Με την πρώτη της μεγάλου μήκους ταινία που έκανε πρεμιέρα και διακρίθηκε στο Φεστιβάλ του Λοκάρνο, διαγωνίστηκε στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, κέρδισε το μεγάλο βραβείο στο Φεστιβάλ Ελληνικού Κινηματογράφου του Βερολίνου και ειδική μνεία στο Sun Valley Film Festival του Αϊνταχο, η Αρασέλη Λαιμού αφήνει με αυτοπεποίθηση τη σφραγίδα της στο σύγχρονο σινεμά με την ιστορία δύο αδελφών που ανήκουν στη φιλιππινέζικη καθολική κοινότητα του Πειραιά αλλά προσπαθούν να βρουν μόνες τους το δικό τους... σπίτι.
Στο Flix, η νεαρή σκηνοθέτης, επιστρέφει στη δημιουργία της ταινίας και μας βάζει βαθιά μέσα στο σύμπαν της, φτιαγμένο από φαντασία, φαντάσματα και θαύματα.
Δείτε ακόμη: Προσκύνημα στην «Αγία Εμυ»: Το Flix στα γυρίσματα της πρώτης μεγάλου μήκους ταινίας της Αρασέλης Λαιμού
πρώτη ταινία
Ολοι λένε, προσοχή στην πρώτη σου ταινία μην προσπαθείς να τα πεις όλα. Δύσκολο να το αποφύγω αυτό το λάθος γιατί πράγματι διάλεξα ένα θέμα που είχε πολλές πτυχές και ήθελα να τις εξερευνήσω όλες - μία κοπέλα που πολλοί παρερμηνεύουν, που και η ίδια δεν ξέρει ακόμα τον εαυτό της, δεν ξέρει για τι είναι ικανή. Νομίζω πως σίγουρα έπεσα σε πολλές από τις παγίδες μιας πρώτης ταινίας αλλά θεωρώ πως έχουν μια ξεχωριστή γοητεία οι πρώτες ταινίες, με όλα τους τα «κλασικά» λάθη.
τεκμηρίωση vs. μυθοπλασία
Για να γράψω το σενάριο για κάτι φαινομενικά έξω από τα δικά μου βιώματα, έκανα έρευνα πολλά χρόνια. Πήγαινα με τη μικρή κάμερα μου, πολύ κακής ποιότητας και τραβούσα πράγματα, τα οποία ήταν τόσο πλήρη με ρυθμό, συναίσθημα, μουσική, συγκίνηση. Εβλεπα μετά αυτά που είχα γυρίσει και σκεφτόμουν, μα γιατί κάνω μια ταινία μυθοπλασίας ενώ είναι τόσο γεμάτα αυτά που τραβάω έτσι;
Οταν έγραφα τη δική μου ιστορία και έπλαθα ένα κόσμο από τη φαντασία μου με κομμάτια από τον πραγματικό, συνέχεια αισθανόμουν την πρόκληση, τι παραπάνω προσθέτει ο μύθος μου. Ηθελα να δείξω πράγματα που δεν τα πιάνει το μάτι, και ήθελα όλα να είναι πολύ προσωπικά έστω και με κρυμμένο τρόπο.»
φιλιππινέζικη κοινότητα
Πρωτοπήγα στη Φιλιππινέζικη καθολική Εκκλησία του Πειραιά το 2013 νομίζω, για να δω αν θα ταίριαζε οι δυο κοπέλες της ιστορίας μου να ανήκουν σε αυτή την κοινότητα. Πήγα, και ήθελα να καθίσω στο πλάι και να παρατηρήσω αλλά δεν ήταν δυνατό. Κατευθείαν μου ζήτησαν το όνομά μου και άρχισαν να με φωνάζουν Sister Araceli. Αλλαξε τελείως η ιστορία με βάση αυτά που βρήκα εκεί. Φοβόμουν βέβαια πως όταν ερχόταν η ώρα να τους ζητήσω να συμμετέχουν στην ταινία πως δε θα βρω ενδιαφέρον και πως όλο το οικοδόμημα θα κατέρρεε, γιατί χωρίς αυτούς πλέον δεν υπήρχε ταινία. Ευτυχώς την αγκάλιασαν και θεωρήσαν σημαντικό να συμμετέχουν. Μια γυναίκα χωρίς να έχει πάρει ακόμα κάποιο ρόλο, παραιτήθηκε από τη δουλειά της, θυμωμένη που οι εργοδότες της δεν την υποστήριζαν να έρθει στην οντισιόν. Πολλά τέτοια συγκινητικά.
οι δύο πρωταγωνίστριες
Την Αμπιγκεϊλ Λόμα τη βρήκαμε 17 χρονών στο Philippine School in Greece. Δεν είχε εμπειρία από κινηματογραφικό σετ, αλλά είχε περιέργεια και αυτό την έκανε να έρχεται στις οντισιόν.
Η Χασμίν Κιλίπ είναι από τις Φιλιππινες και έχει παίξει σε μία μικρού μήκους το «Junnilyn Has», την οποία είδα και με τράβηξε. Εχει κάνει και μία άλλη μεγάλου μήκους, το «Pamilya Ordinario» για την οποία επιλέχθηκε χωρίς να έχει εμπειρία, όταν πήγε για παρέα στην οντισιόν με μια φίλη της.
Ημουν σίγουρη πως ήταν οι σωστές για την ταινία όταν τις είδα για πρώτη φορά μαζί και από την πρώτη στιγμή ήταν σαν αδερφές. Η Χασμίν ως πιο έμπειρη αμέσως πήρε υπό την φτερούγα της την Αμπιγκεϊλ, ενώ η Αμπιγκεϊλ προσπαθούσε να μάθει στην Χασμίν πως να συμπεριφέρεται με τους Ελληνες, να τη φρονιμέψει και να την υποψιάσει για τον ρατσισμό και τις δυναμικές που η Χασμίν δεν έχει βιώσει στις Φιλιππίνες.
οι γυναίκες μεταξύ τους
Στην ταινία οι βασικές ηρωίδες είναι δύο κορίτσια που έχουν μόνο η μία την άλλη και προσπαθούν να επιβιώσουν σε ένα δύσκολο περιβάλλον. Κουβαλάνε μέσα τους πολλή πίεση για το πώς πρέπει να είναι για να είναι αποδέκτες, για να βρουν ένα μέρος να ανήκουν. Η πίεση αυτή αναπαράγεται και μέσα στις γυναικείες κοινότητες που φτιάχνουν.
γυναικείο σινεμά
Δεν ξέρω αν η «Αγία Εμυ» είναι γυναικείο σινεμά. Θεωρώ πως είναι απλά σινεμά, όπως το αντρικό σινεμά το λέμε απλά σινεμά.
Σίγουρα με θυμώνουν μερικές αποδόσεις γυναικών που απλά υπάρχουν ηδονοβλεπτικά, σαν δεύτεροι χαρακτήρες σε σχέση με έναν άντρα πρωταγωνιστή, ως η αδερφή του, η μάνα του, η ερωμένη του. Στην «Αγία Εμυ» τα κορίτσια δεν ετεροπροσδιοριζονται, ίσως μόνο ως κόρες της μαμάς τους.
Γενικά θυμώνω με το πόσο συγκεκριμένα είναι αυτά που περιμένουμε από τις γυναίκες. Συγκεκριμένες ιστορίες, συγκεκριμένοι χαρακτήρες, συγκεκριμένα πόστα στο σετ είναι αφιερωμένα στις γυναίκες.»
επαγγελματική ισότητα
Υπάρχει ένα είδος ισότητας στο ελληνικό σινεμά γιατί όλοι έχουμε τις ίδιες δυσκολίες ως σκηνοθέτες ανεξαρτήτως φύλου. Ετσι κι αλλιώς σπάνια επιτυγχάνεται ο βιοπορισμός με την ιδιότητα του σκηνοθέτη μέσα από το σινεμά στην Ελλάδα. Αλλά στα υπόλοιπα που υπάρχουν ως βιοποριστικές επιλογές, πχ στη διαφήμιση ή την τηλεόραση δεν υπάρχουν πολλές γυναίκες. Οπότε ίσως η μόνη επιλογή που υπάρχει για μια γυναίκα - σκηνοθέτη είναι το σινεμά, όπου μπορούμε να λέμε και να φτιάχνουμε τις δικές μας ιστορίες.
δράμα/θρίλερ ενηλικίωσης
Στα χρόνια που πήρε να κάνω αυτή την ταινία ενηλικίωσης, «ενηλικιώθηκα» κι εγώ. Η ιστορία με συντρόφευσε στις αναζητήσεις που περνούσα ενώ την έγραφα, το ψάξιμο της ταυτότητας μου σε έναν άλλο τόπο από την πατρίδα μου, τα στοιχεία που κρατάω, αυτά που αφήνω. Εγραφα την ταινία ενώ πηγαινοερχόμουν μεταξύ της Αμερικής όπου πήγα για να σπουδάσω και της Ελλάδας, τα χρόνια μετά την αποφοίτηση μου, ενώ προσπαθούσα να μείνω μόνιμα σε ένα από τα δύο μέρη, αλλά το καθένα είχε τις δικές του δυσκολίες. Την έγραφα ενώ ήμουν σε μια κατάσταση limbo δηλαδή.
ταινίες αναφοράς
Πήγα το 2008 στο Λος Αντζελες για να σπουδάσω. Περιέργως, εκεί άρχισα να βλέπω ελληνικές ταινίες, επειδή όλοι με ρωτούσαν για τους αγαπημένους μου Ελληνες δημιουργούς και ντρεπόμουν που δεν είχα δει πολλές ελληνικές ταινίες. Ενώ όταν ήμουν στην Ελλάδα μεγαλώνοντας έβλεπα συνέχεια ξένες ταινίες. Μια ταινία που είδα αρκετές φορές ενώ προετοιμάζαμε τη ταινία ήταν το «We need to talk about Kevin» της Λιν Ράμσεϊ. Επίσης δυο άλλες αγαπημένες μου ταινίες είναι το «Cemetery of Splendor» του Απιτσατπόνγκ Βιρασετάκουν και το «Funeral Parade of Roses» του Tόσιο Ματσουμότο.
Πειραιάς
Κατάγομαι από ναυτική οικογένεια, οπότε η γιαγιά μου μου έλεγε πάντα για τα γράμματα που αντάλλασσε με τον παππού μου, ενώ εκείνος ήταν για μεγάλα διαστήματα μακριά. Φανταζόμουν τα γράμματά τους γεμάτα ζήλιες, παράπονα και πολύ έντονο πάθος, αφού αυτό υποθέτω θα τους κρατούσε μαζί όσο διήρκησε η σχέση τους. Αυτό με έκανε να θέλω να κάνω μια ταινία στον Πειραιά, γεμάτη με πλοία που πηγαινοέρχονται στον ορίζοντα. Και βέβαια στη διαδρομή κόλλησε πως η θάλασσα είναι αυτή που ένωσε τη φιλιππινέζικη κοινότητα με την ελληνική.
Θαύμα
Στις εβδομαδιαίες συναντήσεις στην φιλιππινέζικη εκκλησία όσοι ήταν εκεί μοιράζονταν τα θαύματα που τους συνέβησαν την εβδομάδα που πέρασε. Θαύματα σίγουρα είχαν γίνει, δεν υπήρχε αμφιβολία γι' αυτό, και ο κόσμος έπρεπε να τα μοιραστεί με τους υπόλοιπους. Αυτή είναι και η σχέση της ταινίας με τα θαύματα. Πιστεύω στα θαύματα, όπως και στα φαντάσματα και στην ταινία υπάρχουν και τα δύο.
Μια ταινία που αγαπώ είναι ο «Λόγος» του Καρλ Ντράγιερ, μια ταινία που τελειώνει με ένα θαύμα, που όλοι το θέλουν αλλά τελικά πιστεύουν πως θα μπορούσε ποτέ να γίνει;»
Θαύμα τελικά για τις ηρωίδες μου είναι καταρχάς που έχουν η μια την άλλη, ό,τι και αν γίνει, όσο μακριά και αν τους απομακρύνει η ζωή και το ότι μεγαλώνουν. Και θαύμα είναι και η δύναμη που κουβαλάνε μέσα τους, ακόμα κι αν δεν το ξέρουν, που τις βοηθάει να επιβιώσουν.»
