Ηταν το 2003 όταν ο Ζάιντλ έκανε το τελευταίο του μεγάλου μήκους ντοκιμαντέρ «Jesus, you Know», για να αφήσει για αρκετά χρόνια το είδος που έχτισε το όνομά του για χάρη της μυθοπλασίας. Μόνο που στο δικό του σινεμά τα όρια ανάμεσα στα δυο δεν είναι απαραίτητα διακριτά, αφού οι ταινίες του έχουν την αυστηρή ψυχρή ακρίβεια μιας καταγραφής και τα ντοκιμαντέρ του την έντονη αίσθηση μιας φιλτραρισμένης πραγματικότητας.
Βλέποντας το «In the Basement» το οποίο εξετάζει την σχέση των Αυστριακών με τα υπόγειά των σπιτιών τους ως μια παραβολή για την καταβύθιση στην πιο σκοτεινή και κρυφή πλευρά της ανθρώπινης φύσης, η ερώτηση για το κατά πόσο τα όσα βλέπουμε στην οθόνη έρχονται αυθόρμητα στους ανθρώπους που τα πράττουν είναι κάτι παραπάνω από λογική.
Δεν έχει να κάνει μόνο με τον τρόπο που ο Ζάιντλ εισάγει τους χαρακτήρες του στην «αφήγηση» μέσα από στατικά, μεγάλα πλάνα που απαιτούν από αυτούς απλά να στέκονται κοιτάζοντας την κάμερα (μια πράξη όχι απόλυτα φυσιολογική στην καθημερινή ζωή), μα και στον τρόπο με τον οποίο εκθέτουν ανεπανόρθωτα την πιο μύχια και συχνά τρομακτική αλήθεια τους.
Μια γυναίκα κατεβαίνει στο υπόγειο του σπιτιού της για να νταντέψει μια τρομακτικά αληθοφανή κούκλα σαν να ήταν ένα πραγματικό μωρό. Ενας κυνηγός μας ξεναγεί στην συλλογή του από ταριχευμένα κεφάλια αφρικανικών ζώων, ένας άλλος τραγουδά άριες σε ένα υπόγειο σκοπευτήριο που έχει στήσει ο ίδιος. Μια γυναίκα παρακολουθεί έναν βόα καθώς ετοιμάζεται να κατασπαράξει ένα ινδικό χοιρίδιο.
Κι όλα αυτά συμβαίνουν πριν οι πιο άβολοι χαρακτήρες σε αυτή την ελαφρώς μουχλιασμένη φέτα ζωής κάνουν την εμφάνισή τους: Ενας άντρας που παίζει τούμπα και μπεκροπίνει με τους φίλους σε ένα υπόγειο γεμάτο από πορτρέτα του Χίτλερ και αναμνηστικά των Ναζί και που εξηγεί πως το πορτρέτο του Φίρερ που του χάρισαν οι συνάδελφοί του στον γάμο του ήταν το καλύτερο δώρο που πήρε.
Ενας γυμνός τριχωτός άντρας γλύφει την τουαλέτα του σπιτιού του και το διαχωριστικό του ντους υπακούοντας στις διαταγές της αφέντρας του πριν αυτή προχωρήσει σε μια σειρά από πιο σκληρές τιμωρίες και πριν κατέβουν στο υπόγειο όπου η «αληθινά σοβαρή κυριαρχία» λαμβάνει χώρα και που περιλαμβάνει μια σειρά από βασανιστήρια που θα σας κάνουν να στρέψετε τα μάτια από την οθόνη.
Μια παχουλή πόρνη κι ένας πελάτης της που έχει το χάρισμα να εκσπερματώνει με αληθινά μεγάλη δύναμη, μια μαζοχίστρια που μιλά στην κάμερα δεμένη σαν σαλάμι εξιστορώντας μια ζωή που σε γεμίζει θλίψη πριν αποκαλύψει ότι δουλεύει σε έναν οργανισμό για την προστασία κακοποιημένων γυναικών.
Ολα όσα βλέπουμε στην οθόνη κινούνται σε μια αχαρτογράφητη περιοχή ανάμεσα στο ανατριχιαστικό, το γελοίο, το θλιβερό και το μπανάλ, παρουσιάζοντας τους ανθρώπους στην οθόνη απόλυτα φυσιολογικούς μέσα στις εκκεντρικές παραδοξότητες τους. Ο Ζάιντλ φιλοδοξεί να μας κάνει να γελάσουμε και να ενοχληθούμε συγχρόνως και το καταφέρνει δίχως καμιά δυσκολία.
Η στυλιζαρισμένη σκηνοθεσία του, το αυστηρό μοντάζ του, η ξεκάθαρες αισθητικές επιλογές κατορθώνουν να αναδείξουν την πιο μπανάλ πλευρά αυτού που με μια πρώτη σκέψη θα έμοιαζε εξωτικό και να «αποκαλύψουν» όλα όσα θα περίμενες να αποκαλυφθούν σε μια ταινία του Ούλριχ Ζάιντλ για τα υπόγεια των συμπατριωτών του.
Και με κάποιο τρόπο, οι εκπληρωμένες προσδοκίες από το ντοκιμαντέρ του, το γεγονός ότι βλέπεις όλα όσα ελπίζεις -και μερικά ακόμη- και μάλιστα με έναν τρόπο που κάνει την δική σου ζωή να μοιάζει βαρετά φυσιολογική σε αντίστιξη, είναι ίσως το μεγαλύτερο πρόβλημα σε αυτό το ντοκιμαντέρ που κατά στιγμές μοιάζει βαθύ και αληθινά ενδιαφέρον κι άλλες με το κινηματογραφικό φεστιβαλικό αντίστοιχο ενός τηλεοπτικού reality freak show.
Δείτε ένα κλιπ από το φιλμ
Διαβάστε ακόμη:
Tags: ΒΕΝΕΤΙΑ 2014, βενετία 2014
