Σκέψου για μια στιγμή όλα τα στοιχεία ενός τυπικού βιογραφικού δράματος που έχεις βαρεθεί να βλέπεις πια στο σινεμά. Το πώς αποτελεί μια δραματοποιημένη εκδοχή της σελίδας του κεντρικού ήρωα στη wikipedia, μια συρραφή σκηνών και γεγονότων-κλειδιά, αλλά σπάνια αληθινή ματιά στην ουσία όσων των κάνουν αυτό που είναι. Σε μια τυπική βιογραφία, από αυτές με τα Όσκαρ και τις Συγκλονιστικές Ερμηνείες (ΤΜ) μαθαίνεις πάντα τι έκανε το τάδε σημαντικό πρόσωπο, αλλά σπάνια καταλαβαίνεις ποιος ήταν, πόσο μάλλον το γιατί.
Οπότε φαντάζει ως τουλάχιστον δίκαιο σημείο εκκίνησης για την ταινία του Ε. Τζ. Έντουαρντς, «The Better Angels», το να τονίσουμε πόσο σωστά προσεγγίζει το θέμα της. Είναι εξάλλου μια βιογραφική ταινία, για τα παιδικά χρόνια του Αβραάμ Λίνκολν στην Ιντιάνα, λίγο μετά το θάνατο της μητέρας του (εδώ η Μπριτ Μάρλινγκ) και πριν ο πατέρας του παντρευτεί τη νέα του σύζυγο (Τζέισον Κλαρκ ο πατέρας, ο Νταϊάν Κρούγκερ η σύζυγος,φανταστική, στο πιο απολαυστικά random κάστινγκ αυτού του Φεστιβάλ).
Ο Έντουαρντς επιλέγει μια ελλιπτική αφήγηση, παραμερίζοντας τα τυπικά, κυριολεκτικά βιογραφικά στοιχεία, και προτιμώντας να αφήσει την αίσθησή τους να χρωματίσει τον νεαρό Λίνκολν. Χωρίς περιττά λόγια (συχνά με ελάχιστα λόγια γενικώς), αλλά με βλέμματα, με σιωπές, με κινήσεις, με αντιδράσεις. Μια σκηνή που μένει στο νου είναι εκείνη όπου ο νεαρός Λίνκολν έρχεται για πρώτη φορά αντιμέτωπος με σκλάβο, και είναι πρωτίστως ο ήχος των αλυσίδων που εισβάλλει βίαια στην οθόνη. Είναι αρκετά αυτά: Δεν χρειάζονται ούτε δραματικοί διάλογοι που κλείνουν το μάτι στο μέλλον, ούτε επεξηγηματικά κείμενα, ούτε τίποτα.
Αυτή η προσέγγιση λειτουργεί θαυμάσια.
Γι’αυτό κι εύχεται κανείς να συνοδευόταν από μια έστω ελαφρώς νέα ματιά, μια έστω υποψία νέας κινηματογραφικής πρότασης. Ο Έντουαρντς, έχοντας δουλέψει από διάφορα πόστα σε ταινίες του Τέρενς Μάλικ, και με τον Μάλικ παραγωγό σε αυτό εδώ το σκηνοθετικό του ντεμπούτο, θα μπορούσε εύκολα να έχει παρεξηγηθεί και για φοιτητής σχολής που θαυμάζει υπέρμετρα τον μεγάλο δάσκαλο. Οι κλώνοι Μάλικ είναι έτσι κι αλλιώς οι νέοι ‘κλώνοι Χάνεκε’ στο φεστιβαλικό κύκλωμα, όμως σπάνια βλέπεις έναν μαθητευόμενο να ξεπατικώνει σε τόσο απόλυτο βαθμό τη δουλειά του μέντορά του.
Ο Έντουαρντς χρησιμοποιεί ως μέσα αφήγησης τις ίδιες αφηρημένες σκηνές και ελλείψεις που αποτελούσαν τη σπονδυλική στήλη του «Δέντρου της Ζωής», με voice overs που κάνουν συχνότατη χρήση εννοιών σαν τον πατέρα, τον θεό, την αγάπη, την ομορφιά. Φύλλα που θροϊζουν στον άνεμο. Κίνηση κάμερας που ακολουθεί σαν σε κύμα απαλού αέρα του χαρακτήρας και την κίνησή τους. Πόδια γυναικών στη φύση. Στιβαροί άντρες που κόβουν κορμούς. Αφενός θες να δώσεις προσοχή, αφετέρου σχεδόν κάθε πλάνο σε αποσπά, έτσι όπως μοιάζει να έχει προέλθει από κάποια Funny Or Die σάτιρα του στυλ του Μάλικ. (Αν το Funny Or Die έκανε ποτέ τέτοιο πράγμα τουλάχιστον.)
Εκτός από κάποιες ερμηνείες (Τζέισον Κλαρκ πάντα φανταστικός, Κρούγκερ καλή), την παράσταση κλέβει και η φωτογραφία του φιλμ. Είναι μάλλον αναμενόμενο πλέον να υμνείς την ομορφιά σε οτιδήποτε μαλίκειο, όμως η επιλογή του ασπρόμαυρου αποδεικνύεται θριαμβευτική χάρη στη λεπτή, γεμάτη αποχρώσεις και αντικείμενα και χώρους με αληθινή υφή, δουλειά του διευθυντή φωτογραφίας Μάθιου Λόιντ. (Η επόμενη δουλειά του θα είναι το τηλεοπτικό «Fargo». Ας σημειώσουμε το όνομά του.)
Όσο για τον πρωτάρη σκηνοθέτη. Με μια ταινία ανά χείρας που θυμίζει περισσότερο κάτι που ενδεχομένως να γύρισε στα πεταχτά ο ίδιος ο Μάλικ κι απλά να μη θέλει να το υπογράψει θεωρώντας το minor έργο, ο Έντουαρντς μας υποχρεώνει να περιμένουμε με (σε ίσα μέρη) ενδιαφέρον και επιφύλαξη το επόμενό του βήμα. Αν βρει τη φωνή του, μπορεί να έχει ωραία πράγματα να μας πει.
