Με αφορμή την επέτειο της φοιτητικής εξέγερσης του Πολυτεχνείου τον Νοέμβριο του 1973, το ERTFLIX προτείνει προγράμματα που αποτυπώνουν το στίγμα της περιόδου εκείνης, αλλά και της μεταπολίτευσης.
Μικρού μήκους ταινίες, νεότερες και παλιότερες εκπομπές που ανατροφοδοτούν τη μνήμη και την αφήγηση της Ιστορίας, εκφάνσεις μιας θρυλικής εξέγερσης, τι απέμεινε και τι όχι σαν πνεύμα από εκείνες τις ημέρες του 1974, σε αρχειακό υλικό που παραμένει ζωντανό.
Ο Φοιτητής (2022) | Αθήνα 17 Νοεμβρίου 1973. Μετά από την τριήμερη κατάληψη του Πολυτεχνείου, το δικτατορικό καθεστώς αποφασίζει να επέμβει στρατιωτικά και να καταστείλει τις απειλητικές για την κυριαρχία του διαδηλώσεις. Παρακολουθούμε όσα διαδραματίστηκαν μέσα στο άρμα τα τελευταία λεπτά, πριν αυτό γκρεμίσει την κεντρική πύλη και εισβάλει στο Πολυτεχνείο. | Σενάριο-Σκηνοθεσία: Βασίλης Καλαμάκης | Ηθοποιοί: Γιώργος Πυρπασόπουλος, Γιώργος Μακρής, Δημήτρης Καπετανάκος, Στρατής Νταλαγιώργος
Η Δική μας Μεταπολίτευση (2024) | Η σειρά ντοκιμαντέρ, πιάνει το νήμα της ελληνικής Ιστορίας από τον Ιούλιο του 1974 φθάνοντας στο σήμερα. Καλύπτει τα 50 χρόνια που μεσολάβησαν από την πτώση της Δικτατορίας και τη δημιουργία νέων πολιτικών θεσμών, που εξακολουθούν να ρυθμίζουν τον πολιτικό μας βίο. Βασισμένη στον πλούτο των οπτικοακουστικών αρχείων της ΕΡΤ, αποτυπώνει με πρωτότυπο τρόπο τα καθοριστικά γεγονότα μιας ολόκληρης εποχής. Αφηγείται, αλλά και ερμηνεύει ολόκληρη την ιστορική περίοδο που αποκαλούμε Μεταπολίτευση. Κάθε επεισόδιο αποτελεί ένα ζωντανό, βιωματικό, συναρπαστικό και συχνά αναπάντεχο πορτρέτο της εποχής που πραγματεύεται. Πυροδοτεί, με τον τρόπο αυτό, τις αναμνήσεις των παλαιότερων και τη φαντασία των νεότερων, επιδιώκοντας να προκαλέσει ένα διαγενεακό διάλογο για το περιεχόμενο και τη σημασία των τελευταίων 50 ετών. | Σκηνοθεσία: Αντρέας Αποστολίδης, Γιούρι Αβέρωφ | Σενάριο: Στάθης Καλύβας, Παναγής Παναγιωτόπουλος | Παρουσίαση: Στάθης Καλύβας, Παναγής Παναγιωτόπουλος
Διονύσης Σαββόπουλος: Η Δική μας Μεταπολίτευση» (2025) | Το Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου τιμά τα 50 χρόνια από την αποκατάσταση της Δημοκρατίας με μια μεγάλη μουσική γιορτή στο Ωδείο Ηρώδου Αττικού. Ο Διονύσης Σαββόπουλος συμπράττει με σπουδαίους ερμηνευτές και δεξιοτέχνες μουσικούς, υπό την ενορχήστρωση του Γιώτη Κιουρτσόγλου και με τη συμμετοχή της Χορωδίας της ΕΡΤ. Μαζί παρουσιάζουν τραγούδια-σταθμούς της περιόδου 1973-1983, ζωντανεύοντας μνήμες και πολιτιστικές στιγμές που έχουν σημαδέψει την ιστορία. | Μουσική Διεύθυνση: Μιχάλης Παπαπέτρου | Μουσική Επιμέλεια: Γιώτης Κιουρτσόγλου
Πολυτεχνείο – Εικαστική μαρτυρία» (1986) | Εκπομπή-αφιέρωμα στη 13η επέτειο από την εξέγερση του Πολυτεχνείου. Η εκπομπή συναντά εικαστικούς καλλιτέχνες που ασχολήθηκαν δημιουργικά με το Πολυτεχνείο, εμπνεόμενοι από τον αγώνα των φοιτητών και παρουσιάζει τα έργα τους. Στην εκπομπή μιλούν οι γλύπτες: Μέμος Μακρής, που για πρώτη φορά λέει πως έφτιαξε και τοποθέτησε το πολυσυζητημένο κεφάλι, που έγινε σύμβολο του Πολυτεχνείου, Παρμακέλης, Παπαγιάννης, οι ζωγράφοι Μάλαμος, Μυταράς, Βάτζιας και οι πρύτανεις του ΕΜΠ και της ΑΣΚΤ. | Σκηνοθεσία: Γιώργος Μούλιος
Ιχνηλάτες: Μαρία Ρεζάν (2002) | Ο Δαύιδ Ναχμίας με αφορμή το αυτοβιογραφικό βιβλίο της Μαρίας Ρεζάν με τίτλο «Με νοσταλγία για μια ζωή έτσι, χωρίς πρόγραμμα» μιλάει με τη γνωστή από τη δημοσιογραφική εκπομπή της «Μια ώρα έτσι, χωρίς πρόγραμμα» Μαρία Ρεζάν, η οποία περιγράφει στιγμές από την Κατοχή, τη Δικτατορία και την αυτοεξορία της στο Παρίσι, από την περίοδο της έντυπης δημοσιογραφίας και εκείνη του ραδιοφώνου. Αναφέρεται στη σχέση της με το σύζυγό της Αντρέα Ιωσήφ, Υφυπουργό παρά τω πρωθυπουργώ της δεύτερης κυβέρνησης Πλαστήρα, στα πιστεύω της, στις βενιζελικές της καταβολές, στην πρώτη της συνέντευξη, στις πρώτες προσπάθειές της να εισχωρήσει στη δημοσιογραφία και στη συνεργασία της με την εφημερίδα «Ελευθερία», στις αρνήσεις της, στις παραιτήσεις της και στις ελευθερίες της, στο περίφημο «φτου σας». Δηλώνει ότι διαβάζει όσο περισσότερο μπορεί και ότι δεν βλέπει τηλεόραση και δίνει πολύτιμες συμβουλές στους νέους που επιθυμούν να ασχοληθούν με τη δημοσιογραφία. Στο επεισόδιο ακούγονται αποσπάσματα από ραδιοφωνικές συνεντεύξεις της, ενώ προβάλλονται φιλμ με τη Μελίνα και τον Μάνο Χατζηδάκη και με τη εισβολή των τανκς στο Πολυτεχνείο την 17η Νοεμβρίου 1973.
«Η μηχανή του χρόνου: Οι νεκροί του Πολυτεχνείου» (2017) | Η εκπομπή παρουσιάζει μέσα από μαρτυρίες και ντοκουμέντα το μυστικό σχέδιο της Χούντας που παγίδευσε όλη την περιοχή με ελεύθερους σκοπευτές και αιματοκύλισε το Πολυτεχνείο. Η δημοσιογραφική έρευνα ξεχωρίζει τον μύθο από την πραγματικότητα και φωτίζει τη λίστα με τα θύματα που συνέταξε ο εισαγγελέας Δημήτρης Τσεβάς μετά την πτώση της χούντας. Η κάμερα της εκπομπής βρέθηκε στα σημεία όπου οι ελεύθεροι σκοπευτές πυροβολούσαν αδιακρίτως και με τη βοήθεια των αυτοπτών μαρτύρων αποτύπωσε το παζλ της σφαγής. Στην τηλεοπτική αυτοψία φωτίζεται ο ρόλος του τότε υπουργείου Δημόσιας Τάξης, στην ταράτσα του οποίου είχαν στηθεί τα πυροβολεία. Ακόμα και σήμερα στους παρακείμενους δρόμους διακρίνονται τα σημάδια από τις βολές.
Εμείς, όχι Εγώ» (2023) | Ανατρέχουμε στα γεγονότα του Πολυτεχνείου μέσα από προσωπικές αφηγήσεις κυρίως «ανωνύμων» ανθρώπων, που συμμετείχαν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο σε αυτά και διερευνά την ίδια την ουσία και τη λειτουργία της εξέγερσης. Το ντοκιμαντέρ συνδυάζει τις αφηγήσεις των «πρωταγωνιστών», με αρχειακό υλικό από δημόσιες αρχές, φωτογραφικό και κινηματογραφικό υλικό, καθώς και σύντομα στοιχεία χρονολογίου των γεγονότων, όλα μέσα από το πρίσμα της επαναβίωσης και της μεταφοράς στην ίδια την «εμπειρία» της εξέγερσης. | Σενάριο-σκηνοθεσία: Σταύρος Στάγκος
ΑΡΧΕΙΟ ΤΗΣ ΕΡΤ
Κρατώντας στο πυρήνα του τη συλλογή που συγκεντρώθηκε με αφορμή τα 50 χρόνια από την επέτειο της εξέγερσης του Πολυτεχνείου, το Αρχείο της ΕΡΤ εμπλουτίζει κάθε χρόνο το υλικό που αφιερώνει σε μια από τις πιο εμβληματικές στιγμές της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας. Ενδεικτικά δείτε παρακάτω μερικές από τις επιλογές του, με εκπομπές και ντοκιμαντέρ που άφησαν και αυτά τη δική τους ιστορία μέσα στις δεκαετίες και ανακαλύψτε περισσότερα εδώ.
Παρασκήνιο: Μέρες Πολυτεχνείου (1993) | Ενα σύντομο χρονικό των γεγονότων του Πολυτεχνείου, τα οποία περιγράφονται και επενδύονται με μια σειρά πλάνων από αρχειακό οπτικοακουστικό υλικό και από ερασιτεχνικές λήψεις. Παρακολουθούμε σκηνές από τους δρόμους της Αθήνας και το συγκεντρωμένο πλήθος γύρω από το Πολυτεχνείο, σπάνια στιγμιότυπα από τους εσωτερικούς χώρους του Πολυτεχνείου, καθώς και πλάνα από την επόμενη μέρα της καταστολής της εξέγερσης και τον τρόπο που το δικτατορικό καθεστώς επιχείρησε να την παρουσιάσει. Κατά τη διάρκεια του ντοκιμαντέρ, η κάμερα καταγράφει τα συνθήματα των αγωνιστών του Πολυτεχνείου ενώ ακούγεται η μετάδοση μηνυμάτων του Ραδιοφωνικού σταθμού της Συντονιστικής Επιτροπής του Πολυτεχνείου με τις φωνές της Μαρίας Δαμανάκη, του Δημήτρη Παπαχρήστου και του Λάμπρου Παπαδημητράκη. | Το βλέπετε εδώ.
Εδώ και Σήμερα: Το Πολυτεχνείο Οπως το Είδαν... (1985) | Ενημερωτική εκπομπή της δεκαετίας του 1980 που αναδεικνύει θέματα επικαιρότητας και εξετάζει πολιτικά, ιστορικά, κοινωνικά και οικονομικά ζητήματα. Το συγκεκριμένο επεισόδιο αναφέρεται στην εξέγερση του Πολυτεχνείου και στον αντίκτυπο που είχε σε διάφορες κοινωνικές ομάδες στη χώρα, μέσα από προφορικές μαρτυρίες ανθρώπων που την έζησαν. | Το βλέπετε εδώ.
Η Ημέρα που Δεν Θα Ξεχάσω Ποτέ (1981) | Εκπομπή-αφιέρωμα στην εξέγερση του Πολυτεχνείου μέσα από τα μάτια μαθητών του Δημοτικού Σχολείου. Μαθητές εξηγούν στο φακό της εκπομπής τι σημαίνουν γι’ αυτούς τα γεγονότα της 17 Νοεμβρίου του 1973 ενώ δάσκαλοί τους μιλούν για την πρώτη επαφή των μικρών παιδιών με την ιστορία της εξέγερσης. | Το βλέπετε εδώ.
Αναζητώντας τη Χαμένη Εικόνα: Ημέρες Πολυτεχνείου (1994) | Σειρά ντοκιμαντέρ που παρουσιάζει μια ανθολογία σπάνιου κινηματογραφικού αρχειακού υλικού χωρισμένου σε θεματικές που αφορούν σε σημαντικά ιστορικά γεγονότα της Ελλάδας του 20ού αιώνα, προσωπικότητες της πολιτικής ζωής, καλλιτέχνες και αστικά τοπία όπως αυτά καταγράφηκαν από τον κινηματογραφικό φακό κατά την πάροδο των ετών. Θέμα του επεισοδίου η εξέγερση του Πολυτεχνείου τον Νοέμβριο του 1973. | Δείτε το εδώ.
Περισσότερο «Πολυτεχνείο» στο Flix:
- «Εδώ Πολυτεχνείο»: Η ταινία που έγραψε τη δική της ιστορία | To «Εδώ Πολυτεχνείο» του Δημήτρη Μακρή παραμένει ένα διαρκές επίκαιρο μανιφέστο κατά του φασισμού και την ίδια στιγμή ένα ντοκουμέντο για την εξέγερση στο Πολυτεχνείο.
- H «Δοκιμή» του Ζιλ Ντασέν για τη γενιά του Πολυτεχνείου | Γυρισμένο λίγο πριν την πτώση της Χούντας των Συνταγματαρχών, το φιλμ του Ζιλ Ντασέν παραμένει μια πράξη συλλογικής αντίστασης.
- Εδώ Πολυτεχνείο, παντού Πολυτεχνείο: Φοιτητικές εξεγέρσεις που έγραψαν τη δική τους κινηματογραφική Ιστορία | Με αφορμή την επέτειο του Πολυτεχνείου, θυμόμαστε τις πιο αιματηρές φοιτητικές ταραχές της σύγχρονης ιστορίας και τις ταινίες που τις αποτύπωσαν.
- Η παρεμβατική δύναμη του κινηματογράφου: τα «Μέγαρα» των Γιώργου Τσεμπερόπουλου και Σάκη Μανιάτη | Το Flix μιλάει με τον Γιώργο Τσεμπερόπουλο για την εμπειρία αυτού του ιστορικού πλέον ντοκιμαντέρ.
- «Στοργή στο Λαό»: Οταν η Χούντα λογόκρινε το «Η Κόρη μου η Σοσιαλίστρια» | Στο ντοκιμαντέρ του «Στοργή στο Λαό», ο Βασίλης Δούβλης συγκεντρώνει τα αρχεία της λογοκρισίας των κινηματογραφικών ταινιών κατά τη διάρκεια της δικτατορίας των συνταγματαρχών σε ένα ιστορικό και αναπάντεχα αστείο όσο και τραγικό χρονικό μιας ολόκληρης εποχής.
- «Χρονικό της Δικτατορίας 1967-1975»: Τα πέτρινα χρόνια της Χούντας με το βλέμμα του Παντελή Βούλγαρη | Ενα χρονικό στα πέτρινα χρόνια της δικτατορίας με το βλέμμα του Παντελή Βούλγαρη.
