Δυστυχώς φέτος το πρόγραμμα του animasyros 6.0 δεν ήταν τόσο δυνατό όσο άλλες χρονιές. Μέσα στις 81 ταινίες του διαγωνιστικού υπήρχαν σίγουρα αξιόλογες συμμετοχές, αλλά ο περσινός για παράδειγμα βομβαρδισμός ευφάνταστων ιδεών και τεχνικών, τόσο στο κανονικό όσο και στο σπουδαστικό τμήμα, δεν επαναλήφθηκε φέτος. Αυτή τη φορά οι περισσότερες ταινίες κουβαλούσαν ένα σκοτεινό, δυστοπικό τόνο ως παράσημο, χωρίς οι περισσότερες να συνειδητοποιούν ότι από μόνο του αυτό δεν αρκεί.
Οπως και η εμμονικά σουρεαλιστική απόδοση ονείρων, φαντασιώσεων, που αδυνατούν όμως να σου αφηγηθούν μία ιστορία, ή έστω μία ιδέα, δεν μπορεί να ξεκινά και να τελειώνει στη δικαιολογία ότι χρησιμοποιείς animation. Μπορεί το σκίτσο, το ψηφιακό σχέδιο, η άμμος, η πλαστελίνη, το κολλάζ να επιτρέπουν να αφήσεις τη φαντασία σου να οργιάσει, πάνω από όλα όμως οφείλεις να επικοινωνήσεις την ιστορία σου. Αυτήν υπηρετείς.
Κάτι τελευταίο για τη διοργάνωση, με την ελπίδα να βοηθήσει σε επόμενες χρονιές. Είναι γεγονός ότι το animasyros είναι ένα φεστιβάλ τόσο αβίαστα ενσωματωμένο στην κοινότητα της Σύρου που αυτό αποτελεί απόδειξη του πολιτισμού που προσφέρει. Πρέπει όμως και να τον εισπράττει. Είναι υπέροχο να βλέπεις τόσους νέους γονείς με τα παιδιά τους να βρίσκονται στους χώρους του φεστιβάλ, να παρακολουθούν, να συμμετέχουν. Είναι πάντα ελπιδοφόρο όταν οι αίθουσες γεμίζουν από κοινό που δεν θεωρούμε ως δεδομένο ότι ξέρει τι θα δει, αλλά έχει την όρεξη να το ανακαλύψει. Κάτι πρέπει να γίνει όμως με το θόρυβο. Αυτή η ελευθεριότητα του μπες βγες, σ' ένα παλιό θέατρο όπου όλα τρίζουν, όλα χτυπάνε, τα θεωρία έχουν πόρτες που ανοίγουν και κλείνουν με βρόντο, φως μπαίνει συνεχώς από παντού, τα παιδάκια... είναι παιδάκια (αλλά μερικοί γονείς δεν είναι γονείς) και οι ντόπιοι φοιτητές συμπεριφέρονται σαν ο χώρος να τους ανήκει - όλα μαζί δημιουργούν μία ατμόσφαιρα που δεν μπορείς να συγκεντρωθείς και να απολαύσεις. Και δυστυχώς μιλάμε για μικρού μήκους ταινίες. Οσο παίρνει σε μία μαμά να μαζέψει τα παιδιά της που θεωρούν παιχνίδι να ανοιγοκλείνουν τις πόρτες των θεωρίων ή μία 6μελή παρέα να τακτοποιηθεί στην πίσω σειρά από σένα, να συζητήσει αν περιμένουν άλλους, πόσες θέσεις ακόμα να κρατήσουν, "σε ποια μπήκαμε ρε, άνοιξε το φως του κινητού", η ταινία έχει τελειώσει.
Πάμε όμως να δούμε ποιες ταινίες τις φετινής διοργάνωσης ξεχωρίσαμε.
«Μ» της Ζοάνα Μπαρτολομέου (Πορτογαλία)
Η «Μ» είναι μία μικρή σταγόνα νερού η οποία ξυπνά για πρώτη φορά σ' έναν νεροχύτη. Παρατηρεί τις άλλες σταγόνες που μοιάζουν να ξέρουν που ανήκουν και έχουν μοιρολατρικά αποδέχονται την τύχη τους, ενώ εκείνη κοιτά μόνη και τρομοκρατημένη το σιφόνι του νιπτήρα. Θα μπορέσει να βρει τον εαυτό της σ' αυτό το εχθρικό και αφιλόξενο περιβάλλον; Ντεμπούτο της Μπαρτολομέου, paper animation σε ασπρόμαυρο σκίτσο, μία εύστοχη ιδέα για να αφηγηθείς την πάλη για διαφορετικότητα και επιβίωση. Δείτε το trailer του Μ εδώ.
«Walizka» του Γιάτσεκ Λεχτάνσκι (Πολωνία)
Ενας πρωτόγονος άντρας βρίσκει στην έρημο μία βαλίτσα. Ρούχα κι αντικείμενα θα γίνουν το νέο του εύρημα. Καταλαβαίνει πώς πρέπει να τα χρησιμοποιήσει αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι τον βολεύουν. Θα επαναστατήσει, μεταφορικά και κυριολεκτικά, απέναντι στον πολιτισμό που αντιπροσωπεύει αυτή η βαλίτσα. Από τη στιγμή που όμως τον έχει ανακαλύψει, μπορεί να κάνει πίσω; Mία καταπληκτική δουλειά με κούκλες που αποδεικνύει ότι η πολωνική σχολή είναι η καλύτερη στο είδος.
«La Nuit Americaine de Angelique» των Πιερ-Εμανουέλ Λιέτ & Tζορίς Κλερτέ (Γαλλία)
Oταν χωρίζουν οι γονείς της η μικρή Ανζελίκ πηγαίνει σινεμά με τον πατέρα της και βλέπουν την «Αμερικανική Νύχτα» του Φρανσουά Τριφό. Στην πληγωμένη προεφηβική της ηλικία, η Ανζελίκ βρίσκει ότι μέσα από μία ταινία μπορείς να απορροφηθείς, να ζεις τις ζωές άλλων. Μεγαλώνοντας όμως πρέπει συνειδητοποιήσει ότι το σινεμά είναι ένα παιχνίδι, μία μαγική πλάνη. Bασισμένο μυθιστορηματική ιδέα της Ολίβια Ρόζενταλ, αυτό το επτάλεπτο ασπρόμαυρο σκίτσο, έχει τόσο τη φαντασία, όσο και την απλότητα να παίξει με τις σκιές, τα σχήματα, το φως και τα πρόσωπα για να αποδείξει τόσο το ψέμμα, όσο και τη μαγεία που είναι το σινεμά.
«Hallow Land» των Μισέλ και Γιούρι Κρανότ (Δανία/Γαλλία/Kαναδάς)
Ενα ζευγάρι μεταναστεύει σε αυτό που του υποσχέθηκαν ως Γη της Επαγγελίας. Γρήγορα διαπιστώνουν ότι εξαπατήθηκαν κι έχουν φτάσει στην προσωπική τους Κόλαση. Προσπαθούν με αξιοπρέπεια να ξαναχτίσουν τη ζωή τους σ' ένα ετοιμόρροπο διαμέρισμα σε συμπλέγματα εργατικών πολυκατοικιών που φρουρούνται από το κράτος. Θα επιζήσουν; Θα βρουν το δρόμο για το σπίτι; Με μία εκπληκτική δουλειά στις κούκλες (τόσο ιδιαίτερη και μοναδική που αρχικά νομίζεις ότι πρόκειται για κολλάζ) το ζευγάρι των σκηνοθετών χρησιμοποιεί τη φόρμα με τρόπο που ξεκάθαρα υπηρετεί την ιστορία: τα δυστοπικά σχήματα και περιβάλλοντα είναι μία παραβολή για την απόρριψη του ξένου και την ταυτόχρονη δική του αγωνιώδη αναζήτηση να βρει μία νέα πατρίδα και ζωή. Δείτε το trailer του «Hallow Land».
«Feral» του Ντάνιελ Σούσα (Η.Π.Α.)
Eνας κυνηγός βρίσκει στο δάσος ένα μικρό αγόρι που το έχουν παρατήσει κι έχει μεγαλώσει ανάμεσα στους λύκους σαν αγρίμι. Του προσφέρει αγάπη, προστασία, ρούχα, κούρεμα, μία νέα ζωή στην πόλη. Μόνο που το περιβάλλον του σχολείου και η απάνθρωπη συμπεριφορά των παιδιών θα ξυπνήσουν το αγρίμι μέσα του... Σκοτεινό 2D animation με ιδιαίτερη προσοχή στη φωτογραφία, αφηρημένο στην λεπτομέρεια των χαρακτηριστικών, εφιαλτικό στην αποτύπωση της «πολιτισμένης ζούγκλας» των ανθρώπων. Εχει κερδίσει μέχρι στιγμής 12 βραβεία σε διεθνή φεστιβάλ. Δείτε το trailer του «Feral».
«Boles» της Σπέλα Κάτετς (Σλοβενία)
Ενας μοναχικός νεαρός συγγραφέας δεν μπορεί να γράψει λέξη. Δεν συγκεντρώνεται, δεν έχει ιδέες, δεν έχει ζωή. Τα χέρια του λιώνουν άπρακτα στα πλήκτρα της γραφομηχανής του και η φασαρία που κάνει η πόρνη που σιγοτραγουδά στο διπλανό διαμέρισμα δεν τον βοηθά. Οταν εκείνη μάλιστα του χτυπήσει την πόρτα και του ζητήσει να τη βοηθήσει στην αλληλογραφία με τον Μπόλες, τον ναυτικό εραστή της, εκείνος ξεφεύγει από τα όριά του. Μήπως όμως αυτό χρειαζόταν; Μήπως είναι η μούσα του; Εξαιρετική δουλειά με κούκλες, υπέροχη αστική μελαγχολία, χαρακτήρες και ιδιαίτερη προσοχή στην λεπτομέρεια. Γλυκό, τρυφερό σου ραγίζει την καρδιά.
«Αποδημία» της Κατερίνας Αθανασοπούλου (Ελλάδα)
Παρόλο που η Ελλάδα ήταν παρούσα με αρκετές και ενδιαφέρουσες συμμετοχές ξεχωρίζουμε την μία που είχε τη δική της μοναδική αντίληψη και ιδιαίτερη ματιά στο πώς να απεικονίσει την μητροπολιτική αποξένωση. Με υγρή birds-eye-view κινηματογράφηση ενός γεωμετρικού σύμπαντος από γέφυρες, έργοτάξια, λεοφώρους, γερανούς και άλλους όγκους που συνθέτουν τις αστικές ζωές μας η Αθανασοπούλου φωτοσκιάζει με λεπτομέρεια το 3D σκίτσο της, δεν σε εγκλωβίζει (αυτό θα ήταν εύκολο), αλλά σου δημιουργεί την απόσταση που χρειάζεσαι για να καταλάβεις την παράνοια της «ανάπτυξής σου». Στοιχεία υπνωτικού σουρεαλισμού απογειώνουν το συναίσθημα του θεατή και στο τέλος θέλεις να αποδημήσεις κι εσύ με τα πουλιά της ιστορίας. Υπέροχο. Δείτε το «Apodemy» εδώ.
Περισσότερη animasyros: