Αν ψάξει κάποιος τη φιλμογραφία του Μάθιου Γουόρκας, θα συναντήσει μόνο το (ξεχασμένο ήδη από την εποχή του) «Simpatico» του 1999 και θα ανακαλύψει πως το «Pride» - η ταινία που συμμετείχε στο Δεκαπενθήμερο των Σκηνοθετών στο 67ο Φεστιβάλ Καννών, πριν γίνει η βρετανική feel good έκπληξη της χρονιάς - είναι μόλις η δεύτερη σκηνοθετική του δουλειά στο σινεμά.
Ο γεννημένος στο Κεντ 48χρονος Βρετανός, όμως, είναι το αντίθετο από «πρωτάρης» στη σκηνοθεσία ή ένας ιδιόρρυθμος δημιουργός που χρειάζεται δεκαετίες για να ολοκληρώσει την κάθε του ταινία. Για όσους γνωρίζουν τη θητεία του στο θεάτρο, ο Μάθιου Γουόρκας είναι ένας από τους πιο πετυχημένους σκηνοθέτες των τελευταίων χρόνων, με θητεία και διακρίσεις στο National Youth Theatre, στο Bristol Old Vic, στο Royal Shakespeare Company, στο Royal National Theatre, στο West End, στην English National Opera και μόλις πρόσφατα ανέλαβε καλλιτεχνικός διευθυντής του Old Vic του Λονδίνου, παίρνοντας τα ηνία από τον Κέβιν Σπέισι.
Στη μεγάλη του καριέρα στο θέατρο έχει σκηνοθετήσει από «Αμλετ» μέχρι το θεατρικό «Lord of the Rings», το «Ghost: The Musical» και το «Matilda» που υπήρξε μια από τις μεγαλύτερες επιτυχίες του και έχει συνεργαστεί με τους μεγαλύτερους ηθοποιούς που πάτησαν το πόδι τους σε βρετανικό σανίδι.
Το «Pride» ήρθε αναπάντεχα, σαν το φλερτ με το σινεμά στο οποίο αρέσκονται πάντοτε οι θεατρικοί σκηνοθέτες και υπήρξε ιδανική επιλογή, αφού ο Μάθιου Γουόρκας έβαλε μέσα στην παράδοξη ιστορία των ομοφυλόφιλων ακτιβιστών που τάχθηκαν υπέρ των αγώνων των ανθρακορύχων στην Αγγλία της Μάργκαρετ Θάτσερ, όλη τη θεατρική του εμπειρία για να παραδώσει μια ταινία εποχής με απόλυτο σημερινό ζητούμενο, χαρτογραφώντας με χιούμορ, συγκίνηση και εκείνη τη σπάνια βρετανική feel good φλέβα μια στιγμή στην ιστορία της διεκδίκησης των ανθρώπινων δικαιωμάτων που όφειλε - σήμερα περισσότερο από οποτεδήποτε - να γίνει γνωστή.
Το Flix τον πέτυχε στο τηλέφωνο, σε ένα διάλειμμα από τις υποχρεώσεις του στο Old Vic, με αφορμή την έξοδο του «Pride» στις ελληνικές αίθουσες στις 23 Ιουλίου από τη Neo Films και μίλησε μαζί του για την ανάγκη ενός σινεμά που θα μπορούσε να αλλάξει τον κόσμο.
Το σενάριο του «Pride» ήταν το πιο καλά γραμμένο σενάριο που διάβασα ποτέ. Με έκανε να γελάω και να κλαίω ξανά και ξανά. Δεν μπορούσα να πιστέψω ότι αυτή ήταν μια αληθινή ιστορία. Δεν γνώριζα τα γεγονότα στα οποία αναφερόταν το σενάριο και θεώρησα πως αυτή η συνάντηση δύο τόσο διαφορετικών κόσμων και ο κοινός τους αγώνας ήταν μια σημαντική ιστορία που έπρεπε να ειπωθεί. Οχι με ένα τρόπο ιστορικό, αλλά με το διασκεδαστικό τρόπο όπου ήταν ήδη αποτυπωμένη στο σενάριο. Λάτρεψα το γεγονός πως η ιστορία ήταν σημαντική, πολιτική, χωρίς να είναι διδακτική.
Το «Pride» είναι μια ταινία για ένα διαφορετικό είδος νίκης. Οι ηρωές του δεν κερδίζουν με την παραδοσιακή έννοια του όρου, αλλά μέσα από αυτό που περνούν μαθαίνουν τη δύναμη της ανθρώπινης προσπάθειας, της αλληλεγγύης. Μια σημαντικότερη νίκη για τους ίδιους και τις επόμενες γενιές.
Ο σκοπός μου ήταν να σεβαστώ τους «πραγματικούς» ήρωες της ιστορίας. Δεν ήταν εύκολο, αλλά η προσπάθεια μου ήταν να μην φανώ ότι πατρονάρω ούτε τους ανθρακωρύχους της αγγλικής επαρχίας ούτε την LGBT κοινότητα του Λονδίνου. Μαζί με τον Στίβεν Μπέρεσφορντ που έγραψε το σενάριο δουλέψαμε πολύ για να δικαιώσουμε και τις δύο ομάδες. Επίσης επέλεξα ηθοποιούς που θα ήταν πιστευτοί στους ρόλους τους. Δεν ήθελα να φαίνονται «ψεύτικοι». Στο μυαλό μου είχα περισσότερο τις ταινίες του Κεν Λόουτς και τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζει τους ήρωές του, παρά, για παράδειγμα το «Calendar Girls», βρετανικές κωμωδίες για την εργατική τάξη, δηλαδή, που βάζουν περισσότερη «ζάχαρη» στο σενάριο τους για να απευθυνθούν σε όσο το δυνατό πιο μεγάλο κοινό. Βοήθησαν και τα τραγούδια της δεκαετίας του '80, που το κοινό θα αναγνώριζε ως αγαπημένα του. Ηθελα να πούμε την ιστορία του «Pride» με τον πιο ευθύ και ειλικρινή τρόπο και να προσπαθήσουμε να τοποθετήσουμε την «εμπορικότητα» του φιλμ όσο το δυνατόν πιο στέρεα στη γη.
Είναι μια ταινία εποχής που μιλάει ίσως περισσότερο για το σήμερα. Ζούμε σε ένα χαμένο κόσμο. Νιώθουμε εγκλωβισμένοι σε περιορισμούς, στην ατομικότητα, σαν το ένα κράτος να βρίσκεται σε διαγωνισμό με το άλλο - αποτέλεσμα πολιτικών δημοφιλούς καπιταλισμού όπως αυτών της Μάργκαρετ Θάτσερ ή του Ρόναλντ Ρέιγκαν, μια αίσθηση ότι ο καθένας θα μπορούσε να είναι νικητής από οποιαδήποτε τάξη κι αν προέρχεται. Ανακαλύπτουμε τώρα, με την κατάρρευση της Ευρώπης πια, πως εδώ και πολύ καιρό οδεύαμε στη λάθος κατεύθυνση. Από την άλλη απολαμβάνουμε προνόμια και πρόοδο στο επίπεδο των ατομικών δικαιωμάτων, στα δικαιώματα του σεξουαλικού προσανατολισμού. Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε πως η εποχή στην οποία διαδραματίζεται το «Pride» δεν ήταν μια εποχή αλληλεγγύης, όπου όλοι βοηθούσαν όλους. Ηταν μια εποχή διχασμού και ήταν η προσπάθεια μιας μικρής ομάδας ανθρώπων με ριζοσπαστικές ιδέες που σκέφτηκαν να δημιουργήσουν γέφυρες ανάμεσα σε διαφορετικές ομάδες που διεκδικούσαν η κάθε μια τη δική της θέση μέσα στην κοινωνία. Η πράξη τους είναι μια έμπνευση για το σήμερα, μπορεί να δώσει δύναμη σε ομάδες να κάνουν τη δική τους υπέρβαση.
Είναι πολύ ενδιαφέρον πως ένας νέος γκέι ή μια λεσβία μπορεί να νιώσει δύναμη βλέποντας την ταινία. Κάθε ένας από εμάς βρίσκεται αντιμέτωπος καθημερινά με τους αγώνες του. Είναι ευτυχές το γεγονός πως ένα νέο παιδί σήμερα μπορεί να δει πως κάποιοι αγώνες έχουν κερδιθεί. Και το γεγονός πως μπορεί να καταλάβει πως δεν είναι μόνο, αλλά πως η κάθε εποχή κουβαλάει την πολιτική κληρονομιά της προηγούμενης. Αν το «Pride» μπορεί να εμπνεύσει και να ενδυναμώσει μια νέα γενιά να συνεχίσει τους αγώνες για τα δικαιώματα της LGBT κοινότητας, αλλά και κάθε κοινωνικής ομάδας που γίνεται αποδέκτης της κοινωνικής αδικίας, αυτό είναι το καλύτερο πράγμα που θα μπορούσα ποτέ να ευχηθώ.
Ανάμεσα στα πράγματα που σκέφτομαι για το θέατρο είναι και μια διασκευή μιούζικαλ του «Pride». Και, ναι αυτό είναι μια είδηση, καθώς υπάρχει μόνο ως σκέψη. Θα ήθελα πολύ να συνεχίσω να κάνω σινεμά, αλλά για την ώρα δεν μπορώ να προγραμματίσω τίποτα τουλάχιστον για τα επόμενα δύο χρόνια. Δεν εγκαταλείπω όμως τον κινηματογράφο. Αυτό είναι το σίγουρο.
To «Pride» του Μάθιου Γουόρκας βγαίνει στις ελληνικές αίθουσες στις 23 Ιουλίου από τη Neo Films.
Διαβάστε ακόμη:
Tags: Μάθιου Γουόρκας, Pride
