Φεστιβάλ / Βραβεία

Βενετία 2012: H τελευταία ταινία που δεν γύρισε ποτέ ο Ραούλ Ρουίζ!

στα 10

Συνεχίζοντας την ταινία που δεν πρόλαβε να ολοκληρώσει ο Ραούλ Ρουίζ, η σύζυγος του, Βαλέρια Σαρμιέντο αφηγείται μια από τις πιο σημαντικές στιγμές της πορτογαλικής ιστορίας κατά τη διάρκεια των Ναπολεόντειων πολέμων, μιλώντας στην πραγματικότητα για μια Ευρώπη - τη σημερινή - και τις μικρές ανθρώπινες ιστορίες που γεννιούνται και πεθαίνουν μέσα σε εποχές κρίσης.

Βενετία 2012: H τελευταία ταινία που δεν γύρισε ποτέ ο Ραούλ Ρουίζ!

Στην πραγματικότητα η ιστορία πίσω από το «Lines of Wellington» φαινόταν να είχε μεγαλύτερο ενδιαφέρον από την ίδια την ταινία που προβλήθηκε σήμερα στο 69ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Βενετίας, δοκιμάζοντας τη δική της τύχη ανάμεσα στους δημοσιογράφους και τη διεκδίκηση του Χρυσού Λέοντα.

Τελευταία ταινία του Ραούλ Ρουίζ, το «Lines of Wellington» δεν πρόλαβε να δει τον 70χρονο χιλιανό σκηνοθέτη πίσω από την κάμερα. Εχοντας επιμεληθεί την προετοιμασία του έπους που αφηγείται όσα ακολούθησαν τη μάχη στο Μπουκακάο κατά τη διάρκεια της εισβολής του Ναπολέοντα στην Πορτογαλία, ο Ρουίζ πέθανε τον Αύγουστο του 2011, αφήνοντας την ταινία σε προπαραγωγή (διαβάστε περισσότερα εδώ).

Το δύσκολο έργο της ολοκλήρωσης της παραγωγής και των γυρισμάτων ανέλαβε η σύζυγος του Βαλέρια Σαρμιέντο, σκηνοθέτης και μοντέζ και μόνιμη συνεργάτης του Ρουίζ για ολόκληρες δεκαετίες, προσπαθώντας στην πραγματικότητα να μείνει πιστή στο όραμα του συζύγου της, χωρίς ωστόσο να προδώσει και τις δικές της καλλιτεχνικές ανησυχίες.

Οπως αναφέρει και η ίδια σε ένα σημείωμα της: «Δεν μπορώ να αρνηθώ το συναισθηματικό δεσμό με την ταινία. Μετά το θάνατο του Ραούλ, ο παραγωγός Πάουλο Μπράνκο μου πρότεινε να συνεχίσω το πρότζεκτ. Φοβήθηκα αλλά δεν είχα ποτέ καμία αμφιβολία. Επρεπε να το κάνω για τον Ραούλ. Ηταν ο φόρος τιμής μου και ταυτόχρονα και της ομάδας των τεχνικών και των ηθοποιών που ένιωθαν ακριβώς το ίδιο με μένα. Πιστεύω ότι όλοι δουλέψαμε σε στενή συνεργασία με τον Ραούλ, που μας υποστήριζε από εκεί ψηλά.»

1

Κι, όμως, παρόλη τη συγκινητική ιστορία που συνοδεύει την ταινία, το «Lines of Wellington» είναι πολλά περισσότερα από μια παρακαταθήκη του Ραούλ Ρουίζ ή απλά ένας φόρος τιμής σε έναν μεγάλο σκηνοθέτη της ιστορίας του σινεμά.

Επικό στην κατασκευή του και με στιγμές πλήθους που θυμίζουν μια πραγματικά μεγάλη υπερπαραγωγή με πολυπληθές και λαμπερό καστ (ο Τζον Μάλκοβιτς στο ρόλο του Δούκα Γουέλινγκτον και ανάμεσα σε άλλους η Κατρίν Ντενέβ, η Ιζαμπέλ Ιπέρ, ο Μελβίλ Πουπό, ο Ματιέ Αμαλρικ κ.ά.), αλλά και μια εξαιρετική ανασύσταση όχι μόνο της εποχής αλλά και της ατμόσφαιρας τα πεδία του πολέμου, το «Lines of Wellington» είναι πρωτίστως μια σειρά από μικρές ανθρώπινες ιστορίες. Από αυτές που γεννιούνται και πεθαίνουν μέσα στην παράνοια του πολέμου.

Στη διαδρομή τους μέχρι τις «Γραμμές του Γουέλινγκτον» και την τελική πράξη μιας μάχης που θα καθορίσει το μέλλον της Πορτογαλίας, τα αντίπαλα στρατεύματα των Γάλλων και των Αγγλοπορτογάλων διασχίζουν μια Ευρώπη σε ελεύθερη πτώση. Οι κάτοικοι της, αν δεν έχουν χτυπηθεί από σφαίρες έχουν σίγουρα χτυπηθεί από την τρέλα, και σε μια εξαναγκαστική επιβολή της διαβόητης «ισότητας» του Ναπολέοντα μοιάζουν ίσοι απέναντι στη φτώχεια και τη δυστυχία είτε ανήκουν στην αριστοκρατία είτε βρίσκονται κάτω από το όριο της φτώχειας.

2

Η Σαρμιέντο παρακολουθεί με αγάπη τις μικρές ανθρώπινες ιστορίες τους, σε όποιο στρατόπεδο και αν ανήκουν αυτοί, είτε είναι στρατιώτες είτε απλοί πολίτες, τοποθετώντας το βλέμμα της πίσω από τον μεγεθυντικό φακό που προσφέρει ο πόλεμος διογκώνοντας τα καθημερινά δράματα του έρωτα, της απώλειας, της προδοσίας, των χαμένων ιδανικών και των ονείρων που δεν θα γίνουν ποτέ πραγματικότητα.

Και με ισχυρές δόσεις χιούμορ, σαρκασμού και ειρωνίας - στοιχεία που την εμποδίζουν να γίνει «ακαδημαϊκή» - η Σαρμιέντο καταφέρνει τελικά να μιλήσει με μια όχι σπουδαία αλλά σίγουρα κάτι παραπάνω από αξιοπρόσεκτη ταινία για τη σημερινή Ευρώπη της κρίσης, τοποθετώντας όχι τυχαία στο κέντρο της τους Πορτογάλους και την εμπόλεμη κατάσταση στην οποία βρίσκεται σήμερα η Ιστορία τους.

Αφήνοντας ελεύθερη στο συγκινητικό φινάλε μια διάχυτη μελαγχολία για όλα όσα θυσιάζονται στο βωμό μιας, έστω και εφήμερης, νίκης, θυμίζοντας όχι μόνο και προφανώς τη φιλοσοφία του έργου του Ραούλ Ρουίζ, αλλά και κάθε καλλιτέχνη που θα ήθελε να θεωρείται μεγάλος. Εν ζωή ή και μετά θάνατον!

Διαβάστε τα πάντα για το 69ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Βενετίας, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο ειδικό τμήμα του Flix!