Ο Στίβεν Σόντερμπεργκ έρχεται ξανά στο αγαπημένο του φεστιβάλ, αυτό των Καννών, για να παρουσιάσει την τελευταία (;) ταινία του, όπως και ο ίδιος έχει απειλήσει: το «Behind the Candelabra», η τελευταία δεκαετία της ζωής, της δόξας και των γκέι σχέσεων του εκκεντρικού Λιμπεράτσε, όπως την οραματίστηκε ο Στίβεν Σόντερμπεργκ, κάνει την παγκόσμια πρεμιέρα του απόψε στις Κάννες, λίγο πριν παιχτεί στο αμερικανικό ΗΒΟ. Καλογυαλισμένο, κραυγαλέο, φανταχτερό, αυτό το «κρυστάλλινο κηροπήγιο» στηρίζεται ση βιρτουοζιτέ και το κρεσέντο ερμηνειών των πρωταγωνιστών του: οι Μάικλ Ντάγκλας και Ματ Ντέιμον μοιάζουν με δύο καλοκουρδισμένα πιάνα σε ένα κινηματογραφικό κοντσέρτο. Διαβάστε την κριτική του Flix για το «Behind the Candelabra».
Κόντρα στην κιτς, υπερβολική τους εμφάνιση στην ταινία, οι δύο σταρ εμφανίστηκαν σήμερα το πρωί στην Κρουαζέτ, απλοί, απέριττοι, σεμνοί και ευδιάθετοι για να παρουσιάσουν μία ταινία για την οποία ολοφάνερα είναι υπερήφανοι. Και πάνω από όλα, για να στηρίξουν τον σκηνοθέτη τους. Ο Στίβεν Σόντερμπεργκ, με το (σήμα-κατατεθέν τελευταία) καχύποπτο απέναντι στους δημοσιογράφους ύφος του, έκατσε απέναντί μας στη αίθουσα Τύπου, έτοιμος για τις ερωτήσεις μας. Τον πλαισίωναν οι πρωταγωνιστές του, ο πιστός του παραγωγός Τζέρι Γουάιντρομπ και ο σεναριογράφος του Ρίτσαρντ Λα Γκραβενέζ.
Διαβάστε τι ειπώθηκε και βγάλτε τα συμπεράσματά σας: έχει ο Μάικλ Ντάγκλας την ψήφο των δημοσιογράφων για το βραβείο ερμηνείας;
Ποιος είχε στην πραγματικότητα γνωρίσει τον Λιμπεράτσε;
Τζέρι Γουάιντρομπ: Εγώ είμαι τόσο γερός ώστε να τον γνωρίζω. Ηταν ένας καταπληκτικός τύπος, ένας εξαιρετικός καλλιτέχνης, ο καλύτερος πιανίστας που βγήκε από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Ηταν καταπληκτικός οικοδεσπότης, ένας διάφανος άνθρωπος - εκτός από το κομμάτι της ζωής του που κρατούσε μυστικό. Ηταν ομοφυλόφιλος σε μία εποχή της Αμερικής που δεν συγχωρούσε κάτι τέτοιο.
Μάικλ Ντάγκλας: Εγώ τον είχα δει από κοντά όταν ήμουν 12 χρονιά και επισκέφτηκα τον πατέρα μου στο σπίτι του στο Παλμ Σπρινγκς. Ο «Λι», όπως τον έλεγαν οι φίλοι του, έμενε στη γειτονιά. Μια μέρα ήμασταν με τον πατέρα μου σ' ένα σταυροδρόμι και απέναντι μας σταματά μία κάμπριο Ρολς Ρόις. Τυφλώθηκα: το φως έπαιζε με το χρυσό στο λαιμό του και στα δάχτυλά του. Είχε ένα λαμπερό χαμόγελο και τα μαλλιά του μου φάνηκαν ογκώδη και στραβοβαλμένα (τώρα ξέρω το λόγο). Ηταν γοητευτικός, ο πατέρας μου μου είχε πει τα ίδια με τον Τζέρι: πόσο φιλόξενος, ζεστός και γενναιόδωρος ήταν. Ο Λιμπεράτσε για μένα άνοιξε το δρόμο για τον Ελτον Τζον και τη Lady Gaga.
Ρίτσαρντ Λα Γκραβενέζ: Εγώ τον έβλεπα στην τηλεόραση όταν ήμουν παιδί. Ομως οι γυναίκες στην οικογένειά μου τον αγαπούσαν πολύ. Τον λάτρευαν. Εκείνες μου είπαν την ιστορία ότι η Σόνια Χέινι ράγισε την καρδιά του και για αυτό δεν παντρεύτηκε ποτέ. Πραγματικά το πίστευαν! Δεν είχαν την παραμικρή υποψία ότι ήταν γκέι.
Ματ Ντέιμον: Γεννήθηκα τη δεκαετία του 70 και θυμάμαι στην τηλεόραση τα σπέσιαλ σόου του. Η μαμά μου μιλούσε για αυτόν και η γιαγιά μου τον αγαπούσε πολύ, γιατί ήταν και η ίδια μία εξαιρετική πιανίστρια.
Στίβεν Σόντερμπεργκ: Θυμάμαι να παρακολουθώ τους γονείς μου να τον παρακολουθούν στην τηλεόραση. Στα 7-8 μου χρόνια εγώ δεν μπορούσα να καταλάβω τι ήταν αυτό το πλάσμα - χάζευα τα κοστούμια και την εντυπωσιακά περίεργη όψη του, αλλά ενθουσιαζόμουν με τον ενθουσιασμό των γονιών μου. Μέχρι να πετάξω την ιδέα στον Μάικλ, στα γυρίσματα του «Traffic», να τον ερμηνεύσει, δεν νομίζω ότι τον είχα ξανασκεφτεί ποτέ στη ζωή μου.
Ποια ήταν η πρώτη σκέψη του Μάικλ Ντάγκλας όταν ο Σόντερμπεργκ του πρότεινε το ρόλο
Οτι με δουλεύει. Να σας θυμίσω ότι έπαιζα έναν μεγαλέμπορο ναρκωτικών στο «Traffic». Βλέπω τον Στίβεν με κοιτάει επίμονα και να μου λέει: «Εχεις σκεφτεί ποτέ να παίξεις τον Λιμπεράτσε;» κι έμεινα κάγκελο. Τι σχέση είχε η εικόνα μου, ειδικά σ' αυτά τα γυρίσματα, με τον Λιμπεράτσε, πώς του πέρασε κάτι τέτοιο από το μυαλό; Γελάσαμε τότε με την ιδέα, άρχισα να λέω το σήμα κατατεθέν «thank you very much» του Λιμπεράτσε όταν τελείωναν οι σκηνές μου, κι όλο αυτό ξεχάστηκε. Επτά χρόνια αργότερα, ο Στίβεν βρήκε το βιβλίο «Behind the Candelabra» που έγραψε ο χαρακτήρας του Ματ Ντέιμον (ο πραγματικός Σκοτ Θόρσον), έπεισε τον παραγωγό του, προσέλαβαν τον Ρίτσαρντ για το σενάριο και έφεραν όλο το πρότζεκτ στον Ματ. Του έδειξαν το βιβλίο που στο εξώφυλλο απεικονίζει τον Λιμπεράτσε με τα φτερά και τα πούπουλα και τον Σκοτ με τη στολή του σοφέρ και του είπαν: εσύ ο Σκοτ, ο Μάικλ Ντάγκλας για Λιμπεράτσε - είσαι; Κι ο Ματ δέχτηκε.
Η στιγμή που έκλαψε ο Ντάγκλας
(συγγνώμη λέει στην μέση της απάντησής του και ξεροκαταπίνει φανερά συγκινημένος). Η πρόταση μου έγινε αμέσως μετά την περιπέτειά μου με τον καρκίνο. Για μένα λοιπόν αυτό ήταν ένα δώρο. Θα είμαι για πάντα ευγνώμων στον Στίβεν, τον Ματ και όλη την ομάδα για αυτή την εμπειρία. Για πάντα ευγνώμων.
Τι τρόμαξε περισσότερο τον Ματ Ντέιμον και πώς τον βοήθησε ο Σόντεμπεργκ;
Αυτή είναι η 7η φορά που συνεργάζομαι με τον Στίβεν. Και φυσικά δέχτηκα γιατί τον εμπιστεύομαι απόλυτα. Ομως δεν σας κρύβω ότι στην αρχή ήμουν χαμένος. Τρόμαξα με το πόσο κόντρα σε ό,τι έχω κάνει ήταν, πόσο επικίνδυνο να ξεφύγει. Ομως θα ακολουθούσα τον Στίβεν σε ό,τι μου έλεγε να κάνω. και μια που είμαστε σε κινηματογραφικό φεστιβάλ και μπορούμε να μιλήσουμε λίγο πιο ειδικά, θα ήθελα να σας εξηγήσω τη διαδικασία. Εχω δουλέψει με αρκετούς σκηνοθέτες που έχουν την ταχύτητα και το ταλέντο να μοντάρουν όσο γυρίζουν την ταινία. Ο Σπίλμπεργκ το κάνει, ο Ιστγουντ το κάνει, οι Κοέν, ο Κλούνεϊ και φυσικά ο Στίβεν. Ο Στίβεν όμως, έχοντας την τεχνολογία με το μέρος του, προχώρησε τα πράγματα ένα βήμα παραπάνω. Γυρίσαμε την ταινία σε 33 μέρες - κάτι εξαιρετικά γρήγορο για ταινία εποχής. Επέστρεφα σπίτι μου μετά από μία μέρα δουλειάς, έτρωγα με την οικογένειά μου, έκανα μπάνιο τα παιδιά μου τα έβαζα για ύπνο και μέχρι να γίνουν όλα αυτά είχα mail από τον Στίβεν με μονταρισμένες τις σκηνές που είχαμε τελειώσει εκείνη την μέρα. Αυτό ήταν εξαιρετικά βοηθητικό για μένα και τον Μάικλ. Η πληροφορία, η εικόνα για το πώς προχωράει μία ταινία είναι το πιο καταπληκτικό δώρο για έναν ηθοποιό. Ο ίδιος ο Στίβεν, 12 χρόνια πριν, μου είχε πει την πιο εξαιρετική περιγραφή του πόσο χαμένος είσαι όταν γυρίζεις μια ταινία: «το να σκηνοθετείς μία ταινία είναι σαν να φιλοτεχνείς ένα τεράστιο μωσαϊκό, κολλημένος όμως στον τοίχο». Δεν έχεις τη γενική εικόνα, δεν ξέρεις τι κάνεις. Ομως ο Στίβεν μας έδειχνε κάθε βράδυ τη γενική εικόνα, όσο την κατασκευάζαμε. Αυτό βοήθησε εξαιρετικά για να κουρδίσουμε τις ερμηνείες μας. Οπότε, όσο τρομαγμένος ήμουν στην αρχή, τόσο σίγουρος αισθάνθηκα με αυτή την τεχνική.
Ποια ήταν η μεγαλύτερη πρόκληση για τον Μάικλ Ντάγκλας;
Ηταν ένα εξαιρετικό σενάριο. Κι αυτό είναι πάντα μια καλή αρχή. Μετά δεν μπορείς παρά να εμπιστευθείς έναν σκηνοθέτη που έχει τόση αυτοπεποίθηση και ικανότητα: τελειώσαμε τα γυρίσματα την Παρασκευή και τη Δευτέρα ο Στίβεν είχε έτοιμο το πρώτο cut. Ομως το να παίζεις έναν αληθινό ήρωα που ήξερα πολύ καλά ο κόσμος είναι πάντα μια πρόκληση. Με τρόμαζε αν θα καταφέρω να μεταδώσω το εκτόπισμά του. Ηταν ένας θεόρατος άνθρωπος - είχε πλάτες και ο ένας μηρός του ήταν και οι δύο δικοί μου μαζί. Ξεκίνησα πρώτα από τη φωνή. Ηθελα να πετύχω τον ιδιαίτερο τρόπο ομιλίας του. Μετά ζήτησα από τον Στίβεν να χρησιμοποιήσει μουσικά νούμερα που μπορούσαμε να βρούμε τα αντίστοιχα σε αρχειακό υλικό με τον ίδιο τον Λιμπεράτσε. Αυτό με βοήθησε να ξεσηκώσω το στιλ που έπαιζε πιάνο και να μάθω να κινούμαι με παρόμοιο τρόπο - όχι δεν έμαθα να τα παίζω, ξεκίνησα μαθήματα πιάνου και τα παράτησα γρήγορα (γελάει). Αυτό που ήταν καθοριστικό ήταν η βοήθεια από το μακιγιάζ και τους ενδυματολόγους με τους οποίους δοκιμάσαμε πράγματα, απορρίψαμε άλλα και καταλήξαμε στις εμφανίσεις του. Εκαναν εξαιρετική δουλειά. Μια μέρα λοιπόν όλα αυτά τα στοιχεία σε κάνουν να ξυπνάς και να έχεις κατακτήσει στο ρόλο. Είναι ομαδική δουλειά και ξεκινάει και καταλήγει στον Στίβεν - αυτός μου ενέπνευσε την ασφάλεια να το κάνω. Η εμπιστοσύνη είναι μεγάλη υπόθεση - ήξερα τον Ματ, ήξερα τον Στίβεν δεν χρειαζόταν να περάσουμε όλη την περίοδο τεστ και γνωριμίας. Εμφανιζόμουν απλά το πρωί και ρωτούσα τον Στίβεν «τι κραγιόν θέλεις να φορέσω;» (γέλια).
Ποιο είναι επιτέλους το πρόβλημα με το Χόλιγουντ στην εποχή μας;
Μάικλ Ντάγκλας: Δεν μένω πια στο Χόλιγουντ, παρατηρώ την κατάσταση από την ανατολική ακτή. Ομως είναι ξεκάθαρο ότι οι ανεξάρτητες ταινίες έχουν πεθάνει. Τα στούντιο θέλουν εγγυήσεις που να δικαιολογούν το μπάτζετ τους για την παραγωγή και τη διαφήμιση μίας ταινίας. Ακόμα και στην περίπτωσή μας δεν νομίζω ότι δεν βρήκαμε χρηματοδότηση τόσο καιρό από τα στούντιο γιατί είχαν πρόβλημα με το γκέι θέμα της ταινίας. Αλλά γιατί δε θέλουν ούτε να ασχοληθούν με μία «μικρή ταινία». Για αυτό η καλωδιακή τηλεόραση στην Αμερική πλέον έχει σημαντικό ρόλο. Εκεί πλέον στρεφόμαστε όλοι όσοι θέλουμε να κάνουμε διαφορετικές ταινίες.
Στίβεν Σόντερμπεργκ: Οταν βγήκαμε στη γύρα 4-5 χρόνια πριν, η εντύπωση που πήραμε από τα στούντιο ήταν ότι πίστευαν ότι η ταινία δε θα έχει κοινό, πέρα από το κοινό των γκέι. Τα έβαλαν λοιπόν κάτω, ζύγισαν την οικονομική κατάσταση και δεν τους έβγαινε στα χαρτιά. Θεώρησαν ότι είχε ρίσκο να μη φέρει πίσω τα χρήματά της. Για να μην τους αδικώ: όταν κοιτάς ένα κομμάτι χαρτί, μία πρόταση, ένα σενάριο δεν μπορείς να έχεις τη γενική εικόνα. Βλέποντας την ταινία τώρα, πόσο συναισθηματικά φορτισμένη είναι, τι ερμηνείες έχει - όλο αυτό δεν μπορούν να το δουν από πρίν οι μπίζνεσμεν των στούντιο. Εγώ έχω τη φαντασία να βλέπω ένα χαρτί και να φαντάζομαι το UFO. Εκείνοι δεν μπορούν. Ομως νομίζω ότι όλα έγιναν για ένα σκοπό. Και είμαι απόλυτα ευχαριστημένος.
Είναι πολιτική ταινία; Παίρνει θέση για την αποδοχή των σχέσεων των ομόφυλων ζευγαριών;
Στίβεν Σόντερμπεργκ: Ηταν σύμπτωση ότι η ταινία συνέπεσε ιστορικά και πολιτισμικά με τα πολιτικά γεγονόταν που αναγκάζουν επιτέλους την Αμερική να αποδεχθεί την αλλαγή των νόμων και να αναγνωρίσει το γάμο μεταξύ ομόφυλων ζευγαριών. Προσωπικά όταν σκέφτομαι αυτά τα κοινωνικά θέματα προσπαθώ να σκεφτώ 50 χρόνια στο μέλλον. Οπως και 50 χρόνια πίσω στο παρελθόν, όπου δεν υπήρχε καν ο νόμος για κοινωνική ισότητα ανάμεσα σε λευκούς και μαύρους. Σήμερα αυτό είναι μέρος του DNA μας, για αυτό ελπίζω ότι 50 χρόνια από τώρα θα κοιτάμε πίσω και δε θα καταλαβαίνουμε καν γιατί υπήρξε θέμα με τα ανθρώπινα δικαιώματα των γκέι, γιατί αργήσαμε τόσο πολύ να τα κατοχυρώσουμε. Ομως κοιτάξτε τι γίνεται σήμερα στη Γαλλία, δείτε πώς 13 πολιτείες της Αμερικής έχουν ψηφίσει το νομοσχέδιο. Οπότε όλα προχωρούν προς τη σωστή κατεύθυνση. Θα ήθελα όμως να είμαι ειλικρινής: όλα αυτά δεν ήταν στο μυαλό μου όταν γύριζα την ταινία, ή όταν 13 χρόνια πριν είχα την ταινία στο μυαλό μου. Θέλησα να πω μία ιστορία, προσωπική και ιδιωτική.
Είναι αυτή η τελευταία ταινία του Στίβεν Σόντερμπεργκ;
Στίβεν Σόντερμπεργκ: Ηρθα στις Κάννες πριν αό 24 χρόνια, (γυρνάει στον εξαιρετικό Γάλλο δημοσιογράφο και συντονιστή των συνεντεύξεων Τύπου, Ανρί Μπεάρ), ήσουν κι εσύ εδώ, θυμάσαι...
Ανρί Μπεάρ: τα μαλλιά μου ήταν σκούρα τότε...
Στίβεν Σόντερμπεργκ: Κι εγώ είχα μαλλιά τότε (γέλια). Δεν ξέρω αν αυτή είναι η τελευταία ταινία μου. Ξέρω ότι χρειάζομαι ένα μεγάλο διάλειμμα. Αλλά αν αυτή είναι η τελευταία ταινία της καριέρας μου, είμαι ευτυχισμένος. Γιατί έτσι η καριέρα μου κάνει ένα πλήρη κύκλο. Συνδέεται με την πρώτη μου ταινία: και οι δύο δίνουν τελικά βάρος σε δύο ανθρώπους σε ένα δωμάτιο. Και χαίρομαι γιατί νομίζω ότι φαίνεται η κερδισμένη εμπειρία μου στο να συνεχίσω να κάνω τα πράγματα απλά. Ηταν μία πολύ ευχάριστη κούρσα.
O Σόντερμπεργκ είχε κάποτε δηλώσει ότι δε θέλει να βγάζει γυμνό στις ταινίες του, όπως το «Εκτός Ελέγχου» που η ερωτική σκηνή υπονοείται, γιατί τότε μοιάζουν με ντοκιμαντέρ. Μετά το «Magic Mike» και τώρα το «Behind the Candelabra» έχει αλλάξει γνώμη;
Στίβεν Σόντερμπεργκ: Οχι - πάλι θεωρώ ότι πρέπει να κρατάμε ισορροπίες. Οταν όμως ο Ματ έφτασε στο σημείο να αποκτήσει brazilian tan για να «μπει στο χαρακτήρα» του, δεν μπορούσα παρά να ψάχνω για ευκαιρίες να το δείχνω (γέλια).
Mατ Ντέιμον: Βρισκόμασταν σ' ένα πάρκινγκ του West Hollywood και του εξηγούσα ότι είχα κάνει brazilian tan για να μπορέσω να φοράω τα μαγιό του Σκοτ, χωρίς να φαίνονται οι γραμμές του μαγιό. Και ήταν το πιο εξωφρενικό πράγμα που θα μπορούσα να έχω κάνει. Από μόνο του ήταν κραυγαλέο. Οπότε, ταπεινά, του πρότεινα ότι ίσως θα έπρεπε σε μία σκηνή (όπως όταν τσακώνεται ένα ζευγάρι αλλά ταυτόχρονα γδύνονται για να πέσουν για ύπνο) να βρει ένα τρόπο να βάλει την κάμερα σ' ένα σημείο, ώστε να το δείξουμε...
Στίβεν Σόντερμπεργκ: Και του απάντησα: «Μην ανησυχείς. Ξέρω που να βάλω την κάμερα...» (γέλια)
Mατ Ντέιμον: Είμαι πολύ περήφανος για αυτή τη στιγμή. Αλλά προετοίμασα το συνεργείο για το θέαμα: παίδες, αυτό που θα δείτε δε θα το ξεχάσετε ποτέ. Πάντως να σας πω ότι τα οπίσθιά μου φαίνονται τεράστια γιατί με έχει παραμορφώσει η κάμερα. Και από ό,τι καταλαβαίνω απόψε θα τα δω στην μεγαλύτερη οθόνη του κόσμου...
Πώς αισθάνεται ο Μάικλ Ντάγκλας για την πιθανότητα να φύγει με το βραβείο;
Αυτό που ζω τώρα είναι ήδη καταπληκτικό. Εχω έρθει στις Κάννες αρκετές φορές με διαφορετικές ταινίες. Η μόνη φορά που έχω έρθει με ταινία που κέρδισε βραβείο ήταν με το «Σύνδρομο της Κίνας», όταν κέρδισε ο Τζακ Λέμον την ανδρική ερμηνεία το 1978. Πάντα όμως περνάω τέλεια όταν έρχομαι εδώ, γιατί οι Κάννες σου υπενθυμίζουν την χαρά του να γυρίζεις ταινίες. Μια χαρά που συχνά ξεχνάμε στην Αμερική. Το κοινό εδώ είναι τόσο παθιασμένο με το σινεμά που σε ανασταίνει και σένα.
Πώς ένιωσε ο Ματ Ντέιμον στο κρεβάτι με τον Μάικλ Ντάγκλας;
Α, τώρα έχω στοιχεία. Μπορώ να κανονίσω μια έξοδο με την Σάρον Στόουν, την Γκλεν Κλόουζ, την Ντεμί Μουρ και να ανταλλάξουμε ιστορίες... (γέλια).
Μάθετε τα πάντα για το 66ο Φεστιβάλ Καννών, στο ειδικό τμήμα του Flix.gr που ανανεώνεται συνεχώς.
