Απολαυστικό sci-fi θρίλερ, με πικρό πολιτικό σχόλιο. Εμβριθής σάτιρα θεσμών και ιδεολογιών, με στιγμές γελοίας b-movie σπλατεριάς. Κατάμαυρη κωμωδία, με επίγευση απελπισίας για τα σοβαρότερα της ζωής. Τι είναι τελικά η «Βουγονία»;
Μία μέρα μετά την πρεμιέρα της ταινίας στο πρόσφατο Φεστιβάλ Βενετίας, το Flix συνάντησε τον σκηνοθέτη Γιώργο Λάνθιμο και τους πρωταγωνιστές του, Εμα Στόουν και Τζέσι Πλέμονς, και είχε την ευκαιρία να σκαλίσει το μυαλό τους: από που προκύπτουν όλες αυτές οι σουρεαλιστικές ιδέες που τελικά καταλήγουν λογικές;
Πώς προσεγγίζουν ως ηθοποιοί αλλά κι ως πολίτες αυτού του κόσμου τις θεωρίες συνωμοσίας που μάς κατακλύζουν; Είναι το σινεμά καταφύγιο για να βρίσκεις κανείς απαντήσεις στα ερωτήματα της ζωής - ή τελικά δημιουργεί περισσότερες ερωτήσεις;
Και πόσο εξωγήινο είναι τελικά το ταλέντο που έχει συγκεντρωθεί στην ομάδα του Γιώργου Λάνθιμου -μπροστά και πίσω από τις κάμερες- και επιλέγουν ξανά και ξανά να δημιουργούν κινηματογραφικούς κόσμους, μαζί;
Διαβάστε εδώ: την κριτική του Flix για τη «Βουγονία» του Γιώργου Λάνθιμου
Στο κόκκινο χαλί του πρόσφατου Φεστιβάλ του Λονδίνου
Σας ευχαριστούμε όλους για ακόμα μία… εξωπραγματική κινηματογραφική εμπειρία. Γιώργο συνήθως σε ρωτάμε για την καλλιτεχνική και δημιουργική σου διαδικασία -πώς εμπνέεσαι και κατασκευάζεις αυτούς τους κόσμους, πώς τους επικοινωνείς με τη δική σου κινηματογραφική γλώσσα. Ομως θα ήθελα να ξεκινήσουμε από κάτι άλλο σήμερα. Οι ταινίες σου, παρόλο που όλες διαφέρουν μεταξύ τους, έχουν έναν κοινό άξονα. Μοιάζει να σε ενδιαφέρει η αποτυχία του ανθρώπινου είδους - στην οικογένεια, τις σχέσεις, την πολιτική, στη διατήρηση ενός κοινωνικού ιστού, ή ενός υγιούς πλανήτη. Είναι το σινεμά για σένα ένα καταφύγιο; Κάπου που, πρώτος εσύ, απευθύνεσαι για να απαντηθούν τα ερωτήματα σου για τη ζωή; Είναι κάθε σου ταινία μία πρόσκληση στο κοινό για μετακίνηση σκέψης, για αρχή ενός διαλόγου;
Γιώργος Λάνθιμος: Εύκολα ξεκινήσαμε (γελάει). Είναι ειρωνικό γιατί η ερώτηση σου με βρίσκει σε μία εποχή που έχω κάνει πολλές ταινίες, την μία μετά την άλλη, κι αυτό έχει αρχίσει να μην είναι τόσο ευχάριστο πια - αυτό το εσωτερικό ψάξιμο για το οποίο μιλάς με έχει κάπως ζορίζει.
Κοίτα, τίποτα δε γίνεται συνειδητά, με κάποια στρατηγική ή τη διάθεση για σαφές μήνυμα. Σίγουρα επιλέγω ιστορίες που με ενδιαφέρουν προσωπικά, που έχω ανάγκη να ψάξω, να τις κοιτάξω από όλες τις πλευρές μέσα από το μοναδικό τρόπο που ξέρω: κάνοντας σινεμά. Όμως δεν έχω καμία πλάνη ότι θα βρω απαντήσεις, όπως και δε θέλω να δώσω σαφείς απαντήσεις στο κοινό. Δεν θα μπορούσα άλλωστε - τα ζητήματα της ζωής είναι σύνθετα, πολύπλοκα, μας ξεπερνούν.
Πάντως, το σινεμά ναι είναι καταφύγιο, αλλά τελευταία νιώθω ότι πρέπει να τελειώσει μια ταινία και να πάρω μια απόσταση για να καταλάβω τι ανάγκη μού κάλυψε. Αν καταφέραμε με τους συνεργάτες μου να αγγίξουμε αυτό που ήταν κλειστό και μυστηριώδες, να το ξεκλειδώσουμε κάπως, να το κοιτάξουμε.
Ποτέ οι ταινίες δεν μου δίνουν απαντήσεις, μάλλον μου δημιουργούν περισσότερες ερωτήσεις (γελάει). Αλλά πιστεύω ότι αυτός είναι κι ο σκοπός - έτσι προχωράμε μπροστά, μόνο όταν είμαστε ενεργοί, περίεργοι, κοιτάμε τι συμβαίνει γύρω μας, το διερευνούμε.
Σε μία τόσο δημιουργική δουλειά η εμπιστοσύνη είναι μεγάλο θέμα. Ρισκάρεις και για αυτό θέλεις δίπλα σου ανθρώπους που εμπιστεύεσαι ότι θα δουλέψουν με το ίδιο πάθος, την ίδια αφοσίωση, την ίδια μελέτη. Θα καταλάβουν τι πας να κάνεις και θα σε εμπιστευθούν - θα ρισκάρουν κι εκείνοι με τη σειρά τους. Δεν γίνεται διαφορετικά. Είμαστε ο ένας το δίχτυ ασφαλείας του άλλου...» | Γιώργος Λάνθιμος
Στην επίσημη παγκόσμια πρεμιέρα της ταινίας στο 82ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Βενετίας
Πέμπτη συνεργασία με την Εμα Στόουν και με κάθε μία η μπάρα ανεβαίνει όλο και ψηλότερα. Ποια είναι τα χαρακτηριστικά του ταλέντου και της προσωπικότητας της που σε εμπνέουν; Ποιος είναι ο κοινός κώδικας που σας συνδέει - ως καλλιτέχνες, ως συνεργάτες;
Γιώργος Λάνθιμος: Οι λόγοι είναι πολύ απλοί στο μυαλό μου κι έχουν να κάνουν με το γιατί έχω δημιουργήσει μία ομάδα συνεργατών μπροστά και πίσω από τις κάμερες. Από την μία έχω αναγνωρίσει και σεβαστεί το ταλέντο τους, πόσο μπορούν να πάρουν αυτό που τους δίνει ένας σκηνοθέτης και να το απογειώσουν με τα δικά τους εργαλεία.
Μετέπειτα, πολύ βασικό για μένα, είναι το θέμα της εμπιστοσύνης. Σε μία τόσο δημιουργική δουλειά που ρισκάρεις συνεχώς θέλεις δίπλα σου ανθρώπους που εμπιστεύεσαι ότι θα δουλέψουν με το ίδιο πάθος και την ίδια μελέτη. Θα καταλάβουν τι πας να κάνεις και θα σε εμπιστευθούν το ίδιο ώστε να ρισκάρουν κι εκείνοι με τη σειρά τους. Δεν γίνεται διαφορετικά. Είμαστε ο ένας το δίχτυ ασφαλείας του άλλου.
«Νιώθω ότι ανήκω στον περιοδεύοντα θίασο του Γιώργου, στο κινηματογραφικό του μπουλούκι. Ολοι χρησιμοποιούν το κλισέ της οικογένειας, αλλά σε εμάς είναι έτσι. Είμαστε οικογένεια.» | Εμα Στόουν
Στο photo call της Βενετίας
Εμα Στόουν: Λατρεύω να δουλεύω με το Γιώργο. Το υλικό που φέρνει πάντα στο τραπέζι, οι ιστορίες που θέλει να πει, οι χαρακτήρες που δημιουργεί, οι κόσμοι που κατασκευάζει είναι συγκλονιστικοί. Ομως, το μεγάλο ταλέντο του είναι η ομάδα που συνέθεσε μέσα στα χρόνια.
Εμένα με βλέπετε γιατί είμαι ηθοποιός και η δουλειά μου είναι μπροστά από την κάμερα. Ομως υπάρχει μία σταθερή ομάδα που μπορεί να έχει δουλέψει πολύ περισσότερες φορές με το Γιώργο, γιατί έτσι δουλεύει ο Γιώργος - με την ομάδα του. Ο διευθυντής Φωτογραφίας, ο μοντέρ, η ενδυματολόγος, ο μουσικός μας - όλοι μετακινούμαστε μαζί από ταινία σε ταινία γιατί έχουμε κατασκευάσει αυτό το ασφαλές περιβάλλον που μας δίνει τη δυνατότητα να είμαστε 100% ειλικρινείς, να παίρνουμε ρίσκα, να εξελισσόμαστε. Νιώθω ότι ανήκω στον περιοδεύοντα θίασο του Γιώργου, στο κινηματογραφικό του μπουλούκι. Ολοι χρησιμοποιούν το κλισέ της οικογένειας, αλλά σε εμάς είναι έτσι. Είμαστε οικογένεια.
Από τα γυρίσματα της «Βουγονίας»
Η ταινία βασίζεται σ’ ένα κορεατικό sci-fi, το «Save the Planet!» (2003). Oμως εδώ αλλάζει το φύλο του ανθρώπου που απάγεται - στη «Βουγονία» είναι γυναίκα κι αυτό δημιουργεί μία μεγαλύτερη πρόκληση στην όλη υπόθεση. Ηταν συνειδητή αυτή η αλλαγή για να επιτευθεί ένα μεγαλύτερο μυστήριο σεναριακά, ή έγινε για πρακτικούς λόγους: γιατί θέλατε να συνεργαστείτε ξανά με την Εμα Στόουν;
Γιώργος Λάνθιμος: Η αλλαγή είχε γίνει πολύ πιο πριν έρθει το πρότζεκτ στα χέρια μου. Ο Αρι Αστερ αγάπησε πολύ αυτή την ιδέα του κορεατικού φιλμ, πήρε τα δικαιώματα κι ως παραγωγός πλέον ανέθεσε στον Γουίλ Τρέισι να μεταφέρει το σενάριο στην αμερικανική πραγματικότητα. Όταν πήρα το σενάριο, οι ρόλοι είχαν ήδη αλλάξει.
Εμα Στόουν: Για πολύ καλή μου τύχη! (Γέλια) Αλλά νομίζω ότι ήταν μία πολύ έξυπνη αλλαγή - το να είναι γυναίκα δημιουργεί μία ένταση και θολώνει πολύ τα νερά για το ποιος είναι το θύμα και ποιος ο θύτης, δεν βρίσκεις; Με το που βλέπεις δύο άντρες να δένουν μία γυναίκα σ’ ένα υπόγειο, οι συνειρμοί σου τρέχουν με όσα βιώματα κουβαλάς. Η ταινία πετυχαίνει να σου ανατρέπει συνεχώς προκαταλήψεις, ακόμα και τη λογική σου. Νομίζεις ότι καταλαβαίνεις τι συμβαίνει, ποιος είναι καλός, ποιος κακός, ποιος είναι σώφρωνες και ποιος τρελός, αλλά συνεχώς αποδεικνύεται ότι κάνεις λάθος. Το βρήκα καταπληκτικό.
Από τα γυρίσματα της «Βουγονίας»
Εμα, πώς πλησίασες το ρόλο - ακόμα και ενδυματολογικά έχεις “φορεσιά”, μοιάζει όλο να είναι μία ερμηνεία μέσα στην ερμηνεία;
Εμα Στόουν: Η Τζένιφερ Τζόνσον, η ενδυματολόγος μας είναι καταπληκτική. Πραγματικά δημιούργησε μια φορεσιά, ένα χτένισμα, ένα ζευγάρι ψηλοτάκουνα - ένα άβαταρ σχεδόν για τη Μισέλ, κι όσο ξετυλίγεται η πλοκή καταλαβαίνεις ότι αυτό δεν είναι καθόλου τυχαίο.
Από την μία είναι πολιτικό σχόλιο, ο Στιβ Τζομπς είχε «τη φορεσιά του» για παράδειγμα, από την άλλη σωστά υποκινεί απορίες για το πόσο ΑΙ είναι αυτή η τύπισσα (γελάει). Μετέπειτα, αλλάζουν όλα - ξυρισμένο κεφάλι, κουβέρτα, αρκετό ψεύτικο αίμα (γελάει)
Το σινεμά που με ενδιαφέρει να κάνω δεν ετεροκαθορίζεται, ούτε αυτοπροσδιορίζεται - πάντα μου αρέσει να εξερευνώ όλες τις κινηματογραφικές αντιφάσεις. Να ακροβατώ ανάμεσα στην τραγωδία και τον σουρεαλισμό, το δράμα και την κωμωδία...» | Γιώργος Λάνθιμος
Από τα γυρίσματα της «Βουγονίας»
Τζέσι έχασες κιλά, άφησες μακριά νύχια, μοιάζει να μην ερμηνεύεις απλώς το ρόλο, να εξαφανίστηκες κάτω από το δέρμα του ήρωα σου. Τι σε βοήθησε;
Τζέσι Πλέμονς: Αυτές οι μεταμορφώσεις, εμένα προσωπικά, με βοηθούν πάρα πολύ. Η πρώτη συνάντηση με την ενδυματολόγο μας, η οποία έγινε σ’ ένα πολύ ταιριαστά ύποπτο ξενοδοχείο στη Νέα Υόρκη, όλα τα τρελά κομμάτια που είχε βρει και μου έδωσε να φορέσω, έβγαζαν λογική, μού έδωσαν πάτημα να βρω τον Τέντι. Τα νύχια, τα προσέξατε ε; (γελάει) Ολα αυτά ήταν εξαιρετικά χρήσιμα για να μπω στο ρόλο. Το mood board που είχαν φτιάξει ο Γιώργος με την Τζένιφερ για τον χαρακτήρα ήταν μία τρέλα - κι όλη η έμπνευση που χρειαζόμουν.
Αυτό που επίσης ήταν απίστευτο ήταν το σετ. Αυτό το σπίτι χτίστηκε από την αρχή - από το υπόγειο μέχρι τη σκεπή του, στη μέση του πουθενά στην αγγλική επαρχία (ενώ η ταινία διαδραματίζεται στη Τζόρτζια). Οι σκηνογράφοι έκαναν μια απίστευτη δουλειά, με έβαλαν σε αυτό τον κόσμο - υπήρχαν λεπτομέρειες στο σκηνικό που σου έπαιρναν το μυαλό!
Γιώργος Λάνθιμος: Πράγματι, είχαν τοποθετήσει από αντικείμενα τέχνης μέχρι μικροπράγματα που δε θα φαινόντουσαν ποτέ στην κάμερα (σήκωνες ένα αντικείμενο κι έβρισκες κάτι από κάτω που ήταν καταπληκτικό!) που όμως σχολίαζαν άμεσα την ταινία, είχαν χιούμορ, σε έβαζαν στο κλίμα. Έγινε εξαιρετική δουλειά στη σκηνογραφία.
Ζούμε σε τόσο παρανοϊκούς καιρούς. Ολα διαστρεβλώνονται, όλα παραμορφώνονται, είναι αδύνατον να φιλτράρεις, να απορροφήσεις, να μεταβολίσεις τον καταιγισμό της πληροφορίας. Νομίζω ότι όλοι ψάχνουμε εξηγήσεις για όλα τα απίθανα, τα άδικα, τα τραγικά που συμβαίνουν γύρω μας. Ανάλογα με τι κουβαλάς ως άνθρωπος, τις εμπειρίες, τη γνώση σου, την προσωπικότητά σου, αντιστέκεσαι ή παρασύρεσαι από θεωρίες συνωμοσίας. Μοιάζει πάρα πολύ με τον θρησκευτικό προσηλυτισμό. Ο άνθρωπος άρχισε να πιστεύει σε θεούς γιατί δεν μπορούσε να χειριστεί το ανεξήγητο...» | Τζέσι Πλέμονς
Από τα γυρίσματα της «Βουγονίας»
Τζέσι, ο ήρωας σου βυθίζεται στο dark web για την έρευνά του- κάτι που στις μέρες μας είναι αρκετά έντονο. Γιατί πιστεύεις ότι αρκετός κόσμος καταφεύγει να αποζητά και να πιστεύει σε θεωρίες συνωμοσίας;
Τζέσι Πλέμονς: Ζούμε σε τόσο παρανοϊκούς καιρούς. Ολα διαστρεβλώνονται, όλα παραμορφώνονται, είναι αδύνατον να φιλτράρεις, να απορροφήσεις, να μεταβολίσεις τον καταιγισμό της πληροφορίας. Το Internet φυσικά παίζει τρομακτικό ρόλο σε όλα αυτά. Νομίζω ότι όλοι ψάχνουμε εξηγήσεις για όλα τα απίθανα, τα άδικα, τα τραγικά που συμβαίνουν γύρω μας. Ανάλογα με τι κουβαλάς ως άνθρωπος, τις εμπειρίες, τη γνώση σου, την προσωπικότητά σου, αντιστέκεσαι ή παρασύρεσαι από θεωρίες συνωμοσίας. Μοιάζει πάρα πολύ με τον θρησκευτικό προσηλυτισμό. Ο άνθρωπος άρχισε να πιστεύει σε θεούς γιατί δεν μπορούσε να χειριστεί το ανεξήγητο.
Ενας φίλος μου πρότεινε, κατά τη διάρκεια της προετοιμασίας μου για το ρόλο, το βιβλίο «Doppelganger: A Trip Into the Mirror World» της Ναόμι Κλάιν. Το καταβρόχθισα - αν και με κατατρόμαξε με τις διαπιστώσεις της. Μετά όμως βρήκα λίγο θαλπωρή στο πώς μου εξηγούσε το χάος. Πραγματικά αναλύει εξαιρετικά κατατοπιστικά πώς οδηγηθήκαμε στο να πιστεύουμε παραμορφωμένες αποτυπώσεις της πραγματικότητας, πώς φέρνουμε την έρευνα στα μέτρα μας, πώς δεν διπλοτσεκάρουμε ποτέ όλη αυτή την παραπληροφόρηση που καταναλώνουμε. Το δυστυχές είναι ότι υπάρχουν ψήγματα στις θεωρίες συνωμοσίας που είναι αλήθειες - αυτό ρίχνει λάδι στη φωτιά στη συναισθηματική πόρωση των οπαδών τους. Πιάνονται από αυτό το ένα γεγονός που είναι αλήθεια και μετά παρασύρονται σ’ έναν στρόβιλο παράνοιας. Επίσης, όταν είσαι μέσα σε αυτή τη δίνη είναι πολύ δύσκολο να παραδεχθείς ότι έκανες λάθος.
Από τα γυρίσματα της «Βουγονίας»
Εσείς πώς παραμένετε λογικοί και ψύχραιμοι στους καιρούς μας;
Εμα Στόουν: Ποιος σου είπε ότι είμαστε λογικοί, ή, ακόμα περισσότερο ψύχραιμοι; (γέλια) Νομίζω ότι το μεγαλύτερο επίτευγμα είναι αν καταφέρεις να παραμείνεις ανοικτός ως άνθρωπος για να ακούσεις την αντίπαλη άποψη. Αλλά, σε τόσο διχαστικές και παρανοϊκές εποχές, ακόμα κι αυτό είναι εξαιρετικά δύσκολο. Είναι πάντως αρχέγονη ανθρώπινη ανάγκη να προσπαθεί κανείς να εξηγήσει τον κόσμο, τη ζωή του. Το γεγονός ότι συμβαίνουν τραγωδίες γύρω σου κι εσύ είσαι τόσο μικρός και ασήμαντος ήταν πάντα μία σοκαριστική συνειδητοποίηση για τον άνθρωπο. Η παρομοίωση με τις θρησκείες νομίζω ότι είναι εξαιρετικά επιτυχημένη.
Γιώργος Λάνθιμος: Θεωρώ πολύ σημαντικό πάντως να παραμένουμε ενεργοί, ανοικτοί όπως λέει και η Εμα, περίεργοι με τον κόσμο μας. Νομίζουμε ότι τα ξέρουμε όλα, αλλά δεν ξέρουμε και τίποτα στ’ αλήθεια. Το σύμπαν είναι τόσο απέραντο που είναι αδύνατον να γνωρίζεις πολλά πράγματα. Όσο προχωράει η επιστήμη, η έρευνα, η τεχνολογία πολλά από όσα πιστεύαμε αποδεικνύονται λανθασμένα. Επίσης ζούμε σε μια εποχή που το Ιnternet, το ΑΙ, τα social media μπορούν να στρεβλώσουν την πραγματικότητα για αυτό είναι αναγκαίο να κοιτά κανείς τον κόσμο με περιέργεια και οξυδέρκεια. Να ψάχνει, να ερευνά, να διασταυρώνει - όχι απλώς να αποδέχεται ό,τι του σερβίρουν ως «αλήθεια».
Είναι η διαδικασία ενός ηθοποιού κάτι σαν θεραπεία. Σε βοηθάει να αποκτάς ενσυναίσθηση, να κατανοείς σε τι κόσμο ζούμε;
Τζέσι Πλέμονς: Σίγουρα η δουλειά μας είναι ένα μεγάλο δώρο. Πρώτον, γιατί σε παρακινεί να κάνεις έρευνα για πράγματα, που ένας μέσος άνθρωπος μπορεί να ενδιαφέρεται, αλλά δεν έχει το χρόνο να ασχοληθεί. Για σένα είναι όμως η δουλειά σου, απαιτεί από εσένα να διαβάσεις, να βρεις, να μελετήσεις, οπότε και να κατανοήσεις - ώστε να μπορείς να ερμηνεύσεις αληθινά έναν ρόλο. Μέσα στα χρόνια, όλα αυτά είναι η περιουσία σου - μία αποθηκευμένη γνώση κι εμπειρία, τα εργαλεία κατανόησης που κουβαλάς μαζί σου σε κάθε νέα δουλειά.
Και για τους θεατές το σινεμά είναι τόπος κατανόησης, ανοίγει πολύτιμους διαλόγους αν κάποιος είναι ανοικτός να τους ακούσει. Ομως, κακά τα ψέματα, δεν φτάνει. Μπορεί να σταθεί ως αφορμή, αλλά μετά ο κάθε ένας από εμάς έχει δουλειά να κάνει.
Εμα Στόουν: Και κάπως έτσι ξεκινούν οι θεωρίες συνωμοσίας (γέλια) Με κάθε έναν από εμάς να ψάχνει και να βρίσκει την αλήθεια που του ταιριάζει.
Υπάρχουν δυο κόσμοι στην ταινία: αυτός του κέρδους, ο ψυχρά επιχειρηματικός, κι αυτός της επιβίωσης που δεν έχει έλεγχο στα πράγματα. Τους σατιρίζεις και τους δύο, υπάρχει πολιτικό σχόλιο όπως τους κοιτάς, είναι κι αυτό κομμάτι του να μην παίρνουμε τίποτα ως δεδομένο, αλλά να το αμφισβητούμε;
Γιώργος Λάνθιμος: Χαίρομαι που το λες. Γιατί, πράγματι, η αφετηρία είναι κάποια αρχετυπικά κλισέ - πώς είναι μία επιχειρηματίας, όχι μόνο τι σκέφτεται, αλλά και πώς ντύνεται ή πώς είναι το σπίτι της. Ή πώς ζει ένας απολυμένος εργάτης, ποιο το παρελθόν του, πώς μετακινείται. Και η ταινία προσθέτει υπερβολές, συνωμοσίες, παράνοια ακριβώς για να σε μετακινήσει από το πώς βλέπεις τα πράγματα, τι προκαταλήψεις κουβαλάς για τον κόσμο. Ολοι κοιτάμε την «πραγματικότητα» μέσα από τη φούσκα μας. Ηθελα να σπάσω αυτές τις φούσκες. Να ξεφλουδίσω όλες τις επιδερμίδες αντίληψης και σταδιακά να αποκαλύπτεται ότι δεν ξέρουμε τίποτα. Νομίζουμε ότι ξέρουμε.
Επιλέγω ιστορίες που με ενδιαφέρουν προσωπικά, που έχω ανάγκη να διερευνήσω, να τις κοιτάξω μέσα από το μοναδικό τρόπο που ξέρω: κάνοντας σινεμά. Ομως δεν έχω καμία πλάνη ότι θα βρω απαντήσεις. Οι ταινίες μάλλον μού δημιουργούν περισσότερες ερωτήσεις. Τα ζητήματα της ζωής είναι σύνθετα, πολύπλοκα, μας ξεπερνούν...» | Γιώργος Λάνθιμος
Απολαυστικό sci-fi θρίλερ, κατάμαυρη κωμωδία με πικρό πολιτικό σχόλιο, σε στιγμές b-movie σπλατεριά - πρέπει να διασκεδάζεις ιδιαίτερα με το πώς ιδρώνουμε όλοι οι κριτικοί κινηματογράφου παγκοσμίως για να κατατάξουμε σε κάποιο είδος τις ταινίες σου. Αν ήθελες εσύ να περιγράψεις στο κοινό τι να περιμένουν από τη «Βουγονία» τι θα τους έλεγες;
Γιώργος Λάνθιμος: (γελάει) Δεν θα μπορούσα, είναι σίγουρο. Νομίζω ότι για αυτό κάνω ταινίες για να μη χρειάζεται να τις εξηγώ με λόγια. Δεν είναι απλό να κατατάσσεις το σινεμά σε κουτάκια, όπως και είναι πολύ δύσκολο να αναλύεις με το λόγο την κινηματογραφική γλώσσα. Σας καταλαβαίνω λοιπόν, έχετε δύσκολο έργο.
Δεν ξέρω πώς θα περιέγραφα λοιπόν τη «Βουγονία». Μάλλον δε θα το έκανα. Αλλά σίγουρα δεν είναι ένα ξεκάθαρο είδος και δεν έχει ένα μήνυμα. Περισσότερο ως ένα σήμα κινδύνου θα τη χαρακτήριζα - για το που βαδίζουμε και πόσο πιο κοντά από όσο νομίζουμε είναι η καταστροφή μας.
Κι εσύ πώς βρίσκεις το σωστό τόνο ανάμεσα σε τόσο αντιφατικά είδη;
Γιώργος Λάνθιμος: Από την μία υπήρχε ήδη ο σωστός τόνος από το σενάριο του Γουίλ. Από την άλλη (γελάει) το σινεμά που με ενδιαφέρει να κάνω δεν ετεροκαθορίζεται, ούτε αυτοπροσδιορίζεται - πάντα μου αρέσει να εξερευνώ όλες τις κινηματογραφικές αντιφάσεις. Να ακροβατώ ανάμεσα στην τραγωδία και τον σουρεαλισμό, το δράμα και την κωμωδία. Ολα έχουν να κάνουν με τη σύνθεση - το σενάριο, το πώς στήνεις την κάμερα, πώς καθοδηγείς τους ηθοποιούς, πώς μοντάρεις. Αλλά αν έχεις ένα ξεκάθαρο στόχο για το πώς επικοινωνείς τα μηνύματα σου, αυτός είναι ο φάρος σου.
Γιατί επέλεξες το «Where Have All the Flowers Gone?» της Μάρλεν Ντίτριχ για το κομμάτι της τελικής σεκάνς;
Γιώργος Λάνθιμος: Ακούγαμε διάφορα πράγματα για να διαλέξουμε. Το σκεφτόμουν και το έψαχνα πολύ καιρό, γιατί είναι φυσικά μία πολύ σημαντική σεκάνς και ήθελα να πετύχω το σωστό τόνο. Κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων κάποιος το πρότεινε και μου έκανε κλικ. Ξέρεις, καμιά φορά έχεις μία ιδέα, αλλά φτάνεις στο μοντάζ και δεν λειτουργεί. Η Ντίτριχ ταίριαξε αμέσως - δε χρειάστηκε να δοκιμάσουμε τίποτα άλλο.
Από εδώ και πέρα θα συνδέουμε το κομμάτι με την ταινία. Έχετε εσείς τραγούδια που τα συνδέετε άμεσα με το σινεμά - σας φέρνουν στο μυαλό μια ταινία, ή μια σκηνή;
Εμα Στόουν: Το «Tonight You Belong To Me» από το «The Jerk» - Στιβ Μάρτιν και Μπερναντέτ Πίτερς.
Τζέσι Πλέμονς: Στημένη απάντηση, αλλά, ναι το «We'll Meet Again» της Βέρα Λιν στο τέλος του «Dr. Strangelove».
Γιώργος Λάνθιμος: Εχει πέσει κουρτίνα - είμαι σίγουρος ότι μετά από ώρες θα θυμηθώ καμιά δεκαριά! Α, το βρήκα. Το «Εye of the Tiger» των Survivor από το «Ρόκι 3».
Εσείς, μετά από όλα αυτά, τελικά πιστεύετε στους εξωγήινους; Υπάρχουν;
Γιώργος Λάνθιμος: (Γελάει) Δεν έχω ιδέα - το τι πιστεύω και το ισχύει είναι δυο διαφορετικά πράγματα. Μπορεί όμως να μάθουμε σύντομα - έβλεπα ένα ντοκιμαντέρ τις προάλλες το «Τhe Age of Disclosure» του Νταν Φάραχ, όπου 34 insiders της αμερικανικής κυβέρνησης ξεσκεπάζουν κρατικά μυστικά 80 χρόνων για όσα παγκοσμίως έχουν κρατηθεί απόρρητα για την εξωγήινη ζωή.
Τζέσι Πλέμονς: (γελάει) Έχω έναν κολλητό φίλο, τον Τρέβορ, τον γνώρισα στο Οστεν, Τέξας. Είναι ο πιο φανατικός της πεποίθησης ότι υπάρχουν εξωγήινοι. Κάναμε πολύ παρέα όσο προετοιμαζόμουν για το ρόλο και ήταν ενθουσιασμένος που κάποιος τον έπαιρνε τόσο στα σοβαρά. Μπορώ να ομολογήσω ότι κάπως με έπεισε…
Εμα Στόουν: Τον τελευταίο καιρό διαβάζω τον επιστήμονα και φιλόσοφο Καρλ Σαγκάν. Έχω παθιαστεί με τις θεωρίες του, τη φιλοσοφία του πάνω στον κόσμο. Κι κάτι που ισχυρίζεται με βρίσκει απόλυτα σύμφωνη: η ιδέα ότι είμαστε μόνοι μας σε ένα τόσο αχανές διάστημα, είναι βαθιά ναρκισσιστική. Δεν μπορεί, δεν είναι δυνατόν να είμαστε μόνοι μας. Οπότε, εμμέσως πλην σαφώς, αυτό με κάνει να πιστεύω στους εξωγήινους, ναι!
Το «Βουγονία» του Γιώργου Λάνθιμου κυκλοφορεί στις ελληνικές αίθουσες από την Πέμπτη 6 Νοεμβρίου από την Tanweer