Το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου (ΕΚΚ) και το Γραφείο Δημιουργική Ευρώπη MEDIA, θεωρώντας σημαντική την έγκαιρη ανάδειξη ζητημάτων για τη θέση της ελληνικής κινηματογραφίας σε ένα μελλοντικό περιβάλλον πράσινης οικονομίας, παρουσιάζουν το πρόγραμμα «Traveling Docs: Bιώσιμη Παραγωγή Ντοκιμαντέρ – Προκλήσεις και Κίνητρα» σε σχετική ημερίδα που θα πραγματοποιηθεί στο πλαίσιο του 24ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, στο MoMus - Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης, την Τρίτη 15 Μαρτίου 2022, 13:00.
Η ημερίδα αυτή θα μεταδοθεί ζωντανά μέσω των κοινωνικών δικτύων του ΕΚΚ και θα είναι ανοικτή στο κοινό.
Το «Traveling Docs», που υποστηρίζεται από έντεκα (11) Γραφεία Δημιουργικής Ευρώπης MEDIA και φέτος διευθύνεται από το αντίστοιχο ελληνικό, αποσκοπεί στην ανάπτυξη του προβληματισμού και στην ευαισθητοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού της κινηματογραφικής και οπτικοακουστικής βιομηχανίας γύρω από τη μείωση του περιβαλλοντικού της αποτυπώματος. Η ενθάρρυνση της παραγωγής ντοκιμαντέρ με θεματική αντλούμενη από οικολογικά ζητήματα είναι η μία πτυχή του προγράμματος αυτού. Η άλλη, αφορά τον σχεδιασμό του μέλλοντος της κινηματογραφικής και οπτικοακουστικής βιομηχανίας με προοπτική τη βιώσιμη ανάπτυξή της. Οι συμμετέχοντες στη συζήτηση θα μοιραστούν την εμπειρία τους αναζητώντας συγκεκριμένες απαντήσεις στο ερώτημα: πώς η παραγωγή ντοκιμαντέρ θα γίνει φιλικότερη προς το περιβάλλον.
Στο «Traveling Docs» θα συμμετάσχουν: o Alberto Battocchi (Film Commissioner - Trentino Film Commission), η Dr. Judith Keilbach (Διευθύντρια προγράμματος στο MA Film and Television Studies Utrecht University), η Julia Tordai (συνιδρύτρια του GreenEyes), η Zsofia Szemeredy (συνιδρύτρια του GreenEyes), o Tim Wagendorp, (σύμβουλος βιώσιμης ανάπτυξης στο Audiovisual Fund της Φλάνδρας). Τη συζήτηση θα συντονίσει η Εμμα Δοξιάδη (παραγωγός και σκηνοθέτης - filmsos)
Το Flix μίλησε με την παραγωγό, σκηνοθέτη και συνυπεύθυνη για την πρωτοβουλία Film SOS, Εμμα Δοξιάδη για όλα όσα πρέπει να γνωρίζουμε γύρω από τις έννοιες τις βιώσιμης παραγωγής ντοκιμαντέρ, τις συζητήσεις που έχουν ανοίξει παγκοσμίως και τι ακριβώς συμβαίνει στην Ελλάδα γύρω από αυτό το θέμα.
Οταν μιλάμε για μια βιώσιμη παραγωγή, μιλάμε για μια παραγωγή που κάνει επιλογές, σε κάθε βήμα της διαδρομής, που λαμβάνει υπόψη οικονομικά, περιβαλλοντικά και κοινωνικά ζητήματα.»
Η βιωσιμότητα είναι μια ιστορία που μας αφορά όλους.
Τα τελευταία χρόνια, η Ευρωπαϊκή Ένωση και η Παγκόσμια Σύνοδος Κορυφής του ΟΗΕ για το Κλίμα (United Nations Global Climate Summit) έχουν ζητήσει τη μείωση του αποτυπώματος άνθρακα από κυβερνήσεις, βιομηχανίες και εταιρείες. Το 2015, ο ΟΗΕ υιοθέτησε 17 Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης - ως καθολική έκκληση για τον τερματισμό της φτώχειας, την προστασίας του πλανήτη και τη διασφάλιση ότι έως το 2030 ο πλανήτης μας και όσοι τον κατοικούμε θα είναι ασφαλείς.
Ενα μικρό λεξικό
«Περιβαλλοντικό αποτύπωμα»: Οποια δραστηριότητα οποιουδήποτε ατόμου ή όποια ομαδική δραστηριότητας έχει αντίκτυπο στον πλανήτη μας.
Για παράδειγμα, ο τρόπος με τον οποίο καταναλώνουμε φυσικούς πόρους και πόσο γρήγορα η φύση μπορεί να απορροφήσει τα απόβλητά μας, αλλά και την ποσότητα των αερίων του θερμοκηπίου που παράγουμε ώστε να μην βλάπτουμε τη φύση. Ο μόνος τρόπος να περιορίσουμε την σταθερή άνοδο της θερμοκρασίας και τις καταστροφικές περιβαλλοντικές συνέπειες, μερικές από τις οποίες έχουμε ήδη αρχίσει να βλέπουμε, είναι να μειώσουμε γρήγορα τις εκπομπές μας και να φτάσουμε στο καθαρό μηδέν.
«Αποτύπωμα άνθρακα»: Πιο συγκεκριμένα η ποσότητα των εκπομπών CO2 που προκύπτουν από τις δραστηριότητες ενός ατόμου ή μιας ομάδας ανθρώπων.
«Βιωσιμότητα»: Ενας όρος που συχνά συνδέεται αποκλειστικά με την περιβαλλοντική κρίση. Ο ορισμός της βιωσιμότητας είναι να καλύπτουμε τις ανάγκες μας χωρίς να επηρεάζουμε αρνητικά τους άλλους. Εχει τρεις πυλώνες: το περιβάλλον, την οικονομία και την κοινωνία. Η ιδέα της περιβαλλοντικής βιωσιμότητας αφορά την ιδέα της ακεραιότητας στο βαθμό που όλα τα συστήματα της γης δεν διαταράσσονται ενώ οι πόροι καταναλώνονται από τους ανθρώπους με ρυθμό που επιτρέπει την ανανέωση τους.
Η οικονομική βιωσιμότητα σχετίζεται με την ιδέα ότι όλες οι κοινωνίες, σε όλη τη γη, είναι σε θέση να παραμείνουν ανεξάρτητες και να έχουν την ίδια πρόσβαση σε πόρους για να καλύψουν τις ανάγκες τους, διασφαλίζοντας τα προς το ζην.
Η κοινωνική βιωσιμότητα έχει να κάνει με την οικουμενικότητα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ότι οι βασικές ανάγκες πρέπει να είναι προσβάσιμες από όλους τους ανθρώπους, προκειμένου να διατηρούνται ασφαλείς. Οι κοινότητες πρέπει να έχουν ηγέτες που διασφαλίζουν ότι γίνονται σεβαστά τα δικαιώματά τους και τους προστατεύουν από διακρίσεις.
Σήμερα βλέπουμε όλους τους τρόπους με τους οποίους είναι απαραίτητο να αγκαλιάσουμε τη βιωσιμότητα. Οπως όλες οι βιομηχανίες καλούνται να την εφαρμόζουν, το ίδιο πρέπει και η οπτικοακουστική βιομηχανία. Ευτυχώς, αρχίζει και υπάρχει μια αλλαγή στο σημείο έμφασης, και αρχίζουμε να μην νοιαζόμαστε μόνο για τις ιστορίες που λέμε μπροστά στην οθόνη, αλλά και στο πώς τις λέμε - είναι εξίσου σημαντικό, αν όχι περισσότερο.
Οταν μιλάμε για μια βιώσιμη παραγωγή, μιλάμε για μια παραγωγή που κάνει επιλογές, σε κάθε βήμα της διαδρομής, που λαμβάνει υπόψη οικονομικά, περιβαλλοντικά και κοινωνικά ζητήματα.
Η οπτικοακουστική βιομηχανία ανέκαθεν καταναλώνει απίστευτες ποσότητες ενέργειας και μη βιώσιμων πόρων. Ο τρόπος για να μειώσει η βιομηχανία το περιβαλλοντικό της αποτύπωμα είναι οι επαγγελματίες της να κάνουν χρήση πρακτικών βιώσιμων εργαλείων. Με τον ίδιο τρόπο, είναι σημαντικό να διασφαλίσουμε ότι η ομάδα των κινηματογραφιστών που συγκεντρώνεται είναι μια ομάδα που αγκαλιάζει και υπερασπίζεται κάθε είδους ισότητα, τη συμμετοχή και τη διαφορετικότητα.
Σε οποιοδήποτε έργο, δεν είναι ποτέ πολύ νωρίς για να προσθέσουμε βιωσιμότητα στην εξίσωση. Τις περισσότερες φορές ακούμε τη βιωσιμότητα να συζητιέται σαν μέρος του σταδίου παραγωγής ενός οπτικοακουστικού έργου. Στην πραγματικότητα, η βιωσιμότητα αφορά τόσο την αφήγηση όσο και το περιεχόμενο που στοχεύει να δημιουργήσει το έργο.»
Το διεθνές παράδειγμα
Από τα οικονομικά κίνητρα που χρηματοδοτούνται από film commissions, τη δημιουργία ενός Τμήματος Βιωσιμότητας στην παραγωγή, έως και την έμφαση στο περιεχόμενο, η βιώσιμη παραγωγή ταινιών κερδίζει δυναμική σε όλη την Ευρώπη και τις ΗΠΑ.
Πρόσφατα, η Interreg Europe ξεκίνησε ένα πιλοτικό πρόγραμμα, το Green Screen που εφαρμόστηκε σε 8 χώρες ώστε να μειωθεί το αποτύπωμα άνθρακα της οπτικοακουστικής τους βιομηχανίας. Ενα πολύ συναρπαστικό αποτέλεσμα του έργου είναι το EURECA, μια πιλοτική δράση για την ανάπτυξη ενός Υπολογιστή άνθρακα (Carbon Calculator) που μπορεί να εφαρμοστεί σε όλες τις βιομηχανίες της Ευρώπης.
Η Βρετανική Ακαδημία Κινηματογράφου δημιούργησε το Albert, μια πλατφόρμα για την εκπαίδευση και την ευαισθητοποίηση σχετικά με την περιβαλλοντική βιωσιμότητα.
Παρέχεται επίσης (δωρεάν) εκπαίδευση για τη βιώσιμη παραγωγή. Στις ΗΠΑ, βλέπουμε όλο και περισσότερους σημαντικούς οργανισμούς να δεσμεύονται να «πρασινίσουν» τις παραγωγές τους. Για παράδειγμα, το Producers Guild of America, με την κύρια υποστήριξη της Disney, της DreamWorks, της 20th Century fox, της NBC Universal, της Paramount, της Sony και της Warner Bros, έχει δημιουργήσει μια βάση δεδομένων με δυνατότητα αναζήτησης με πράσινους και βιώσιμους προμηθευτές. Υπάρχουν επίσης εταιρείες που επικεντρώνονται αποκλειστικά στην παροχή συμβουλών και υπηρεσιών βιώσιμης παραγωγής, τόσο στις ΗΠΑ όσο και στην Ευρώπη.
Σε οποιοδήποτε έργο, δεν είναι ποτέ πολύ νωρίς για να προσθέσουμε βιωσιμότητα στην εξίσωση. Τις περισσότερες φορές ακούμε τη βιωσιμότητα να συζητιέται σαν μέρος του σταδίου παραγωγής ενός οπτικοακουστικού έργου. Στην πραγματικότητα, η βιωσιμότητα αφορά τόσο την αφήγηση όσο και το περιεχόμενο που στοχεύει να δημιουργήσει το έργο.
Η οπτικοακουστική βιομηχανία ανέκαθεν καταναλώνει απίστευτες ποσότητες ενέργειας και μη βιώσιμων πόρων. Ο τρόπος για να μειώσει η βιομηχανία το περιβαλλοντικό της αποτύπωμα είναι οι επαγγελματίες της να κάνουν χρήση πρακτικών βιώσιμων εργαλείων. Με τον ίδιο τρόπο, είναι σημαντικό να διασφαλίσουμε ότι η ομάδα των κινηματογραφιστών που συγκεντρώνεται είναι μια ομάδα που αγκαλιάζει και υπερασπίζεται κάθε είδους ισότητα, τη συμμετοχή και τη διαφορετικότητα.»
Η πρακτική στην Ελλάδα
Η συζήτηση της βιωσιμότητας στον ελληνικό οπτικοακουστικό χώρο βρίσκεται ακόμα σε εμβρυακό στάδιο.
Το 2021, δημιούργησα την πρωτοβουλία «film sos» μαζί με τον περιβαλλοντικό σύμβουλο Χρήστο Βρεττό και τη συνάδελφο σκηνοθέτη Αλεξάνδρα Ματθαίου. Είμαστε μια ολοένα μεγαλύτερη ομάδα ανθρώπων από το χώρο του κινηματογράφου ή από το χώρο του περιβάλλοντος και στόχος μας είναι να ευαισθητοποιήσουμε και να δημιουργήσουμε συζητήσεις ώστε βρεθούν ιδέες και τρόποι ώστε να δημιουργήσουμε έναν οπτικοακουστικό χώρο που να είναι πιο βιώσιμος.
Το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης υπήρξε από την πρώτη στιγμή ένας από τους ισχυρότερους υποστηρικτές μας.
Είμαι ενθουσιασμένη για την πραγματοποίηση του EVIA FILM PROJECT, μιας επερχόμενη πρωτοβουλίας, μαζί με το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού, το οποίο αποτελεί μέρος ενός προγράμματος αναπτυξιακών έργων στην Εύβοια, στο μέρος που υπέφερε από τις φρικτές πυρκαγιές του περασμένου καλοκαιριού.
Είμαι αισιόδοξη πως θα δούμε σύντομα περισσότερη δράση στην Ελλάδα, ιδιαίτερα σε κυβερνητικό επίπεδο για την ευαισθητοποίηση, την εκπαίδευση και την έμπνευση για τη βιωσιμότητα στον ελληνικό οπτικοακουστικό χώρο. Αλλωστε, ο δημιουργικός χώρος αποτελείται από αφηγητές – έχουμε τους καλύτερους ανθρώπους και τους πόρους για να πούμε ιστορίες που μπορούν να οδηγήσουν σε έναν καλύτερο κόσμο.
Η ημερίδα «Travelling Docs: Βιώσιμη Παραγωγή Ντοκιμαντέρ – Προκλήσεις και Κίνητρα» θα μεταδοθεί ζωντανά μέσω των κοινωνικών δικτύων του ΕΚΚ και θα είναι ανοικτή στο κοινό. Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να συνδεθούν με το κανάλι του ΕΚΚ στο YouTube παρακάτω και την επίσημη σελίδα του ΕΚΚ στο Facebook:
