Εξαιρετικά ενδιαφέρουσα ήταν η φετινή 2η Διεθνής Συνάντηση για την Κινηματογραφική Εκπαίδευση που πραγματοποιήθηκε στις 30 Νοεμβρίου και Δεκεμβρίου στο πλαίσιο του 27ου Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου Ολυμπίας για Παιδιά και Νέους, στον Πύργο Ηλείας.
Στόχος της συνάντησης ήταν οι συμμετέχοντες/ουσες «να γνωρίσουν τις τάσεις, τις αναζητήσεις, τις καλές πρακτικές και τις σημερινές προκλήσεις στον χώρο της κινηματογραφικής εκπαίδευσης» και η Συνάντηση «να καταστεί ένα πεδίο γόνιμου διαλόγου, ώστε να βαθύνει ο προβληματισμός πάνω σε θέματα που απασχολούν την κοινότητα της κινηματογραφικής εκπαίδευσης, και να προβληθούν προσπάθειες πάνω στο αντικείμενο, είτε αυτές αφορούν σε δουλειά μυρμηγκιού κάποιων εκπαιδευτικών σε κάποια τάξη κάποιου σχολείου, είτε μεγάλες πρωτοβουλίες με μαζικότερη απεύθυνση και θεσμική υπόσταση», όπως δήλωναν χαρακτηριστικά οι διοργανωτές.
Στη φετινή Συνάντηση, βασικό ζήτημα συζήτησης ήταν ο ρόλος των μη τυπικών φορέων εκπαίδευσης στην προσφορά κινηματογραφικής παιδείας και οπτικοακουστικής εκπαίδευσης στη χώρα μας. Δεδομένου ότι η επίσημη πολιτική του Υπουργείου Παιδείας παραμένει ιστορικά λειψή, ενώ οι δημόσιοι φορείς του κινηματογράφου, και ειδικότερα σήμερα το ΕΚΚΟΜΕΔ, δεν έχουν κάποια σχετική στρατηγική βασισμένη στη μέχρι σήμερα εμπειρία, οι εκπρόσωποι των μη τυπικών φορέων που εκπροσωπήθηκαν στο διήμερο, χωρίς να διεκτραγωδούν την κατάσταση μέσα στην οποία εργάζονται, περιέγραψαν τα όριά της.
Με πιο μελανά χρώματα περιέγραψαν την κατάσταση οι εκπαιδευτικοί που λαμβάνουν πρωτοβουλίες κινηματογραφικής παιδείας στα σχολεία τους, κατά κανόνα εκτός ωραρίου. Κι ενώ όλοι κι όλες συμφώνησαν ότι δεν είναι πολυτέλεια να περιμένουμε μια δημόσια πολιτική για τον κινηματογράφο στο σχολείο, κοινός τόπος της συζήτησης είναι πως αυτή δεν υπάρχει (όπως γενικά δεν υπάρχει επαρκής πολιτική για την τέχνη στο σχολείο) – κι άρα καλούνται πάντοτε να γεμίσουν το κενό αυτοί που θέλουν να το κάνουν, εντός κι εκτός επίσημου σχολείου.
Βεβαίως, το κενό αυτό δεν είναι μονάχα ελληνικό πρόβλημα. Αυτό φάνηκε από τη συζήτηση της δεύτερης ημέρας μεταξύ των μελών του Ευρωπαϊκού Δικτύου Φεστιβάλ Κινηματογράφου για Παιδιά, του οποίου συντονιστής είναι το Φεστιβάλ Ολυμπίας (εκπροσωπήθηκαν τα φεστιβάλ JEF από Βέλγιο, Cinekid από Ολλανδία, Zlin από Τσεχία, Schlingel από Γερμανία και Young Horizons από Πολωνία, δηλαδή τα μεγαλύτερα και δυναμικότερα εξειδικευμένα φεστιβάλ παιδικού κινηματογράφου στην Ευρώπη). Οι εκπρόσωποι του δικτύου, το οποίο χρηματοδοτείται από το Creative Europe MEDIA, περιέγραψαν τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν συνομιλώντας με τα εκπαιδευτικά συστήματα των χωρών τους, οι οποίες μοιάζουν αρκετά με τις ελληνικές:
Ελλειμμα επαφής μεταξύ της τυπικής εκπαίδευσης και του πλούτου των δραστηριοτήτων των φορέων που παρέχουν μη τυπική εκπαίδευση. Η επίσημη εκπαίδευση έχει συνήθως αργά αντανακλαστικά στις ραγδαίες αντικειμενικές αλλαγές, στον “ελέφαντα στο δωμάτιο” της κυριαρχίας των οπτικοακουστικών μέσων σε όλες τις πτυχές της ζωής μας.
Ελλειμμα στρατηγικής των εκάστοτε θεσμικών εκφράσεων, που είναι εύκολο να μιλάνε για ό,τι είναι κάθε φορά στην επικαιρότητα (Ψηφιοποίηση, πλατφόρμες, fake news, κινητά στα σχολεία, παιδιά και οθόνες), αλλά δεν καταφέρνουν να επηρεάσουν τα πραγματικά διαθέσιμα για τα παιδιά, αφού αυτά καθορίζονται από τη βιομηχανία και τη Big Tech.
Ελλειμμα πόρων που επενδύονται στα ζητήματα της κινηματογραφικής και οπτικοακουστικής εκπαίδευσης, με τους μη τυπικούς φορείς εκπαίδευσης να καλύπτουν το μεγαλύτερο μέρος των σχετικών δραστηριοτήτων και την εντός σχολείων δραστηριότητα να επαφίεται σε πολλές περιπτώσεις στην αυταπάρνηση των εκπαιδευτικών.
Το αρχικό στρογγυλό τραπέζι, όπου συμμετείχαν η Μαρία Λεωνίδα απ’ τον Καρπό, ο Μαθιός Φραντζεσκάκης απ’ το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Χανίων, ο διδάσκων «Κινηματογράφο και Παιδαγωγική» στο ΑΠΘ Δημήτρης Παπαδόπουλος και ο ενεργός εκπαιδευτικός του 2ου Πρότυπου Γενικού Ενιαίου Λυκείου Αθηνών Δημήτρης Κοπανάς σε συντονισμό του καλλιτεχνικού διευθυντή του Φεστιβάλ Ολυμπίας Παντελή Παντελόγλου, επιχείρησε να θέσει και στόχους για το άμεσο μέλλον. Όπως είπε ο τελευταίος ανοίγοντας τη συζήτηση, «στόχος μας σήμερα είναι να παράξουμε έναν προβληματισμό που βασίζεται στην πολύπλευρη εμπειρία των συμμετεχόντων στο πάνελ αλλά και των υπόλοιπων σ’ αυτή την αίθουσα, ο οποίος να μπορεί να αξιοποιηθεί στην παραγωγή μιας συγκροτημένης πολιτικής, μιας στρατηγικής για την κινηματογραφική εκπαίδευση. Αυτά τα πράγματα δεν γίνονται σε μια μέρα, ωστόσο θα θέλαμε στη λήξη να έχουμε στα χέρια μας έναν αριθμό βασικών θέσεων και ορισμένων αφετηριών για την περαιτέρω συζήτηση».
Πράγματι, η συζήτηση εντός κι εκτός πάνελ κινήθηκε παραγωγικά και σημειώθηκαν ορισμένα βασικά σημεία για την επόμενη ημέρα:
Απαιτείται να χαρτογραφηθεί υπεύθυνα η πραγματικότητα, να καταγραφούν ολοκληρωμένα οι υφιστάμενες πρωτοβουλίες μη τυπικής εκπαίδευσης και οι καλές πρακτικές εντός σχολείων που σήμερα περνούν απαρατήρητες. Με την ποικιλία της, αυτή η πολύπλευρη εμπειρία αποτελεί, θα έπρεπε να αποτελεί τη βάση της εγχώριας τεχνογνωσίας για το ζήτημα. Θα ήταν λάθος ο οποιοσδήποτε σχεδιασμός δεν λαμβάνει υπόψη του τις ενεργές δυνάμεις του χώρου.
Απαιτείται μια επίσημη, συγκροτημένη ενασχόληση με το ζήτημα από σκοπιά δημόσιας, κρατικής πολιτικής. Η κοινή εμπειρία είναι πως δεν υπάρχει στέλεχος του Υπουργείου Παιδείας με καθαρή αρμοδιότητα στα ζητήματα της κινηματογραφικής παιδείας και της οπτικοακουστικής εκπαίδευσης, άρα κάθε προσπάθεια να μπουν τα πράγματα σε μια σειρά ξεκινά πάντοτε έξω απ’ τον αρμόδιο φορέα χάραξης πολιτικής. Η εκφρασμένη άποψη του νέου ΕΚΚΟΜΕΔ για τη διαμόρφωση μιας «στρατηγικής για την οπτικοακουστική εκπαίδευση», εκτός που δεν είναι σαφές τι θα περιλαμβάνει, θα είναι μερική λύση χωρίς την εμπλοκή του αρμόδιου υπουργείου για την εκπαιδευτική πολιτική.
Απαιτείται επένδυση απ’ την πλευρά της πολιτείας, με τη διαμόρφωση χρηματοδοτικών εργαλείων για να αναπτυχθούν δραστηριότητες σε όλη τη χώρα, τόσο απ’ τους μη τυπικούς φορείς όσο και απ’ τους ενεργούς εκπαιδευτικούς. Αν σήμερα η Ηλεία ή τα Χανιά έχουν την τύχη να φιλοξενούν δραστήρια φεστιβάλ που επιχειρούν να φτάσουν σε όλα τα παιδιά της περιοχής τους έστω με το ελάχιστο βήμα «μια προβολή στο σινεμά τον χρόνο», δεν ισχύει το ίδιο για την υπόλοιπη χώρα.
Απαιτείται η αναγνώριση των δραστήριων εκπαιδευτικών μέσα στο σχολείο και η ανάδειξή τους σε παραδείγματα για τους συναδέλφους τους. Αλλά κι αυτοί οι εκπαιδευτικοί έχουν ανάγκη από πόρους και διαθέσιμο χρόνο για να κάνουν τα όσα κάνουν.
Οι συμμετέχοντες στο πάνελ και όσοι έλαβαν μέρος στη συζήτηση, συμφώνησαν να προχωρήσουν σε συντονισμένες κινήσεις το επόμενο διάστημα για να διατυπωθούν αναλυτικότερα και να διεκδικηθούν οι παραπάνω απαιτήσεις.
Στις παρουσιάσεις καλών πρακτικών του διημέρου περιλαμβάνονταν παρουσιάσεις όπως:
Η ανασκόπηση των δράσεων «Παίζουμε κινηματογράφο στα μικρά σχολεία» της Cinemathesis (Γιάννα Δεληγιάννη, Χρήστος Πετρόπουλος), που έχει επισκεφθεί 55 μικρονήσια με κυρίως μονοθέσια σχολεία με λιγοστούς πόρους.
Η ανασκόπηση της δεκαετούς δράσης της Κινηματογραφικής Ομάδας του 1ου Γενικού Λυκείου Κερατσινίου, βασισμένη στην παιδαγωγική Φρενέ και το πνεύμα του σχολείου ανοιχτού στην κοινότητα (φιλόλογος Γιάννης Παππάς).
Παρουσίαση ιδεών και διδακτικών σεναρίων που δημιούργησαν φοιτητές και φοιτήτριες του Τμήματος Ψηφιακών Τεχνών και Κινηματογράφου του ΕΚΠΑ στο πλαίσιο του μαθήματος “Ο κινηματογράφος και οι οπτικοακουστικές τέχνες στην εκπαίδευση” (διδάσκουσα: Κατερίνα Γιωτοπούλου, φοιτήτριες/ες: Μαρία Αντωνοπούλου, Γεράσιμος Ιωάννου, Ελευθερία Σταμέλου)
Παρουσιάστηκαν, τέλος, τόσο η πλατφόρμα CINEDU όσο και δράσεις του Τμήματος Οπτικοακουστικής Παιδείας και Κοινωνικών Δράσεων του ΕΚΚΟΜΕΔ.
Η Διεθνής Συνάντηση για την Κινηματογραφική Εκπαίδευση προσέφερε σπάνιες γνώσεις μέσα από το πεδίο σε όσους την παρακολούθησαν. Οι συμμετέχοντες και οι συμμετέχουσες ανανέωσαν το ραντεβού όχι μόνο για την επόμενη χρονιά, αλλά και για το επόμενο διάστημα, στη βάση των συμπερασμάτων της συζήτησης.
Μένει να δούμε ποια η θέση της Πολιτείας στα ζητήματα που τέθηκαν…
Διαβάστε περισσότερα:
Φεστιβάλ Ολυμπίας 2024: Τελετή Λήξης και Βραβεία
Φεστιβάλ Ολυμπίας 2024: Ημέρα Ελληνικού Κινηματογράφου για Παιδιά
Ολα όσα θα δούμε στο 27ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Ολυμπίας για Παιδιά και Νέους
Αναζητήστε περισσότερες πληροφορίες για το 27ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Ολυμπίας για Παιδιά και Νέους μέσα από την επίσημη ιστοσελίδα, την επίσημη σελίδα του στο Facebook και το λογαριασμό του στο Instagram.
