Μεγαλωμένος σε ένα παλαιστινιακό χωριό εντός του Ισραήλ, σπουδάζοντας στο Τελ Αβίβ και ζώντας πλέον στην Αμερική, ο Σαμέχ Ζοάμπι, είχε την δυνατότητα να βιώσει την διαμάχη ισραηλινών και παλαιστινίων εκ των έσω αλλά και να την δει από απόσταση, μέσω μιας διαφορετική οπτικής. Κι ακόμη κι αν ο στόχος του δεν είναι να κάνει «πολιτικές ταινίες» κι ο ίδιος βλέπει το νέο του φιλμ περισσότερο ως «την ιστορία ενός καλλιτέχνη που προσπαθεί να βρει τη φωνή του», δεν μπορείς να αρνηθείς ότι προσφέρει μια ενδιαφέρουσα προοπτική σε ένα καυτό πολιτικό ζήτημα. Κι αν το χιούμορ μπορεί να μοιάζει για κάποιους ως έυκολη λύση ο Ζοάμπι πιστεύει ακράδαντα στην ρήση του Τσάρλι Τσάπλιν ο οποίος είχε πει «για να γελάσεις αληθινά, πρέπει να μπορείς να παίρνεις τον πόνο σου και να παίζεις μαζί του».
«Το Σενάριο που Αναψε Φωτιές» προβάλλεται στις αιθουσες σε διανομή της Seven Films
Οταν αποφάσισα να κάνω σινεμά ήθελα να αφηγηθώ απλές ιστορίες καθημερινών ανθρώπων. Είμαι ένας Παλαιστίνιος που έζησε στο Τελ Αβίβ όπου σπούδασα και κάπως έτσι εκ των πραγμάτων μεγαλώνεις σε μια φυσαλλίδα συγκεκριμένων πολιτικών ιδεών και μιας πολυ συγκεκριμένης πολιτικής πραγματικότητας. Οταν έφυγα για την Αμερική, για να συνεχίσω τις σπουδές μου στο Columbia κι απομακρύνθηκα από την κατάσταση αντιλήφθηκα πως οι άνθρωποι στον υπόλοιπο κόσμο μας βλέπουν: μόνο ως αποσπάσματα στις ειδήσεις, πλάνα ανθρώπων που φωνάζουν, κλιπ από μια πραγματικότητα που δεν μπορείς να κατανοήσεις στ’ αλήθεια. Κι αμέσως σκέφτηκα ότι αυτή δεν είναι η Παλαιστίνη που ξέρω. Οι άνθρωποι ζούμε σε αυτή την πραγματικότητα και κάνουμε όλα όσα κανείς περιμένει ότι συνεπάγεται η ζωή. Θέλουμε να παντρευτούμε, να δουλέψουμε, να χαρούμε, αλλά είμαστε παγιδευμένοι σε ένα μια κατάσταση που δεν αλλάζει. Κι αυτή η συνειδητοποίηση με έκανε να αποφασίσω ότι ήθελα να αφηγηθώ ιστορίες συνηθισμένων ανθρώπων. Οχι του ανθρώπου που θέλει να απελευθερώσει την Παλαιστίνη από την Ισραηλινή κατοχή, μα του ανθρώπου που βρίσκεται παγιδευμένος σε αυτή την κατάσταση και δεν ξέρει πως ακριβώς να ζήσει. Κι αυτή ακριβώς η αβεβαιότητα είναι που βρίσκω ενδιαφέρουσα καθώς το 90% των ανθρώπων στην πατρίδα μου νομίζω ότι νιώθουν κάπως έτσι και μόνο ένα 10% ξέρουν ακριβώς τι θέλουν. Και το να κάνεις μια ταινία γι αυτό το 10% σημαίνει πως δεν αφηγείσαι απλά μια ιστορία μα προωθείς μια συγκεκριμένη ιδεολογική άποψη.
Δεν αναμίχθηκα ποτέ με την πολιτικη, άφηνα πάντα τις ταινίες μου να μιλήσουν για μένα. Ναι μπορεί οι ταινίες μου να κάνουν τους ανθρώπους να αναρωτηθούν για τα πράγματα που είναι κοινά μεταξύ διαφορετικών λαών, ή θρησκειών και δεν μιλάω μόνο για τους ισραηλινούς και τους παλαιστινίους. Νομίζω ότι σε ολόκληρο τον κόσμο βρισκόμαστε σε ένα σημείο πόλωσης σε μια στιγμή που τα πράγματα είναι συχνά ασπρα ή μαύρα, αυτό ή εκείνο. Νομίζω ότι επικεντρώνουμε περισσότερο σε όσα μας χωρίζουν παρά σε όσα μας ενώνουν. Ομως δεν πιστεύω ότι μπορούμε να φέρουμε τους ανθρώπους κοντά με «αποφάσεις», με διατάγματα μέσω της οδού της δύναμης. Δεν πιστεύω ότι η σκληρή πραγματικότητα της διαμάχης μεταξύ του Ισραήλ και της Παλαιστίνης που ξεκινησε πίσω στο 1948 θα λυθεί με τέτοιο τρόπο. Δεν θα λυθεί με ξεκάθαρα σύνορα. Νομίζω από το 1995 και τη δολοφονία του ισραηλινού πρωθυπουργού Γιτζάκ Ραμπίν κανείς δεν προσπαθεί να βρει μια λύση στο πρόβλημα αλλά όλοι μιλούν για τον διαχωρισμό, για ξεκάθαρα σύνορα για ένα τοίχος. Και νομίζω ότι βρισκόμαστε σε ένα αδιέξοδο. Γιατί καμιά δύναμη όσο ισχυρή κι αν μοιάζει σε μια δεδομένη στιγμή δεν θα είναι εκεί για πάντα. Το έχουμε δει να συμβαίνει πολλές φορές στην Ιστορία. Και το να χτίζεις πάνω στο μίσος δεν είναι κάτι που έχει λογική. Νομίζω ότι ο μόνος τρόπος που μπορούμε να βρούμε μια λύση είναι μιλώντας μεταξυ μας και δουλεύοντας για ένα κοινό σκοπό.
Νομίζω ότι το χιούμορ είναι κάτι που μου έρχεται εντελώς φυσικά. Το να βλέπω κάτι τραγικό ή μια δύσκολη κατάσταση και να βρίσκω εκεί κάτι θετικό ή έστω να μην επικεντρώνω στο τραγικό. Νομίζω ότι είναι θέμα κουλτούρας του πως μεγάλωσα, σε ένα μικρό παλαιστινιακό χωριό εντός του Ισραήλ και νιώθωντας πολίτης δεύτερης κατηγορίας, βιώνοντας την καταπίεση. Αλλά ακόμη κι έτσι όσο ζούσα εκεί κάναμε κι άλλα πράγματα εκτός από το να αναλογιζόμαστε πόσο μίζερη ή σκληρή είναι η ζωή μας. Βασικά, αυτό που κάναμε ήταν περισσότερο να αστειευόμαστε με την κατάσταση. Να βρίσκουμε το αστείο στο δραματικό, ένα πικρό αστείο ίσως αλλά αστείο παρ΄όλα αυτά. Είναι αυτό ακριβώς το χιούμορ που έχω, δεν είναι κάτι που προσπαθώ να πετύχω, μου έρχεται αυθόρμητα. Κι έχει να κάνει με τον τρόπο που μεγάλωσα.
Ηδη δουλεύω πάνω στην επόμενη ταινία μου που θα λέγεται «Catch the Moon» και την οποία προσπαθούμε να κάνουμε σε παραγωγή της 16films του Κεν Λόουτς. Στην πραγματικότητα επρόκειτο να κάνουμε αυτή την ταινία πριν από «Το Σενάριο που Αναψε Φωτιές», αλλά ήταν πολύ δύσκολο να βρούμε τα χρήματα αφού είναι μια κωμωδία που διαδραματίζεται στη Λωρίδα της Γάζας. Νομίζω ότι οι άνθρωποι δυκολεύονταν να πιστέψουν ότι μπορείς να φέρεις εις πέρας μια τέτοια ιδέα: μια arthouse κωμωδία στο γενικότερο πλαίσιο μιας τεταμένης πραγματικότητας. Ελπίζω ότι μετά το «Το Σενάριο που Αναψε Φωτιές» θα είναι πιο εύκολο να τους πείσουμε καθώς είναι μια πολύ όμορφη ιστορία που πηγαίνει πέρα από την κωμωδία καθώς αφηγείται μια ιστορία με φόντο την πολιορκία της Γάζας.
«Το Σενάριο που Αναψε Φωτιές» προβάλλεται στις αιθουσες σε διανομή της Seven Films
