Η Φοίβη Φρονίστα γεννήθηκε στο Πάλο Αλτο της Καλιφόρνιας το 1980, μεγάλωσε στο Νιου Τζέρσεϊ, έκανε γυμνάσιο στη Νάπολι, λύκειο στην Αθήνα, σπούδασε Ιστορία και Νομική στην Αγγλία, θέατρο στη σχολη του Γιώργου Αρμένη και δημοσιογραφία στο Μπέρκλεϊ... Δεν είναι δύσκολο λοιπόν να φανταστεί κανείς πως έφτασε στην Ιερουσαλήμ για να καταγράψει τη διαμάχη Παλαιστινίων και Ισραηλινών για ένα (μαγικό) τόπο που πιστεύεται ότι κρύβει την Πόλη του Βασιλιά Δαβίδ.
Διαβάστε όσα είπε στο Flix για το «αποκαλυπτικό» της ταξίδι και για το πιστεύω της πως ένα ντοκιμαντέρ μπορεί - αν όχι να κάνει κάτι παραπάνω - να ταρακουνήσει τα στάσιμα νερά της καθημερινότητας.
Τι είναι ο «Κήπος του Βασιλιά»;
Ο «Κήπος του Βασιλιά», ο οποίος αναφέρεται στον κήπο του βιβλικούΒασιλιά Δαβίδ είναι ένας τόπος μυθικός - κανείς δεν ξέρει πού ακριβώςβρίσκεται στην Ιερουσαλήμ.
Υπάρχουν κάποιοι που πιστεύουν όμως ότι ξέρουν ακριβώς που είναι *θαμμένος κάτω από τη - φτωχή και κατά κύριο λόγο Παλαιστινιακή-συνοικία Αλ Μπουστάν στην Ανατολική Ιερουσαλήμ. (Κατά σύμπτωση ΑλΜπουστάν στα αραβικά σημαίνει «κήπος».) Η περιοχή βρίσκεται δίπλαακριβώς από έναν αρχαιολογικό χώρο που ονομάζεται η Πόλη του Δαβίδ καιόπου κάποιοι αρχαιολόγοι πιστεύουν ότι έχουν πρόσφατα ανασκαφεί ταερείπια του παλατιού του, αν και άλλοι υποστηρίζουν ότι δεν υπάρχειούτε ίχνος επιστημονικής απόδειξης ότι τα ερείπια αυτά έχουν κάποιασύνδεση με τον Δαβίδ.
Σε κάποιο άλλο μέρος, μια τέτοιου είδους διαμάχη θα αφορούσεπιθανότατα μόνο τους ακαδημαϊκούς κύκλους. Στην Ιερουσαλήμ όμως ηιστορία και ο μύθος έχουν τη συνήθεια να μπλέκονται επικίνδυνα με τοπαρόν - έτσι η όλη περιοχή βρίσκεται σε μεγάλη αναταραχή, και νομίζωότι αποτελεί ουσιαστικά έναν μικρόκοσμο που αντικατοπτρίζει όλη τηνΜεσανατολική κρίση. Οι κάτοικοι της περιοχής αυτής βλέπουν ακριβώς τοίδιο πράγμα με έναν εντελώς διαφορετικό και ασύμβατο τρόπο. Και είναικαι οι δύο έτοιμοι να πολεμήσουν και να πεθάνουν για αυτό πουπιστεύουν.
Ε, λοιπόν, ο Δήμαρχος της Ιερουσαλήμ σχεδιάζει να ισοπεδώσει 88 σπίτιαστο Αλ Μπουστάν σε μια προσπάθεια να δημιουργησει και πάλι τους κήπουςτου Βασιλιά Δαβίδ στα πλαίσια ενός μεγάλου τουριστικού προγράμματος -χωρίς βέβαια καμία μέριμνα για τους κατοίκους και τη μελλοντική τουςκατοικία.
Μάλιστα, οι εντάσεις μεταξύ Παλαιστινίων και Ισραηλινών που ζουν στημικροσκοπική αυτή περιοχή είναι τόσο έντονες, που κατέληξαν στο θάνατοενός ντόπιου Παλαιστίνιου, ο οποίος τώρα έχει μετατραπεί σε τοπικόμάρτυρα και για τον οποίο γράφονται ακόμα και αιμοδιψή ποπ τραγούδια,στα οποία χορεύουν και τα μικρά παιδιά του.
Είναι μια ταινία μικρού μήκους, κι έτσι είναι πολύ δύσκολο να αποδώσεικανείς πλήρως το μέγεθος των προβλημάτων, αλλά μέσω συνεντεύξεων μεαρχαιολόγους, κατοίκους και την κόρη του ντόπιου μάρτυρα, ο «Κήπος τουΒασιλιά» επιχειρεί να ρίξει φως στα διάφορα ζητήματα, νομικά,αρχαιολογικά, αλλά και ζωής και θανάτου που διακυβεύονται για όσουςμένουν στο Αλ Μπουστάν.
Πως εμπνευστήκατε το ντοκιμαντέρ; Πως φτάσατε σε αυτό το σημείο του πλανήτη;
Ενώ ήμουν στο Πανεπιστήμιο του Μπέρκλεϊ στην Καλιφόρνια κι έκαναμεταπτυχιακό στη δημοσιογραφία, πήρα ένα μάθημα σχετικά με την κρίσηστη Μέση Ανατολή και τότε ανακάλυψα τυχαία τη διαμάχη στην Πόλη τουΔαβίδ.
Το βρήκα πραγματικά εκπληκτικό που η ιστορία πέντε και δέκα χιλιάδωνχρόνων μπορεί να αποτελεί αιτία αιματοχυσίας ή εξώσεων στη σημερινήεποχή. Είναι απλά απίστευτο για εμένα. Κάθε ένα από τα θέματα πουαγγίζει η ταινία είναι από μόνο του ένα ντοκιμαντέρ - και αυτή ημικροσκοπική περιοχή έξω ακριβώς από τα τείχη της Παλιάς Πόλης τα έχειόλα, και ακόμα περισσότερα.
Αυτό που το έκανε ακόμα πιο ενδιαφέρον για εμένα, είναι ότι ηΙερουσαλήμ είναι ένα μέρος που σφύζει από δημοσιογράφους και όμωςσχετικά λίγοι άνθρωποι - ακόμα και μέσα στο Ισραήλ- ήξεραν την ιστορίααυτή που είναι πραγματικά σε απόσταση αναπνοής από το Τείχος τωνΔακρύων, όπου συρρέουν χιλιάδες τουρίστες.
Είχα την τύχη να πάω στην Ιερουσαλήμ. Ελαβα χρηματοδότηση από τη σχολήμου (που με υποστήριξε πραγματικά απίστευτα-πρέπει να το πω αυτό) γιανα ταξιδέψω στο Ισραήλ με μία συμφοιτήτριά μου και να κάνω ταγυρίσματα του ντοκιμαντέρ μέσα σε 10 ημέρες, ως μέρος τηςμεταπτυχιακής μου διατριβής.
Πιστεύετε πως ένα ντοκιμαντέρ είναι ικανό να αλλάξει τον κόσμο; Ή τουλάχιστον να αφυπνίσει συνειδήσεις;
Νομίζω, υπό τις κατάλληλες συνθήκες, ναι, ένα ντοκιμαντέρ έχει τηδύναμη να ταρακουνήσει τα πράγματα. Αν αρκετοί άνθρωποι το δουν ήακούσουν γι' αυτό και ειδικά αν η ιστορία του αποκαλύπτει μια αδικίαπου συμβαίνει στην πίσω αυλή του σπιτιού του θεατή, τότε νομίζω πωςμπορεί να έχει τη δύναμη να αλλάξει μια δεδομένη κατάσταση. Αν μη τιάλλο, νομίζω ότι αυτό είναι που κρατά τους σκηνοθέτες να κάνουνντοκιμαντέρ, αν και είναι ένα αρκετά ακριβό χόμπι - υποθέτω όλοιελπίζουμε ότι η ταινία μας θα μπορέσει να αλλάξει τον κόσμο με τον έναή τον άλλο τρόπο.
Ποια νομίζετε ότι είναι η θέση ενός ντοκιμαντέρ σε μια εποχή κρίσης;
Η ίδια θέση που είχε πάντα - να ενημερώνει τον κόσμο για το τισυμβαίνει γύρω του σε βάθος. Δεν έχει σημασία εάν είναι οι θεατές πουβρίσκονται σε κρίση ή οι πρωταγωνιστές (ή κανένας από τους δύο.) Ούτεέχει σημασία εάν το ντοκιμαντέρ μιλάει για κάτι τεράστιο που μαςεπηρεάζει ή για κάτι που δεν επηρεάζει κανέναν, είναι απλώς κάτιενδιαφέρον. Το ντοκιμαντέρ είναι γνώση. Τίποτα περισσότερο και τίποταλιγότερο.
Ο «Κήπος του Βασιλιά» προβάλλεται τη Δευτέρα 12 Μαρτίου στις 12.30 στην αίθουσα «Τζον Κασσαβέτης»
