Το «120 Χτύποι το Λεπτό» είναι μια σπουδαία ταινία. Το γεγονός ότι αφηγείται την ιστορία της ACT UP, της σημαντικότερης ακτιβιστικής οργάνωσης που γεννήθηκε με την εμφάνιση του AIDS πίσω στη δεκαετία του '80 θα αρκούσε, αλλά ο Ρομπέν Καμπιγιό (πιο γνωστός ως σεναριογράφος του βραβευμένης με το Χρυσό Φοίνικα «Ανάμεσα στους Τοίχους» του Λοράν Καντέ) κάνει ταυτόχρονα και μια ταινία για τον ακτιβισμό, για την ανάγκη που γεννάει τα κοινωνικά κινήματα, τους αγώνες στο δρόμο και τους άλλους τους πιο άγριους όταν σταματάει ο θόρυβος της ομάδας και είσαι πια μόνος.
Οσες φορές κι αν αναφέρεται ο θάνατος στην ταινία του, ακριβώς τόσες φορές η ζωή έχει νικήσει εκεί έξω. Πράγμα που καταλαβαίνεις όταν μιλάς μαζί του για τη δύσκολη απόφαση του να κάνει μια ταινία εποχής, να μιλήσει για ιστορίες που θα μπορούσαν να είναι οι δικές του, για τη Γαλλία τις ισλαμοφοβίας και τον Τραμπ της άλλης πλευράς του Ατλαντικού, για τον αγώνα που δεν πρέπει να σταματάει ποτέ.
Το βραβευμένο με το Μεγάλο Ειδικό Βραβειο της Επιτροπής στο 70ό Φεστιβάλ Καννών «120 Χτύποι το Λεπτό» του Ρομπέν Καμπιγιό θα βγει στις αίθουσες από την Weird Wave στις 28 Σεπτεμβρίου. Η επίσημη πρεμιέρα της ταινίας θα γίνει στις Νύχτες Πρεμίερας το Σάββατο 23 Σεπτεμβρίου στο Ιντεάλ παρουσία του Ρομπέν Καμπιγιό.
Οταν ήμουν στην ACT UP στις αρχές του '90, η επιδημία του AIDS είχε μόλις ξεκινήσει στην Ευρώπη. Είχα τρομοκρατηθεί. Τότε δεν σκεφτόμουν ακόμη τον εαυτό μου ως σκηνοθέτη ή να εργάζεται στο σινεμά. Μπήκα στην ACT UP με σκοπό να βοηθήσω και εκεί γεννήθηκε η ιδέα για μια ταινία. Τότε θα ήταν μια ταινία για μια επιδημία που κανείς δεν ήξερε πόσους ακόμη θα σκότωνε. Εμοιαζε λίγο πρόωρη και ανόητη ιδέα μπροστά στον σκληρό αγώνα για επιβίωση. Εικόσι χρόνια μετά, θεώρησα πως αυτό που τελικά πρέπει να είναι η ταινία σήμερα είναι όλα αυτά που συνέβαιναν στις συναντήσεις της ACT UP. Δεν ήμουν σίγουρος, δεν νομίζω ότι θα ήμουν ποτέ. Ξεκίνησα και είπα θα το κάνω τώρα, ίσως γιατί έμοιαζε να έχει πλέον ξανά σημασία.
Ο,τι βλέπουμε στην ταινία, σε σχέση με την ACT UP, είναι εικόνες από τη μνήμη μου. Οπως ξέρουμε όμως η μνήμη κρύβει μέσα της ένα μεγάλο κομμάτι φαντασίας. Προσπάθησα να μην γράψω την ιστορία βασισμένος σε αρχεία και πρακτικά των συναντήσεων των μελών της οργάνωσης. Ηθελα πιο πολύ να κάνω μια αλά Προυστ ταινία για τους ακτιβιστές. Είναι παράξενο όμως πόσο ζωντανές είναι οι μνήμες μου από εκείνη την εποχή. Θυμάμαι ολόκληρες προτάσεις, αυτούσιες όπως λέγονταν μέσα στις συναντήσεις. Ηταν μια πάρα πολύ έντονη εποχή, το συναίσθημα ήταν πολύ δυνατό. Ημασταν σίγουροι ότι γράφαμε ιστορία και ήμασταν μέρος ενός πολύ μεγάλου πράγματος.
Δεν θα ήμουν ο ίδιος άνθρωπος σήμερα, αν δεν είχα ζήσει εκείνα τα χρόνια. Δεν ήμουν μικρός όταν μπήκα στην ACT UP. Ημουν γύρω στα 30. Γύρω μου πεθαιναν συνεχώς παιδιά 20 και 25 ετών. Οταν είσαι νεός έχεις τη δύναμη να αντέξεις τόσο πόνο, να επιβιώσεις. Είχα κι εγώ μια σχέση που διακόπηκε από το θάνατο. Εβλεπα τη μητέρα του να θρηνεί πάνω στο νεκρό παιδί της και έλεγε από μέσα μου πως είναι τρελή. Δεν θρήνησα τότε, έκανα μηχανικά όλα τα πράγματα που έπρεπε να κάνω και συνέχιζα τον αγώνα. Οταν έγραφα την ιστορία των παιδιών στην ταινία, νομίζω θρήνησα για εκείνο το αγόρι και μαζί για όλους τους φίλους που πέθαναν εκείνα τα φρικτά χρόνια.
Δεν έκανα την ταινία τώρα, λόγω της πολιτικής κατάστασης σε Ευρώπη και Αμερική. Ωστόσο είναι εντυπωσιακό πως, αν και η ACT UP δεν ήταν άγνωστη εκείνα τα χρόνια, έμοιαζε στα μάτια των σημερινών νέων σαν κάτι το συναρπαστικό. Κάτι μεγάλο και μυθικό. Είναι ειρωνικό και μαζί συγκινητικό πως στη Νέα Υόρκη, λόγω του Τραμπ, αναβιώνει η ACT UP ξανά στις μέρες μας.
Αυτό που μας ένωνε στα χρόνια της ACT UP ήταν μια βαθιά φιλία. Σε κάποια στιγμή της ταινίας, δύο από τους ήρωες απευθύνονται ο ένας στον άλλον: «μπορεί να μην αγαπιόμαστε, αλλά είμαστε φίλοι». Μας ένωνε μια φιλία, μια πολιτική φιλία, ένας πολύ ισχυρός κοινός στόχος.
Εχω την αίσθηση ότι στην εποχή μας είναι πια δύσκολο να οργανώσεις δράσεις σαν αυτές που βλέπουμε στην ταινία. Το βλέπουμε και σήμερα στη Γαλλία της ισλαμοφοβίας. Ηταν με κάποιο τρόπο εύκολο για την ACT UP γιατί τα μέλη της βρίσκονταν μπροστά στο θάνατο. Οσοι ήταν άρρωστοι ήταν φοβισμένοι, το κράτος αδιαφορούσε τελείως όχι μόνο για τους γκέι, αλλά και για τις πόρνες και τους χρήστες ναρκωτικών - ομάδες που έπεσαν θύματα του ιου. Υπήρχε μεγάλη οργή. Και όταν όλες οι φωνές ενώθηκαν, γεννήθηκε κάτι πολύ δυνατό, κάτι που νομιμοποιούσε κάθε δράση, ακόμη και την πιο ακραία ή παράνομη. Ο αγώνας μας εκείνη την εποχή ήταν δυνατός όσο και των γυναικών για το δικαιώμά τους στην έκτρωση. Ηταν ένας αγώνας που είχε να κάνει με το ανθρώπινο σώμα. Με την ίδια τη ζωή.
Το AIDS δεν είναι κάτι που ανήκει στο παρελθόν. Μπορεί πλέον - και ευχαριστούμε το Θεό γι' αυτό - ο ιός να μην είναι θανατηφόρος, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι ο αγώνας έχει τελειώσει. Η Γαλλία, και μιλάω γι' αυτήν ως τη χώρα που γνωρίζω περισσότερο δεν έχει οργανωμένο σύστημα εκπαίδευσης για την προφύλαξη στην εκπαίδευση. Είμαι σίγουρος πως ούτε στην Αμερική του Τραμπ θα συμβεί κάτι τέτοιο. Μπορεί τα φαρμακεία να δίνουν πλέον δωρεάν σύριγγες στους χρήστες ναρκωτικών, αλλά αυτό δεν συνοδεύεται από μια ισχυρή πολιτική για την προστασία τους. Θα έπρεπε κανονικά να αγωνιζόμαστε ακόμη κατά των φαρμακευτικών εταιριών με σκοπό να κατεβάσουν τις τιμές στα φάρμακα για τον ιό του HIV. Θα έπρεπε κανονικά να αγωνιζόμαστε ακόμη, γενικά.
Το βραβευμένο με το Μεγάλο Ειδικό Βραβειο της Επιτροπής στο 70ό Φεστιβάλ Καννών «120 Χτύποι το Λεπτό» του Ρομπέν Καμπιγιό θα βγει στις αίθουσες από την Weird Wave στις 28 Σεπτεμβρίου. Η επίσημη πρεμιέρα της ταινίας θα γίνει στις Νύχτες Πρεμίερας το Σάββατο 23 Σεπτεμβρίου στο Ιντεάλ παρουσία του Ρομπέν Καμπιγιό.
Διαβάστε ακόμη
