Σε λίγες μέρες το Animasyros 11 Διεθνές Φεστιβάλ + Αγορά Κινουμένων Σχεδίων θα μας καλωσορίσει στη Σύρο για την 11η χρονιά εκδηλώσεών του. Φέτος, το πρόγραμμα ανοίγεται στις μικρότερες ηλικίες, εχοντας ως κεντρική θεματική τα παιδιά. Νέες ενότητες εγκαινιάζονται για το μαθητικό κοινό. Ετσι, δίπλα στα καθιερωμένα εργαστήρια, φέτος θα υπάρχουν προβολές διεθνών ταινιών μεγάλου μήκους, που θα συμμετέχουν και στο διαγωνιστικό τμήμα για το βραβείο Κοινού, δίνοντας έτσι για πρώτη φορά την ευκαιρία στα παιδιά να συμμετέχουν ενεργά στην ψηφοφορία για την καλύτερη ταινία.
Ταυτόχρονα, το πρόγραμμα K.ID.S., εμπλουτίζεται, οι παιδικές ταινίες έχουν ξεχωριστή θέση και στο διαγωνιστικό τμήμα "Τηλεοπτικές Σειρές & Κατά Παραγγελία ταινίες", ενώ η Playlist φέτος περιλαμβάνει ταινίες από τους animator του μέλλοντος - πολύ μικρού μήκους δημιουργίες από μαθητές σχολείων της Ελλάδας, αλλά και του εξωτερικού. Επίσης, για τρίτη φορά στην ιστορία του, το Διεθνές Φεστιβάλ + Αγορά Κινουμένων Σχεδίων Animasyros powered by Onassis Culture, φιλοξενεί μια ιδιαίτερη ενότητα με τίτλο “School Life: Ταινίες animation με θέμα το σχολικό περιβάλλον & την εκπαίδευση”. Το εν λόγω πρόγραμμα περιλαμβάνει 10 ταινίες από όλο τον κόσμο, στοχεύοντας στην προσχολική, πρωτοβάθμια & δευτεροβάθμια εκπαίδευση και αναδεικνύοντας ζητήματα που μπορούν να προκύψουν με αφορμή το σχολικό περιβάλλον όπως η ισότητα και η ένταξη των κοριτσιών στην εκπαίδευση, η ψυχική υγεία των εφήβων και ο φόβος της αποτυχίας, ο σχολικός εκφοβισμός κ.ά.
Διαβάστε ακόμη: Τα εργαστήρια του Animasyros 11 δεν χάνονται με τίποτα!
Εμπνευσμένη από την κεντρική θεματική, η φίλη του Φεστιβάλ και διεθνώς αναγνωρισμένη Eλληνοαμερικανίδα animator και καλλιτεχνική διευθύντρια στη Dreamworks Television Inc. στην Καλιφόρνια, Αλίκη Θεοφιλόπουλος, σχεδίασε την πρωτότυπη εικαστική ταυτότητα του Animasyros 11, τιμώντας ιδιαίτερα τη διοργάνωση.
Το Flix της μίλησε εφ' όλης της ύλης: το πάθος της για το animation, τα χρόνια της Disney, την πρόκληση του να είναι γυναίκα animator, την μετάβαση στην Dreamworks, τις νέες τεχνολογίες. Και, φυσικά, τη σχέση της με την Ελλάδα και την αγάπη της για το Animasyros που φροντίζει να επισκέπτεται συχνά.
Αλίκη, επισκέπτεσαι αρκετά χρόνια πλέον το Animasyros International Animation Festival + Agora. Μίλησέ μας για την εμπειρία του να έρχεσαι σε επαφή με ένα ελληνικό φεστιβάλ animation. Πόσο σημαντικό είναι για σένα να επικοινωνήσεις τις γνώσεις και την εμπειρία σου με το ελληνικό κοινό;
Νιώθω μία απίστευτη χαρά όταν επιστρέφω στη χώρα καταγωγής μου και μοιράζομαι τις δικές μου εμπειρίες με το ελληνικό κοινό. Αγαπώ τόσο πολύ αυτή την όμορφη χώρα και τους όμορφους κατοίκους της! Κάθε φορά που έρχομαι στην Ελλάδα και το Animasyros εντυπωσιάζομαι ειλικρινά με το πάθος και τη δημιουργικότητα των συναδέλφων που γνωρίζω και βλέπω τη δουλειά τους.
Τι σου έκανε περισσότερο εντύπωση γνωρίζοντας Ελληνες animators – επαγγελματίες, ή και φοιτητές;
Εχω γνωρίσει Ελληνες συναδέλφους και στο Animasyros αλλά και στο Λος Αντζελες. Με εντυπωσιάζει το πείσμα και το πάθος τους: θέλουν να πουν τις ιστορίες τους, να μιλήσουν μέσα από τη δύσκολη και πανάκριβη τέχνη του animation, παρόλη την οικονομική κρίση που βάζει τεράστια εμπόδια στη δουλειά τους. Κι αυτό για μένα, καθώς έτσι έχω μεγαλώσει κι εγώ, είναι παράδειγμα του ελληνικού πνεύματος. Είμαστε αγωνιστές. Κι όσο αφορά στους Ελληνες της Αμερικής, συναδέλφους animators, κι εκεί αναγνωρίζω ένα κοινό στοιχείο: πόσο περήφανοι είμαστε όλοι που είμαστε Ελληνες και πόσο διψάμε να ερχόμαστε σε επαφή μεταξύ μας.
Αυτό που βλέπω είναι ότι δεν υπάρχει έλλειψη ταλέντου στην Ελλάδα, κι αυτό είναι βέβαιο. Ναι, η έλλειψη μπάτζετ είναι βέβαιη κι αποκαρδιωτική. Ομως πιστεύω ότι υπέροχα πράγματα μπορούν να προκύψουν από συνεργασίες, όταν το ταλέντο συσπειρώνεται, όταν ο ένας καλλιτέχνης βοηθά και στηρίζει τον άλλον. Η συμβουλή που θα έδινα στους animators στην Ελλάδα θα ήταν αυτή: να δημιουργήσουν ένα δίκτυο συνεργασίας. Χαίρομαι που υπάρχει η ASIFA Hellas και είμαι μάρτυρας του πόσο έχει εξαπλωθεί η κοινότητα του Animasyros. Επίσης, υπάρχουν αρκετές επαφές που μπορεί να κάνει κανείς online. Τώρα, όταν προκύπτει η ερώτηση για το πώς μπορούν να δουλέψουν στο εξωτερικό, εκεί χρειάζεται ένα γερό portfolio. Οταν κανείς εξασκήσει τα ταλέντα του (στο σχέδιο, το γράψιμο, τις νέες τεχνολογίες του animation) και ποστάρει την σύγχρονη δουλειά του σ' ένα portfolio, τότε οι σχολές, τα στούντιο, οι συνεργάτες μπορούν να την αξιολογήσουν άμεσα. Και δεν έχει σημασία ποιος είσαι ή που βρίσκεσαι στον κόσμο. Η εξαιρετική δουλειά μιλά από μόνη της.
Πάμε λίγο πίσω: γιατί ασχολήθηκες με το animation; Τι σε τράβηξε στο να θέλεις να αφηγείσαι ιστορίες μέσα από την τέχνη της κινούμενης εικόνας;
Από πολύ πολύ μικρό παιδί, δε θυμάμαι ποτέ, ούτε μια μέρα στη ζωή μου που δεν είχα μπροστά μου μια σελίδα χαρτί για να σκιτσάρω. Ή να βρίσκομαι μπροστά από μία οθόνη και να παρακολουθώ cartoons. Αγαπούσα τρελά τα cartoons - τα παλιά Looney Tunes, τον Popeye και, φυσικά, τα κλασικά φιλμ της Disney. Οταν είδα το «Dumbo» κατάλαβα ότι ΕΠΡΕΠΕ να γίνω μέρος αυτής της καλλιτεχνικής οικογένειας κάποια μέρα.
Και τα κατάφερες! Ησουν από τις πρώτες γυναίκες animators που δούλευαν με το στούντιο της Disney. Ποια ήταν η μεγαλύτερη πρόκληση στα 20 χρόνια που ήσουν εκεί;
Με προσέλαβαν το 1995, στο εκπαιδευτικό τους πρόγραμμα αρχικά. Οταν ολοκλήρωσα τους τρεις μήνες της εκπαίδευσής μου, με έβαλαν στην ομάδα του «Hercules». Αυτή ήταν η πρώτη animation ταινία της Disney που δούλεψα και ήταν σαν να ζούσα σε όνειρα! Αυτό ονειρευόμουν μία ζωή και τα κατάφερα! Μία από τις πιο ευτυχισμένες στιγμές της ζωής μου ήταν όταν πήγα με τους γονείς μου να δούμε τον «Ηρακλή» και το ελληνικό μας επίθετο πέρασε από μπροστά μας στους τίτλους τέλους. Οι γονείς μου ήταν τόσο περήφανοι, ο πατέρας μου κυριολεκτικά έβαλε τα κλάματα.
Αυτό που βλέπω είναι ότι δεν υπάρχει έλλειψη ταλέντου στην Ελλάδα, κι αυτό είναι βέβαιο. Ναι, η έλλειψη μπάτζετ είναι βέβαιη κι αποκαρδιωτική. Ομως πιστεύω ότι υπέροχα πράγματα μπορούν να προκύψουν από συνεργασίες, όταν το ταλέντο συσπειρώνεται, όταν ο ένας καλλιτέχνης βοηθά και στηρίζει τον άλλον. Η συμβουλή που θα έδινα στους animators στην Ελλάδα θα ήταν αυτή: να δημιουργήσουν ένα δίκτυο συνεργασίας.
Τώρα, η μεγαλύτερη πρόκληση ήταν όταν ένα δικό μου πρότζεκτ πήρε το πράσινο φως και μετά ακυρώθηκε - δύο φορές. Αουτς. Αλλά αυτά συμβαίνουν συχνά στη βιομηχανία μας και όλοι πρέπει να ξέρουμε να μην τα παίρνουμε προσωπικά. Η απόρριψη είναι αφορμή για να δυναμώσει κανείς: να δουλέψει δυο φορές πιο σκληρά, να διορθωθεί, να χτυπήσει πιο δυναμικά την επόμενη πόρτα. Δεν υπάρχει μέλλον για τους ευαίσθητους στο Χόλιγουντ.
Επίσης, έκπληξη, όλα άλλαξαν για μένα όταν σταμάτησε το 2-D animaton, πάνω στο οποίο είχα εκπαιδευτεί. Η τεχνολογία προχώρησε σε CG ταινίες κι εγώ έπρεπε να αρχίσω από την αρχή. Κατάλαβα ότι με βολεύει να συνεχίσω να σκιτσάρω αρχικά, τουλάχιστον στο στάδιο του storyboarding, αλλά μετά έπρεπε να περάσω στο ψηφιακό σχέδιο. Αρχισα να χρησιμοποιώ νέα προγράμματα όπως τα ToonBoom Storyboard Pro και Photoshop. Ηταν δύσκολη μετάβαση και σκληρή δουλειά.
Ποιες νέες προοπτικές είχε να σου προσφέρει η μετάβασή σου στη Dreamworks; Πόσο διαφορετικά, στην καλλιτεχνική τους προσέγγιση ή στην επαγγελματική τους αντιμετώπιση, είναι τα δύο στούντιο;
Η Dreamworks με πλησίασε μέσα από μία σειρά από meetings όπου μου έκαναν σαφές ότι ήθελαν κάποιον στη θέση του creative producer για τα πρότζεκτ τους. Ενα από αυτά, το «Harvey Street Kids» μού έκανε κλικ. Κατευθείαν ήθελα να γίνω μέρος αυτής της σειράς. Επίσης, ήταν ευκαιρία για μένα να βρεθώ σε μία θέση που θα δημιουργούσαμε streaming content - κάτι που δεν είχα ξανακάνει. Αυτή ήταν και η βασική διαφορά των δύο στούντιο: η Dreamworks επένδυσε πολύ σε μία άλλη πλατφόρμα, σε κάτι καινούργιο. Η Disney είναι πιο παραδοσιακή εταιρία. Επίσης, η Dreamworks δεν χρονοτριβεί τόσο στην ανάπτυξη ιδεών, περνά με αυτοπεποίθηση και εμπιστοσύνη στην ομάδα της στην παραγωγή. Οπότε βλέπεις τη δουλειά σου να πραγματοποιείται άμεσα. Και οι δύο εταιρίες φτιάχνουν υπέροχο πρόγραμμα. Ο τρόπος που το κάνουν είναι λίγο διαφορετικός.
Ελάχιστες γυναίκες δούλευαν στο animation όταν ξεκίνησα, ακόμα λιγότερες παραγωγοί animation και το να είσαι γυναίκα σκηνοθέτης σε ταινία animation ήταν... ανέκδοτο. Ημουν τυχερή γιατί υπήρξαν αρκετοί άντρες συνεργάτες, πολλοί από αυτούς μέντορες για μένα, που με προστάτευσαν από το «boy's club» που ήταν η Disney. Eπίσης, το έκανα στόχο μου να συνασπιστώ με τις υπόλοιπες γυναίκες συναδέλφους, αν μοιραζόμασταν κοινή αισθητική και ίδιο πάθος για τη δουλειά.
Εδώ και κάποιους μήνες γίνεται μεγάλη συζήτηση για τον σεξισμό στην κοινότητα του Χόλιγουντ, αλλά και παντού. Πώς σε αντιμετώπισαν όταν πρωτομπήκες στο χώρο του animation; Πόσες γυναίκες ήσασταν τότε; Χρειάστηκε να δουλέψεις περισσότερο και σκληρότερα για να σε πάρουν σοβαρά; Πιστεύεις ότι έχει γίνει πρόοδος μέσα στα χρόνια;
Σίγουρα έλειπε η γυναικεία εκπροσώπηση. Ελάχιστες γυναίκες δούλευαν στο animation όταν ξεκίνησα, ακόμα λιγότερες παραγωγοί animation και το να είσαι γυναίκα σκηνοθέτης σε ταινία animation ήταν... ανέκδοτο. Ημουν τυχερή γιατί υπήρξαν αρκετοί άντρες συνεργάτες, πολλοί από αυτούς μέντορες για μένα, που με προστάτευσαν από το «boy's club» που ήταν η Disney. Eπίσης, το έκανα στόχο μου να συνασπιστώ με τις υπόλοιπες γυναίκες συναδέλφους, αν μοιραζόμασταν κοινή αισθητική και ίδιο πάθος για τη δουλειά. Ναι, για πολύ καιρό χρειάστηκε να δουλέψουμε πολύ περισσότερο και πολύ πιο σκληρά από τα αγόρια για να αποδείξουμε ότι μπορούμε να τους συναγωνιστούμε. Ομως ήταν ένα όνειρο που το ήθελα πολύ. Οπότε το βούλωσα, έσκυψα το κεφάλι και δούλεψα πολύ. Πάντα ήμουν δυναμική και δεν επέτρεπα σε εμπόδια να με σταματήσουν. Για αυτό και προσπαθώ να βοηθήσω όσο μπορώ σήμερα άλλες γυναίκες που βλέπω ότι αγωνίζονται με παρόμοιο τρόπο. Στην τηλεοπτική σειρά που εργάζομαι τώρα είμαστε 50/50. Εχω προσλάβει τόσες γυναίκες (σε όλες τις θέσεις) όσοι είναι και οι άντρες.
Στο masterclass που έδωσες πέρσι στο Animasyros αναφέρθηκε εκτενώς στο τι σημαίνει να είσαι γυναίκα και μητέρα στο χώρο του animation. Πόσο τα στούντιο, ως επιχειρήσεις, κοιτούν να αποθαρρύνουν τις γυναίκες από το να γίνουν μητέρες, ενώ στην ουσία η μητρότητα χαρίζει στη δημιουργικότητα της animator.
Θα μπορούσα να μιλάω για ώρες για αυτό το θέμα - πόσο σημαντικό είναι. Τα στούντιο πρέπει να στηρίζουν την εργαζόμενη μητέρα animator. Πρώτον γιατί οι επιχειρήσεις, γενικώς, οφείλουν να στηρίζουν τις εργαζόμενες μητέρες. Αλλά και, δεύτερον, γιατί η καλλιτεχνική άποψη μίας μητέρας animator είναι δώρο για την εταιρία - είναι στοχευμένη, σημαντική, έμπειρη. Οταν απέκτησα παιδιά, η δουλειά μου όχι μόνο δεν υπέφερε, αλλά απέκτησε περισσότερο βάθος και νόημα. Αυτό φυσικά δεν σημαίνει ότι για να είσαι επιτυχημένη animator οφείλεις να γίνεις μητέρα. Επίσης υπάρχει η παρανόηση ότι όταν προηγείται η οικογένεια, η δουλειά υποφέρει. Λάθος. Είμαι αφοσιωμένη στη δουλειά μου, όταν ξέρω ότι η δουλειά μου σέβεται την ζωή μου. Τώρα από τη θέση παραγωγού, αυτό κάνω κι εγώ. Δίνω προτεραιότητα στην οικογένεια των ανθρώπων μου και ποτέ δεν με έχουν απογοητεύσει.
Ταυτόχρονα, στόχος μου ήταν πάντα να δημιουργήσω animation shows με πρωταγωνίστριες γυναίκες. «Δυνατές ηρωίδες» - κι αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα κάτι το πολεμικό και το action (αν και αυτό είναι υπέροχο - να βλέπεις κορίτσια super heroes). Ομως εγώ αγαπώ και τις κωμικές ηρωίδες - όπως πχ αυτές που έπλασε η Λουσίλ Μπολ και η Τίνα Φέι στην τηλεόραση. Και πάντα ψάχνω ευκαιρίες να γράψω και να σχεδιάσω ανάλογα σόου και στο animation. Κατάφερα και το έκανα αυτό με το «Harvey Street Kids» και είμαι πολύ χαρούμενη!
Κι αυτό μάς φέρνει και στο focus του Animasyros 11. Φέτος το φεστιβάλ είναι αφιερωμένο στα παιδιά. Κι εσύ επιμελήθηκες το key art της φετινής διοργάνωσης. Ποια ήταν η ιδέα σου;
Η ιδέα ήταν απλή: να σχεδιάσω κάτι που θα εκπροσωπεί την ανοιχτή σκέψη του Animasyros, ένα φεστιβάλ που φροντίζει να συμπεριλαμβάνει κάθε χρόνο κάθε επιλογή ζωής, και ταυτόχρονα, όλο αυτό να έχει ένα focus το παιδί. Το παιδί που μεγαλώνουμε ή το παιδί που είμαστε εμείς οι ίδιοι - αυτό που ξυπνά μέσα μας, βλέποντας ή κάνοντας animation. Τα σκίτσα μου ήταν απλά - χρησιμοποιήσα πινέλο, κάτι που πάντα με απελευθερώνει και με διευκολύνει να αποτυπώσω την ουσία του έργου. Η πανέμορφη Σύρος και οι αναμνήσεις που έχω από όσες φορές την έχω επισκεφθεί με το φεστιβάλ, ήταν επίσης μία μεγάλη πηγή έμπνευσης.
Είναι το animation ένα εργαλείο να μιλήσει κανείς στα παιδιά; Να τα εκπαιδεύσει, να τους προσφέρει εμπειρία και γνώση;
Φυσικά. Πιστεύω ότι η εμπειρία μπορεί να είναι και ψυχαγωγική και εκπαιδευτική. Το τέλειο όμως είναι να είναι ταυτόχρονα και τα δύο. Και ζούμε σε μία εποχή που έχουμε μπόλικα τέτοια παραδείγματα με απολαυστικές animation ταινίες που καταφέρνουν και περνούν ταυτόχρονα υπέροχα μαθήματα ζωής. Αυτό όμως συμβαίνει και για τους ενήλικες. Υπάρχουν ενήλικα animation που σπάνε τα όρια και της δημιουργίας και της διαφορετικότητας και της πρόκλησης.
Θα σε δούμε στη Σύρο φέτος; Και τι μάς ετοιμάζεις;
Δεν ξέρω αν θα τα καταφέρω να έρθω φέτος - εξαρτάται ακόμα από το πρόγραμμα του στούντιο. Αν έρθω θα ήθελα να μιλήσουμε σ' ένα μεγάλο σεμινάριο για τη γυναίκα στο animation. Ηρθε η ώρα να κοιτάξουμε τι μπορούμε να κάνουμε περισσότερο ώστε να εκσυγχρονίσουμε τις γυναίκες ηρωίδες με την εποχή μας. Τα κορίτσια σε όλο τον κόσμο μάς περιμένουν!
Περισσότερες πληροφορίες για το Animasyros 11 στην επίσημη σελίδα του στο Facebook
Διαβάστε περισσότερα:
- Athens Animation Agora | Tα 3Α της Αγοράς Κινουμένων Σχεδίων που διοργανώνει το #Animasyros11
- Το Animasyros και η Εθνική Λυρική Σκηνή ζωντανεύουν το «Αηδόνι του Αυτοκράτορα» της Λένας Πλάτωνος
- To Animasyros 11 φέρνει την Casa della Fantasia για πρώτη φορά στην Ελλάδα
