Η ταινία
Ένας πατέρας αναγκάζεται να αναγνωρίσει το γιο που παράτησε χρόνια πριν, για να του ζητήσει μια χάρη: να βοηθήσει στην μεταμόσχευση για να σώσει τον ανήλικο γιο του.
Ο σκηνοθέτης
Ο Γιάννης Συμβώνης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1984. Ασχολείται με τη μουσική, το βίντεο αρτ και τον κινηματογράφο, διερευνώντας στα έργα του ζητήματα μνήμης, οικογένειας και απουσίας. Το «Μικρό Σώμα» είναι η δεύτερη ταινία μικρού μήκους του, ενώ παράλληλα γράφει το σενάριο της πρώτης του μεγάλου μήκους.
Εξι ερωτήσεις για το «Μικρό Σώμα»:
Πώς επιλέξατε το θέμα της ταινίας σας, ποια ήταν η αρχική ιδέα, ποια η ανάγκη να αφηγηθείτε αυτή την ιστορία;
Η ανάγκη για την συγκεκριμένη ιστορία έχει να κάνει με την έννοια της απουσίας και πως αυτή αυτή μπορεί να παραμένει ενεργή, όντας μορφική. Πώς δηλαδή κάποιος που απουσιάζει στην πραγματικότητα, μπορεί να συνεχίζει να υπάρχει με πολλούς τρόπους, μέσα από τις αποφάσεις και την απόσταση. Παράλληλα, υπήρχε και η επιθυμία να δω πως η ανάγκη για αναγνώριση μπορεί να γίνει αφορμή για επανασύνδεση, και πώς μια τέτοια συνθήκη, που ξεκινά από μια ανάγκη εξωτερική, σχεδόν γραφειοκρατική, μπορεί να φέρει στην επιφάνεια ένα υπαρξιακό ερώτημα: πώς είναι να μην γνωρίζεις, ως σημείο αναφοράς, ως αίσθηση ξεκινήματος, το πού γεννήθηκες; Πώς κλείνεις δυο ξένους μέσα σε ένα αυτοκίνητο, αναγκασμένους να συζητήσουν για τόσο προσωπικά πράγματα; Το Μικρό Σώμα προέκυψε από αυτή την αμηχανία απέναντι στη συγγένεια, την ευθύνη και την αποδοχή. H αφορμή για τη δημιουργία της ταινίας ήταν η επιθυμία να εξερευνήσω τη δύναμη που μπορεί να έχει το κείμενο, όταν λειτουργεί ως δημιουργικός πυρήνας. Καθώς πρόκειται για την πρώτη μου διαλογική απόπειρα, θεώρησα σημαντικό να προσεγγίσω τη γραφή όχι εργαλειακά, αλλά ως τον κεντρικό άξονα που επιτρέπει στα συστατικά του έργου να αναπτυχθούν οργανικά γύρω του. Με απασχολούσε δηλαδή, μέσω της γραφής, η οποία προκύπτει μέσα από έναν δραματουργικά συγκρουσιακό πυρήνα που δρα σαν σκανδάλη, να περιορίσω όσο το δυνατόν περισσότερο την ανάγκη σκηνοθετικής παρέμβασης, επιδιώκοντας ένα έργο που να διαμορφώνεται όσο γίνεται από το ίδιο το κείμενο. Το Μικρό Σώμα υπήρξε πεδίο πειραματισμού πάνω σε αυτή την ιδέα.
Τι σας δυσκόλεψε στην πραγματοποίηση της ταινίας, τι σας έφερε μεγάλη χαρά, ή τι σας εξέπληξε - θετικά ή αρνητικά;
Ο χρόνος, σε όλα τα επίπεδα, υπήρξε ζήτημα οντολογικής σημασίας για αυτό το έργο, καθορίζοντας την ίδια του τη φύση, είτε ως εσωτερικός ρυθμός της ταινίας, είτε ως ο πραγματικός χρόνος που εξελισσόταν παράλληλα με τη δημιουργία της και την επηρέαζε. Η αλήθεια είναι πως η σχέση μου με τον χρόνο είναι αρκετά ιδιόμορφη. Στο Μικρό Σώμα, η δυσκολία προέκυπτε διπλά: από τη μία, η ίδια η συνθήκη της ταινίας, τόσο κλειστή και συμπυκνωμένη, κουβαλά μια ένταση που θα μπορούσε εύκολα να εξαντληθεί σε διάρκεια μιάμισης ώρας. Από την άλλη, η διαδικασία δημιουργίας της ακολούθησε έναν ρυθμό που δεν μπορούσε να επιβληθεί εξωτερικά, ή να επισπευσθεί. Η ταινία εξελίχθηκε οργανικά μέσα στον χρόνο. Κάθε στάδιο της πήρε την μορφή του μέσα από αλλαγές που αντανακλούσαν τόσο προσωπικές διεργασίες όσο και εξωτερικές εξελίξεις που φαινομενικά δεν είχαν καμία σχέση με το έργο, αλλά τελικά το επηρεάσαν ουσιαστικά. Έτσι, θα μπορούσε να πει κανείς πως η ταινία δεν ολοκληρώθηκε ποτέ με την αυστηρή έννοια, αλλά περισσότερο ωρίμασε μέσα στον χρόνο, σχεδόν κόντρα στη θέληση μου. Μέσα σε αυτή τη διαδρομή υπήρξαν στιγμές που φάνηκαν εκ των υστέρων καθοριστικές. Μία από αυτές ήταν η συμμετοχή μου, την περίοδο της συγγραφής του σεναρίου, σε ένα workshop του Apichatpong Weerasethakul στον Αμαζόνιο. Εκεί έφτιαξα μια μικρή πειραματική ταινία που, χωρίς να το γνωρίζω τότε, άνοιγε έναν διάλογο με το Μικρό Σώμα. Μια λιτή δουλειά, με άξονες την απουσία, τη φωνή και τη μνήμη. Μέσα από εκείνη την εμπειρία, το Μικρό Σώμα φάνηκε να παίρνει νέα κατεύθυνση. Ξεκίνησε να δημιουργείτε ένας διάλογος ανάμεσα σε δύο ταινίες και σε δύο περιβάλλοντα, τον πυκνό τροπικό και τον αστικό, και τελικά, ανάμεσα σε εμένα και το ίδιο το μέσο. Από εκείνο το σημείο κι έπειτα, η ταινία άρχισε με κάποιον τρόπο να με ξεπερνά.
Η ελληνική κινηματογραφική κοινότητα βρίσκεται σε αναβρασμό την τελευταία περίοδο. Πόσο αφορά αυτό τους/τις σκηνοθέτες της δικής σας γενιάς και ποια βήματα θα θεωρούσατε ως βελτίωση;
Υπάρχει μια συσσωρευμένη αίσθηση αδιαφάνειας και αδιαφορίας από θεσμικούς φορείς, η οποία επηρεάζει σε αρτηριοσκληρωτικό βαθμό τον τρόπο που οι νέοι καλλιτέχνες προσπαθούν να εξελιχθούν και να μεγαλώσουν σαν δημιουργοί. Βλέπω γύρω μου ανθρώπους να προσπαθούν να κάνουν σινεμά με ελάχιστους πόρους, με ακατανόητους και δυσλειτουργικούς μηχανισμούς υποστήριξης, δοκιμάζοντας καθημερινά τα όρια τους. Βρισκόμαστε σε έναν τόπο που λειτουργεί με πατέντες και που στην πραγματικότητα δεν έχει κάνει τίποτα που να στηρίζει τους δημιουργούς και την κινηματογραφική κοινότητα γενικότερα. Θα αποτελούσε ουσιαστικό βήμα η θέσπιση μιας διαφανούς και συμμετοχικής πολιτικής χρηματοδότησης.
Είναι οι πλατφόρμες και το streaming μια ευκαιρία για τη διανομή και προβολή της μικρού μήκους ταινίας; Ποιες άλλες λύσεις θα βλέπατε προκειμένου η μικρού μήκους ταινία να φτάσει σε περισσότερο κόσμο;
Νομίζω πως θα φανεί σε βάθος χρόνου ο πραγματικός αντίκτυπος των πλατφορμών και του streaming στη μικρού μήκους ταινία. Σίγουρα, κάθε τι καινούργιο και καινοτόμο, μπορεί να είναι ένας τόπος οπού η ταινία βρίσκει νέα κανάλια επικοινωνίας και έρχεται σε επαφή με περισσότερο κόσμο, αν και όλοι γνωρίζουμε ποιος είναι ο φυσικός χώρος των κινηματογραφικών ταινιών.
Τι σημαίνει το Φεστιβάλ Δράμας για εσάς, αλλά και για το σημερινό κινηματογραφικό τοπίο; Τι προσδοκίες έχετε από τη νέα καλλιτεχνική διεύθυνση;
Το Φεστιβάλ Δράμας είναι ένας από τους ελάχιστους εγχώριους θεσμούς που είναι κοντά στην μικρού μήκους. Προσωπικά, με έχει τιμήσει δύο φορές, με το Νηπενθές το 2016 και τώρα με το Μικρό Σώμα. Χαίρομαι να το βλέπω μέσα στα χρόνια να εξελίσσεται, να μεγαλώνει και κάθε φορά να προσαρμόζεται, στις απαιτήσεις μιας ολοένα και πιο σύνθετης κινηματογραφικής πραγματικότητας, βοηθώντας ενεργά την μικρού μήκους και λειτουργώντας παράλληλα ως τόπος συνάντησης, διαλόγου, και αλληλεπίδρασης. Εύχομαι δύναμη και καλή επιτυχία στην νέα καλλιτεχνική διεύθυνση.
Τι κάνει μία ταινία μικρού μήκους... μεγάλη;
Πιστεύω στην απλότητα. Στις ταινίες χωρίς κάποια ατζέντα. Γιατί κάνουμε μικρού μήκους; Πολλές φορές μερικά μόνο στοιχεία όπως το φως, κάποια χρώματα και λίγες υφές, αρκούν για να είναι μια ταινία καλή. Το ενδιαφέρον με την μικρού μήκους είναι ότι εκ φύσεως σου επιτρέπει να αμφισβητήσεις ορισμένα πράγματα, ακόμα και τη δική σου θέση ως δημιουργού, δίνοντας σου το περιθώριο να πειραματιστείς χωρίς προσδοκίες, γεγονός απελευθερωτικό. Ελπίζω σε ένα σινεμά που αντιμετωπίζει τον θεατή ισότιμα, επιτρέποντας του να γίνει κοινωνός μιας εμπειρίας που τον ενεργοποιεί και του αφήνει χώρο.
Δείτε εδώ το τρέιλερ από το «Μικρό Σώμα»:
Μικρό Σώμα: Πρωταγωνιστούν: Γιώργος Αγγέλκος, Ιερώνυμος Καλετσάνος | Σκηνοθεσία: Γιάννης Συμβώνης | Σενάριο: Γιάννης Συμβώνης, Γιώργός Αγγέλκος | Παραγωγοί: Efijeni Kokedhima, Νεριτάν Ζιντζιρία | Συμπαραγωγοί: Γιάννης Συμβώνης, Γιώργος Αγγέλκος | Διεύθυνση Φωτογραφίας: Γιάννης Κανάκης | Ενδυματολογία: Γεωργία Μπούρα | Μοντάζ: Γιάννης Χαλκιαδάκης, Γιώργος Αλεξίου | Σχεδιασμός Ήχου: Λέανδρος Ντούνης | Μουσική: MMMD | VFX: Παντελής Αναστασιάδης | Colorist: Γρηγόρης Αρβανίτης | Παραγωγή: Reconstructing Memories, ΕΡΤ
Φεστιβάλ Δράμας 2025 | Γνωρίστε εδώ όλους τους δημιουργούς και τις ταινίες του Εθνικού Διαγωνιστικού Προγράμματος αλλά και τις ελληνικές ταινίες στα διεθνή προγράμματα του Φεστιβάλ.