Κανείς δεν μπόρεσε να αιχμαλωτίσει και να αποτυπώσει την λάμψη των 80ς και 90ς με την αισθητική, την άποψη και την ατμόσφαιρα του φακού του Χερμπ Ριτς. Ο αδικοχαμένος φωτογράφος (έφυγε από τη ζωή μόλις 50 χρονών, στις 26 Δεκεμβρίου του 2002, χτυπημένος από την μάστιγα του AIDS) και σκηνοθέτης δεν άφησε μόνο το προσωπικό του στίγμα στην pop κουλτούρα δύο δεκαετιών, αλλά την καθόρισε. Δε θα υπήρχε ο όρος «Supermodel» αν ο Ριτς δεν είχε τραβήξει τις διάσημες φωτογραφίες της Σίντι Κρόφορντ και της παρέας της. Η Μαντόνα θα ήταν ένα φτηνό, παρδαλό σύμβολο του σεξ. Ο Ρίτσαρντ Γκιρ δε θα έπιανε ποτέ με το υποκριτικό του ταλέντο τη σύγκριση με τον Μάρλον Μπράντο. Μετά τη φωτογράφηση με λευκό φανελάκι όμως...
Δέκα χρόνια μετά το θάνατό του λοιπόν, το Μουσείο J.Paul Getty ετοίμασε μία τιμητική έκθεση (3 Απριλίου – 26 Αυγούστου) για τον Ριτς, με τα πιο φημισμένα έργα του, τα πιο διάσημα πορτρέτα διασήμων. Αναγνωρίζοντας έτσι ότι το Χόλιγουντ θα ήταν λιγότερο λαμπερό χωρίς τη συμβολή του. Η προηγούμενη φορά που τα έργα του Ριτς είχαν εκτεθεί για το κοινό στην έκθεση του 1996 στο Museum of Fine Art της Βοστώνης, το αποτέλεσμα μεταφράστηκε στον αριθμό ρεκόρ των 253.000 επισκεπτών.
Τρεις μέρες πριν ανοίξει η έκθεση τις πόρτες της, ο Ρίτσαρντ Γκιρ θυμάται τον φίλο και συνεργάτη του σ' ένα προσωπικό κείμενο. Διαβάστε το και χαζέψτε στο gallery ένα μικρό δείγμα από τα διάσημα πορτρέτα των σταρς που φέρουν την υπογραφή Χερμπ Ριτς.
Ημουν 26 χρονών όταν γνώρισα τον Χερμπ Ρίτς. Ηταν μέλος μιας παρέας ηθοποιών. Ηταν το μόνο καλό παιδί σ' αυτή την παρέα αντιπαθητικών αλαζονικών ανθρώπων, στην οποία περιλαμβάνω και τον εαυτό μου. Κάποια στιγμή, πρέπει να ήταν μέσα της δεκαετίας του 70, τον θυμάμαι να μου λέει ότι θα γραφόταν σε νυχτερινή σχολή για μαθήματα φωτογραφίας. Λίγο καιρό μετά του τηλεφώνησα: «Πάμε στην έρημο να τραβήξουμε μερικές πόζες;» Το αυτοκίνητο της φωτογραφίας ήταν της τότε κοπέλας μου. Μας έπιασε λάστιχο και για αυτό είμαστε σε βενζινάδικο. Η φωτογραφία έμεινε ιστορική ενώ ήταν τυχαία - με την έννοια ότι δεν τη βγάζαμε σαν κάτι «σημαντικό». Απλά τραβούσαμε, διασκεδάζαμε. Κι όμως, η φωτογραφία είναι σημαντική - σύνθετη, γεμάτη αντιθέσεις, σκληρές γωνίες και καμπύλες.
Υπάρχει λόγος που ο Χερμπ ήταν στην κορυφή της λίστας των φωτογράφων. Αποτύπωνε κάτι διαφορετικό στα αντικείμενά του, μία ξεχωριστή εσωτερική τους ποιότητα. Στα πορτρέτα μας βλέπαμε για πρώτη φορά εμάς τους ίδιους. Υπήρχε μία ζεστασιά στις φωτογραφίες του που άρεσε σε όλους. Ο Χερμπ φωτογράφιζε ανθρώπους που γνώριζε, αγαπούσε, ή, τουλάχιστον, σεβόταν. Δεν νομίζω ότι έχει τραβήξει μία φωτογραφία σε άνθρωπο που δεν σεβόταν. Δεν μπορούσε να το κάνει.
Ηταν από τους ανθρώπους που ξέρουν πώς να δημιουργούν μία άνετη, χαλαρή ατμόσφαιρα στο σετ. Κι αυτό γιατί και ο ίδιος ήταν ένας από τους πιο ζεστούς ανθρώπους που γνώρισα ποτέ. Αγαπούσε το φυσικό φως, ήξερε ποιες ώρες της μέρας και από ποιες πλευρές του στούντιο έμπαινε το φως ιδανικά, πώς θα χρησιμοποιούσε τη σωστή του αντανάκλαση.
Δεν ξέρω κατά πόσο καταλαβαίναμε τότε πόσο μεγάλος καλλιτέχνης ήταν. Μπορεί να δούλευε σε μία απλή φωτογράφηση μόδας, αλλά το έκανε με την ψυχή του καλλιτέχνη που οραματίζεται κάθε κλικ του.
Κάθε φορά που συναντιέμαι με κοινούς μας φίλους καταλήγουμε να κλαίμε. Γιατί τέτοιοι άνθρωποι σου αφήνουν ένα ανεπανόρθωτο κενό.
