«Ολες οι ταινίες μου είναι remakes του Μάγου του Οζ», συνηθίζει να λέει ο Μιγκέλ Γκόμες, υπογραμμίζοντας πως ο πραγματικός κόσμος και ο κόσμος του σινεμά παραμένουν δύο διακριτοί κόσμοι. Ακόμη και στις ταινίες του, που μοιάζουν με χάρτες μιας υπαρκτής αλλά ταυτόχρονα παραμυθένιας διαδρομής που διασχίζει τις «Αραβικές Νύχτες» της Πορτογαλίας, την Αφρική του Β.Φ. Μουρνάου σε ένα ποιητικό ξαναδιάβασμα του «Tabu» και φτάνει μέχρι τo «Grand Tour» στα βάθη της Ασίας.
Εκεί, κάπου ανάμεσα στη Σιγκαπούρη, την Μπανγκόκ, τη Μανίλα και την Οσάκα - πατώντας πάνω στο πραγματικό Asian Grand Tour που εδώ και χρόνια ικανοποιεί τις τουριστικές ορέξεις μιας εξωτικής ηπείρου - διαδραματίζεται το ομότιτλο φιλμ του Μιγκέλ Γκόμες «Grand Tour» που κέρδισε το βραβείο σκηνοθεσίας στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου των Καννών, ανοίγει το 13ο Φεστιβάλ Πρωτοποριακού Κινηματογράφου της Αθήνας και θα βγει στις αίθουσες τον Φεβρουάριο από την Weird Wave.
Μακριά από «τουριστικούς» οδηγούς, πιο κοντά σε μια πειραγμένη εκδοχή μιας χολιγουντιανής ασπρομαυρης ρομαντικής κομεντί, με χιούμορ και μελαγχολία που γίνονται ξεναγοί σε ένα παράδοξο love story, το «Grand Tour» εμπνέεται από τον Σόμερσετ Μομ, αφιερώνει στο «Sans Soleil» του Κρις Μαρκέρ και αφηγείται την ιστορία μιας Βρετανίδας που αναζητά τον αρραβωνιαστικό της που το έχει σκάσει μέσα στα βάθη της Ασίας σε μια διχοτομημένη ταινία: πρώτα με ήρωα τον άντρα, μετά με ηρωίδα την γυναίκα.
Αυτό που βλέπουμε σε μια ταινία είναι πάντα μια παράλληλη πραγματικότητα με δικούς της κανόνες και δικό της ρυθμό. Η ελπίδα μου ήταν πάντα πως αυτή η παράλληλη πραγματικότητα είναι αυτή που μας φέρνει πιο κοντά στην πραγματική ζωή, αλλά και τους ανθρώπους γύρω μας και τον ίδιο μας τον εαυτό.»
Οπως είχαμε γράψει μετά την πρώτη προβολή της ταινίας στο 77ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου των Καννών:
Σε μια απρόσμενα ενορχηστρωμένη - όλη πάνω στη μουσική, από παραδοσιακή μέχρι τζαζ, όπερα και Μπόμπι Ντάριν - μείξη voice over σε διάφορες γλώσσες, υλικού τεκμηρίωσης που αποτυπώνει το σήμερα των περιοχών που διασχίζουν οι δύο ταξιδιώτες, το φάντασμα του Σόμερσετ Μομ και την παραδοξότητα μιας ταινίας στα πορτογαλικά για Βρετανούς ήρωες, ο Μιγκέλ Γκόμες ξαναγράφει την εθνογραφία όπως (δεν) την γνωρίσαμε για να παραδώσει ένα όχι και τόσο πειραματικό τελικά travelogue όσο διανοητικά αδιαπέραστο και αφοπλιστικά χαριτωμένο, μια μικρή κραυγή ελευθερίας πάνω σε μια αυστηρή φόρμα που μοιάζει να αυτοακυρώνεται κάθε φορά που η Μόλι γελάει δυνατά ή ένα σαρωτικό κύμα μελοδραματισμού νιώθεις πως θα ραγίσει την οθόνη και θα μετατρέψει αυτό το κάπως τεχνικό ταξίδι σε ένα love story για τους αιώνες.
Συναντήσαμε τον Μιγκέλ Γκόμες στις Κάννες, λίγο πριν κερδίσει το βραβείο σκηνοθεσίας για την ταινία και μοιράστηκε μαζί μας τον τρόπο με τον οποίο προτιμά οι κόσμοι στους οποίους ταξιδεύει τον θεατή να βρίσκονται παράλληλα με την πραγματικότητα:
«Νομίζω πως το σύγχρονο σινεμά προσπαθεί πολύ να πείσει τους θεατές ότι αυτό που βλέπούν ανήκει στον ίδιο κόσμο με αυτούς. Αλλά δεν είναι ποτέ αλήθεια. Αυτό που βλέπουμε σε μια ταινία είναι πάντα μια παράλληλη πραγματικότητα με δικούς της κανόνες και δικό της ρυθμό. Η ελπίδα μου ήταν πάντα πως αυτή η παράλληλη πραγματικότητα είναι αυτή που μας φέρνει πιο κοντά στην πραγματική ζωή, αλλά και τους ανθρώπους γύρω μας και τον ίδιο μας τον εαυτό. Αλλά είναι ένας διαφορετικός κόσμος και ο τρόπος με τον οποίο κατασκευάζω τις ταινίες μου είναι προφανές ότι αφορά έναν διαφορετικό κόσμο.»
Εναν διαφορετικό κόσμο σαν αυτό που ο Μιγκέλ Γκόμες κινηματογράφησε εξ αποστάσεως, εν μέσω πανδημίας, αποδεικνύοντας πως το βλέμμα του δημιουργού είναι το ίδιο σε όποιο τόπο και να βρίσκεται:
«Ο παραγωγός μου είπε να πάω στην Κίνα, αλλά με κίνδυνο να μείνω σε καραντίνα για τρεις εβδομάδες. Ετσι αναζητήσαμε κινέζικο συνεργείο και εγώ έκανα τον ενορχηστρωτή από ένα δωμάτιο στη Λισαβόνα. Τοποθετήσαμε πολλές κάμερες οι οποίες με τροφοδοτούσαν με εικόνες, ενώ μπορούσα να κατευθύνω τον διευθυντή φωτογραφίας στη Σαγκάη για το που ήθελα να τοποθετήσει την κάμερα. Ηταν περίεργο ναι. Είχα ξεμείνει σε ένα ενοικιαζόμενο σπίτι καθώς ένα ολόκληρο συνεργείο διέσχιζε χιλιόμετρα μέσα στη ζούγκλα. Ο τρίτος αυτός διευθυντής φωτογραφίας ο Γκούι Λιανγκ, ήταν ο άνθρωπος που έκανε όλη αυτή την απίθανη δουλειά. Μέχρι και τώρα που μιλάμε δεν τον έχω συναντήσει ποτέ.»
Το «Grand Tour» του Μιγκέλ Γκόμες ανοίγει το 13ο Πρωτοποριακό Φεστιβάλ της Αθήνας στις 5 Δεκεμβρίου. Ολόκληρη τη συνέντευξη του Μιγκέλ Γκόμες μπορείτε να τη διαβάσετε τον Φεβρουάριο, όταν και ταινία θα βγει στις αίθουσες από την Weird Wave.
