H Κρατική Ορχήστρα Αθηνών δίνει το πρώτο ραντεβού της νέας χρονιάς την Κυριακή, 15 Ιανουαρίου, με μια ξεχωριστή προβολή του «Metropolis» του Φριτς Λανγκ, με την πρωτότυπη μουσική που έγραψε για την ταινία ο Γκότφριντ Χούπερτς το 1927, σε μια συνεργασία της ΚΟΑ με το European Film Philharmonic Institute, υπό τη διεύθυνση του περίφημου και γνώριμου, πια, στο αθηναϊκό κοινό, Φρανκ Στρόμπελ.
Ορόσημο στην ιστορία του παγκόσμιου κινηματογράφου, αναγνωρισμένο από την ΟΥΝΕΣΚΟ ως έργο Παγκόσμιας Μνήμης, το κινηματογραφικό αριστούργημα του Φριτς Λανγκ έχει όχι απλώς στενή, αλλά οργανική σχέση με τη μουσική του Γκότφριντ Χούπερτς. Με σεβασμό σ' αυτή τη σχέση, άλλωστε, η κόπια που θα προβληθεί είναι εκείνη που περιλαμβάνει κι ένα επιπλέον 25λεπτο, μετά τον εντοπισμό και την πρόσφατη ανασύσταση του αρχικού έργου.
H ταινία
Εμπνευσμένος από την πρώτη εικόνα που αντίκρυσε προσεγγίζοντας τη Νέα Υόρκη, με τους ουρανοξύστες και τη φουτουριστική αρχιτεκτονική της, ο Φριτς Λανγκ και η Τέα φον Χάρμπου οραματίστηκαν μια ταινία «χολιγουντιανών διαστάσεων» (ο τελικός προϋπολογισμός της έφτασε τα 5 εκ. μάρκα), με πρωτοποριακά εφέ και μεγαλειώδη σκηνικά: το φιλμ όμως, πέρα απ' αυτό, αντικατόπτρισε την αισθητική των μεγάλων καλλιτεχνικών ρευμάτων της εποχής, από το κίνημα του Νταντά μέχρι τον εξπρεσιονισμό, κι από το μοντερνισμό μέχρι το Bauhaus, διατυπώνοντας ταυτόχρονα έντονο και ρηξικέλευθο πολιτικό λόγο εναντίον του καπιταλισμού.
Η μουσική του Χούπερτς
Από ένα παιχνίδι της μοίρας το πρώτο πράγμα που συνέθεσε ποτέ ο Γκότφριντ Χούπερτς, ήταν το τραγούδι «Rankende Rosen» (1905) για τον παιδικό του φίλο, Ρούντολφ Κλάιν-Ρόγκε, που έμελλε να είναι ένας από τους πρωταγωνιστές του «Metropolis». Δεκαπέντε χρόνια αργότερα, το 1920, ο Χούπερτς που είχε ήδη εργαστεί ως λυρικός τραγουδιστής, ηθοποιός και συνθέτης θεατρικής μουσικής, γνώρισε τον Φριτς Λάνγκ με τον οποίο έγιναν επιστήθιοι φίλοι και συνεργάτες (ο Χούπερτς συμμετείχε μάλιστα και ως ηθοποιός σε ταινίες του Λάνγκ). Στα γυρίσματα του «Metropolis», ο Χούπερτς βρισκόταν συνεχώς στο πλατό για να εμπνέεται και να ακολουθεί τις σκηνοθετικές οδηγίες. Αντιστοίχως και ο Λάνγκ όμως καθοδηγούσε τη δράση των ηθοποιών βασισμένος στο μουσικό τέμπο. Το τελικό, συγχρονισμένο με την ταινία, μουσικό έργο του Χούπερτς ερμηνεύτηκε από 66μελή Ορχήστρα κι αργότερα κυκλοφόρησε σε διπλό δίσκο κι έγινε το πρώτο εμπορικό σάουντρακ της Γερμανίας.
Η χαμένη κόπια
Η πρεμιέρα της ταινίας που διαρκούσε αρχικώς 153 λεπτά, έγινε στις 10 Ιανουαρίου του 1927. Ομως, οι παραγωγοί σκέφτηκαν ότι μια μικρότερη σε διάρκεια εκδοχή της ταινίας θα ήταν εμπορικότερη κι έτσι το «Metropolis» ξαναπέρασε από μοντάζ για να βγει κατά ένα 25λεπτο μικρότερο. Τα επόμενα χρόνια η αρχική εκδοχή της ταινίας έγινε ένας κινηματογραφικός θρύλος που κινητοποίησε ένα κυνήγι του χαμένου θησαυρού. Αυτό μέχρι το 2008 που επιτέλους εντοπίστηκε μια πολύτιμη κόπια της αρχικής ταινίας στο Museo del Cine της Αργεντινής όπου είχε καταλήξει από το ιδιωτικό αρχείο ενός Αργεντινού συλλέκτη. Μια ομάδα ειδικών από τη γερμανική ταινιοθήκη του Βερολίνου (Friedrich-Wilhelm-Murnau-Stiftung) συνδύασε το, εν τω μεταξύ, ψηφιακά αποκατεστημένο υλικό της ταινίας, με την κόπια της Αργεντινής. Σημαντικότατη βοήθεια για τη σωστή τοποθέτηση των νεοαποκτηθέντων σκηνών μέσα στο «σώμα» της ταινίας, τους προσέφεραν οι παρτιτούρες του Χούπερτς!
Το Φεβρουάριο του 2010 έγινε η πρεμιέρα της αποκατεστημένης ταινίας στο Friedrichstadt-Palast του Βερολίνου με τη συνοδεία της Ραδιοφωνικής Φιλαρμονικής Ορχήστρας της πόλης που έπαιξε την αυθεντική μουσική του Χούπερτς. Σ΄αυτή λοιπόν την αρχική εκδοχή του «Metropolis», με τη μουσική του Χούπερτς, είναι αφιερωμένη η εκδήλωση της 15ης Ιανουαρίου, την οποία οι σινεφίλ-μουσικόφιλοι δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να χάσουν.
info
- «Metropolis» των Φριτς Λανγκ και Γκότφριντ Χούπερτς
- Μουσική διεύθυνση: Φρανκ Στρόμπελ
- Κυριακή, 15 Ιανουαρίου 2017, 19.30
- Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, Αίθουσα Αλεξάνδρα Τριάντη
- Τιμές εισιτηρίων: 25€ (Διακ.), 15€ (Ζώνη Α), 10€ (Ζώνη Β+Γ), 5€ (εκπτωτικό)
- περισσότερες πληροφορίες: koa.gr/events/metropolis
Tags: metropolis, φριτς λανγκ
