Το σινεμά υπήρξε ένας από τους πρωταγωνιστές του Μάη του ’68. Για πολλούς οι πρώτες αληθινές συγκρούσεις με την κυβέρνηση Ντε Γκολ συνέβησαν λίγους μήνες πριν, τον Μάρτιο, όταν οι Γάλλοι σκηνοθέτες, με την υποστήριξη του κόσμου του σινεμά διεθνώς, κατέλαβαν την Ταινιοθήκη του Παρισιού σε διαμαρτυρία για την απομάκρυνση του διευθυντή της και ακούραστου φύλακα της φιλμικής κληρονομιάς της χώρας, Ανρί Λανγκλουά. Και σε μια στιγμή που θα μνημονεύεται στο διηνεκές, ο Φρανσουά Τριφό, ο Ζαν-Λικ Γκοντάρ, ο Λουί Μαλ, ο Ρομάν Πολάνσκι και άλλοι σπουδαίοι δημιουργοί καταφεραν να διακόψουν το Φεστιβάλ Καννών του 1968 κατηγορώντας το ως «καθεστώς».
Διαβάστε εδώ τη συναρπαστική ιστορία Αφιέρωμα | Μάης '68 | Η μέρα που διακόπηκε το Φεστιβάλ Καννών
Με αφορμή τα δύο αυτά γεγονότα που στιγμάτισαν μια ολόκληρη εποχή, αλλάζοντας τον κόσμο και το σινεμά για πάντα, ξαναβλέπουμε στη Μεγαλη Σκηνή της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση δύο χαρακτηριστικές ταινίες που δεν πρόλαβαν να προβληθούν στο Φεστιβάλ Καννών του 1968 όταν αυτό διακόπηκε λόγω των επεισοδίων του Μάη: το εμβληματικό «Φωτιά... Πυροσβέστες» του Μίλος Φόρμαν (λίγες μόνο εβδομάδες μετά το θάνατό του) και τo «Peppermint Frappé» του Κάρλος Σάουρα που αναφέρει πάντα ο Πέδρο Αλμοδόβαρ ως μια από τις ταινίες που τον επηρέασαν. Και μαζί, σε ένα «επαναστατικό» triple bill βλέπουμε σε πρώτη προβολή στην Ελλάδα το «Γκοντάρ, Αγάπη Μου» του Μισέλ Χαζαναβίσιους (πριν η ταινία βγει στις αίθουσες από τη Feelgood Entertainment στις 7 Ιουνίου) που αφηγείται τα γεγονότα εκείνης της εποχής όπως συνέβησαν στην πραγματικότητα και κυρίως στο μυαλό του Ζαν-Λικ Γκοντάρ.
Οι ταινίες
21:00 Γκοντάρ, Αγάπη Μου του Μισέλ Χαζαναβίσιους
Είναι η αρχή του 1968, ο Ζαν-Λικ Γκοντάρ είναι τρελά ερωτευμένος με την Αν Βιαζέμσκι, (την μετέπειτα 19χρονη δεύτερη σύζυγο του μετά την Ανα Καρίνα) και ορκισμένος Μαοΐστής έχει μόλις τελειώσει την «Κινέζα» που δεν αρέσει σε κανέναν άνθρωπο - ούτε καν στους Κινέζους - και το Παρίσι βγαίνει ορμητικά στους δρόμους, κηρύσσοντας την επανάσταση στο κατεστημένο. Αυτό που συνειδητοποιεί ο Γκοντάρ με τρόμο είναι ότι έχει ο ίδιος γίνει το κατεστημένο στο οποίο ανέκαθεν αντιδρούσε. Είναι διάσημος και σεβάσμιος, ο κόσμος που συναντά στο δρόμο τον χαιρετά και του ζητά να κάνει κι άλλες από τις «αστείες» ταινίες του με τον Μπελμοντό, σαν το «Με Κομμένη την Ανάσα», ή έστω και την «Περιφρόνηση». Κυκλοφορεί μόνιμα με τα σκούρα γυαλιά του, το prop της αναγνωρισιμότητάς του, τα οποία πώς γίνεται και κάθε δυο λεπτά, σε κάθε πορεία και κάθε διαδήλωση, του πέφτουν κάτω και σπάνε, καθιστώντας τον τυφλό στα γεγονότα. Ο Γκοντάρ ήθελε ανέκαθεν να είναι επαναστάτης. Τι θα κάνει τώρα που η επανάσταση γίνεται χωρίς αυτόν;
Ο Μισέλ Χαζαναβίσιους του «The Artist» τολμά να χτίσει μια ολόκληρη ταινία γύρω από την ιερή αγελάδα του γαλλικού σινεμά, παραδίδοντας τελικά κάτι σημαντικότερο από μια απλή βιογραφία του Ζαν-Λικ Γκοντάρ ή μια παιχνιδιάρικη αφήγηση πάνω στα όσα συνέβησαν τον Μάη του ’68, ταυτόχρονα με τους δρόμους του Παρισιού, στο μυαλό μίας αλαζονικής, ενοχλητικής, την ίδια στιγμή προβληματικής και προβληματισμένης ιδιοφυίας. Στο στιλ των ταινιών του Γκοντάρ, με τον Λουί Γκαρέλ να τον ερμηνεύει με χαρακτηριστικό ψεύδισμα και απέριττο δέος, το «Redoubtable» είναι φόρος τιμής στον ίδιο τον Ζαν-Λικ Γκοντάρ και το σινεμά του, ένα πορτρέτο που με φαινομενική ελαφρότητα, αλλά περισσότερη αγάπη και θαυμασμό, αναδεικνύει το μεγαλύτερό του και πιο καινοτόμο πλεονέκτημα: αυτό του να μπορεί ένας καλλιτέχνης, στο απόγειο της δόξας του, να αναθεωρήσει τον εαυτό του.
Γκοντάρ, Αγάπη Μου (Redoubtable) | Γαλλία, 2017 | 107’ | Σκηνοθεσία: Michel Hazanavicius | Σενάριο: Michel Hazanavicius | Παραγωγή: Florence Gastud, Michel Hazanavicius, Riad Sattouf | Πρωταγωνιστούν: Louis Garrel, Stacy Martin, Bérénice Bejo, Micha Lescot, Grégory Gadebois, Jean-Pierre Mocky, Marc Brun Adryan | Φωτογραφία: Guillaume Schiffman | Μοντάζ: Jacob Anne-Sophie Bion, Michel Hazanavicius | Η ταινία θα προβληθεί στα γαλλικά, με αγγλικούς υπότιτλους και ελληνικούς υπότιτλους για κωφούς και για βαρήκοους | Το «Γκοντάρ, Αγάπη Μου» θα βγεί στις αίθουσες στις 7 Ιουνίου από την Feelgood Entertainment
19:00 Peppermint Frappé του Κάρλος Σάουρα
Ο Ζουλιάν, ένας μεσήλικας κι εργένης γιατρός, συναντά ένα φίλο του από τα παιδικά χρόνια, τον Πάμπλο. Ο Πάμπλο μόλις επέστρεψε από Αφρική και είναι παντρεμένος με μια πανέμορφη γυναίκα, την Ελένα. Ο Ζουλιάν την ερωτεύεται και κάνει ό,τι μπορεί για να την ξελογιάσει, μα αυτή τον αποθαρρύνει. Τότε, παρατηρεί ότι η νοσοκόμα του, η Ανα, έχει πολλές ομοιότητες με την Ελένα και αποφασίζει το αδιανόητο: να μεταμορφώσει την Ανα σε Ελένα.
Πρώτη μεγάλη εμπορική επιτυχία του Κάρλος Σάουρα, το «Peppermint Frappé» κέρδισε την Αργυρή Αρκτο Σκηνοθεσίας στο 18ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Βερολίνου και ήταν προγραμματισμένο να διαγωνιστεί για το Χρυσό Φοίνικα στο Φεστιβάλ των Καννών του 1968. Ο Κάρλος Σάουρα, αλλά και η πρωταγωνίστρια της ταινίας και σύντροφος του τότε, Τζεραλντίν Τσάπλιν, μαζί με τους συνήθεις ταραξίες Φρανσουά Τριφό και Ζαν-Λικ Γκοντάρ, πρωτοστάτησαν στα γεγονότα που οδήγησαν στη διακοπή του Φεστιβάλ. Λίγο πριν την προβολή της ταινίας τους, τράβηξαν με τα χέρια τους την αυλαία για να μην ανοίξει ποτέ και όταν δεν τα κατάφεραν στάθηκαν μπροστά στην οθόνη ενώ οι τίτλοι της ταινίας είχαν ήδη ξεκινήσει. Η αστυνομία εισέβαλε στο Grand Palais του Φεστιβάλ Καννών, η προβολή σταμάτησε και το Φεστιβάλ διακόπηκε οριστικά μέσα σε ένα θόρυβο από οχλαγωγίες, συνθήματα και βίαιες αντιδράσεις. Το φιλμ του Κάρλος Σάουρα θα παρέμενε, ωστόσο, μια πρωτόγνωρη πνοή ελευθερίας στο ευρωπαϊκό σινεμά, μια σουρεαλιστική ματιά πάνω στο τέλος μιας ολόκληρης εποχής και μαζί ένας φόρος τιμής στον Λουίς Μπουνιουέλ και τον Αλφρεντ Χίτσκοκ μαζί. Ο Πέδρο Αλμοδόβαρ θεωρεί την ταινία του Κάρλος Σάουρα ως μια από τις σημαντικότερες ισπανικές ταινίες όλων των εποχών και μαζί ένα μοντέρνο φιλμ, ποπ όσο και το «Peeping Tom» του Μάικλ Πάουελ, ταυτόχρονα μια κριτική πάνω στη μπουρζουαζία αλλά κυρίως στο γλυκό σκοτάδι της ανθρώπινης εμμονής.
Peppermint Frappé | Ισπανία, 1967 | ’92 | Σκηνοθεσία: Carlos Saura | Παραγωγή: Elias Querejeta Σενάριο: Carlos Saura, Rafael Azcona, Angelino Fons | Πρωταγωνιστουν: José Luis López Vázquez, Geraldine Chaplin | Μουσική: Luis de Pablo | Φωτογραφία: Luis Cuadrado | Μοντάζ: Pablo G del Amo | Η ταινία θα προβληθεί σε αποκατεστημένη ψηφιακή κόπια, στα ισπανικά, με αγγλικούς υπότιτλους και ελληνικούς υπότιτλους για κωφούς και για βαρήκοους
17:00 Φωτιά... Πυροσβέστες (Horí, má panenko) του Μίλος Φόρμαν
Σε μία μικρή επαρχιακή πόλη της Τσεχοσλοβακίας το εθελοντικό Πυροσβεστικό Σώμα ετοιμάζεται πυρετωδώς για τον ετήσιο χορό του, ο οποίος αποτελεί κι ένα από τα πιο σημαντικά γεγονότα της τοπικής κοινωνίας. Τα ως επί το πλέιστον μεσήλικα μέλη του θέλουν αυτή τη χρονιά να τιμήσουν τον 86χρονο επίτιμο πρόεδρό τους, επειδή γνωρίζουν ότι έχει καρκίνο (ενώ εκείνος το αγνοεί) κι είναι ίσως η τελευταία τους ευκαιρία να το κάνουν, χαρίζοντάς του ένα συμβολικό δώρο, ένα πυροσβεστικό τσεκούρι μινιατούρα μέσα σε μια βελούδινη θήκη. Την απονομή θα κάνει η Μις Πυροσβεστική, η οποία θα επιλεγεί ανάμεσα στις νεαρές κοπέλες που θα έρθουν στο χορό, ενώ θα διενεργηθεί και λαχειοφόρος με πλούσια (για τα δεδομένα της οικονομικής ύφεσης της χώρας) δώρα, μεταξύ των οποίων τυριά, κέικ και λούτρινα αρκουδάκια.
Η κομματική ρητορική που χρησιμοποιούν οι αφελείς πυροσβέστες και η παρανοϊκή καχυποψία τους δε θα μπορούσαν να περάσουν απαρατήρητες και να μη φανούν επώδυνα οικείες στη θεσμική λογοκρισία της κομμουνιστικής Τσεχοσλοβακίας, με αποτέλεσμα η ταινία να προκαλέσει τις (μάλλον) αναμενόμενες αντιδράσεις σε μία θνησιγενή Άνοιξη της Πράγας που έπνεε πλέον τα λοίσθια. Αν και γυρισμένο το 1967, το «Φωτιά...Πυροσβέστες» προβλήθηκε έναν χρόνο αργότερα λόγω της άρσης της έγκρισης από το καθεστώς και της απόσυρσης της συγχρηματοδότησης από τον διάσημο Ιταλό παραγωγό Κάρλο Πόντι για να αναδείξει όχι μόνο τη διαπεραστική κριτική ματιά του Μίλος Φόρμαν στον κομμουνισμό, αλλά και τη δεξιοτεχνία του στο να ενορχηστρώνει το απόλυτο χάος ακριβώς εκεί όπου κανείς δεν το περιμένει να ξεσπάσει. Η ταινία θα διαγωνιζόταν για τον Χρυσό Φοίνικα του Φεστιβάλ Καννών, αν η διοργάνωση δεν τερματιζόταν βίαια με αφορμή τα γεγονότα του Μάη του ’68, θα έφτανε μέχρι τις υποψηφιότητες για το Οσκαρ Καλύτερης Ξενόγλωσσης Ταινίας και θα έστελνε οριστικά το δημιουργό της στο Χόλιγουντ, αφού ήταν αυτή η ταινία που έπεισε τον Μάικλ Ντάγκλας να απευθυνθεί στον Φόρμαν για να σκηνοθετήσει το «Στη Φωλιά του Κούκου».
Φωτιά… Πυροσβέστες (Horí, má panenko) | Τσεχοσλοβακία, 1967 | 73’ | Σκηνοθεσία: Milos Forman | Σενάριο; Milos Forman, Jaroslav Papousek, Ivan Passer | Παραγωγή: Rudolf Hájek | Πρωταγωνιστούν: Vaclav Stockel, Josef Svet, Jan Vostrcil, Josef Kolb, Frantisek Debelka, Josef Sebanek | Φωτογραφία: Miroslav Ondricek | Μοντάζ: Miroslav Hajek | Μουσική: Karel Mares | Η ταινία θα προβληθεί σε αποκατεστημένη ψηφιακή κόπια, στα τσέχικα, με αγγλικούς υπότιτλους και ελληνικούς υπότιτλους για κωφούς και για βαρήκοους
Εισιτήρια
Κανονικό: 5 € | Combo και για τις 3 ταινίες: 10 €Μειωμένο, Φίλος, Κάτοικος Γειτονιάς, Ανεργίας, ΑμεΑ, Συνοδός ΑμεΑ: 4 € | Combo και για τις 3 ταινίες: 8 €Παρέα 5+ άτομα: 3 €Ομαδικές κρατήσεις στο groupsales@sgt.gr
