Το «Park» της Σοφίας Εξάρχου γυρίστηκε μέσα στο Ολυμπιακό Χωριό, το ταυτόχρονα κατοικημένο κι εγκαταλελειμμένο. Ακόμα περισσότερο, ο χώρος του πάρκου, τα χορταριασμένα τερέν, η σκουπιδιασμένη πισίνα, τα σκουριασμένα αποδυτήρια, έδωσαν προσωπικότητα στην ταινία. Τα ρούχα των παιδιών ανέπτυξαν και καθοδήγησαν τους χαρακτήρες τους. Γιατί το «Park» είναι μια ταινία που βασίζεται τόσο στην έμπνευση της σκηνοθέτη της και τη δύναμη των ηθοποιών της, όσο και στη μελετημένη αισθητική της. Η σκηνογράφος Πηνελόπη Βαλτή και η ενδυματολόγος Μάρλι Αλειφέρη, μοιράστηκαν με το Flix τις σκέψεις, τις προθέσεις, τις προκλήσεις που αντιμετώπισαν στην ταινία, αλλά και τα δικά τους σχέδια προετοιμασίας.
Δείτε ακόμη: Οι ήρωες του «Park» της Σοφίας Εξάρχου συστήνονται στην κάμερα
Πηνελόπη Βαλτή - Σκηνογράφος
Στις εικόνες, κολάζ από φωτογραφίες χώρων για την κάθε σκηνή. «Στην αρχή κάναμε κολάζ για να επιλέξουμε τον χώρο που ταιριάζει στην κάθε σκηνή,» εξηγεί η Πηνελόπη Βαλτή «και σε πιο προχωρημένο στάδιο κάναμε τα κολάζ για να βλέπουμε πώς λειτουργεί η αλληλουχία των χώρων στην ταινία, ποια είναι η αίσθηση δηλαδή των χώρων καθώς περνάμε από τη μια σκηνή στην επόμενη.»
Στην προετοιμασία της ταινίας κάναμε πάρα πολύ ρεπεράζ. Είδαμε πολλούς υποψήφιους χώρους, βγάζαμε πέντε φωτογραφίες από τον κάθε χώρο, κάναμε τρεις με πέντε επιλογές, ψάχναμε εναλλακτικές για πάρα πολύ καιρό. Στην ουσία φτιάχναμε στον τοίχο ένα είδος story boards με τις φωτογραφίες και βλέπαμε τι ταιριάζει, ώστε να βγαίνει η μουντή παλέτα που θέλαμε.
Στην πραγματικότητα προσπαθήσαμε να βρούμε τους σωστούς χώρους, που να λειτουργούν για την ταινία και μέσα σ' αυτούς, κάναμε πολύ λίγες παρεμβάσεις, κυρίως για λόγους λειτουργικούς προς το γύρισμα. Για παράδειγμα, στη σκηνή των αποδυτηρίων, βάλαμε μέσα πάρα πολλά σίδερα για να τα χρησιμοποιούν τα παιδιά όταν «τα σπάνε». Στο διάδρομο σε μια σκηνή προς το τέλος, για να μη χτυπάνε τα παιδιά καθώς κινούνταν, προσθέσαμε πάρα πολλή άμμο. Κάτω βάζαμε αυτό το δάπεδο που χρησιμοποιούν στο τάε-κβον-ντο, για να είναι μαλακό χωρίς να φαίνεται.
Η απόφασή μας ήταν όλο το σκηνικό να μην έχει χρώμα και το χρώμα να μπει μόνο από τα ρούχα των ηθοποιών. Στο ξενοδοχεία βάψαμε ένα ολόκληρο κομμάτι ανοιχτό γκρι, για να μοιάζει με άσπρο μουντό. Το μόνο σημείο όπου βάλαμε χρώμα είναι η σκηνή του χορού στο ξενοδοχείο, που είναι τελείως στημένη, αλλά και πάλι με πράγματα που υπήρχαν ήδη στο ξενοδοχείο και προσθέσαμε μόνο μια αφίσα. Μας ένοιαζε πολύ ο ένας χώρος να είναι σαν συνέπεια του άλλου, επειδή το γύρισμα δεν έχει γίνει μόνο στο Ολυμπιακό χωριό, αλλά και σε άλλους χώρους. Οπότε βρίσκαμε αυτά που μας ταίριαζαν και μετά... τα μουνταίναμε, τα βρωμίζαμε και τα γκριζάραμε.
Στην ταινία ο φίλος μας ήταν η σκιά. Υπήρχαν πολλές σκηνές που κόπηκαν μόνο λόγω ήλιου, περιμέναμε πάρα πολύ για τη σκιά. Εκεί όπου χορεύουν οι Ρώσοι στην ταινία, που δείχνει κατακαλόκαιρο, έβρεχε καταρρακτωδώς, μια και το γύρισμα έγινε Νοέμβριο. Επειδή δεν σταματούσε, τα κάναμε όλα με βροχή. Απειρες πετσέτες για να κάθονται οι άνθρωποι. Ηταν χειμώνας και παριστάναμε το καλοκαίρι, θέλαμε συννεφιά αλλά δεν θέλαμε βροχή, οπότε λίγες ήταν οι στιγμές που πραγματικά προσφέρονται για το γύρισμα. Οταν έβγαινε ο ήλιος, χαιρόμασταν, αλλά σταματούσαμε.
Ενδιαφέρουσα είναι η ιστορία με την πισίνα. Όταν την πρωτοβρήκαμε, ήταν τελείως εγκαταλελειμμένη. Στο μεταξύ όμως, γράφτηκε κάπου ένα άρθρο για την εγκατάλειψη των Ολυμπιακών εγκαταστάσεων και οι αρμόδιοι την καθάρισαν και την επισκεύασαν πλήρως! Καταστροφή! Χρειάστηκαν άπειρα κουτιά καφέ και διάφορα άλλα props-μπάζα για να την κάνουμε όπως ήταν και άλλος τόσος κόπος και έξοδα για την αποκατάσταση.
Αλλη δυσκολία! Το ξενοδοχείο των Ρώσων, το Palmariva, ένα τεράστιο ξενοδοχείο όπου εμείς γυρίσαμε χειμώνα παριστάνοντας το καλοκαίρι. Αν δεν ήταν η βοηθός μου, Βάσια Εξάρχου, που επιστράτευσε όλες τις φίλες της μαμάς της, τις θείες κλπ για παρεό, πετσέτες, παιγνίδια και γενικά είδη παραλίας, δεν θα τα καταφέρναμε ποτέ, μιας και στα μαγαζιά το χειμώνα βρίσκεις ελάχιστα τέτοια είδη. Στην αποκατάσταση του χώρου σχεδόν ξημέρωσε μέχρι να μπούμε σε όλα τα δωμάτια και να μαζέψουμε τις πετσέτες από τα μπαλκόνια.
Μάρλι Αλειφέρη - Ενδυματολόγος
Στις δύο πρώτες φωτογραφίες βλέπουμε κολάζ από τα πρώτα στάδια fitting, όπου γίνονταν δοκιμές ρούχων στο κάθε παιδί για να βρεθεί η ενδυματολογική προσέγγιση κάθε χαρακτήρα. Στις τέσσερις επόμενες φωτογραφίες βλέπουμε επόμενα στάδια του fitting. Τα κολάζ που κάναμε με όλα τα παιδιά μαζί. Κολάζ που γινόταν ανά σκηνή, με διαφορετικές φωτογραφίες για το κάθε παιδί. Το κολάζ γινόταν για να βλέπουμε πώς συνδυάζονταν χρωματικά / ενδυματολογικά όλα τα παιδιά στην εκάστοτε σκηνή.
Προσπαθήσαμε το «Park» να έχει ένα ύφος πιο ρεαλιστικό, που να τονίζει τον αποκλεισμό και την εγκατάλειψη, τόσο στο περιβάλλον των παιδιών, όσο και στους ίδιους. Εχει κάτι ωμό και άγριο η ταινία που θέλαμε να βγει και μέσα από ενδυματολογικές επιλογές. Για τα σκηνικά, κάναμε μια επιλογή από διάφορες εγκαταλελειμμένες αθλητικές εγκαταστάσεις για να συνθέσουμε τον υποτιθέμενο περιβάλλοντα χώρο των ανθρώπων και σε πολλές περιπτώσεις δημιουργήσαμε εμείς το ανάλογο περιβάλλον. Ενα σημαντικό κομμάτι της δουλειάς και της συνεργασίας μας με την Πηνελόπη Βαλτή, ήταν η επιλογή της χρωματικής παλέτας. Θέλαμε τα χρώματα στα σκηνικά και στα ρούχα να είναι εναρμονισμένα μεταξύ τους και αυτό το καταφέραμε έπειτα από πολλές συζητήσεις, προτάσεις και δοκιμές.
Στα σκηνικά κυρίαρχο χρώμα ήταν το γκρι και το μπλέ, οπότε αποφασίσαμε και μαζί με τη Σοφία ότι τα ρούχα θα είναι αυτά που θα δώσουν το χρώμα στην ταινία. Εκτός από λίγα ρούχα που έπρεπε για τεχνικούς λόγους να είναι διπλά και άρα έπρεπε να αγοραστούν, όλα τα υπόλοιπα ρούχα των πρωταγωνιστών είναι από παζάρια, από μαγαζιά με μεταχειρισμένα ρούχα και από διάφορους φίλους και γνωστούς. Τα ρούχα θέλαμε να είναι μεταχειρισμένα και φορεμένα, το ίδιο και τα παπούτσια. Βάψαμε πολλά ρούχα επίσης, για να πετύχουμε τα χρώματα που θέλαμε, τα πατινάραμε και το ίδιο έγινε και στα παπούτσια.
Η κατεύθυνση στα περισσότερα ρούχα των παιδιών ήταν αθλητικά ρούχα, επιλογή που ταίριαζε πολύ με το βασικό χώρο της ταινίας, το Ολυμπιακό Χωριό και τις εγκαταλελειμμένες αθλητικές εγκαταστάσεις, καθώς και τις περισσότερες δράσεις των αγοριών μέσα σε αυτούς τους χώρους. Επειδή οι σκηνές των παιδιών διαδραματίζονταν σε αρκετά βρώμικους χώρους, έπρεπε και τα ρούχα των παιδιών να είναι λερωμένα. Για λόγους ρακόρ όμως, έπρεπε να είναι στον ίδιο βαθμό λερωμένα κάθε φορά που επαναλαμβάναμε τη σκηνή. Οπότε το ενδυματολογικό τμήμα συνέχεια λέρωνε ρούχα, τα οποία μετά καθάριζε για να ξαναλερωθούν στη σκηνή και πάλι από την αρχή. Η ενέργεια των παιδιών ήταν απίστευτη και ασυγκράτητη και πολλές φορές σκίστηκαν ρούχα τα οποία έπρεπε να επιδιορθώσουμε σε χρόνο μηδέν. Υπήρχε διαρκώς μια δημιουργική τρέλα και μια ένταση τόσο από τα παιδιά όσο και από το συνεργείο και όλα αυτά μέσα στα παρατημένα γήπεδα,στις λάσπες και στις σκουριές.
Προσπαθούσαμε στο κάθε αγόρι να βρούμε το ενδυματολογικό χαρακτηριστικό του, αυτό το στοιχείο που θα τον ξεχωρίζει από τους υπόλοιπους. Να φτιάξουμε και μέσα από τα ρούχα το χαρακτήρα του καθενός. Ειδικά στην εφηβεία, τα παιδιά έχουν ανάγκη να ορίσουν και μέσα από το ρούχο, ο καθένας την προσωπικότητα και ιδιαιτερότητά του. Για παράδειγμα στον Ενούκι, αποφασίσαμε ότι το χαρακτηριστικό του θα είναι αθλητικές βερμούδες με μπλούζες με στάμπες. Οι βασικές μπλούζες του Ενούκι δεν ήταν με έτοιμες στάμπες, αλλά με στάμπες που σχεδίασα ειδικά για τον συγκεκριμένο ρολο και πρόσθεσα πάνω στις μπλούζες. Σε πολλές σκηνές, επιλέξαμε επίσης να είναι χωρίς μπλούζα ή ξυπόλητος. Ενα ακόμα στοιχείο του χαρακτήρα του, που ταίριαζε με το γεγονός ότι ήταν από τα μικρότερα αγόρια της παρέας και τόνιζε επίσης τόσο την ατμόσφαιρα εγκατάλειψης όσο και την αίσθηση του καλοκαιριού, που θέλαμε να βγει στην ταινία.
Με τον Δημήτρη, το πιο σημαντικό που θέλαμε να πετύχουμε με τα ρούχα ήταν να ενσωματωθεί εμφανισιακά με την υπόλοιπη παρέα των παιδιών. Θέλαμε να «αγριέψουμε» την παρουσία του μες στην ταινία ώστε να πλησιάσει περισσότερο την παρέα των αγοριών. Κάναμε πάρα πολλά φίτινγκ, δοκιμάσαμε όλες τις λαιμοκόψεις στα μπλουζάκια, όλα τα μήκη, τις υφές στα παντελόνια και μετά η Πηνελόπη με το καταπληκτικό της φώτοσοπ τον ένθετε μαζί με τους άλλους συμπρωταγωνιστές και πάνω στις εικόνες με τους χώρους της ταινίας και έτσι βλέπαμε τι μας άρεσε και τι ταίριαζε τόσο με την παρέα όσο και με το χώρο και προχωράγαμε στις επιλογές.
Η Δήμητρα ήταν η αγαπημένη μου. Από την αρχή είχαμε πει ότι θέλουμε να φαίνεται η φιγούρα της, η ελαστικότητα που είχε ως πρώην αθλήτρια, οι ώμοι της και τα πόδια της με τις ουλές. Επειδή ο ρόλος της Δήμητρας στην ταινία είναι μιας πρώην αθλήτριας της ενόργανης, επιλέξαμε να τη ντύσουμε με πολύχρωμα κορμάκια και σορτσάκια, που πιστεύαμε ότι αναδεικνύανε το παρελθόν αλλά και την έντονη σεξουαλικότητα του συγκεκριμένου ρόλου. Στα περισσότερα ρούχα της, κόλλαγα στρασάκια, όπως οι αθλήτριες της ενόργανης που είναι πάντα στραφταλιζέ. Με τη Δήμητρα είχα στο μυαλό μου τα εντιτόριαλ μόδας του Dazed και του I-D την περίοδο 2000-2003, suburban British fashion, τις καμπάνιες του Τέρι Ρίτσαρντσον, τις φωτογραφίες του Ματ Εργουιν.
Μια άλλη δυσκολία που είχαμε να αντιμετωπίσουμε ήταν το κρύο. Η ταινία διαδραματίζεται καλοκαίρι αλλά γυρίστηκε φθινόπωρο. Κόβαμε τα ισοθερμικά ρούχα και τα βάζαμε στα παιδιά κάτω από τα καλοκαιρινά τους ρούχα για να μη φαίνονται. Βάζαμε θερμαντικούς πάτους στα παπούτσια τους και σχεδόν όλα τα παιδιά είχαν στις τσέπες τους επιπλέον θερμαντικά φακελάκια σώματος. Περιττό να πω ότι το ενδυματολογικό τμήμα,δηλαδή η Μαργαρίτα και εγώ, κουβαλάγαμε διαρκώς κουβέρτες και τρέχαμε πάνω κάτω για να καλύψουμε τα παιδιά στο τέλος των λήψεων. Το «βάλε κουβέρτα - βγάλε κουβέρτα» ήταν καθημερινό φαινόμενο. Οι συνθήκες ήταν δύσκολες και κουραστικές, αλλά είναι υπέροχο να συνεργάζεσαι με δημιουργικούς ανθρώπους, με καλλιτεχνική ελευθερία και μαζί να φτιάχνετε κόσμους και χαρακτήρες.
Διαβάστε και δείτε ακόμη:
- Οι ήρωες του «Park» της Σοφίας Εξάρχου συστήνονται στην κάμερα
- Οι Ολυμπιακοί Αγώνες που δεν ξέχασα: To Flix στα γυρίσματα του «Park» της Σοφίας Εξάρχου
- Ο Δημήτρης Κίτσος του «Park» ετοιμάζεται για «έξω»
- Η Σοφία Εξάρχου μιλάει στην κάμερα του Flix λίγο πριν την ελληνική πρεμιέρα του «Park» στο 57ο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης
- Η Σοφία Εξάρχου και η Αμάντα Λιβανού μιλούν στο Flix για τη συμμετοχή του «Park» στο Screenwriters Lab και Directors Lab του Φεστιβάλ του Sundance
Tags: park, σοφία εξάρχου
