Buzz

Γουίλιαμ Φρίντκιν (1935-2023): Πιτσιλίζοντας με αίμα το αμερικανικό όνειρο

στα 10

O θρυλικός σκηνοθέτης του «Εξορκιστή» έφυγε από τη ζωή πριν από λίγες ώρες στα 87 του χρόνια. Οπως το ήθελε: γυρίζοντας ταινίες. Σ' ένα μήνα τον περίμενε η Βενετία για την πρεμιέρα του «The Caine Mutiny Court-Martial».

Γουίλιαμ Φρίντκιν (1935-2023): Πιτσιλίζοντας με αίμα το αμερικανικό όνειρο

Σε ηλικία 87 ετών έφυγε σήμερα από τη ζωή ένας μυθικός σκηνοθέτης και παραγωγός, ένας από τους νονούς του «New Hollywood» των 70ς, ένας από τους «Εasy Riders and Raging Bulls» του αμερικανικού κινηματογράφου: ο Γουίλιαμ Φρίντκιν.

Την είδηση έδωσε στη δημοσιότητα η γυναίκα του, θρυλική παραγωγός και η ίδια, Σέρι Λάνσινγκ.

william friendkin

Ο Φρίντκιν ξεκίνησε την καριέρα του τη δεκαετία του 60, ως ντοκιμαντερίστας και τηλεοπτικός σκηνοθέτης (διαβόητη η συνεργασία του με τον Χίτσκοκ στη σειρά «The Alfred Hitchcock Hour», όπου ο μάστερ τον απέλυσε γιατί πήγε στο γυρίσμα και δεν φορούσε γραβάτα) και επιχείρησε το σκηνοθετικό ντεμπούτο στην μεγάλη οθόνη το 1965 με το «Good Times» και πρωταγωνιστές το τότε ζευγάρι Sony and Cher. Ακόμα και σήμερα αυτή η ταινία έχει cult αξία και περιγράφεται ως «ένα διαμάντι που δεν βλέπεται».

Θυμάμαι να είμαι στη Μασσαλία στο γραφείο του παραγωγού. Υποτίθεται ότι θα είμαστε εκεί για τέσσερις μέρες γυρισμάτων, αλλά ο παραγωγός δέχτηκε ένα τηλεφώνημα από το στούντιο την τέταρτη μέρα ρωτώντας, αν τελειώσαμε τα γυρίσματα. Είχαμε μια σκηνή να κάνουμε ακόμη, έπρεπε να πυροβολήσουμε κάποιον στο πρόσωπο και δεν μπορούσαμε να πετύχουμε το εφέ. Κι ο παραγωγός κράτησε το ακουστικό του τηλεφώνου κοντά σε μένα κι άκουγα τον επικεφαλής να φωνάζει «απέλυσε τον το μαλάκα, διώξτον από την ταινία, τώρα». Ευτυχώς δεν το έκανε.» | Ο Γουίλιαμ Φρίντκιν σε συνέντευξή του στο Flix, το 2012

william friendkin

Η μεγάλη καλλιτεχνική και εμπορική επιτυχία ήρθε back to back - το 1971 και το 1973. Αρχικά, με τον «Ανθρωπο από τη Γαλλία» (The French Connection, 1971) που σύστησε στο κοινό το New Hollywood σινεμά των αντιηρώων (μαζί με τον Φράνσις Φορντ Κόπολα, τον Πίτερ Μπογκντάνοβιτς και τον Χαλ Aσμπι) και κατέληξε με 5 Οσκαρ (ανάμεσα στα οποία κι αυτά της Καλύτερης Ταινίας και Σκηνοθεσίας).

Οταν γύριζα τον "Εξορκιστή", κανείς από τους παραγωγούς του στούντιο δεν μπορούσε να αντιληφθεί τι ήθελα να κάνω. Με απέλυαν κάθε μέρα στα γυρίσματα κάθε ταινίας μου. Το ίδιο και τον Κόπολα. Και σε μια ταινία που τη λένε «Οργισμένο Είδωλο», την ξέρετε ίσως, οι παραγωγοί ήθελαν να απολύσουν τον Μάρτιν Σκορσέζε. Και με ρώτησαν αν θα ήθελα να τον αντικαταστήσω. Και είπα όχι. Αλλά συνέβαινε σε όλους μας. Το ίδιο συνέβαινε με τον Κόπολα και τον «Νονό». Κάθε βράδυ που έβλεπαν τις σκηνές που είχε γυρίσει, το μόνο που άκουγε ήταν παράπονα: «είναι πολύ σκοτεινό». «Δεν καταλαβαίνουμε τι γίνεται»...» | Ο Γουίλιαμ Φρίντκιν στο Flix

william friendkin

william friendkin

william friendkin

Και το 1973, η αποθέωση. «Ο Εξορκιστής» του σάρωσε τα ταμεία, αλλά πάνω από όλα, άλλαξε για πάντα τη γνώμη των αλαζονικών κριτικών για τις ταινίες τρόμου, φέρνοντας επανάσταση στο είδος. Δέκα οσκαρικές υποψηφιότητες και δύο βραβεία - Σεναρίου και Ηχου.

Από την δεκαετία του 80 και μετά, η αποδοχή των ταινιών του από κοινό και κριτικούς ήταν μέτρια - το (ακόμη και σήμερα αμφιλεγόμενο) «Ψωνιστήρι» (Cruising, 1980) με τον Αλ Πατσίνο και το «Live and Die in LA» με τους Γουίλιαμ Πίτερσεν και Γουίλεμ Νταφόε ήταν τα πιο δυνατά του χαρτιά.

william friendkin

Το 2000, η επανέκδοση του «Εξορκιστή» τον αποθεώνει ξανά φέρνοντας κέρδη 40 εκ. δολαρίων στα αμερικανικά ταμεία.

Και το 2006 και 2012 αντίστοιχα, δύο κινηματογραφικές μεταφορές τολμηρών θεατρικών έργων του Τρέισι Λετς (το «Bug» και το «Killer Joe») μοιάζουν να υπόσχονται μία μεγάλη επιστροφή.

william friendkin

Το 2013 κυκλοφόρησε την αυτοβιογραφία του «The Friedkin Connection», ενώ την ίδια χρονιά το 70ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Βενετίας του έδωσε τιμητικό Χρυσό Λέοντα για το σύνολο του έργου του.

Ειρωνία: το ίδιο φεστιβάλ περίμενε σε ένα μήνα την επιστροφή του.

Η τελευταία ταινία του Φρίντκιν, «The Caine Mutiny Court-Martial», θα κάνει πρεμιέρα εκτός διαγωνιστικού προγράμματος στο 80ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Βενετίας.

Υπήρχαν πολλά πάρτι στο Χόλιγουντ εκείνες τις μέρες, στα οποία συχνά βρισκόμουν καλεσμένος και στο τραπέζι του σαλονιού, θα υπήρχε ένα βουναλάκι από κοκαΐνη. Οταν έβλεπα κάτι τέτοιο, απλά έφευγα. Είδα ανθρώπους να καταστρέφονται από αυτές τις υπερβολές. Για να χρησιμοποιήσω τα λόγια του Γκίνσμπεργκ «είδα τα καλύτερα μυαλά της γενιάς μου πεινασμένα, υστερικά γυμνά». Και δεν ήθελα να καταλήξω έτσι. Εχω μια μεγάλη αγάπη για τη ζωή...» | Ο Γουίλιαμ Φρίντκιν στο Flix