Παρόλο που στην εποχή του θεωρήθηκε entertainer, ποτέ δεν αναγνωρίστηκε όπως του άξιζε και ποτέ δεν κέρδισε Οσκαρ, κανείς πλέον δεν αμφισβητεί τη μελετημένη, πολυεπίπεδη σκηνοθετική μαεστρία του Αλφρεντ Χίτσκοκ. Κάθε πλάνο, κάθε επιλογή, κάθε απόφαση είχε λόγο, φαντασία, συμβολικό μήνυμα που δεν έμενε στην επιφάνεια της ανατριχίλας του σασπένς, αλλά προχωρούσε σε βάθος, σχολιάζοντας το βαθύτερο νόημα των κινηματογραφικών του ιστοριών.
Το video essay «Alfred Hitchcock’s Close Ups» κοντοστέκεται στα κοντινά που ο master επέλεγε σε κομβικές στιγμές της πλοκής, από τις πρώτες ασπρόμαυρες ταινίες του μέχρι το «Frenzy» και μάς προσφέρει μία άλλη προσεχτική ματιά στο έργο του.
Απολαύστε επίσης: Τα αριστουργηματικά close-ups του Μάρτιν Σκορσέζε
Καθώς ο Χίτσκοκ δεν έκανε ποτέ (μόνο) την ταινία που υποσχόταν, τα κοντινά του είναι ένα κλείσιμο ματιού. Πάρτε για παράδειγμα τον «Μάρτυρα Εγκλήματος». Σε πρώτο επίπεδο ένας φωτογράφος (Τζίμι Στιούαρτ) καθηλωμένος από σπασμένο πόδι σε αναπηρικό καροτσάκι, αφηγείται στην επί χρόνια αρραβωνιαστικιά του (Γκρέις Κέιλι) το έγκλημα που πιστεύει ότι είδε. Η ταινία είναι ένα θρίλερ αγωνίας που επιχειρεί να κολλήσει τα κατασκοπευτικά σημάδια σε επίλυση του εγκλήματος. Στην ουσία όμως είναι μία παρατήρηση του Χίτσκοκ για τις σχέσεις: ένας φωτογράφος του National Geographic, που γυρίζει τη γη και αναμετριέται με extreme καταστάσεις και κίνδυνο, τρέμει μπροστά στην μορφή της εν δυνάμει γυναίκας του. Στο πώς μπορεί να τον καθηλώσει σ' ένα σπίτι, να τον αιχμαλωτίσει. Για αυτό κι ο Χίτσκοκ επιλέγει να δείξει για πρώτη φορά την Γκρέις Κέλι από τη θέση του Τζίμι Στιούαρτ - έτσι όπως τον ξυπνά, με ένα φιλί. Εκείνος ανοίγει τα μάτια του και βλέπει σε κοντινό το πρόσωπό της, το στόμα που τον φιλάει. Αντί για μια ωραία γυναίκα, βλέπεις, για λίγα δευτερόλεπτα, ένα βαμπίρ. O Στιούαρτ, για λίγα δευτερόλεπτα, τρομάζει - νιώθει, όχι την αγάπη, αλλά την απειλή.
Δείτε ακόμα: Σου βγάζει τα μάτια: δείτε ένα βίντεο με όλα τα extreme close ups των ταινιών του Ταραντίνο
Παρομοίως, το κοντινό στο μάτι της νεκρής ξανθιάς (Τζάνετ Λι) στο «Ψυχώ» είναι κάτι παραπάνω από εύρημα για να δέσει μονταζιακά το αίμα που τρέχει στο σιφώνι της μπανιέρας. Το ακίνητο μάτι, αυτό που παγώνει το αίμα των θεατών, είναι... του θεατή. Που βλέπει αυτοκινητιστικά δυστυχήματα στο δρόμο, ή σπλατεριές στην οθόνη και δεν μπορεί να μην κοιτάξει.
Θυμηθείτε κι αυτό το αριστούργημα: Τι συμβαίνει όταν παίξεις την πρώτη και την τελευταία σκηνή μίας ταινίας, δίπλα-δίπλα;
Δεκάδες τέτοια παραδείγματα, εκατοντάδες ερμηνείες - το μπουκέτο με τα λουλούδια του «Δεσμώτη του Ιλίγγου», τα σπασμένα γυαλιά στο «Strangers on a Train», το κλειδί στο «Notorious», τα μάτια όλων των «αθώων ανθρώπων», τα ξανθιά μαλλιά των γυναικών, βλέμματα, χαμόγελα, ανάσες. Αυτό που ακόμα διαχωρίζει τον Χίτσκοκ από όλους τους μιμητές του είναι ότι εκείνος είχε πάντα λόγο - όποιο σκηνοθετικό κόλπο κι αν επέλεγε. Ολα στο τέλος είχαν μία λογική, ξεκάθαρη εξήγηση. Κάθε λεπτομέρεια, και κάθε κοντινό πλάνο, συνέθετε το ευρύτερο παζλ.
Πατήστε το play στο βίντεο και θα καταλάβετε:
Δείτε περισσότερα:
Tags: Αλφρεντ Χίτσκοκ
