Ο 40χρονος Ρωμαίος Σαβέριο Κοστάντζο μοιάζει να προχωρά στην κάθε νέα ταινία του με τον ενθουσιασμό καινούριου εραστή. Αλλαγή ύφους, διαφορά έντασης, αλλά πάντα έμφαση στη φόρμα, στο στιλ, στην ψυχαναλυτική αναζήτηση. Βραβευμένος το 2007 στο Βερολίνο για το «In Memoria di Me», αναγνωρισμένος το 2010 για την κινηματογραφική μεταφορά της «Μοναξιάς των Πρώτων Αριθμών», ο Κοστάντζο παρουσίασε στην περσινή Βενετία τις «Πεινασμένες Καρδιές» («Hungry Hearts») κι οδήγησε σε βράβευση και τους δυο πρωταγωνιστές του, την Αλμπα Ρορβάκερ και τον Ανταμ Ντράιβερ. Η ιστορία του, η οδύσσεια ενός ζευγαριού που έρχεται αντιμέτωπο με μοιραία διλήμματα με τη γέννηση του παιδιού τους, προβάλλεται στις αίθουσες από την Odeon. Με την ευκαιρία, μιλήσαμε με τον Σαβέριο Κοστάντζο και τον βρήκαμε σε... εξαιρετική φόρμα! Διαβάστε παρακάτω όσα μας είπε.
Γιατί διαλέξατε η ιστορία σας να εκτυλίσσεται στη Νέα Υόρκη κι όχι σε κάποια άλλη πόλη;
Οι λόγοι είναι τρεις. Στο μυθιστόρημα «The Indigo Child», στο οποίο βασίστηκε η ταινία, η ιστορία τοποθετείται στη Βόρεια Ιταλία και η Μίνα, η κεντρική ηρωίδα, είναι Γερμανίδα. Το γεγονός ότι είναι ξένη είναι καίριο για την εξέλιξη του χαρακτήρα της. Εγραψα το σενάριο έχοντας την Αλμπα Ρορβάκερ στο μυαλό μου, που είναι Ιταλίδα κι έτσι ο μόνος τρόπος να μπορέσω να δουλέψω μαζί της ήταν να μεταφέρω την ιστορία στο εξωτερικό. Εζησα στη Νέα Υόρκη για τρία χρόνια περίπου, όταν ήμουν στα 20 κι είχα βιώσει την ίδια απομόνωση που νιώθει κι η Μίνα. Γνώριζα ότι η πόλη μπορεί να γίνει βίαιη και ψυχρή, γνώριζα πώς είναι να ζεις σ' ένα πολύ μικρό διαμέρισμα (όπως το ζευγάρι της ταινίας) και να νιώθεις την έντονη παρουσία της πόλης απ' έξω. Από την αρχή, από την πρώτη πρόταση που έγραψα, είχα τοποθετήσει την ιστορία εκεί. Δεν μπορούσα να τη φανταστώ πουθενά αλλού.
Διαβάστε εδώ τη γνώμη του Flix για τις «Πεινασμένες Καρδιές»
Ποιες ήταν οι κινηματογραφικές αναφορές σας; Η σύνδεση με το «Μωρό της Ρόζμαρι» του Πολάνσκι είναι προφανής, αλλά υπήρχαν κι άλλες αισθητικές επιρροές;
Η βασική μου αισθητική αναφορά ήταν το «Μωρό της Ρόζμαρι», αλλά ήταν μόνο αισθητική. Το αριστούργημα του Πολάνσκι καταπιάνεται με τον Διάβολο, η δική μας ταινία είναι το ακριβώς αντίθετο. Επηρεάστηκα περισσότερο από το «Μια Γυναίκα Εξομολογείται» του Κασσαβέτη. Μ' εντυπωσίασε πολύ το πώς ανέπτυξε μια αμφιλεγόμενη ηρωίδα με τέτοια συμπάθεια και κατανόηση. Χωρίς επικριτικότητα, μόνο με αγάπη. Κι επίσης ο τρόπος με τον οποίο αυτός ο σπουδαίος σκηνοθέτης χειρίστηκε μια ανεξάρτητη παραγωγή. Η ζωντάνια του μάς κατηύθυνε όσο κάναμε τις «Πεινασμένες Καρδιές».
Σκεφτήκατε ποτέ, σε όλη τη διαδικασία, ένα διαφορετικό φινάλε για την ταινία;
Το φινάλε με ταλαιπώρησε απ' όταν έγραφα μέχρι και το τέλος των γυρισμάτων. Οπως και στην ελληνική τραγωδία, προκειμένου το αρχέτυπο να λειτουργήσει στους θεατές, συχνά κάποιος πρέπει να θυσιαστεί. Πιστεύω ότι αν η ταινία λειτουργήσει, ο θεατής θα νιώσει ένα τεράστιο αίσθημα απώλειας με την τελευταία εικόνα της ταινίας και, μέσα απ' αυτήν την εικόνα ίσως θα καταλάβει τους ήρωες και τον εαυτό του.
Η ταινία εκτυλίσσεται κυρίως σε εσωτερικούς χώρους, ήταν αυτό μια πρόκληση για σας, ως σκηνοθέτη;
Εμένα μ' αρέσει πολύ να δουλεύω σε μικρούς χώρους γιατί έτσι έχω την ευκαιρία να «σκάβω» για ν' ανακαλύψω τους ήρωές μου. Δεν υπάρχουν τρόπου διαφυγής. Βλέπω όλες τις ταινίες μου και τη μέθοδό μου ως έναν κάθετο άξονα, που προχωρά από το εξωτερικό προς το εσωτερικό, από το συνειδητό στο ασυνείδητο των ηρώων (και το δικό μου, πρώτα απ' όλα!). Το να είσαι κλεισμένος, εγκλωβισμένος σ' ένα μικρό χώρο, σε αναγκάζει να πας πιο βαθειά. Δε θέλω να φανώ επιτηδευμένος. Δε λέω ότι αυτή είναι μια καλή μέθοδος, ή ότι πετυχαίνω πάντα. Στην πραγματικότητα είναι, μ' έναν τρόπο, παιδιάστικη, ο σπουδαίος Κινηματογράφος είναι ένα παιχνίδι, συνήθως οριζόντιο, επικό, όχι τραγικό. Θα μου άρεσε πολύ να εκφράσω και το οριζόντιο πεδίο μου. Η εσωτερική μου μάχη είναι για να μάθω πώς να παίζω... αλλά προς το παρόν αυτό είναι που μπορώ να καταφέρω ως σκηνοθέτης.
Πώς κάνατε την επιλογή των πρωταγωνιστών σας και πώς τους προετοιμάσατε για το γύρισμα;
Με την Αλμπα είχα συνεργαστεί άλλη μια φορά, στη «Μοναξιά των Πρώτων Αριθμών». Είναι περισσότερο καλλιτέχνης παρά ηθοποιός. Ηταν η Μίνα από την αρχή. Θεωρώ ότι είναι δώρο για έναν σκηνοθέτη να δουλεύει με κάποια σαν κι εκείνη, γιατί είσαι μόνος σου σε όλη τη διαδικασία της δημιουργίας μιας ταινίας. Τον Ανταμ δεν τον γνώριζα ώσπου ξεκίνησα να δουλεύω με τον υπεύθυνο κάστινγκ, τον Νταγκ Εϊμπελ και μόλις τον γνώρισα ήταν έρωτας με την πρώτη ματιά. Ο Ανταμ είναι ακριβώς σαν την Αλμπα. Δεν είναι μόνο ηθοποιός, είναι και καλλιτέχνης. Το βασικό μου κριτήριο στην επιλογή των ηθοποιών ήταν η συστολή τους. Για μένα ο σπουδαίος ηθοποιός νιώθει ντροπή, νιώθει γελοίος όταν παίζει. Τη στιγμή που ξεπερνούν τη συστολή τους, οι σπουδαίοι ηθοποιοί αποθέτουν μια αυθεντική κατάθεση στην οθόνη. Πρόβες δεν κάναμε καθόλου, γιατί ο Ανταμ δούλευε εντατικά για ένα άλλο πρότζεκτ. Δε μου έλειψαν οι πρόβες. Οι δυο τους μοιάζουν με ζευγάρι. Τα σώματά τους ταιριάζουν τέλεια μαζί και, το κυριότερο, είναι πολύ καλύ άνθρωποι με μεγάλη κατανόηση των ανθρώπινων συναισθημάτων. Από τη στιγμή που έχεις τέτοιους συνεργάτες στο γύρισμα δε χρειάζεται ν' ανησυχείς για τίποτα παρά για τη δική σου ικανότητα ν' αποτυπώνεις όλα τα υπέροχα πράγματα που σου προσφέρουν.
Η ταινία έχει μια αίσθηση πεσιμισμού για την ανθρώπινη κατάσταση και για τις επιλογές ζωής των σύγχρονων ανθρώπων. Μοιράζεστε αυτόν τον πεσιμισμό;
Δεν είμαι καθόλου πεσιμιστής. Πιστεύω στην Τέχνη, πώς θα μπορούσα να είμαι πεσιμιστής;
