Μπορεί στην Κριτική Επιτροπή του Διεθνούς Διαγωνιστικού τμήματος στο φετινό φεστιβάλ να συμπεριλαμβάνεται ο μετρ Χιροκάζου Κόρε-εντα, όμως Πρόεδρος - και, κατά τον διευθυντή του Φεστιβάλ, Τιερί Φρεμό, «ιδανικός σκηνοθέτης» - είναι η Γκρέτα Γκέργουιγκ, προφανώς και για να καλύψει την ανάγκη του Φεστιβάλ να δείξει πιο συμπεριληπτικό πρόσωπο, μια και συχνά έχει κατηγορηθεί για υπο-εκπροσώπηση των γυναικών επαγγελματιών, αλλά και να πασπαλίσει τη διοργάνωση με περισσότερη αμερικανική λάμψη.
Η Γκρέτα Γκέργουιγκ, ωστόσο, που και τέσσερις φορές ήταν υποψήφια για Οσκαρ (και σκηνοθεσίας για το «Lady Bird») και υπέγραψε πέρσι μια από τις μεγαλύτερες εμπορικές επιτυχίες όλων των εποχών με την «Barbie», ξέρει όχι μόνο να κάνει καλό σινεμά, αλλά και να μιλά δυναμικά και με ευθύτητα για τα σημαντικότερα θέματα της εποχής μας.
Στη συνέντευξη Τύπου που έδωσε το πρωί της Τρίτης η Κριτική Επιτροπή, την Γκρέτα Γκέργουιγκ συνόδευσαν τα μέλη, η σεναριογράφος και σκηνοθέτης Εμπρού Τζεϊλάν (Τουρκία), η ηθοποιός Λίλι Γκλάντστοουν (Ηνωμένες Πολιτείες), η ηθοποιός Εβα Γκριν (Γαλλία), η σκηνοθέτης και σεναριογράφος Ναντίν Λαμπακί (Λίβανος), ο σκηνοθέτης και σεναριογράφος Χουάν Αντόνιο Μπαγιονά (Ισπανία), ο ηθοποιός Πιερφρανσέσκο Φαβίνο (Ιταλία), ο σκηνοθέτης Χιροκάζου Κόρε Εντα (Ιαπωνία) και ο ηθοποιός και παραγωγός Ομάρ Σι (Γαλλία). Η επιτροπή φυσικά ήρθε αντιμέτωπη με ερωτήσεις για τα δυο καυτά θέματα της ημέρας (διαβάστε περισσότερα εδώ), την αναμενόμενη ανακοίνωση δέκα σημαντικών ανδρών της γαλλικής κινηματογραφικής βιομηχανίας που κατηγορούνται για σεξουαλική παρενόχληση και την υπό συζήτηση απεργία των εργαζομένων του φεστιβάλ που ζητούν συλλογική σύμβαση εργασίας (τελικά κανένα δεν έκανε, σήμερα τουλάχιστον, το ξέσπασμά του).
Για το κίνημα #metoo, η Γκρέτα Γκέργουιγκ έκανε την πιο καίρια δήλωση: «Πιστεύω πως το να λένε οι άνθρωποι της κινηματογραφικής κοινότητας τις ιστορίες τους και να βελτιώνουν τα πράγματα, μόνο καλό είναι. Εχω δει αξιοσημείωτες αλλαγές στην αμερικανική κινηματογραφική κοινότητα και θεωρώ πως είναι σημαντικό να διευρύνουμε τη συζήτηση. Η διατήρηση των ανοιχτών γραμμών επικοινωνίας ωθεί τα πράγματα στη σωστή κατεύθυνση. Δεν μπορώ να μιλήσω για ένα τέτοιο κείμενο με χρονικές παραμέτρους. Εξελίσσεται διαρκώς, δεν έχει μια κατάληξη στην οποία θα φτάσουμε όλοι μαζί την ίδια στιγμή. Είναι κάτι που συνεχίζουμε να συζητάμε και να διαμορφώνουμε την κινηματογραφική βιομηχανία μας έτσι όπως θέλουμε να γίνει.»
Ενώ τη γραμμή του Διευθυντή του Φεστιβάλ, Τιερί Φρεμό («Θα θέλαμε να έχουμε ένα φεστιβάλ χωρίς αντιπαραθέσεις, η πολιτική πρέπει να εκφράζεται στην οθόνη»), ακολούθησε ο Μπαγιονά («Αυτό είναι ένα ευρύ θέμα, εμείς είμαστε εδώ για τις ταινίες»), ο Ομάρ Σι δήλωσε, «Είναι ένα πολύ καλό δείγμα ότι ο κόσμος έχει αρχίσει να μιλά ανοιχτά, η συζήτηση συνεχίζεται, όλο και περισσότεροι άνθρωποι βρίσκουν το θάρρος να μιλήσουν. Είναι ένα κίνημα που εξελίσσεται, ξεκάθαρα κερδίζει δύναμη και η ορατότητα της κινηματογραφικής βιομηχανίας προσφέρει κατάλληλο έδαφος.»
Η βραδινή επίσημη τελετή έναρξης του Φεστιβάλ έφερε στην ίδια σκηνή πολλές σπουδαίες κυρίες του διεθνούς σινεμά, αλλά τέσσερις ήταν εκείνες που κέρδισαν, με χιούμορ και με δάκρυα, τις εντυπώσεις. Κατ' αρχάς, η οικοδέσποινα της βραδιάς, η ηθοποιός Καμίγ Κοτέν που σ' εμάς έγινε πιο γνωστή από το «Dix pour cent» αλλά στη Γαλλία είναι ήδη διάσημη και η διεθνής καριέρα της προχωρά γοργά. Μ' ένα γοητευτικό, σαγηνευτικό θα έλεγε κανείς, στιλ που πασπάλισε με σκανταλιάρικο χιούμορ με το οποίο έντυσε σκληρές αλήθειες, η Κοτέν ήταν εκπληκτική στην εισαγωγή της. Μικρό παράδειγμα: «Στο Φεστιβάλ Καννών ο χρόνος κινείται ανάποδα. Ο κόσμος βλέπει τις ταινίες το ξημέρωμα και κάνει τα επαγγελματικά ραντεβού του τη νύχτα, στην παραλία. Ομως τα νυχτερινά επαγγελματικά ραντεβού στα δωμάτια ξενοδοχείων παντοδύναμων κυρίων δεν αποτελούν πια κομμάτι της εθιμοτυπίας του σύμπαντος των Καννών.»
Οι γαλλομαθείς αξίζει να δουν ολόκληρο τον μονόλογό της:
Στη συνέχεια, η Καμίγ Κοτέν κάλεσε στη σκηνή την Κριτική Επιτροπή και την Πρόεδρό της:
Χουαν Αντόνιο Μπαγιόνα
Εμπρού Τζεϊλάν
Ομάρ Σι
Ναντίν Λαμπακί
Χιροκάζου Κόρε-εντα
Εβα Γκριν
Πιερφραντσέσκο Φαβίνο
Γκρέτα Γκέργουιγκ
Την τιμητική της είχε, φυσικά, η Γκρέτα Γκέργουιγκ. Πληθωρικά συγκινημένη, έχοντας δει μαζί με το κοινό ένα βίντεο - κολάζ ολόκληρης της σκηνοθετικής, υποκριτικής και... χορευτικής καριέρας της, δέχτηκε κι ένα «δώρο» από το Φεστιβάλ (που ολοένα και περισσότερο θέλει οι εναρκτήριες τελετές του να θυμίζουν Οσκαρ), μια live εκτέλεση του «Modern Love» του Ντέιβιντ Μπάουι, του τραγουδιού που ντύνει την αξέχαστη σκηνή όπου η Γκέργουιγκ τρέχει στο δρόμο στο «Frances Ha», από τη Ζαχό ντε Σαγκαζάν. Μπορεί η Γκέργουιγκ να κοίταζε με χαμόγελο και άφθονα δάκρυα στα μάτια και στα μάγουλα, όμως το performance τής Ζαχό ήταν η στιγμή κριντζ #1 της βραδιάς. Δείτε εδώ:
Αμέσως μετά, η Καμίγ Κοτέν κάλεσε στη σκηνή τη σπουδαία Ζουλιέτ Μπινός, για να δώσει τον Τιμητικό Χρυσό Φοίνικα στη σπουδαία Μέριλ Στριπ. Η Μπινός βγήκε στη σκηνή, αυτοκρατορική και μαζί αξιολάτρευτη όπως πάντα, όμως είτε από τεχνικό λάθος είτε από λάθος υπολογισμό, στάθηκε μπροστά στη Μέριλ Στριπ (η οποία χειροκροτήθηκε σ' ένα standing ovation που όμοιό του λίγες φορές έχει συμβεί), κρατώντας λίγες κόλλες Α4, τυπωμένες με μεγάλο font για να διαβάζονται και με πρεσβυωπία και μίλησε στην Αμερικανίδα ηθοποιό αναλύοντας περίπου τον κάθε της ρόλο, με λόγο που περιόριζε το ίδιο της το συναίσθημα που ξεχείλιζε. Κι αυτή ήταν η στιγμή κριντζ #2.
Η ουσία όσων είπε, ωστόσο, η Μπινός και το λαχταρισμένο, λαχανιασμένο από αγάπη και θαυμασμό ύφος της, ήταν πραγματικά συγκινητικά: «Εχεις αφήσει το δικό σου, ανεξίτηλο σημάδι στην Ιστορία του Κινηματογράφου,» είπε στη Μέριλ Στριπ. «Είσαι ένας εθνικός θησαυρός. Αυτό που ένιωσα βλέποντας τις ταινίες σου είναι ότι πραγματοποιείς τα όνειρα τα δικά σου, τα δικά μας κι ακόμα παραπέρα. Αλλάζεις τον τρόπο με τον οποίο κοιτάζουμε τις γυναίκες. Αλλαξες τον τρόπο με τον οποίο κοιτάζουμε τις γυναίκες στον κινηματογραφικό κόσμο και μας βοήθησε να δούμε τους εαυτούς μας διαφορετικά.»
Παίρνοντας το μικρόφωνο, η Μέριλ Στριπ, αφότου ευχαρίστησε ολόζεστα τον ατζέντη της και τον μακιγιέρ της, Τζ. Ρόι Χέλαντ, τον οποίο αναγνώρισε ως «υπεύθυνο για κάθε ηρωίδα που έχω ενσαρκώσει τον τελευταίο μισό αιώνα,» μίλησε με λόγια και τρόπο που καθήλωσαν τους πάντες. «Για μένα, το να βλέπω αυτά τα κλιπ από τις ταινίες μου που δείξατε, είναι σαν να κοιτάζω έξω από το παράθυρο ενός τρένου εξπρές, να βλέπω τη νιότη μου να πετάει ως τη μέση ηλικία κι ως εδώ όπου στέκομαι, στη σκηνή, απόψε. Πριν από 35 χρόνια, όταν ήρθα για πρώτη φορά εδώ, ήμουν ήδη μητέρα τριών παιδιών. Ημουν ακριβώς πριν τα 40 και πίστευα ότι η καριέρα μου τελείωσε. Κι αυτή δεν ήταν λανθασμένη εικόνα για τις ηθοποιούς εκείνης της εποχής. Αλλά η μητέρα μου, που συνήθως είχε σε όλα δίκιο, μου είπε, "Μέριλ, darling, θα δεις ότι όλα κυλάνε τόσο γρήγορα. Τόσο γρήγορα." Κι είναι αλήθεια. Εκτός από το λόγο μου, που κρατά πάρα πολύ...»
Απολαύστε Ζουλιέτ Μπινός και Μέριλ Στριπ εδώ:
Σειρά είχε, φυσικά... το σινεμά. Την τελετή ακολούθησε η ταινία της επίσημης έναρξης, η «Δεύτερη Πράξη» του Κεντέν Ντουπιέ, τέταρτη στη σειρά γαλλική ταινία που ανοίγει το Φεστιβάλ Καννών και... δεύτερη που μιλάει για το σινεμά, επιφανειακά, δήθεν meta, χωρίς γέλιο. Διαβάστε την κριτική του Flix για τη «Δεύτερη Πράξη» εδώ. Ωστόσο, η πρεμιέρα έφερε στο κόκκινο χαλί και στην αίθουσα τους λαμπερούς συντελεστές της, ανάμεσά τους τη Λεά Σεντού, τον Βενσάν Λεντόν και τον Λουί Γκαρέλ.
Και τι έγινε, τελικά, με τις δυο καυτές πατάτες που θεωρητικά θα είχε να διαχειριστεί το Φεστιβάλ στην έναρξή του; Οχι και πολλά πράγματα, ακόμα τουλάχιστον.
Σχετικά με τις καταγγελίες για σεξουαλική παρενόχληση, το Mediapart, το ειδησεογραφικό site που φημολογούνταν ότι θα δημοσιεύσει τη λίστα των κατηγορούμενων, διέψευσε τις φήμες, καταδίκασε τις «ψεύτικες λίστες» και δήλωσε οργισμένο ότι, εκείνο τουλάχιστον, δεν δρα με clickbait αλλά με μακροχρόνια και διεξοδική έρευνα για κάθε του θέμα. Χωρίς, φυσικά, αυτό να σημαίνει ότι οι κατηγορίες είναι αβάσιμες, ή ότι δεν θα έρθει κάτι στην επιφάνεια προσεχώς.
Ως προς τους εργαζόμενους που διαπραγματεύονται συλλογικές συμβάσεις, μόνο λίγα άτομα ανέβηκαν στην ταράτσα του Palais des Festivals, άνοιξαν ένα πανό και γρήγορα απομακρύνθηκαν από την αστυνομία, καθώς ο Δήμος των Καννών είχε κηρύξει παράνομες τις διαδηλώσεις για την ημέρα. Δείτε εδώ:
#CannesFilmFestival workers protest from two locations at the opening film premiere.
— Deadline Hollywood (@DEADLINE) May 14, 2024
Police officers get involved to stop protestors on the street pic.twitter.com/IC5zkaw4DA
Κι επειδή, ό,τι κι αν συμβεί, το Φεστιβάλ Καννών είναι κι η λάμψη που φέρνει κάθε χρόνο μαζί του, δείτε παρακάτω βίντεο και περισσότερες πληροφορίες απ' όσες, όσους, όσα περπάτησαν φέτος στο κόκκινο χαλί της έναρξης - ανάμεσά τους και ο Μέσι, ο διάσημος πλέον σκύλος της «Ανατομίας μιας Πτώσης», ήδη στη δεύτερη χρονιά του στο φεστιβάλ...
Γκρέτα Γκέργουιγκ
Κριτική Επιτροπή Διεθνούς Διαγωνιστικού
Κριτική Επιτροπή για τη Χρυσή Κάμερα
Κριτική Επιτροπή Ενα Κάποιο Βλέμμα
Τζέιν Φόντα
Χάιντι Κλουμ
Λουντιβίν Σενιέ
Μέσι ο σκύλος
Ευχαριστούμε την Aegean Airlines για τη βοήθεια πραγματοποίησης του ταξιδιού στο 77ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου των Καννών.
