O Γιος του Σαούλ του Λάζλο Νέμες
Πριν την προβολή της στις Κάννες τον περασμένο Μάιο, υπήρχαν ήδη ψίφυροι: Μια πρώτη ταινία από την Ουγγαρία στο διαγωνιστικό. Πρώην βοηθός του Μπέλα Ταρ. Ενα φιλμ για το Ολοκαύτωμα που δεν μοιαζει με τίποτα που να έχεις δει ως τώρα. Το outsider που μπορεί να κάνει τη διαφορά. Ολα ξεχάστηκαν όταν ο «Γιος του Σαούλ» ξεκίνησε να προβάλλεται στην οθόνη. Τα κουτσομπολιά του φεστιβάλ, οι κουβέντες για το ποιος θα πάρει τον Χρυσό Φοίνικα, ακόμη και οι ίδιες οι Κάννες, ο τόπος κι ο χρόνος. Το φιλμ του Νέμες έκοβε από την πίτα της Ιστορίας ένα ζεστό κομμάτι κόλασης και στο πρόσφερε με ένταση και δύναμη σχεδόν λυτρωτική. Ο Γιος του Σαούλ είναι μια ταινία που διαδραματίζεται στο Αουσβιτς αλλά δεν είναι απλά μια ταινία για το Ολοκαύτωμα. Είναι μια ταινία για τον άνθρωπο την πιο πηχτά σκοτεινή πλευρά του και την πιο ανέλπιστα αισιόδοξη. Για την δύναμη και την αντοχή, για όλα μας δίνουν συγχώρεση και μας επιτρέπουν να υπάρχουμε ακόμη και στις πιο αντίξοες συνθήκες. Και είναι επίσης ένα μάθημα σινεμά. Σινεμά για τα μάτια μα κυρίως για την ψυχή.
Και μην ξεχνάτε: Flix Top Ten 2015: Ψηφίστε την καλύτερη ταινία της χρονιάς!
Power Points
Ο Λαζλο Νέμες είχε δοκιμάσει ξανά την κινηματογραφική τεχνική που έκανε τον «Γιο του Σαούλ» τόσο ξεχωριστό. Η κάμερα στο πρόσωπο του πρωταγωνιστή, η φρίκη σε δεύτερο θολό πλάνο. Μόνο που εδώ δεν είχε να κάνει απλά με την τεχνική. Είχε να κάνει με έναν τρόπο να μιλήσεις για κάτι που δεν μπορεί να ειπωθεί, με την ικανότητα να περιγράψεις κάτι που το μυαλό δεν μπορεί να συλλάβει. Και κάτι που η κάμερα αρνείται να καταγράψει.
Θα μείνει κλασικό:
Σπάνια μια ταινία μυθοπλασίας μπορεί να μιλήσει για κάτι τόσο συνολικά τραυματικό δίχως να βρει αποκούμπι στον συναισθηματισμό ή στο κατηγορώ. Το φιλμ του Νέμες είναι δωρικό και μεγαλειώδες, λιτό και συγκλονιστικό. Ενα αληθινό μεγαλειώδες έργο τέχνης που σε στοιχειώνει.
H σκηνή που δεν θα ξεχάσουμε
Ο «Γιος του Σαούλ» είναι μια ταινία που λειτουργεί σαν σύνολο, σαν μια ρευστή κατάδυση προς την καρδιά του σκοταδιού και κάθε σκηνή της μοιάζει να εντυπώνεται σαν καυτό μέταλλο στην μνήμη. Ομως αν μπορείς να ξεχωρίσεις κάτι από αυτή την εμπειρία που σε χτυπά σαν γροθιά είναι αυτή η στιγμή που ο ήρωας βρίσκεται μπροστά σε μια σκηνή που μοιάζει βγαλμένη από πίνακα του Ιερώνυμου Μπος. Αντρες και γυναίκες περιμένουν τον θάνατο μπροστά σε έναν λάκκο που χάσκει. Πτώματα που καίγονται με φλογοβόλα. Κραυγές, ουρλιαχτά και διαταγές. Ηχοι από πυροβολισμούς. Σκοτάδι.
Γράψαμε στο Flix
Αυτή είναι η πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του Λάζλο Νέμες, του 38χρονου Ούγγρου σκηνοθέτη που δούλεψε ως βοηθός πλάι στον Μπέλα Ταρ. Και το ύφος των δυο δε θα μπορούσε να είναι πιο διαφορετικό. Ο Νέμες κάνει μια ταινία με αμεσότητα που σε κρατά ταραγμένο δέσμιό της για ώρες, επιλέγοντας όμως συγκεκριμένες κι επιθετικές στιλιστικές φόρμες. Η ταινία είναι ολόκληρη γυρισμένη στο τετράγωνο φορμά του φιλμ 40mm: ο ήρωας κι όσα συμβαίνουν εγκλωβίζονται ασφυκτικά σ’ ένα μικρό κάδρο, χωρίς περιθώριο διαφυγής για το βλέμμα του θεατή. Η κάμερα στο χέρι ακολουθεί τη διαδρομή του Σαούλ με ρυθμό φρενήρη, μεταμορφώνοντας τη βιωματική ιστορία σ’ ένα ιλιγγιώδες θρίλερ, μαζί και μια ταινία τρόμου, όχι μόνο λόγω περιεχομένου, αλλά και λόγω απεγνωσμένης ταχύτητας.
Διαβάστε εδώ ολόκληρη την κριτική του Flix για το «Γιο του Σαούλ»
Και κάτι ακόμη
«Τρέφω μεγάλο σεβασμό για τον Μπέλα Ταρ, έμαθα πολλά κοντά του, ήταν ένα σημαντικό βήμα στη διαδρομή μου. Αλλά εγώ Κιούμπρικ βλέπω πολύ, αυτό είναι το σινεμά που μ’ αρέσει, οι σκηνοθέτες που τους ενδιαφέρει ο χώρος, μια οργανική σχέση με τη διαδικασία του να γυρίσουν μια ταινία. Οι σκηνοθέτες που βυθίζονται κι οι ίδιο στην πραγματικότητα που πλάθουν – αυτό μ’ ενδιαφέρει πολύ. Ξεκινώντας την ταινία, γνωρίζαμε ακριβώς πώς θα την κάναμε – ίσως όχι τις λεπτομέρειες, αλλά σίγουρα τη στρατηγική. Οπότε ξέραμε ότι θα είναι πολύ, πολύ περιορισμένη η ταινία κι οπτική της. Γιατί ξέραμε ότι αν δείχναμε αυτόν τον τρόμο κατά πρόσωπο, θα καταλήγαμε με λιγότερα, θα μειώναμε τη δύναμη του τρόμου. Ενώ αν χρησιμοποιούσαμε το θεατή ως μέσο, αν βασιζόμαστε στη δική του φαντασία, θα καταλήγαμε με κάτι πιο δυνατό. Γιατί τα αποσπασματικά κομμάτια θα συνέθεταν κάτι πιο αόριστο, ενώ η εικόνα το κάνει συγκεκριμένο. Για ν’αφηγηθείς μια τέτοια ιστορία, οφείλεις ν’ ακολουθήσεις κάποια ριζοσπαστική αισθητική. Είναι σημαντικό το πότε και πόση πληροφορία δίνεις στον θεατή. Είναι ένα τρομερά δυνατό εργαλείο.»
Ο Λάζλο Νέμες μιλά στο Flix: διαβάστε εδώ ολόκληρη τη συνέντευξη
H αντίστροφη μέτρηση του Flix για τις 10 καλύτερες ταινίες του 2015
- Flix Top Ten - 2015: Το νούμερο 2
- Flix Top Ten - 2015: Το νούμερο 3
- Flix Top Ten - 2015: Το νούμερο 4
- Flix Top Ten - 2015: Το νούμερο 5
- Flix Top Ten - 2015: Το νούμερο 6
- Flix Top Ten - 2015: Το νούμερο 7
- Flix Top Ten - 2015: Το νούμερο 8
- Flix Top Ten - 2015: Το νούμερο 9
- Flix Top Ten - 2015: Το νούμερο 10
Και μην ξεχνάτε: Flix Top Ten 2015: Ψηφίστε την καλύτερη ταινία της χρονιάς!
Tags: best of flix 2015
