H τελευταία μεταμεσονύκτια προβολή της «Χαμένης Λεωφόρου του Ελληνικού Σινεμά» για αυτήν την σεζόν δεν είναι άλλη από το «Singapore Sling» του Νίκου Νικολαΐδη, την ταινία που υποδέχτηκε τα 90s με τον πιο προφητικό τρόπο, μένοντας για πάντα στην ιστορία (και όχι μόνο εντός συνόρων) ως ο καλτ εφιάλτης από τον οποίο ξύπνησε απότομα το ελληνικό σινεμά.
Για την ταινία που θα προβληθεί την Παρασκευή 2 Ιουνίου στις 00.30 (προς ξημερώματα Σαββάτου) στο ΑΣΤΟΡ, γράφουν οι Αφροδίτη Νικολαΐδου, Αλέξης Αλεξίου, Γιάννης Βεσλεμές και Ελίνα Ψύκου.
ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΣΠΑΣΜΕΝΟ ΚΑΘΡΕΦΤΗ ΤΟΥ SINGAPORE SLING
Στην ταινία Laura του Οτο Πρέμινγκερ (1944) ο ντετέκτιβ Μακφέρσον στοιχειώνεται από τη Λώρα, από το πορτρέτο της που δεσπόζει στο σαλόνι του σπιτιού της, από τις ιστορίες που αφηγείται ο εραστής της δημοσιογράφος και συγγραφέας Γουάλντο Λίντεκερ, από τις επιστολές που γράφουν σε αυτήν οι εραστές της, από το ημερολόγιο της. Ο ντετέκτιβ Μακφέρσον εισχωρεί στον κόσμο της νεκρής Λώρα για να βρει τον δολοφόνο της και την ερωτεύεται. Ερωτεύεται ένα πτώμα. Στο σπουδαίο αυτό νουάρ, όμως, στο λεγόμενο midpoint συμβαίνει μια μνημειώδης ανατροπή. Η νεκρή Λώρα επιστρέφει. Πώς γίνεται αυτή η ανατροπή; Ο Πρέμινγκερ σκηνοθετεί αυτή τη στιγμή πλησιάζοντας με track in στο πρόσωπο του ντετέκτιβ Μακφέρσον την ώρα που κλείνει τα μάτια και κοιμάται κάτω από το πορτρέτο της Λώρα και, πάντα στο ίδιο πλάνο, με ένα track out απομακρύνεται καθώς αυτός ανοίγει τα μάτια για να αντικρίσει αυτό που επιθυμεί. Αυτή η δεξιοτεχνικά σκηνοθετημένη στιγμή – όπου η πλοκή μεταβάλλεται και το επιθυμητό πρόσωπο που μέχρι τότε θεωρούνταν νεκρό επιστρέφει για να καταλήξει στη συνέχεια και με λαβυρινθώδη τρόπο στην αγκαλιά του ντετέκτιβ – μπορεί να ερμηνευτεί και σαν πύλη εισχώρησης στο όνειρο.
Σε αυτό το σημείο, σε αυτό το track in – track out όπου ο ντετέκτιβ αποκοιμιέται μπορεί κανείς να σταματήσει την ταινία του Πρέμινγκερ και να συνεχίσει με το Singapore Sling του Νίκου Νικολαΐδη. Το Singapore Sling μπορεί να διαβαστεί και σαν μια άλλη εκδοχή της υπόλοιπης μισής ταινίας του Πρέμινγκερ. Ο ντετέκτιβ σε αυτή την εκδοχή περνάει μέσα από τον καθρέφτη-πορτρέτο της Λώρας και ζει τον εφιάλτη του σύμπαντός της. Ο ντεντέκτιβ Μακφέρσον κλείνει τα μάτια και βρίσκεται ως Σίνγκαπορ Σλίνγκ σε έναν νοσηρό κόσμο, στον εφιάλτη της νεωτερικότητας την οποία περιγράφουν όλα τα νουάρ της δεκαετίας του σαράντα. Ποιος είναι όμως, ο κόσμος της Λώρα Χαντ; Η Λώρα Χαντ είναι μια ανεξάρτητη γυναίκα της δεκαετίας του σαράντα, δουλεύει στη διαφήμιση, το ίδιο και ο δημοσιογράφος εραστής της. Ο κόσμος της Λώρα αποτελείται από διαφημιστικά γραφεία, ακριβά εστιατόρια, πολυτελή διαμερίσματα διακοσμημένα με υψηλή και δημοφιλή τέχνη, κατοικείται από μοντέλα, ζιγκολό και ανθρώπους των μίντια που οργανώνουν πάρτι για δημόσιες σχέσεις, πάρτι που γίνονται για να δηλώσεις ότι ζεις (όντως το τελευταίο πάρτι γίνεται για να ενημερωθεί ο κύκλος της Λώρα ότι δεν είναι νεκρή). Ο κόσμος της ηρωίδας επιτρέπει όλο και λιγότερο το προσωπικό και ιδιωτικό, δίνει αξία στη δημοσιότητα και στα μέσα μαζικής επικοινωνίας (στο ραδιόφωνο, το τηλέφωνο και τις εφημερίδες). Ο κόσμος της Λώρα είναι ο μοντέρνος κόσμος.
Χωρίς χρονικούς και πολιτισμικούς δείκτες, άχρονο και ονειρικό, το Singapore Sling, μέσα από τη σύνδεσή του με τη Λώρα του Πρέμινγκερ αποκτά περιέργως μια αγκίστρωση με την Ιστορία. Στο τέλος της δεκαετίας του ογδόντα όπου γυρίζεται η ταινία του Νικολαΐδη έχουν εδραιωθεί, διογκωθεί και εκφυλιστεί όσα έδειχνε ο κόσμος της Λώρα: ο κόσμος της διαφήμισης και το lifestyle έχουν αποδειχθεί μηχανές παραγωγής καταναλωτικών ζόμπι. Στην Ελλάδα βιώνουμε την αστική κουλτούρα του νεοπλουτισμού, την αποθέωση της ατομικής «επιτυχίας», την επέλαση την ιδιωτικής τηλεόρασης και του ΚΛΙΚ. Ο μοντέρνος κόσμος της Λώρα εξελίχθηκε στον εφιάλτη του ντεντέκτιβ ήρωα, με το όνομα Σίνγκαπουρ Σλινγκ· εξελίχθηκε σε έναν εφιαλτικό περίκλειστο, εγκλωβιστικό οικιακό χώρο, αιμομικτικών σχέσεων, σκατολογικών επιθυμιών, επαναλήψεων και υποκριτικών στροβιλισμών που κινούνται από την απόλυτη οικονομία συναισθήματος στην υστερική εξάρθρωση των σωμάτων. Ο εφιαλτικός κόσμος που μέσα από το κινηματογραφικό μεγεθυντικό φακό χτίζει ο Νικολαΐδης προειδοποιεί αντεστραμμένα για ό,τι θα ακολουθήσει στο ελληνικό σινεμά και στη νεοελληνική πραγματικότητα: για την επιστροφή και αποθέωση του ασήμαντου και του καθημερινού ως αληθινού και αυθεντικού, για τις safe αναπαραστάσεις της σεξουαλικής επιθυμίας, για τη φαντασιακή, αταξική ευμάρεια. Θα περάσουν αρκετά ακόμα χρόνια για να ξαναδούμε τον περίκλειστο οικιακό χώρο, τις αιμομικτικές σχέσεις, τη βία, την επιθυμία και την εξάρθρωση της κίνησης και του σώματος να επιστρέφουν στο ελληνικό σινεμά. Ο θεατής μπορεί να ανοίξει και πάλι τα μάτια∙ η Λώρα επέστρεψε σπίτι.
Αφροδίτη Νικολαΐδου - Αλέξης Αλεξίου
ΚΑΙ ΑΝ Σ’ ΑΓΑΠΗΣΕΙ ΤΟ ΠΤΩΜΑ, ΟΠΩΣ ΤΟ ΑΓΑΠΗΣΕΣ ΚΑΙ ΕΣΥ;
Singapore Sling, η μαρμάρινη σκαλιστή ταφόπλακα του νέου ελληνικού κινηματογράφου. Ζενίθ στην ήσυχη καριέρα ενός όχι και τόσο ήσυχου ανθρώπου. Κάποια στιγμή κατάλαβε ο Νικολαΐδης, με τα Κουρέλια και τη Συμμορία του ότι μας παίζει, όλα τα αλάνια, στα δάχτυλα. Ότι αρκεί να ντύσεις με αγάπη ένα σπίτι ή ένα τετράγωνο αυτής της πόλης και η επιστημονική φαντασία από μια ρωγμή στο στήθος θα ξεράσει μαγεία στην άσφαλτο. Είπε τότε, τώρα θα τα βάλω με τον Όττο, με τον Μπίλι, τον Φρίντς, τον Χάουαρντ, τον Τζόζεφ, τις μεγάλες πουτάνες. Να κρατάς λεπίδι γιατί έχουν μεγάλες σκιές, να φυλάξεις το αρσενικό στο μικρό μπουκάλι, την βροχή να κοιτάς ανάποδα και το βερνίκι στο παπούτσι σου θα λέει πάντα την αλήθεια.
Και όλες αυτές τις γυναίκες; Και αν σ’ αγαπήσουν και αυτές όπως τις αγάπησες και εσύ;
Γιάννης Βεσλεμές
ΑΠΟΨΕ ΤΑ ΚΟΡΙΤΣΙΑ ΞΕΝΥΧΤΑΝΕ ΜΕ SINGAPORE SLING
Ανοιχτά κομπινεζόν, πούπουλα και γαλότσες, αξύριστες μασχάλες, γυαλιά του σκι και μάτια με σημάδια από γυαλιά του σκι, λασπουριά, κορδόνια λυτά, εντόσθια με καρφιτσωμένα μαργαριταρένια σκουλαρίκια και μια καρδιά που πάλλεται για τον πατέρα-μούμια πάνω στην γοτθική τραπεζαρία. Ο άνεμος είναι εκκωφαντικός, αλλά δε θα τους πάρει. Ο Βλαντιμίρ και ο Εστραγκόν, μεταμφιεσμένοι σε γυναίκες, θα μείνουν για πάντα σε αυτό το σπίτι που όλα επιτρέπονται εκτός από το κάπνισμα. Παρέα με τον Πότζο, τον Λάκι, τον σοφέρ, τη Λώρα (ή μήπως Λάουρα;) και τον πατέρα θα αλλάζουν ρόλους, εποχές και κουστούμια. Όλοι ζωντανοί και όλοι νεκροί. Ξέρουν ήδη πως ο Γκοντό δεν θα έρθει, άρα δεν περιμένουν κανέναν. Κι όμως το κουδούνι χτυπάει επίμονα. Ποιος να είναι; Η αστυνομία ίσως; Πάρε το λούγκερ! Ευτυχώς όχι. Είναι η τραβεστί Γουίνι, θαμμένη στο λάκκο-λόφο της, που σκάει κεφαλάκι και τους/τις αναστατώνει. Όλοι μαζί παίζουν παιχνίδια στον κήπο, αναπαραστάσεις ζωής και θανάτου, τρώνε θαλασσινά μέχρι εμετού, ρουφάνε Singapore Sling με όσο τζιν έχει απομείνει στο κελάρι και ανακαλούν τις ευτυχισμένες μέρες. Και πάει κι αυτός ο χειμώνας. Ή μήπως ήταν καλοκαίρι;
Μέχρι που το παλιό μαχαίρι του πατέρα χάνεται. Και τότε όλοι σαν αποκεφαλισμένες πάνινες κούκλες πρέπει να πάρουν μέρος σε αυτό το ενήλικο κουκλοθέατρο. Οι καλοί με τους κακούς, οι κακοί με τους καλούς, οι θνητοί με τους Θεούς, οι Θεοί με τους θνητούς, οι ζωντανοί με τους νεκρούς και οι νεκροί με τους ζωντανούς. Και φυσικά ο/η Γουίνι πίσω στο λάκκο-λόφο του/της μετράει ακόμη μια ευτυχισμένη μέρα στο υγρό από το χώμα ημερολόγιο του/της. Χους ει και εις χουν απελεύσει…
Δεν μπορούσαμε να φανταστούμε καλύτερο τρόπο να τερματίσουμε για φέτος στη «Χαμένη Λεωφόρο του Ελληνικού Σινεμά» από αυτό το κοκτέιλ αγάπης, ελπίδας, πίστης και σοφίας, ανακατεμένων με γρεναδίνη κόκκινη σαν αίμα και χυμό λεμόνι κίτρινο σαν ούρα. Μέχρι κι εγώ που πίνω μόνο Baileys, αυτή την Παρασκευή το βράδυ θα πιώ Singapore Sling…
Ελίνα Ψύκου
Singapore Sling του Νίκου Νικαλαϊδη (1990) | Eρχεται από το παρελθόν και είναι σχεδόν νεκρός. Ο Singapore Sling είναι ένας τύπος χωρίς λεφτά, σπίτι και φίλους που αναζητά εδώ και χρόνια τη Λάουρα, ένα κορίτσι που αν και υποψιάζεται πως έχει πεθάνει και πως ο ίδιος είναι ερωτευμένος μ’ ένα πτώμα συνεχίζει να το ψάχνει. | Παραγωγή: Marni Films, ΣΙΝΕΚΙΠ, ΕΚΚ | Σενάριο: Νίκος Νικολαϊδης | Διεύθυνση Φωτογραφίας: Άρης Σταύρου | Παίζουν οι: Meredith Herold, Michele Valley, Παναγιώτης Θανασούλης, Δημήτρης Νιάχας | Βραβεία - Διακρίσεις: Βραβείο Σκηνοθεσίας, Α’ Γυναικείου Ρόλου & Φωτογραφίας Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης 1990, Βραβείο Σκηνογραφίας & Μοντάζ Κρατικά Βραβεία Ποιότητας, Επίσημη Συμμετοχή στα Φεστιβάλ Βρυξελλών, Άμστερνταμ, Τορόντο. | Η ταινία είναι στα αγγλικά και θα προβληθεί με ελληνικούς υπότιτλους | Παρουσίαση: Η ομάδα της Χαμένης Λεωφόρου | Μετά την προβολή θ΄ ακολουθήσει στο φουαγιέ ένα ήσυχο party τέλους σεζόν από τον Felizol & τους φίλους του
