Η Αλίτσε Ρορβάχερ είναι η Ιταλίδα δημιουργός που ορίζει το σήμερα του σινεμά της γείτονος με ένα μοναδικό, δικό της τρόπο. Από το «Corpo Celeste» του 2011 που συμμετείχε στο Δεκαπενθήμερων των Σκηνοθετών του Φεστιβάλ Καννών, τα «Θαύματα» που κέρδισαν το Μεγάλο Βραβείο της Επιτροπής στο Φεστιβάλ Καννών το 2014 και τώρα τον «Ευτυχισμένο Λάζαρο», διακεκριμένος και αυτός με το βραβείο σεναρίου στις Κάννες το 2018, η 37χρονη σήμερα δημιουργός χτίζει ταινία με την ταινία ένα σύμπαν που ισορροπεί ανάμεσα στο παρελθόν και το μέλλον, την παραβολή και το ρεαλισμό, τη φαντασία και την πραγματικότητα.
Στον «Ευτυχισμένο Λάζαρο» που προβάλλεται ήδη στις ελληνικές αίθουσες, η Ρορβάχερ αφηγείται την ιστορία μιας ομάδας αγροτών που φεύγουν από την εξόχη για ταξιδέψουν στην πόλη. Πρωταγωνιστής ο Λάζαρος, ένα αθώο παιδί που μοιάζει να έρχεται από μια άλλη εποχή, ανίκανος να προσαρμοστεί στη σύγχρονη ζωή, τους ρυθμούς, τις απαιτήσεις της και τη βία της.
Το Flix συνάντησε την Αλίτσε Ρορβάχερ στο Φεστιβάλ Καννών και μίλησε μαζί της για όλα όσα θα ενώνουν για πάντα τους ανθρώπους με το παρελθόν τους και την αθωότητα που προτιμάει να βλέπει πάντα ως μια... πιθανότητα.
Μεγάλωσα και ζω ακόμη στην εξοχή όπου το παρόν και το παρελθόν συνυπάρχουν. Για παράδειγμα, εκεί μπορείς να δεις ένα βενζινάδικο δίπλα σε ένα αρχαίο ρωμαϊκό υδραγωγείο. Βλέπεις τα σημάδια της μοντέρνας εποχής μαζί με τα μνημεία άλλων εποχών. Τα διαφορετικά επίπεδα που κρύβουν ολόκληρη την ιστορία του τόπου και της χώρας. Το βλέμμα μου ήταν λογικό να διαμορφωθεί από ένα μέρος όπου η αίσθηση του χρόνου είναι ρευστή. Στην ιταλική εξοχή πρέπει να βρεις το δικό σου χώρο μέσα στο ήδη συσσωρευμένο πλήθος από «παρουσίες» διαφορετικών εποχών. Επρεπε να βρω το δικό μου χώρο και τη δική μου φωνή.
Με ενδιέφερε πάρα πολύ αυτό το πέρασμα από τη μια εποχή στην άλλη. Οι ήρωες της ταινίας φεύγουν από την εξοχή για να ζήσουν το μεγάλο όνειρο στην πόλη. Τους έλκει η μοντέρνα ζωή, αλλά στην πραγματικότητα αυτό που αφήνουν πίσω τους είναι μια μορφή δουλείας, εργασιακές συνθήκες που ευτυχώς έμειναν στο παρελθόν. Το αποτέλεσμα βέβαια ήταν ότι η εξοχή εγκαταλείφθηκε. Στην προηγούμενη ταινία μου τα «Θαύματα», μια οικογένεια αποφασίζει να ζήσει στην εξοχή και διαλέγει αυτό το εγκαταλλελειμένο σπίτι στη μέση του πουθενά. Ο «Ευτυχισμένος Λάζαρος» εξηγεί αυτήν την εγκατάλειψη.
Ηθελα να μιλήσω για τα σύνορα. Για τα σύνορα που δημιουργούνται ανάμεσα σε εποχές, ανθρώπους, ανθρώπινες ζωές. Αν κοιτάξουμε πάνω από τοίχους και διαχωρισμούς είμαστε όλοι ίδιοι. Οι ήρωές μου ανήκουν και στην παράδοση και στη μοντέρνα κοινωνία. Αυτό τους κάνει να ζουν εκτός εποχής, εκτός χρόνου, να είναι διαχρονικοί.
Το βλέμμα μου στο παρελθόν δεν είναι νοσταλγικό. Δεν μιλάω για το παρελθόν σαν κάτι που έχουμε χάσει και μας λείπει. Αλλά ως ένα ανοιχτό λογαριασμό. Ο κόσμος αλλάζει πάρα πολύ γρήγορα και έτσι δεν υπάρχει χρόνος για να αναλογιστούμε το παρελθόν. Κι όμως οι περισσότερες απαντήσεις για το παρόν βρίσκονται εκεί.»
Δεν είμαι σίγουρη ότι ο κόσμος έχει αλλάξει τόσο πολύ. Τεχνολογικά σίγουρα ναι, αλλά σε ανθρώπινο επίπεδο μάλον όχι. Η βία είναι πανταχού παρούσα και οι άνθρωποι φοβούνται όπως και στο παρελθόν. Αυτό που έχει αλλάξει είναι αυτό που φοβούνται. Τότε ήταν τα αφεντικά τους, τώρα οι φόβοι μας είναι απροσδιόριστοι.
Ο Λάζαρος θα μποροόυσε να είναι ένας άγιος. Φέρει πάνω του στοιχεία αγιότητας, αλλά η διαφορά είναι πως είναι άνθρωπος. Πως αισθάνεται και αντιδρά όπως όλοι οι άνθρωποι. Το θαύμα που συνήθως έχουμε συνηθίσει να βλέπουμε στο σινεμά να πηγάζει από ειδικές σούπερ δυνάμεις ή να είναι φτιαγμένο με ειδικά εφέ, εδώ βρίσκεται στον ίδιο το Λάζαρο. Η δύναμη του είναι η δύναμη του καλού. Το θαύμα βρίσκεται στο γεγονός ότι είναι ζωντανός. Οχι μόνο ως σύμβολο, αλλά πρίν απ' όλα ως άνθρωπος.
Η αθωότητα είναι πάντα μια πιθανότητα. Κάθε φορά που την αγνοούμε, αυτή επανέρχεται. Δεν με ενδιέφερε τόσο ο τρόπος με τον οποίο ένα αθώο παιδί κοιτάζει τον κόσμο, αλλά πως ο κόσμος κοιτάζει ένα αθώο παιδί.
Τα έργα των μεγάλων Ιταλών μαέστρων - Φελίνι, Βισκόντι, Παζολίνι - είναι πλέον μέρος του ασυνείδητού μου. Μέρος της ταυτότητάς μου με κάποιον τρόπο. Βρίσκονται στις μνήμες και τα όνειρά μου. Οπότε το ένστικτό μου με οδηγεί ξανά και ξανά σε αυτούς. Δεν είναι μια λειτουργία που γίνεται συνειδητά. Ο Βιτόριο Ντε Σίκα, ο Ρομπέρτο Ροσελίνι, ο Ερμάνο Ολμι, ο Πιερ Πάολο Παζολίνι, οι αδελφοί Ταβιάνι είναι όλοι μέρος της κουλτούρας μου. Και αυτή η ταινία είναι η ιστορία της χώρας μου που ο καθένας από αυτούς είχε προσπαθήσει στο παρελθόν να ερμηνεύσει το ανθρωπολογικό και γεωγραφικό χάρτη της Ιταλίας.
Ο «Ευτυχισμένος Λάζαρος» της Αλίτσε Ρορβάχερ προβάλλεται ήδη στις ελληνικές αίθουσες από την Πέμπτη 28 Μαρτίου σε διανομή της Seven Films. Διαβάστε εδώ τη γνώμη του Flix για την ταινία και αναζητήστε ώρες προβολών σε όλη την Ελλάδα.
