Στα πρώτα λεπτά του ντοκιμαντέρ του Γαβριήλ Τζάφκα, η Εύα Στεφανή, ντοκιμαντερίστρια και καθηγήτρια θεωρίας και ιστορίας κινηματογράφου του Πανεπιστημίου Αθηνών αντιδρά με μια και μόνη φράση στο άκουσμα «κινηματογραφική Παιδεία στην Ελλάδα»: «...μια αστεία ιστορία».
Αυτή την αστεία ιστορία ξεδιπλώνει το «Champions», από την εποχή της Σχολής Σταυράκου μέχρι τη ίδρυση της σχολής κινηματογράφου στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και ακόμη παραπέρα. Ενδιάμεσα, το μόνιμα επανερχόμενο «ανέκδοτο» είναι οι προσπάθειες για την ίδρυση μιας κρατικής Ακαδημίας Κινηματογράφου ή μια Ανώτατης Σχολής Κινηματογράφου ή όπως αλλιώς θέλετε πείτε το, που ακόμη και σήμερα βρίσκεται σε πολλές και διαφορετικές εκδοχές στα συρτάρια του Υπουργείου Πολιτισμού.
Μόνο που κανείς από όσους μιλούν στο ντοκιμαντέρ δεν μπορεί να γελάσει. Από τους βετεράνους του ελληνικού σινεμά (Μιχάλης Κακογιάννης, Θόδωρος Αγγελόπουλος, Νίκος Κούνδουρος, Παντελής Βούλγαρης, Ντίνος Κατσουρίδης) μέχρι τους νεότερους εκπρόσωπους του, όλοι αναδιπλώνουν το θέμα «κινηματογραφικής εκπαίδευσης στην Ελλάδα» ως ακόμη ένα παρεπόμενο μιας χώρας που δεν πήρε ποτέ στα σοβαρά τον Πολιτισμό της, την Παιδεία της, οτιδήποτε δεν χωράει μέσα στη ατέρμονη μικροπολιτική του Κοινοβουλίου της.
Οι ιστορίες που διηγούνται, οι μνήμες που έχουν από τις πρώτες ημέρες της Σχολής Σταυράκου, η εμπλοκή του καθενός από αυτούς στη δημιουργία μιας «σωστής» Ανώτατης Σχολής Κινηματογράφου (υπάρχει μια στιγμή όπου τουλάχιστον πέντε άνθρωποι έφτιαχναν από μια διαφορετική Σχολή!), όλα καταλήγουν στο ένα και το εξής συμπέρασμα: πως η κινηματογραφική εκπαίδευση στην Ελλάδα υπήρξε μια...αστεία ιστορία.
Η μεγάλη επιτυχία του Τζάφκα δεν είναι μόνο το ότι έχει συγκεντρώσει τα «κεφάλαια» του ελληνικού κινηματογράφου της παλιότερης γενιάς (πόσο ειρωνικό ότι τόσο ο Μιχάλης Κακογιάννης, όσο και ο Ντίνος Κατσουρίδης αλλά και τελευταίος ο Θόδωρος Αγγελόπουλος, δεν είναι πια στη ζωή) αλλά ότι έχει εκμεταλλευτεί στο έπακρο την «ειλικρίνεια» των πρωταγωνιστών του, χωρίς να προφασίζεται ότι κάνει κάτι παραπάνω από το να ανοίξει ξανά μια μεγάλη συζήτηση.
Με ένα μοντάζ που τσακίζει κόκαλα είναι απολαυστικό να βλέπεις τον Θάνο Λαμπρόπουλο, διευθυντή της Σχολής Σταυράκου να λέει πως το Κράτος δεν θέλησε ποτέ να γίνει η σχολή κρατική και την ίδια στιγμή τον Αιμίλιο Μιχαηλίδη, διευθυντή παραγωγής και πρώην καθηγητή στο Α.Π.Θ. να υποστηρίζει πως η Σχολή Σταυράκου δεν ήθελε να γίνει κρατική για να μη χάσει τα «χρήματα» από τους σπουδαστές.
Σε μια αποθέωση του «μακρύ και του κοντού», ο Μιχάλης Κακογιάννης υποστηρίζει ότι ο κινηματογράφος δεν μαθαίνεται, ο Παντελής Βούλγαρης αφηγείται πως έμαθε ο ίδιος κινηματογράφος μέσα από τη διαδρομή παιδί για όλες τις δουλειές - δέυτερος βοηθός – σκριπ – πρώτος βοηθός, άλλοι μιλάνε για τεχνικούς, άλλοι για Υπουργούς, άλλοι θυμούνται και άλλοι θέλουν να ξεχάσουν. Και οι ιστορίες δεν έχουν τέλος...
Ο νόμος της Μελίνας Μερκούρη, οι κινηματογραφιστές στην Ομίχλη (ο Θόδωρος Αγγελόπουλος τους αποκαλεί παιδιά), το New York College, το Ι.Ε.Κ. Ακμή, το παρηκμασμένο τμήμα του Α.Π.Θ, το σχέδιο για την Ακαδημία Κινηματογράφου που ανέλαβε προσωπικά (!) ο Κωστας Καραμανλής ως Υπουργός Πολιτισμού (!) βγάζοντας φωτογραφίες αλλά πετώντας την μελέτη της ομάδας που είχε δουλέψει γι' αυτήν συστηματικά. και ό,τι άλλο συνέθεσε την πικρή ιστορία της κινηματογραφικής εκπαίδευσης στην Ελλάδα τα τελευταία σαράντα χρόνια ξετυλίγετια μπροστά στα μάτια μας σαν ένα «λάθος» που κανείς ποτέ δεν βρήκε τον τρόπο να το κάνει σωστά.
Δεν είναι τυχαίο ότι ο Τζάφκας διακόπτει την αφήγηση του με μικρά animation ιντερλούδια. Μοιάζουν αναγκαία, γιατί η θλίψη που σε πιάνει είναι απέραντη από το απόλυτο χάος των απόψεων, τις προσωπικές «διεκδικήσεις» επαίνων των περισσότερων από τους ομιλητές και το αναπόφευκτο συμπέρασμα πως στην Ελλάδα μπορείς να σπουδάσεις κινηματογράφο μόνο αν φύγεις στο εξωτερικό.
Περισσότερο από τους απλούς θεατές ή όσους ενδιαφέρονται για την Παιδεία και το σινεμά στην Ελλάδα, αυτό το ντοκιμαντέρ πρέπει να το δουν πρωτίστως όλοι όσοι μέσα στα χρόνια συνέβαλαν στο να διατηρηθεί ακέραιο το προσφιλές στους Ελληνες κλίμα του «Η Ουγκάντα έχει κινηματογραφική σχολή; Γιατί να έχει η Ελλάδα;». Δεν θα τους ονοματίσουμε, αλλά δυστυχώς κάποιους από αυτούς θα τους βρείτε να μιλάνε στην κάμερα του «Champions».
