Στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση, η Ελληνική Ακαδημία Κινηματογράφου προσκάλεσε τον Τιερί Φρεμό, Καλλιτεχνικό Διευθυντή του Φεστιβάλ Καννών αλλά και Πρόεδρο του Ινστιτούτου Λιμιέρ για να παρουσιάσει το «Lumière!», ένα κινηματογραφικό πρόγραμμα 90 περίπου, λεπτών, αποτελούμενο από μια συρραφή 98 μικρού μήκους ταινιών των αδελφών Λιμιέρ και των συνεργατών τους, με ταυτόχρονο σχολιασμό από τον ίδιο. Διοργάνωση που θα μπορούσε να είναι εξαιρετικά ακαδημαϊκή και σκονισμένη, αν δε συνέβαλλαν διαφορετικές πλευρές με αληθινή αγάπη για τις αρχές του σινεμά, με έντονη σκηνική παρουσία, θαυμάσια χημεία και μπρίο. Και να όσα ανακαλύψαμε το βράδυ της Τρίτης, 2 Φεβρουαρίου και που θα προτείναμε ανεπιφύλακτα εάν η προβολή επαναλαμβανόταν.
Οι αδελφοί Λιμιέρ δεν έκλεισαν ποτέ τα μάτια. Κάθε σινεφίλ που σέβεται τον εαυτό του έχει δει από μία ως τρεις ταινίες των αδελφών Λιμιέρ: Την έξοδο των εργατών από το εργοστάσιο στη Λυόν (πρόδρομο του cinéma du réel), το τραίνο που μπαίνει στο σταθμό (τρόπον τινά θρίλερ, μια και οι θεατές τσίριξαν από τρόμο βλέποντας το τραίνο να έρχεται κατά μέρος τους), άντε και τον κωμικό ποτιστή που ποτίζεται. Ομως οι Λιμιέρ και οι δεκάδες οπερατέρ τους, γύρισαν περίπου 1500 ταινιάκια, όλα διάρκειας το πολύ 50 δευτερολέπτων, μια και τόσο φιλμ χωρούσε η μηχανή τους, από τα οποία σώζονται τα 1417 που διατηρούνται, συντηρημένα και πανέμορφα στο Ινστιτούτο Λιμιέρ στη Λυόν.
Οι Αδελφοί Λιμιέρ
Θεματική πρωτοτυπία και σκηνοθετική ματιά Τα ταινιάκια είναι γεμάτα ενθουσιασμό ή/και χιούμορ. Είτε καταγράφουν οικογενειακές στιγμές, με έμφαση σε παιδικές σκανταλιές, είτε "επίκαιρα" της εποχής, μια σημαντική άφιξη, μια πυρκαγιά, είτε ταξιδιωτικές διαδρομές, από την Αίγυπτο ως τη Βενετία - οι Λιμιέρ έστελναν τους οπερατέρ τους στον κόσμο για να φέρουν πίσω εικόνες - είτε την απλή καθημερινότητα, ψαράδες, εργάτες, είτε κοινωνικό σχολιασμό, όπως την απίστευτη ταινία από την Ινδοκίνα, όπου οι δυο κυρίες αποικιοκράτισσες πετούν με χάρη δεκάρες στους πεινασμένους ιθαγενείς. Δεν είναι όμως μόνο το περιεχόμενο και το ύφος των ταινιών που τις κάνουν μαγικές, είναι και η αισθητική τους, μια και οι Λιμιέρ, φωτογράφοι οι ίδιοι, φρόντιζαν οι ταινίες τους να γυριστούν με την κάμερα στην ιδανική θέση, με εκπληκτικό βάθος πεδίου, δομή κάδρου γεμάτη ουσία και μια μοναδική αφηγηματική ομορφιά.
Τα λες όλα, όταν δεν έχει ειπωθεί τίποτα Εκπληκτική ήταν η διαπίστωση ότι στις μικρές ταινίες των αδελφών Λιμιέρ, που χρονικά εκτείνονται από το 1895 ως το 1905 περίπου, εμφανίζονται και... πατεντάρονται τα περισσότερα «τεχνάσματα» του κινηματογράφου που βλέπουμε στο σύγχρονο σινεμά, από το τράβελινγκ, μέχρι το γκρο πλαν και το... κατά λάθος rewind. Ολη η τεχνική πληροφορία που κάνει το σινεμά μαγικό, γεννήθηκε μαζί με την εφεύρεση του Cinématographe και στα 50 δευτερολέπτων φιλμάκια κρύβεται η απόδειξη.
En Grèce, merveilleusement accueilli par l'Académie hellénique du cinéma et la Fondation Onassis, pour parler d'eux, de Cannes, du cinéma.
— THIERRY FREMAUX (@THIERRYFREMAUX) February 2, 2016
Ο Τιερί Φρεμό τουίταρε χτες βράδυ, «Στην Ελλάδα, με μια υπέροχη υποδοχή από την Ελληνική Ακαδημία Κινηματογράφου και το Ιδρυμα Ωνάση, για να μιλήσω για εκείνους, για τις Κάννες, για το σινεμά.»
Λιμιέρ Vs. Εντισον Μια παρατήρηση συγκινητική. Την ίδια εποχή που οι αδελφοί Λιμιέρ, στη Γαλλία, δούλευαν πάνω στην κινηματογραφική μηχανή τους, το ίδιο έκανε στην Αμερική και ο Τόμας Εντισον. Η πρώτη πέτυχε να γίνει μνημείο πολιτισμού, η δεύτερη δεν επικράτησε. Ο ένας από τους βασικούς λόγους ήταν ότι ο Εντισον, με χαρακτηριστικά αμερικανικό φιλόδοξο πνεύμα, σκέφτηκε η μηχανή του να λειτουργεί "ατομικά", ο κάθε θεατής να ρίχνει ένα κέρμα και να παρακολουθεί μόνος την ταινία. Οι πιο πληθωρικοί Γάλλοι προτίμησαν τη δημιουργία της κινηματογραφικής "κοινωνίας", να μαζεύουν δηλαδή αρκετό κόσμο σε μια αίθουσα και να τους δείχνουν την ταινία, ώστε εκείνοι να μοιράζονται την εμπειρία και τις αντιδράσεις τους.
Ο πρώτος κινηματογράφος των Λιμιέρ στο Λονδίνο - το Empire
Φρεμό + Κούτρας Ηταν το βασισκό συστατικό της επιτυχίας της βραδιάς. Ο Τιερί Φρεμό, με ενεργητικότητα animateur, στα αγγλικά (όχι γαλλικά) σχολίαζε, εξηγούσε και διασκέδαζε τα όσα προβάλλονταν στην οθόνη. Την ίδια ώρα, δίπλα του, ο σκηνοθέτης Πάνος Χ. Κούτρας (πιο πρόσφατα του «Xenia»), «απέδιδε» στα ελληνικά, συμπυκνώνοντας νοήματα και χρωματίζοντας με το δικό του χιούμορ. Ο συνδυασμός λειτούργησε εκπληκτικά, με αποτέλεσμα η αίθουσα να παρακολουθεί με κομμένη την ανάσα, να εκπλήσσεται, να συγκινείται ή να γελά τρανταχτά. Αποτέλεσμα όχι αυτονόητο για την προβολή ταινιών που έγιναν πριν 120 χρόνια. Γιατί σε μια εκδήλωση που προσπαθεί να προσελκύσει όχι μόνο ανθρώπους του σινεμά, αλλά και πρόθυμο κοινό, δεν έχει σημασία μόνο το περιεχόμενο, αλλά και το αμπαλάζ. Και σ' αυτήν εδώ, ήταν εξαιρετικά ελκυστικό.
Σήμερα, Τετάρτη, 3 Φεβρουαρίου, στις 17.00, θα βρεθεί στο Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών για μια ανοιχτή συζήτηση με θέμα το Φεστιβάλ των Καννών και τη δράση του Ινστιτούτου Λιμιέρ της Λυόν. Η είσοδος είναι ελεύθερη για το κοινό.
Δείτε ακόμη:
