Πώς αποτυπώνει η τέχνη της κινούμενης εικόνας τις διαφορετικές όψεις της σύγχρονης παγκόσμιας κινητικότητας – αλλά και ακινησίας; Ποιες διαδρομές ακολουθούν στον χώρο και στον χρόνο οι δημιουργοί ντοκιμαντέρ για να καταγράψουν μικρο-ιστορίες και μεγάλες αφηγήσεις; Πόσα σύνορα διασχίζει μια κάμερα καθώς εξερευνά δυστοπίες ή ονειρεύεται ουτοπίες;
Ο δεύτερος κύκλος προβολών του προγράμματος History Projected (Προβολές της Ιστορίας) φέρνει διαφορετικούς ορισμούς της «αρχαιολογίας της κίνησης»: από τις προσφυγικές ροές και τις πολλές διαφορετικές εκδοχές της αναγκαστικής μετακίνησης ως τον βίαιο περιορισμό, τον υπερτουρισμό και τη σύγχρονη νομαδικότητα, οι ταινίες του προγράμματος ιχνηλατούν τόσο τις γεωπολιτικές όσο και τις συναισθηματικές προεκτάσεις κάθε ταξιδιού, στο κοινό παρελθόν, παρόν και μέλλον του πλανήτη.
Στο πλαίσιο του προγράμματος, το Επεισόδιο 4: Liquid Forensics έρχεται στο Ινστιτούτο Goethe της Αθήνα την Τρίτη 23 Σεπτεμβρίου με δύο ταινίες που «εστιάζουν στη σύγχρονη πραγματικότητα της μετανάστευσης και προτείνουν νέους τρόπους να βλέπουμε βυθίζοντας μας σε αυτούς ακριβώς τους κενούς χώρους και χρόνους που γλιστρούν μεθοδευμένα απ' το ανθρώπινο βλέμμα».
Αναζητήστε περισσότερες πληροφορίες μέσα από την επίσημη ιστοσελίδα του Ινστιτούτου Goethe, καθώς και τα προφίλ του σε Facebook και Instagram.
20:30 | Katarakt της Σοφίας Ντώνα | 2023, Ελλάδα, 27΄ | Παρουσία της σκηνοθέτριας
Η ταινία εστιάζει στο παραθαλάσσιο χωριό Καταρράκτης στη Χίο, το οποίο βρίσκεται 11 χλμ. από την Τουρκία, και το συνδέει την ομώνυμη οφθαλμική πάθηση. Μέσα από τον ποιητικό φακό ενός ματιού που πάσχει από καταρράκτη, το ντοκιμαντέρ επιχειρεί να συνδέσει μια σειρά από παρελθόντα γεγονότα, όπως τη σχέση του χωριού με τη Μικρασιατική Καταστροφή, τη Γερμανική Κατοχή τη σημερινή πραγματικότητα της μετανάστευσης και του προσφυγικού ζητήματος. Η ταινία αξιοποιεί το λογοπαίγνιο για να μιλήσει για τη θολή όραση, τη μνήμη, τη μετανάστευση, τον στοχασμό και τα σύνορα.
Η Σοφία Ντώνα είναι εικαστικός και αρχιτέκτονας. Το έργο της, τοποθετημένο ανάμεσα στην αρχιτεκτονική και την τέχνη, πραγματεύεται κοινωνικά, οικονομικά και πολιτικά ζητήματα με διεπιστημονικό τρόπο μέσω της site-specific πρακτικής. Εστιάζοντας στη συνοριακή περιοχή μεταξύ του Μεξικού και των ΗΠΑ, σε διαφορετικές στρατηγικές εξώσεων ή σε ιστορικά-συμβολικά αρχιτεκτονικά στοιχεία εξουσίας, η Ντώνα δημιουργεί εγκαταστάσεις και βίντεο που διαστρεβλώνουν τις καθιερωμένες αντιλήψεις της καθημερινότητας. Τα έργα της φωτίζουν μια σειρά καταστάσεων και αφηγήσεων, διαβάζοντάς τες από μια άλλη οπτική για να αποκαλύψουν κρυμμένα, ξεχασμένα ή απαρατήρητα στοιχεία. Μέρος της καλλιτεχνικής της πρακτικής είναι η απο-οικειοποίηση, που οδηγεί σε έργα τόσο αποκαλυπτικά όσο και ποιητικά. Συγκεκριμένες πράξεις, όπως η κατασκευή ενός αντίγραφου συνοριακής οροσειράς από άμμο, η επέκταση ενός μπαλκονιού, η μεταφορά ενός φωτιστικού αυτοκινητοδρόμου ή η μεγέθυνση μιας πόρτας, μετατρέπουν οικεία αντικείμενα σε απροσδόκητα στοιχεία αφήγησης. Μέσα από διαδικασίες απο-οικειοποίησης, αποξένωσης και αλλοτρίωσης, τα αλλαγμένα τεχνουργήματα αποκαλύπτουν ιστορίες και νοήματα, αναπαράγουν αναμνήσεις και αυξάνουν την ευαισθητοποίηση μέσω της κανονικότητας της προσομοίωσης.
Purple Sea (Μωβ Θάλασσα) των Amel Alzakout, Khaled Abdulwahed, 2020 | Γερμανία, 67΄ | Διαδικτυακή σύνδεση με την Amel Alzakout
Το 2015 η Amel Alzakout, καλλιτέχνις από τη Συρία, πήρε τη θαρραλέα απόφαση να περάσει στην Ευρώπη με τη βάρκα ενός διακινητή. Λίγο προτού φτάσει στις ακτές της Λέσβου, η υπερφορτωμένη βάρκα άρχισε να βυθίζεται. Ολόκληρη η ταινία αποτελείται από ιλιγγιώδη πλάνα που τραβά η Alzakout μέσα από το νερό. Σε σχεδόν αφηρημένα κοντινά πλάνα ανθρώπων που βρίσκονται στο νερό περιμένοντας να διασωθούν, μόλις που διακρίνουμε φωσφορίζοντα πορτοκαλί σωσίβια, κρεμασμένα πόδια, μικροσκοπικά παπούτσια με λευκά αθλητικά, ένα πακέτο τσιγάρων που επιπλέει, σωσίβιες λέμβους. Ακούμε σφυρίχτρες κινδύνου και κραυγές. Εντωμεταξύ ο ήλιος χτυπά ανελέητα τη Μεσόγειο. Δεν υπάρχει ορίζοντας. Ούτε πάνω ούτε κάτω. Μόνο η θάλασσα, και τα στοιχειώδη που απαιτούνται για να κρατηθεί κανείς στη ζωή. Παρακολουθούμε έναν υποβρύχιο χορό με τον θάνατο ενώ ο χρόνος μοιάζει να έχει παγώσει. Η Alzakout είχε αρχικά σκοπό να σπουδάσει δημοσιογραφία και να γίνει πολεμική ανταποκρίτρια, μια ιδέα που αργότερα εγκατέλειψε. Όμως, όπως εξηγεί με τη στοχαστική της φωνή, καθοδηγώντας μας σε αυτή την απολύτως συναρπαστική εμπειρία, στο Purple Sea γίνεται κάτι τέτοιο – και μάλιστα με έναν εντελώς μοναδικό τρόπο.
Η Amel Alzakout, γεννημένη το 1988 στη Συρία, είναι καλλιτέχνις και κινηματογραφίστρια με έδρα τη Λειψία. Μεταξύ 2010 και 2013, σπούδασε δημοσιογραφία στο Πανεπιστήμιο του Καΐρου στην Αίγυπτο. Το 2017 συμμετείχε μαζί με άλλους καλλιτέχνες στην βιντεοεγκατάσταση TRUST US στο 3ο Herbstsalon του Θεάτρου Maxim Gorki στο Βερολίνο. Μεταξύ 2017 και 2018 σπούδασε τέχνη στην Ακαδημία Τεχνών Weißensee στο Βερολίνο και αργότερα σπούδασε media art στην Ακαδημία Εικαστικών Τεχνών (HGB) στη Λειψία, Γερμανία. Το 2018 κέρδισε μαζί με τον συν-σκηνοθέτη της Khaled Abdulwahed το Κινηματογραφικό Βραβείο του Ιδρύματος Robert Bosch για τη Διεθνή Συνεργασία ανάμεσα στη Γερμανία και στον Αραβικό Κόσμο με την ταινία μεγάλου μήκους Purple Sea, μια παραγωγή της Pong Film. Είναι η πρώτη ταινία που σκηνοθέτησε.
Ο Khaled Abdulwahed, γεννημένος το 1975 στη Συρία, είναι καλλιτέχνης, φωτογράφος και κινηματογραφιστής με έδρα τη Λειψία. Μεταξύ 1996 και 2000, σπούδασε Καλές Τέχνες και Γραφιστική στη Σχολή Καλών Τεχνών Adham Ismail στη Δαμασκό και στο Πανεπιστήμιο Frederick στη Λευκωσία. Μεταξύ 2002 και 2008 παρουσίασε τα έργα του στη Μέση Ανατολή και στην Ευρώπη. Την περίοδο 2011–2013 σκηνοθέτησε και ανέλαβε την παραγωγή σε έργα βίντεο τα οποία προβλήθηκαν σε πολλούς χώρους τέχνης, φεστιβάλ, πανεπιστήμια και τηλεοπτικά κανάλια σε όλο τον κόσμο. Το 2015 συμμετείχε στο πρόγραμμα Berlinale Talents. Το 2018 η μικρού μήκους ταινία του Backyard έκανε την παγκόσμια πρεμιέρα της και κέρδισε το βραβείο CNAP (Εθνικό Κέντρο Εικαστικών Τεχνών) στο FID Marseille.
Αναζητήστε περισσότερες πληροφορίες μέσα από την επίσημη ιστοσελίδα του Ινστιτούτου Goethe, καθώς και τα προφίλ του σε Facebook και Instagram.
