Φεστιβάλ Δράμας 2024: «Ασκοπη Μετακίνηση» της Νικολέτας Λεούση

H ταινία

Αν δεν υπήρχαν λεωφορεία θα υπήρχαν ταινίες; Μικρού μήκους ντοκιμαντέρ-δοκίμιο για τις παράλληλες διαδρομές των Μαζικών Μεταφορών και του κινηματογράφου. Τον Μάρτιο του 2020 το παράθυρο του βλέμματός μου στένεψε. Η ζωη της πόλης σχεδόν σταμάτησε. Απαγορεύτηκαν οι άσκοπες μετακινήσεις και σταμάτησε η λειτουργία των κινηματογράφων. Δεν ξέρω τι μου λείπει πιο πολύ, το σινεμά ή μια άσκοπη μετακίνηση. Ευτυχώς η οικογένειά μου συμφώνησε να «παίξει» λεωφορείο και να τους κινηματογραφήσω. Προσωπικές ιστορίες αναμειγνύονται με ιστορικές επαναστάσεις, ή μια ταινία που φαντάζομαι ενώ βρίσκομαι στο λεωφορείο;

Η σκηνοθέτης

Γεννημμένη στην Αθήνα το 1981, η Νικολέτα σπούδασε χημικός μηχανικός αλλά σύντομα αποφάσισε ότι την ενδιαφέρει ο κινηματογράφος. Μπήκε στο Πολυτεχνείο με υποτροφία, με τα λεφτά της οποίας αγόρασε την πρώτη της κάμερα. Σπούδασε κινηματογράφο στην Ελλάδα και την Αγγλία όπου ειδικεύτηκε στη σκηνοθεσία και το μοντάζ ταινιών μυθοπλασίας. Οι προηγούμενες ταινίες της αναφέρονται σε ανθρώπους που έρχονται αντιμέτωποι με κοινά προβλήματα αλλά διαλέγουν να δράσουν με ιδιαίτερους τρόπους. Η δράση συχνά εκτυλίσσεται σε εργασιακούς χώρους και πάντα με φόντο μεγάλες αλλαγές, μείγματα character-driven ιστορίας και πολιτικού σινεμά. Εχει δεκαετή εμπειρία ως μοντέζ στην τηλεόραση και τον κινηματογράφο: Tack (Βάνια Τέρνερ), Περδικάκι (Catriona Gallagher).

Ασκοπη Μετακίνηση

5 ερωτήσεις για την «Ασκοπη Μετακίνηση»

Πώς επιλέξατε το θέμα της ταινίας σας, ποια ήταν η αρχική ιδέα, ποια η ανάγκη να αφηγηθείτε αυτή την ιστορία;

Από την εφηβεία έως σήμερα χρησιμοποιώ καθημερινά το λεωφορείο. Από μικρή κοιτούσα ταξιδεύοντας την πόλη και εκεί μέσα άρχισα να σκηνοθετώ ταινίες στο μυαλό μου. Μετά από μια προσωπική κρίση του τύπου «Τι μπορείς εσύ να πεις που να έχει σημασία στο σημερινό κόσμο;» και μετά από μερικές απορρίψεις χρηματοδοτήσεων που πόνεσαν, κατάλαβα ότι είχα χαθεί λίγο, αποφάσισα να ελευθερωθώ, να βρω ξανά αυτόν τον τρόπο που σκηνοθετούσα στο μυαλό μου ταινίες και να τον δείξω στην κόρη μου.

Ποια είναι η μεγαλύτερη πρόκληση του να είσαι σκηνοθέτης στην Ελλάδα σήμερα; Τι σας δυσκόλεψε στην πραγματοποίηση της ταινίας, τι σας έφερε μεγάλη χαρά, ή τι σας εξέπληξε - θετικά ή αρνητικά;

Για μένα αυτή τη στιγμή η μεγαλύτερη πρόκληση του να είσαι σκηνοθέτης σήμερα, αλλά όχι μόνο σκηνοθέτης, είναι να συντηρήσεις μια αίσθηση στόχου μέσα σε αυτό το χάος γύρω μας. Να εντοπίσεις το στόχο μέσα στο σωρό από πληροφορίες και συναισθήματα, να εμβαθύνεις, να μην το εγκαταλείψεις και να το υπερασπιστείς με κινηματογραφική γλώσσα. Σε αυτόν τον κόσμο που βουλιάζει από πληροφορία, και όσα βλέπουμε (όχι μόνο οι ταινίες), συχνά μας κάνουν να νιώθουμε ότι μετράμε όλο και λιγότερο, θα ήθελα να κοντράρω αυτό το συναίσθημα όσο πιο δυνατά μπορώ. Για μένα αυτό είναι το να πάω πίσω στα βασικά και να βρω αυτό που είναι σημαντικό. Η πρόκληση στην «Άσκοπη μετακίνηση» ήταν η σκέψη πως αυτό είναι μια δοκιμή, ένα πείραμα, ένα παιχνίδι. Προσπάθησα πολύ και τα κατάφερα να είμαι ξέγνοιαστη στο γύρισμα και πιστή στο ένστικτό μου, πράγμα δύσκολο για κάποιον με σύνδρομο «καλού παιδιού» και «καλής μαθήτριας» που θέλει να κάνει πάντα το σωστό. Κάποιοι πειραματισμοί πέτυχαν, άλλοι όχι. Αυτό που με εξέπληξε θετικά είναι το κλίμα που δημιουργείται όταν κάνεις γύρισμα με δικούς σου ανθρώπους, με την οικογένειά σου, και πόση διάθεση για παιχνίδι δείχνουν οι άνθρωποι από τριών έως ογδόντα ετών οταν τους δοθεί η ευκαιρία. Το αρνητικό είναι ότι μου έλειψαν από το παιχνίδι κάποιοι παλιοί μου φίλοι και συνεργάτες. Ωστόσο σ’ αυτό το γύρισμα έκανα κάποιους καινούργιους φίλους.

Ασκοπη Μετακίνηση

Είναι οι πλατφόρμες και η νέα πραγματικότητα του streaming μια ευκαιρία για τη διανομή και προβολή της μικρού μήκους ταινίας; Πού στέκεστε στο δίλημμα αίθουσες ή πλατφόρμες;

Οι πλατφόρμες με βοηθάνε συχνά να δω πράγματα που θα έχανα αλλά το σινεμά είναι κάτι διαφορετικό. Μια συλλογική εμπειρία στην οποία όσο μετράει η αξία της ταινίας άλλο τόσο μετράει η συζήτηση μετά την ταινία και ο καυγάς πάνω από μια μπύρα. Πράγματα αναντικατάστατα. Το πρόβλημα με τις αίθουσες που κλείνουν είναι νομίζω ένα κομμάτι από ένα μεγαλύτερο παζλ. Ο τρόπος που αφήνουμε το δημόσιο χώρο να φεύγει μέσα απά τα χέρια μας, η σημερινή κατάσταση των αιθουσών του κέντρου με προβληματίζει βαθιά. Η Ιριδα, ενας ελεύθερος χώρος πολιτισμού του Πολιτιστικού Ομίλου Φοιτητών Πανεπιστημίου Αθηνών, εκεί όπου έμαθα σινεμά όσο ήμουν φοιτήτρια στο πολυτεχνείο, σήμερα απειλείται από «αξιοποίηση». Θα ήθελα να σταθώ στο πλευρό της ως έναν από τους λίγους ελεύθερους χώρους και ένα ζωντανό οικοσύστημα.

Τι σημαίνει το Φεστιβάλ Δράμας για σας, αλλά και για το σημερινό ελληνικό κινηματογραφικό τοπίο; Τι σημαίνουν οι συνεχείς επιτυχίες της ελληνικής ταινίας μικρού μήκους στο διεθνές τοπίο;

Θα είμαστε για τέταρτη φορά στη Δράμα για να δείξουμε την ταινία μας, «Ασκοπη Μετακίνηση», στον κόσμο. Εγώ την αγαπώ πολύ και είμαι πολύ χαρούμενη που υπάρχει. Το φεστιβάλ της Δράμας είναι η καλύτερη ευκαιρία για γνωριμία και συζήτηση με ανθρώπους που αγαπούν τις μικρού μήκους ταινίες. Πάντα θα το ευχαριστώ για τις ευκαιρίες και τη στήριξη που μου έχει προσφέρει. Χαίρομαι για τις επιτυχίες των ταινιών και ειδικά των μικρού μήκους ταινιών και ειδικά αυτών που μου αρέσουν. Μια φεστιβαλική συμμετοχή και μια βράβευση βοηθούν τη δημιουργό να πλησιάσει την επόμενη δουλειά της. Ωστόσο αυτή η αναγνώριση δεν είναι μονόδρομος για τη συνέχεια της πορείας κάποιας. Βρίσκω νόημα και στην αναζήτηση ενός διαφορετικού δρόμου και πιστεύω υπάρχουν πολλές τολμηρές ταινίες και έξω από τον κόσμο των φεστιβάλ και του industry.

Ο,τι κι αν γίνει το σινεμά θα επιβιώσει γιατί...

Η κόρη μου έχει μεγαλώσει από τότε που έπαιξε στην ταινία, η μητέρα μου έχει επίσης αλλάξει. Η ταινία παραμένει αναλλοίωτη.

Δείτε εδώ το τρέιλερ της ταινίας «Ασκοπη Μετακίνηση»: