΜΕ), της Γενικής Γραμματείας Επικοινωνίας και Ενημέρωσης, του Υπουργείου Πολιτισμού - Τμήμα Κινηματογραφίας και Οπτικοακουστικών Μέσων, του Υφυπουργείου Πολιτισμού της Κύπρου, της Περιφέρειας Κρήτης, των Δήμων Χανίων και Πλατανιά, των Δ/νσεων Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Χανίων, του Τμήματος Κινηματογράφου ΑΠΘ, του Πολυτεχνείου Κρήτης, του Τμήματος Τεχνών Ήχου και Εικόνας του Ιονίου Πανεπιστημίου, του Τμήματος Γραφιστικής και Οπτικής Επικοινωνίας του ΠΑΔΑ, του Προγράμματος «Σπουδές Κινηματογραφικής Γραφής, Πρακτικής και Έρευνας» του ΕΑΠ, του Γραφείου Δημιουργική Ευρώπη - MEDIA.
«Ενας νέος θεσμός ξεκίνησε από το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Χανίων. Για 3 μέρες συναντηθήκαμε, συζητήσαμε, ανταλλάξαμε γνώση και εμπειρίες όλοι όσοι προβληματιζόμαστε για το θέμα. Με διάθεση, ζωντάνια, προβληματισμό, επιστημοσύνη αλλά και βιωματική γνώση. Κυρίως, με διάθεση συνεργειών, αυτό που για εμάς στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Χανίων αποτελεί συστατικό χαρακτηριστικό. Γνώση, Κριτική Προσέγγιση και Χρήση, Δημιουργία, τα στοιχεία που βρέθηκαν στο επίκεντρο. Κρατάμε τη διάθεση που αποτυπώθηκε στο κλείσιμο του συνεδρίου για ανάπτυξη κοινών δράσεων και παρεμβάσεων, τους κοινούς προβληματισμούς αλλά και τις πιέσεις για να βρεθεί ο Κινηματογράφος στο επίκεντρο της σχολικής δραστηριότητας!», δήλωσε ο Ματθαίος Φραντζεσκάκης, Διευθυντής του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Χανίων και Πρόεδρος του Συνεδρίου, στο επιτυχημένο κλείσιμο των εργασιών του Συνεδρίου.
Ενενήντα έξι προφορικές εισηγήσεις, δώδεκα βιωματικά εργαστήρια, τρεις κεντρικές ομιλίες κι ένα forum διαλόγου συνέβαλαν ώστε να καταγραφούν οι ερευνητικές μελέτες, οι θεωρητικές τάσεις και οι πρακτικές εφαρμογές του οπτικοακουστικού και κινηματογραφικού γραμματισμού στο σύγχρονο σχολείο και να αναδειχθούν οι πρακτικές συνεργασίας και συν-δημιουργίας της τυπικής εκπαίδευσης (εκπαιδευτική κοινότητα) και της άτυπης εκπαίδευσης (φορείς οπτικοακουστικών τεχνών και δημιουργοί οπτικοακουστικών προϊόντων). «Δεν ήταν ένα τυπικό συνέδριο, τόσο ως προς το εύρος του όσο και ως προς την ποιότητα και την επιστημοσύνη του. Πρωτόγνωρη η συμμετοχή (εισηγητών, εμψυχωτών εργαστηρίων και κοινού), πρωτόγνωρη και η ποιότητα των ερευνητικών και θεωρητικών μελετών και των διδακτικών εφαρμογών που παρουσιάστηκαν. Αυτό που το κάνει ξεχωριστό είναι ότι συναντήθηκαν όλα τα πρόσωπα και οι φορείς οι οποίοι ασχολούνται με την κινηματογραφική εκπαίδευση στον ελληνικό χώρο. Οι οποίοι κλήθηκαν να απαντήσουν στο ερώτημα: Με ποιους τρόπους θα εισαχθεί στο ελληνικό σχολείο η κινηματογραφική εκπαίδευση;», όπως δήλωσε ο Σταύρος Γρόσδος, Επιστημονικός συνεργάτης του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Χανίων και Μέλος του Προεδρείου της Επιστημονικής επιτροπής.
«Κατά τη διάρκεια του Συνεδρίου έγιναν πολύ ενδιαφέρουσες συζητήσεις στο πλαίσιο των θεματικών συνεδριών, όπου αναδείχθηκαν σημεία συγκλίσεων αλλά και διαφοροποιήσεων. Η καταγραφή της ανάγκης αλλά και της απαίτησης για οπτικοακουστικό και κινηματογραφικό γραμματισμό στην εκπαίδευση αλλά και στην κοινότητα συγκέντρωσε διλήμματα αλλά και απόψεις/στάσεις που θα απασχολήσουν το επόμενο διάστημα τους εμπλεκόμενους στο πεδίο διαλόγου για το θέμα. Κινηματογράφος και σχολείο ή/και κινηματογράφος στο σχολείο; Χρειάζεται να διδάσκεται ο κινηματογράφος ως αυτόνομο γνωστικό στο σχολείο; Πώς και από ποιους θα επιμορφωθούν σχετικά οι εκπαιδευτικοί; Ποιοι είναι καταλληλότεροι να διδάξουν κινηματογράφο στο σχολείο; Μήπως θα χαθεί η κινηματογραφική απόλαυση αν γίνει μάθημα; Αυτά ήταν κάποια από τα κομβικά ερωτήματα που απασχόλησαν τους/τις συνέδρους και πυροδότησαν το ενδιαφέρον για μελλοντικές κινήσεις ιδρυμάτων, φορέων, δικτύων και συλλογικοτήτων για το θέμα αναδεικνύοντας δυναμικά και τις θεματικές που θα απασχολήσουν τα επόμενα συνέδρια.», δήλωσε η Χαρά Ανδρεάδου, Επιστημονική συνεργάτιδα του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Χανίων και Μέλος του Προεδρείου της Επιστημονικής επιτροπής.
Αννα Κασιμάτη, από το Γραφείο Δημιουργική Ευρώπη MEDIA
Τρεις εύστοχες κεντρικές ομιλίες από τον κ. Γρηγόρη Πασχαλίδη, Καθηγητή του Τμήματος Δημοσιογραφίας και ΜΜΕ, του Α.Π.Θ., την κα. Κάρι Μπαζαλγκέτε, Ερευνήτρια στο Βρετανικό Ινστιτούτο Κινηματογράφου από το 1979 και Διευθύντρια Εκπαίδευσης του για μία 5ετία και την κα. Ευαγγελία Κούρτη, Ομότιμη Καθηγήτρια στην Κοινωνική Ψυχολογία των Μέσων Επικοινωνίας στο ΕΚΠΑ. Ποικίλα ήταν και τα ζητήματα που τέθηκαν. Ανάμεσα στα άλλα: Η Παιδαγωγική και η Διδακτική των Οπτικοακουστικών Μέσων, Η προσέγγιση κινηματογραφικών προϊόντων (κινηματογραφικοί κώδικες -τεχνικοί και πολιτιστικοί, η ματιά του θεατή, οι προθέσεις του δημιουργού), Τα οπτικοακουστικά προϊόντα ως εργαλεία ανάπτυξης κριτικού γραμματισμού και εκδήλωσης κριτικής στάσης, Οι οπτικοακουστικές παραγωγές στο σχολικό περιβάλλον, Η οπτικοακουστική έκφραση και εκπαιδευτική πολιτική, Η συνεργασία σχολείου, φορέων οπτικοακουστικής έκφρασης και δημιουργών οπτικοακουστικών προϊόντων κ.ά.
Οι εργασίες του συνεδρίου φιλοξενήθηκαν στο Πνευματικό Κέντρο Χανίων, με τις δια ζώσης συνεδρίες να πραγματοποιούνται σε δύο αίθουσες, ενώ παράλληλα υπήρχαν και εξ αποστάσεως συνεδρίες, με εισηγητές που δεν μπόρεσαν να ταξιδέψουν στα Χανιά. Επίσης, στο 2ο Γυμνάσιο Χανίων φιλοξενήθηκαν τα 12 εργαστήρια του συνεδρίου.
Οπως επισημάνθηκε στη στρογγυλή τράπεζα με την οποία ολοκληρώθηκε το συνέδριο, η συμμετοχή ήταν πολύ μεγάλη, με περισσότερους από 150 ομιλητές, με πάνω από 60 συμμετέχοντες σε κάθε δια ζώσης συνεδρία και άλλους τόσους στις εξ αποστάσεως. Το γεγονός αυτό αποδεικνύει την αναγκαιότητα να συστηματοποιηθεί η μελέτη του οπτικοακουστικού γραμματισμού και η εφαρμογή του στην εκπαίδευση αλλά και να δοθεί ένα βήμα για την παρουσίαση και καταγραφή των σχετικών ερευνών.
Οπως χαρακτηριστικά ανέφερε ο κ. Φραντζεσκάκης: «Η χαρά με την οποία έχει υποδεχτεί το συνέδριο ο κόσμος από τον χώρο του κινηματογράφου αλλά και της εκπαίδευσης επιβεβαιώνει ότι ήταν η ώρα να γίνει αυτή η διοργάνωση και μάλιστα εδώ στα Χανιά, που υπάρχει πλέον μία μεγάλη παράδοση δράσεων στον χώρο των οπτικοακουστικών και της παιδείας. Είναι πολύ σημαντικό ότι μαζί μας στη διοργάνωση είναι τέσσερα πανεπιστήμια, δύο ακόμα συνεργάζονται, συνολικά 17 συνεργαζόμενοι φορείς και τελικά οι σημαντικότεροι φορείς στον τομέα του κινηματογράφου και της εκπαίδευσης».
ΤΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΜΕ ΑΡΙΘΜΟΥΣ
- 3 κεντρικές προσκεκλημένες ομιλίες [ Γρηγόρης Πασχαλίδης, Cary Bazalgette, Ευαγγελία Κούρτη ]
- 96 προφορικές εισηγήσεις δια ζώσης και εξ αποστάσεως
- 12 βιωματικά εργαστήρια
- Δύο αίθουσες συνεδριάσεων με περίπου 600 θεάσεις δια ζώσης και 600 θεάσεις εξ αποστάσεως
- Μία εξ αποστάσεως αίθουσα συνεδρίου με περίπου 550 θεάσεις
- Eναρξη με τριακόσιες θεάσεις και λήξη με 350 θεάσεις [ δια ζώσης και εξ αποστάσεως]
- 17 Συνδιοργανωτές Φορείς
- 42 άτομα Οργανωτική Επιτροπή
- 21 άτομα Επιστημονική Επιτροπή
