Αν και ταιριαστή, είναι άδικη οποιαδήποτε σύγκριση της δεύτερης σκηνοθετικής απόπειρας του Κέισι Αλφεκ (μετά το, ας το πούμε, ντοκιμαντέρ «I'm Still Here» του 2010) με ταινίες όπως το «The Road» του Τζον Χίλκοουτ, του πιο πρόσφατου «Ενα Ησυχο Μερος», του ακυκλοφόρητου στην Ελλάδα «Leave no Trace» της Ντέμπρα Γκράνικ ή ακόμη και του «The Handmaid's Tale», με το οποίο το «Φως στο Σκοτάδι» μοιράζεται μάλλον την πιο σημαντική αναφορά του.
Δεν είναι ότι η ταινία του σκηνοθέτη Κέισι Αφλεκ δεν φέρνει στο νου όλες τις παραπάνω παραλλαγές πάνω στο ίδιο θέμα και μαζί όλη τη μακρά παράδοση της ταινίας επιστημονικής φαντασίας που με φόντο μια δυστοπία ρίχνει φως στους πρωταγωνιστές της που πρέπει να επιβιώσουν με κάθε τρόπο. Ούτε φυσικά ότι ο σεναριογράφος Κέισι Αφλεκ πρωτοτυπεί σε σημείο που ξαναορίζει τους κανόνες του άτυπου αυτού κινηματογραφικού είδους με το οποίο καταπιάνεται.
Αυτό που κάνει το «Φως στο Σκοτάδι» καλύτερο σχεδόν από οτιδήποτε άλλο... θυμίζει, είναι η διαρκής αίσθηση πως η ταινία οικοδομείται πάνω σε μια βαθιά, ουσιαστικά ποιητική αίσθηση των εννοιών «τέλος του κόσμου», «δυστοπία», «επιβίωση», «αγάπη», Πράγμα που προδίδει συνεχώς όχι μόνο ο ρυθμός της, αλλά και η σταδιακή μετεξέλιξή της σε κάτι πιο υπαρξιακό από ένα απλό θρίλερ και κάτι πιο ρεαλιστικό από μια παραβολή.
Ενας άντρας προσπαθεί να πει ένα παραμύθι σε ένα κορίτσι, καθώς και οι δύο είναι ξαπλωμένοι σε μια σκηνή στο κέντρο ενός δάσους. Ο άντρας μπερδεύει τους (βιβλικούς) μύθους με την πραγματικότητα και την ιστορία που τον δένει με το κορίτσι με μια νέα ιστορία που θέλει να γράψει από την αρχή. Σε μια πρώτη σκηνή που διαρκεί τόσο ώστε να σου γνωρίσει μια για πάντα τους δύο κεντρικούς ήρωες της ιστορίας που μόλις έχει ξεκινήσει, ο Κέισι Αφλεκ, που υποδύεται και τον άντρα. περιγράφει απλά τι ακριβώς θα ακολουθήσει στα περίπου 120 λεπτά της συγκλονιστικής με τον δικό της τρόπο ταινίας του.
Ο θεατής θα μάθει γρήγορα πως αυτός ο άντρας είναι ο πατέρας του κοριτσιού και πως το κορίτσι - κοντοκουρεμένο και ντυμένο σαν αγόρι - πρέπει με κάθε τρόπο να κρύψει την ταυτότητά του καθως είναι ένα από τα τελευταία (το τελευταίο;) κορίτσια που υπάρχουν στον πλανήτη μετά από μια επιδημία που εξαφάνισε το θηλυκό γένος. Και θα ακολουθήσει πατέρα και κόρη σε μια διαδρομή επιβίωσης που πριν από τη σωματική τους αντοχή, θα δοκιμάσει το μυαλό τους και τους ισχυρούς δεσμούς που τους δένουν.
Χτισμένο ελεγειακά, με μεγάλες διαλογικές σκηνές που καταφέρνουν να δημιουργούν μεγαλύτερο σασπένς και ανησυχία από τις σκηνές δράσης, το «Φως στο Σκοτάδι» υποβάλλει, όχι με τον γνώριμο τρόπο μιας ταινίας τρόμου αλλά με την λυτρωτική αλλά ταυτόχρονα απαιτητική διαδικασία της απομνημόνευσης ενός εγχειριδίου επιβίωσης. Πατέρας και κόρη δεν έχουν παρά μόνο μια επιλογή: να έχουν συνεχώς έτοιμο το επόμενο πλάνο διαφυγής από τον κίνδυνο της αποκάλυψης του μυστικού τους, να το γνωρίζουν από μνήμης και να το τηρούν κατά γράμμα όταν έρθει εκείνη η στιγμή - που συνήθως έρχεται πάντα.
Με διάσπαρτες, αλλά όχι εξαντλητικές πληροφορίες για την επιδημία, υπέροχα ενσωματωμένα στον παρόντα χρόνο flash backs, με έντονο το σωματικό στοιχείο αφού πατέρας και κόρη ζουν σαν ερημίτες έξω από τις νόρμες μιας κανονικής ζωής και με κάθε επόμενη σκηνή να επισκιάζει την προηγούμενη σε υπαρξιακό τέμπο, ο Κέισι Αφλεκ υπογράφει με το «Φως στο Σκοτάδι» μια ταινία σαν από αυτές που καθόρισαν την καριέρα του ως ηθοποιού (από το «Gone Baby Gone» του Μπεν Αφλεκ, μέχρι το «Gerry» του Γκας Βαν Σαντ, το «Η Δολοφονία του Τζέσε Τζέιμς από τον Δειλό Ρόμπερτ Φορντ» του Αντριου Ντόμινικ και φυσικά το «Manchester by the Sea» του Κένεθ Λόνεργκαν). Μια βραδυφλεγή, συγκινητική, αποκαλυπτική (με κάθε πιθανή έννοια της λέξης), άψογα ερμηνευμένη (από τον ίδιο τον Αφλεκ και την 11χρονη Ανα Πνιόφκι) εμπειρία, που στη μορφή μιας προσευχής δεν είναι παρά μια επίκληση στη δύναμη του ανθρώπου, στην παντοδυναμία της αγάπης, στη ζωή που κόντρα σε κάθε τέλος βρίσκει πάντα τον τρόπο να συνεχίζει. Και την ίδια στιγμή ένας ύμνος στη γυναίκα και αυτό που συμβολίζει, καθώς ένα κυνηγημένο κορίτσι μεταμορφώνεται σε ένα συμπαντικό ιερό δισκοπότηρο που πρέπει να κρύψει την πραγματική του δύναμη, χωρίς να χάσει ίχνος από τις «μαγικές» του ιδιότητες.
Η αναπόφευκτη σκέψη που έρχεται στο μυαλό και σχετίζεται με το γεγονός πως ο Κέισι Αφλεκ επιστρέφει στο σινεμά με μια ταινία όπου το πιο πολύτιμο πράγμα στον κόσμο είναι μια γυναίκα, μετά από τα τελευταία χρόνια που τον βρήκαν στο επίκεντρο της δημοσιότητας για την αγωγή δύο γυναικών εναντίον του για σεξουαλική παρενόχληση το 2010, είναι όμως κι αυτή άδικη. Η ταινία του λειτουργεί φυσικά ως ένα σχόλιο του ίδιου πάνω στις κατηγορίες που του απευθύνθηκαν (όσο κι αν υποστηρίζει με σθένος πως η ταινία είχε γραφτεί όπως την είδαμε πολύ πριν τα κινήματα του #metoo και του #timesup).
Ωστόσο το «Φως στο Σκοτάδι » είναι μια ταινία πολύ μεγαλύτερη απ' όλα αυτά: ένα παραμύθι που προσπαθεί να ανακατέψει τους (βιβλικούς) μύθους με την πραγματικότητα για να δώσει τις σωστές - οικουμενικές - διαστάσεις στην ανθρώπινη επιβίωση, επιστρέφοντας νομοτελειακά στην αρχή όλων: τη «μητέρα».
