Ο Μάνος Χαμηλάκης έχει δουλέψει στα πάντα: από τις «Σειρήνες στο Αιγαίο», το «Attenberg», τη «Στρέλλα» και το «Miss Violence», ως τη «Νορβηγία», τη «Μικρά Αγγλία» και την «Ευτυχία». Ως colorist. Δηλαδή; Με φαντασία κι ευαισθησία εξηγεί, στο Flix, ποια είναι η δουλειά του και τι προϋποθέτει, πώς διαμορφώνει μια ταινία, πώς ξεκίνησε ο ίδιος και πώς έφτασε ως εδώ, στη θέση του senior colorist της Authorwave, αλλά και ποια είναι η σχέση του με τη ζωγραφική και ποιο χρώμα αγαπά (tip: εξαρτάται από ποιο χρώμα έχει δίπλα του). Διαβάστε παρακάτω όσα μας είπε.
Μάγμα
Τι είναι το color grading;
Το color grading είναι η τελική επιλογή αποχρώσεων, η τελειοποίηση της εικόνας στην υφή της, στη λεπτομέρειά της. Μέσα από την επεξεργασία της φωτεινότητας, του κοντράστ, αλλά και των χρωμάτων της εικόνας, εμφανίζεται η τελική ατμόσφαιρα. Αν θες να το πω αλλιώς, είναι ένα είδος τελικού «μακιγιάζ» της εικόνας.
Είναι διαφορετικό το color grading από το color correction; Ποιες είναι οι διαφορές τους; Ποιες είναι οι εργασίες που αναλαμβάνει ένας colorist;
Τα δύο εμπλέκονται, είναι όμως διαφορετικά. Με το color correction διορθώνουμε αρχικά το υλικό που έρχεται από το μοντάζ, χρωματικά, φωτιστικά κτλ, ώστε να είναι πιο φυσικό και πιο σωστό από τυχόν λάθη του γυρίσματος, να εξαλειφθούν οι ανομοιογένειες μεταξύ των πλάνων, επιδιώκουμε ένα «στρώσιμο» της εικόνας της ταινίας, ώστε να είναι πιο φυσική στο μάτι. Στη συνέχεια, με το grading, δηλαδή με πιο λεπτομερείς επεμβάσεις, προχωράμε στη δημιουργία της ατμόσφαιρας, της διάθεσης μεταξύ των σκηνών που εναλλάσσονται, φτάνοντας έτσι στο τελικό στιλιζάρισμα της ταινίας.
Φωτίζω πρόσωπα, ή σκοτεινιάζω σημεία που μπορεί να αποσπούν την προσοχή του θεατή, με στόχο να είναι πιο ξεκάθαρο το νόημα, το «σώμα» της ταινίας. Εντείνω τη ματιά του φωτογράφου και του σκηνοθέτη.»
Πώς εξηγείς αυτό που κάνεις σε όσους βρίσκονται έξω από το χώρο του σινεμά;
Δεν εξηγώ τίποτα, δείχνω την ταινία πριν και μετά (γέλια). Η αλήθεια είναι πως όταν λέω ότι είμαι colorist, οι άνθρωποι εκτός χώρου με ρωτάνε «τι είναι αυτό». Σαν colorist επεξεργάζομαι την εικόνα ψηφιακά. Αλλάζω χρώματα, τονικότητες σε ολόκληρη την εικόνα ή απομονώνοντας κομμάτια μέσα στο κάδρο. Για παράδειγμα, φωτίζω πρόσωπα, ή σκοτεινιάζω σημεία που μπορεί να αποσπούν την προσοχή του θεατή, με στόχο να είναι πιο ξεκάθαρο το νόημα, το «σώμα» της ταινίας. Εντείνω τη ματιά του φωτογράφου και του σκηνοθέτη.
Feathers
Ποια είναι τα χαρακτηριστικά που πρέπει να έχει ένας colorist;
Σημαντικό είναι το βλέμμα και η αντίληψη του χρώματος. Χρειάζεται να έχεις την ικανότητα να διακρίνεις πολύ μικρές λεπτομέρειες και διαφορές ανάμεσα στα χρώματα, τονικότητες, φωτεινότητες και αποχρώσεις αλλά και πώς αυτές επηρεάζουν ένα πλάνο ή μια σκηνή της ταινίας και κατ’ επέκταση το συναίσθημα του θεατή. Χρειάζεται να μπορείς να κατανοήσεις την αισθητική του κινηματογραφιστή ή φωτογράφου. Να αλλάζεις χρώματα, να είσαι, θα λέγαμε, λίγο χαμαιλέων. Να μπορείς να δεις τη ματιά του φωτογράφου/σκηνοθέτη, αλλά και να την προεκτείνεις.
Στρέλλα
Πώς γίνεσαι colorist;
Βασικές σπουδές για έναν colorist ίσως είναι η φωτογραφία κινηματογράφου, χρειάζονται όμως και γνώσεις πάνω στη θεωρία των χρωμάτων. Εγώ θεωρώ πως έμαθα τη δουλειά μου μέσα από συνεργασίες μου με διευθυντές φωτογραφίας, από την Ελλάδα και το εξωτερικό.
Εσύ πώς έγινες colorist; Τι σου άρεσε στο σινεμά και γενικά σε αυτό το χώρο; Ποια διαδρομή σε έφερε να ασχολείσαι με τα χρώματα και το φως;
Ξεκίνησα με σπουδές στη ζωγραφική και τη γραφιστική. Μπορείς να πεις ότι προέρχομαι από τη ζωγραφική. Πάντα μου άρεσε η ενασχόληση με τα χρώματα και την εικόνα. Η πρώτη μου δουλειά στο χώρο ήταν στη διαφήμιση, στην τηλεόραση. Βρέθηκα κάπως από τύχη να δουλεύω στην κινούμενη εικόνα, όπου έκανα composition - finishing εικόνας. Μια δουλειά που χρειάζεται υπομονή, ειδικά αν είσαι άνθρωπος της λεπτομέρειας, τελειομανής. Στη συνέχεια, μέσα από διάφορες συνεργασίες που έγιναν, κατάλαβα πως μ’ ενδιέφερε περισσότερο το χρώμα, οι σκιές, το φως κι ασχολήθηκα αποκλειστικά μ’ αυτό.
Ο Μάνος Χαμηλάκης όχι απλώς εξακολουθεί να ζωγραφίζει, αλλά από τις 3 ως τις 30 Μαΐου συμμετέχει στην ομαδική έκθεση «Ο Κόσμος μας», στο Χώρο Τέχνης Stoart, στη Στοά Κοραή.
Με ιντριγκάρει να δημιουργώ στο θεατή ένα συναίσθημα. Να έχω μια εικόνα ως βάση και να της «αλλάζω τα φώτα» (γέλια), ώστε να γίνεται πιο ενδιαφέρουσα και να την αναδεικνύω. Στο σινεμά πάντα μ’ ενδιαφέρει η συνάντηση με τους καλλιτέχνες, τους δημιουργούς της εικόνας, των μύθων και ιστοριών. Από τις «Σειρήνες στο Αιγαίο» του Νίκου Περάκη στη «Στρέλλα» του Πάνου Χ. Κούτρα, από τη «Μικρά Αγγλία» του Παντελή Βούλγαρη στην «Ευτυχία» του Αγγελου Φραντζή, αλλά και στην αιγυπτιακή ταινία «Feathers», του Ομάρ Ελ Ζοχάιρι, που δούλεψα πέρυσι, και βραβεύτηκε στο Φεστιβάλ Καννών.
Εχοντας ήδη συνεργαστεί με το... ανθολόγιο του νέου και λίγο παλαιότερου ελληνικού σινεμά, βρίσκεσαι ως senior colorist στην Authorwave. Πώς υποστηρίζει τη δουλειά σου αυτό το εργασιακό πλαίσιο, σε τι σε ενισχύει ή διευκολύνει;
Τα τελευταία δύο χρόνια έχω στο μυαλό μου δυο ταινίες, το «Blade Runner» και τους «12 Πίθηκους». Με όσα συμβαίνουν γύρω μας νιώθω όλο και πιο πολύ πως από θεατές γίναμε οι ίδιοι πρωταγωνιστές. Απρόσμενες αλλαγές στη ζωή μας και παράλληλα η τεχνολογία που εξελίσσεται ραγδαία.
No Tomorrow
Η Authorwave είναι εταιρεία που είναι updated συνεχώς, ειδικά όσον αφορά το τεχνικό κομμάτι. Με τρεις αίθουσες στη διάθεσή της, την Broadcast, τη Cinema και, τελευταίο απόκτημα, την HDR. Τώρα κάθε project δουλεύεται ανάλογα, ώστε να έχει το αποτέλεσμα που χρειάζεται. Επίσης, έχοντας συνεργάτες που διαχειρίζονται τα πιο τεχνικά θέματα, μου δίνεται η δυνατότητα να επικεντρώνομαι πιο πολύ στην ουσία της δουλειάς μου, που είναι το χρώμα. Ενώ δεν είμαι άνθρωπος των αλλαγών, σίγουρα μ' αρέσει να βρίσκομαι αντιμέτωπος με καινούριες καταστάσεις, δίπλα σε νέους ανθρώπους και να εξελίσσομαι. Αυτό δεν είναι, άλλωστε, ένα από τα ωραία πράγματα στον κινηματογράφο;
Με ιντριγκάρει να δημιουργώ στο θεατή ένα συναίσθημα. Να έχω μια εικόνα ως βάση και να της "αλλάζω τα φώτα"!»
Σε ποιο σημείο του post-production έρχεται η δική σου δουλειά; Με ποιον από τους συντελεστές της ταινίας έχεις την πιο στενή συνεργασία για το τελικό αποτέλεσμα;
Συνήθως, ακριβώς μετά το μοντάζ, αναλαμβάνω εγώ. Συνεργάζομαι κυρίως με τον φωτογράφο, αλλά και τον σκηνοθέτη. Κάποιες φορές συμβαίνει να έχουμε κάνει και κάποιο τεστ από το γύρισμα πριν ξεκινήσουμε, αλλά αυτό είναι πιο ασυνήθιστο. Το στάδιο της χρωματικής επεξεργασίας είναι, πιστεύω, αρκετά σημαντικό γιατί μπορεί να αναδείξει την ταινία αλλά και να τη «χαντακώσει». Καθώς είναι το τελικό στάδιο σε μια ταινία, έχει να κάνει πολύ και με την αισθητική του εκάστοτε κολορίστα.
Είσαι εκεί για να ενισχύσεις το τελικό αποτέλεσμα, να σώσεις λάθη του γυρίσματος, να «διορθώσεις»;
Ολ’ αυτά μαζί, με στόχο να είναι ακριβής η διάθεση του σκηνοθέτη στο τελικό αποτέλεσμα και η εικόνα να δημιουργεί τα ανάλογα συναισθήματα. Μια φίλη κάποτε με φώναζε «σωτήρα του ελληνικού σινεμά!» (γέλια).
Υπάρχουν γενικοί κανόνες που ακολουθούνται σε σχέση με τα χρώματα σε μια ταινία ή είναι όλα θέμα επιλογών και στιλ;
Υπάρχουν κανόνες ως προς το τεχνικό κομμάτι, όπως να μην ξεφεύγουν τα σκοτεινά ή φωτεινά από κάποια συγκεκριμένα όρια, αλλά αυτό είναι τεχνικό. Υπάρχει το προσωπικό ύφος που φαίνεται στο σύνολο της εικόνας και της ταινίας. Ανάλογα με τα χρώματα, αλλά και τους μεταξύ τους συνδυασμούς, ξέρουμε πολύ καλά πως θα επηρεάσουμε ή θα προκαλέσουμε ανάλογα συναισθήματα. Κόκκινο για το πάθος, μπλε για τη γαλήνη, πράσινο για τη ζήλεια, αλλά και για την όμορφη διάθεση.
Zizotek
Θα χρησιμοποιήσουμε έντονα χρώματα σε μια ταινία, ή κοντράστ κάπου αλλού, αποχρωματισμένα σε μια άλλη που θέλουμε να είναι λίγο πιο moody, πιο ατμοσφαιρική, φωτεινά σε μια κωμωδία ή το αντίστροφο σε μια… μαύρη κωμωδία. Σ’ ένα ντοκιμαντέρ σου ζητάνε φυσικά χρώματα, να υπάρχει μια ωραία ροή όσο γίνεται πιο κοντά στην πραγματικότητα. Υπάρχουν κάποιοι κανόνες στο πίσω μέρος του μυαλού μου όταν δουλεύω, που μπορεί όμως και ν’ αλλάξουν αν μου ζητήσει ο φωτογράφος να κάνουμε κάτι πιο έντονο, ν’ αλλάξουμε τη διάθεση. Πολλές φορές το χρώμα χτίζεται στην πορεία, εκτός αν είναι ξεκάθαρο από την αρχή ότι θέλουμε αυτές τις χρωματικές επιλογές.
Δεν μπορώ να πω ότι το νέο ελληνικό σινεμά έχει συγκεκριμένο χρώμα, μου είναι δύσκολο. Είναι σαν ένα ουράνιο τόξο για μένα, πάνω στο οποίο κινούμαι ελεύθερα και δημιουργώ.»
Πόσο σημαντικό είναι το χρώμα για μια ταινία; Βλέπουμε συνέχεια mood boards με παλέτες χρωμάτων από διάσημες ταινίες και το πώς χρησιμοποιούσαν μεγάλοι δημιουργοί τα χρώματα. Πώς επιλέγει κανείς ποια «ατμόσφαιρα» θα δώσει μέσα από το χρώμα;
Κατ’ αρχάς η βασική επιλογή έρχεται μέσα από τον σκηνοθέτη και την ιστορία της ταινίας. Τόσο τα χρώματα όσο και οι συνδυασμοί τους δεν είναι τυχαίο αποτέλεσμα στις ταινίες, αλλά απόρροια συνειδητών επιλογών που, σ’ έναν ιδανικό κόσμο, γίνονται με τη συνεργασία του σκηνοθέτη, του φωτογράφου, του σκηνογράφου, του μακιγιέρ. Ανάλογα και με το είδος της ταινίας, ο σκηνοθέτης επιλέγει το χρώμα, ο κολορίστας χτίζει την ατμόσφαιρα. Σίγουρα, πάντως, βλέποντας μια εικόνα ή ένα καρέ από κάποια ταινία, καταλαβαίνεις από το χρώμα της περί τι ταινίας πρόκειται.
Μια ταινία που μου είχε κάνει εντύπωση είναι η «Λευκή Κορδέλα» του Μίκαελ Χάνεκε. Παρόλο που ήταν ασπρόμαυρη, εγώ σε πολλές στιγμές της ταινίας ένιωθα τα χρώματα. Υπέροχη εικόνα.
Μικρά Αγγλία
Εχεις δουλέψει πολύ για το νέο ελληνικό σινεμά - μεγάλου μήκους μυθοπλασίας, ντοκιμαντέρ, ταινίες μικρού μήκους. Τι «χρώμα» έχει το νέο ελληνικό σινεμά; Ποια είναι η απόψή σου για το νέο ελληνικό σινεμά και το στιλ του; Δίνουν σημασία οι Ελληνες δημιουργοί στο κομμάτι που αφορά τη δική σου δουλειά;
Δεν μπορώ να πω ότι έχει συγκεκριμένο χρώμα, μου είναι δύσκολο. Είναι σαν ένα ουράνιο τόξο για μένα, πάνω στο οποίο κινούμαι ελεύθερα και δημιουργώ. Υπάρχουν ταινίες που τις ευχαριστιέμαι περισσότερο ή λιγότερο, δεν μπορώ να τις βάλω όλες σ’ ένα καλούπι. Πάντως οι νεότεροι δημιουργοί δίνουν όλο και περισσότερη σημασία στην εικόνα, είναι άλλωστε κι ένα ζητούμενο της εποχής και της εξέλιξης: με την ανάπτυξη του HDR, αλλά κι επειδή τώρα πάμε και σε πλατφόρμες, είμαστε πιο εκπαιδευμένοι στο να βλέπουμε, έχουμε επιρροές.Ακόμα, όμως, κι αν οι σκηνοθέτες δίνουν περισσότερη σημασία στην εικόνα, υπάρχει πάντα το θέμα του μπάτζετ ή της παραγωγής, συχνά δεν έχουν αρκετό χρόνο και βιάζονται. Μπορεί να μοντάρουν για ένα χρόνο και να σου ζητούν σε δέκα το πολύ μέρες να τελειώσεις το κόλορ, με ασφυκτικά ντεντλάιν, ή να παίζουμε σ’ ένα φεστιβάλ και να πρέπει να τρέξουμε για να στείλουμε το σκρίνερ, είναι ζήτημα χρημάτων συνήθως. Καταλήγει κι είναι ένα άγχος. Είναι κρίμα να έχουν κάνει μια καλή δουλειά στο γύρισμα κι όλη την παραγωγή και στο τέλος να μην έχεις την ευκαιρία να κάνεις κάτι δημιουργικό, αυτό που του αξίζει.
Ποιο είναι το αγαπημένο σου χρώμα;
Θα πω την αλήθεια. Αν και είναι αγαπημένο μου χρώμα το κίτρινο, το πιο λαμπερό απ’ όλα τα χρώματα, το μαύρο είναι πάντα η βάση. Αγαπώ όλα τα χρώματα σχεδόν, αρκεί να είναι σε ωραίο φόντο. Ισως δεν έχω αγαπημένο χρώμα, αλλά αγαπημένους συνδυασμούς. Το κίτρινο μ’ αρέσει όχι με άσπρο, αλλά όταν το βλέπω δίπλα σε μαύρο. Ολα είναι θέμα σχέσεων για μένα.
Ο Μάνος Χαμηλάκης - Senior Colorist - έχει ενταχθεί στο ανθρώπινο δυναμικό της Authorwave από το 2020.
Η Authorwave προσφέρει υψηλού επιπέδου οπτικοακουστικές υπηρεσίες που προορίζονται για τον κινηματογράφο, την τηλεόραση και τις ψηφιακές πλατφόρμες (OTT).
Από το 2007, με την ίδρυσή της από τον Πάνο Μπίσδα, παρέχει:
Post Production
Digital Cinema Theater -Color Grading
SDR | HDR Broadcast Suites Color Grading
Dolby Atmos -Sound Mix & Design
DCP Mastering
Deliverables
&
Localization
Dubbing (Μεταγλώττιση)
Subtitling (Υποτιτλισμός)
Transcription
Metadata
Η Authorwave επενδύει εξίσου στο ανθρώπινο δυναμικό της και σε εξοπλισμό τελευταίας τεχνολογίας κάτι που αποδεικνύεται από την κορυφαία θέση που κατέχει στον κλάδο της ψυχαγωγίας.
Είναι η μοναδική all-in-one εταιρεία του χώρου. Διαθέτει ομάδα project management ανά τμήμα για να διασφαλίσει την αποτελεσματική συνεργασία με τους πελάτες κατά τη διάρκεια υλοποίησης της υπηρεσίας που έχει ζητηθεί.
Διασφαλίζει τις παρεχόμενες υπηρεσίες με πιστοποίηση επιπέδου TPN ενώ διαθέτει ISO 27001. Είναι μέλος DPP & Entertainment Globalization Association.
