Μία μόνο παρατήρηση: είναι μία κούκλα από κοντά. Ομορφη, λαμπερή, με μάτια που γελάνε και πετάνε χρυσές σπίθες όταν μιλάει για το πάθος της - τη δουλειά της. Αλλά είναι ακόμα ομορφότερη όταν βγάζει από μέσα της όσα κουβαλάει, όσα σκέφτεται. Οταν μιλάει με σοβαρότητα, τονίζοντας με στιβαρές ανάσες την κάθε λέξη. Ή όταν απλά αφήνεται σαν κοριτσάκι σ' ένα βροντερό αυτοσαρκαστικό γέλιο. Δηλώνουμε καταγοητευμένοι...
Κυρία Ντέιβις, αυτή η ιστορία, η σχέση των αφροαμερικανών υπηρετριών στα σπίτια του αμερικανικού Νότου με τις λευκές κυρίες τους, δεν έχει ειπωθεί ξανά – ειδικά από την πλευρά της κουζίνας. Πώς προετοιμαστήκατε για το ρόλο; Νιώσατε μια μεγαλύτερη ευθύνη να πείτε τις ιστορίες αυτών των γυναικών;
Απολύτως. Ενιωσα μία τεράστια ευθύνη. Είχα το πελώριο βάρος στους ώμους μου να είμαι το αυτονόητο: αυθεντική. Γιατί στο παρελθόν, η μαύρη υπηρέτρια ήταν αόρατη - ένας κινηματογραφικός χαρακτήρας που δεν γνώριζες ποτέ. Την έβλεπες στο φόντο, πίσω στην κουζίνα. Μπορεί να έβγαινε και να έλεγε μια αστεία, μεγαλόφωνη ατάκα. Μπορεί κι όχι. Μπορεί κάποιος να έλεγε το όνομά της. Μπορεί κι όχι. Τώρα, με αυτό το σενάριο, με αυτό το βιβλίο, ένιωσα ότι πρέπει να σπάσω το καλούπι. Να μπω στην ταινία με τρόπο που θα επιτρέψει στην Εϊμπιλίν να πάρει σάρκα, ωστά, να γίνει άνθρωπος, να πει την ιστορία της, να την ακούσετε. Ηθελα, πολύ ταπεινά, να υποκλιθώ σ' αυτές τις γυναίκες που υπήρξαν στην πραγματικότητα υπηρέτριες. Που ανέστησαν τη σύγχρονη Αμερική.
Πώς πρωτομάθατε για το βιβλίο;
Ηταν αδύνατον να μην πέσεις πάνω του. Εμπαινα στο μετρό και το διάβαζαν όλοι. Η ωστική του δύναμη εξαπλωνόταν από στόμα σε στόμα. «Θεέ μου, Βαϊόλα, το διάβασες; Οχι; Πρέπει, άμεσα, οπωσδήποτε!» Και τελικά το διάβασα, και το λάτρεψα και αμέσως έτρεξα να αγοράσω τα δικαιώματα. Τότε ανακάλυψα ότι ένα παιδαρέλι (χαμογελάει με σηκωμένο φρύδι) ο Τέιτ Τέιλορ με είχε προλάβει. Και σκέφτηκα ότι θα του πετάξω ένα κόκκαλο, κάτι ψιλά, 500 δολάρια (γελάει), είπα στον αντζέντη μου «κάνε του πρόταση για 500 δολάρια» και θα τα αποκτήσω. Και όλα τα υπόλοιπα αποτελούν ειρωνική ιστορία: πώς από παραγωγός και σταρ της ταινίας που είχα στο μυαλό μου έφτασα να παρακαλάω για έναν ρόλο (ξεσπάει σε βροντερό γέλιο).
Τι φοβηθήκατε περισσότερο στο ρόλο;
Ο μόνος μου ενδοιασμός για το ρόλο της Εϊμπιλίν, ήταν και η πρόκλησή μου: το ότι είναι τόσο ήσυχη. Δεν σας το κρύβω: έχω κουραστεί να είμαι η γλάστρα – γιατί το Χόλιγουντ δεν σέβεται τη δουλειά του ηθοποιού. Ενας πραγματικός ηθοποιός ξέρει ότι έχει δύο διαφορετικές χρησιμότητες: όποτε χρειάζεται μιλάει, όταν όμως πάλι απαιτείται – ακούει. Ομως το Χόλιγουντ, οι σκηνοθέτες, οι παραγωγοί, το εκπαιδευμένο έτσι κοινό ποτέ δεν προσέχουν αυτόν που υποστηρίζει τι συμβαίνει σε μια σκηνή. Ολοι προσέχουν όποιον μιλάει, όποιον κλαίει, όποιον «κλέβει σκηνές». Τον σιχαίνομαι αυτόν τον όρο. Οποιος τον χρησιμοποιεί δεν ξέρει τι σημαίνει να είσαι ηθοποιός. Δεν χρειάζεται να κάνεις υπερπροσπάθεια στην κάμερα, ούτε καν στη θεατρική σκηνή. Ο Ντέιβιντ Μάμετ έχει πει: αν βάλεις πάνω στο σανίδι έναν ηθοποιό και μια γάτα, όλος ο κόσμος θα κοιτάει τη γάτα. Γιατί η γάτα, αβίαστα, «είναι». Κι αυτό απαιτεί δουλειά! Αυτό είναι η δουλειά!
Νομίζω όμως ότι εσείς έχετε επιδείξει εξαιρετικό ταλέντο σ' αυτό που περιγράφετε. Με την «Αμφιβολία» μας συγκλονίσατε πριν ακόμα ανοίξετε το στόμα σας να πείτε μια λέξη. Εδώ όμως αναγάγεται αυτή σας την ικανότητα σε πολύ υψηλότερων απαιτήσεων επίπεδο. Φαίνεται ότι έχετε ερωτευτεί τον ρόλο σας. Πώς στ' αλήθεια επιλέγετε, τι σας κάνει κλικ σ' έναν χαρακτήρα;
Δεν είναι κρυφό, τελευταία το λέω συνέχεια: λατρεύω τους σιωπηλούς ρόλους. Η Μέριλ Στριπ είναι η αγαπημένη μου ηθοποιός κι ένα από τα στοιχεία που αγαπώ πάνω της είναι ότι κοιτάς το πρόσωπό της και 15.000 συναισθήματα το φωτίζουν και το σκοτεινιάζουν την ίδια στιγμή. Γιατί αυτό είναι ο άνθρωπος. Κι αυτή, η ομορφιά του ηθοποιού. Να πλάθεις χαρακτήρες, ολόκληρους, όχι μόνο το περίγραμμά τους, όχι απλά τις ενέργειές τους, όχι απλά τις λέξεις τους – αλλά όλη αυτή την εσωτερική τους ζωή. Ω, στο επάγγελμά μου - αυτή είναι η παιδική μου χαρά! Να σκέφτομαι, να φαντάζομαι, να γράφω σελίδες επί σελίδων για το τι πλάσμα είναι αυτή η ηρωίδα μου, ποια η ιστορία της, τι μπορεί να σκέφτεται ανά πάσα στιγμή και σκηνή. Πράγματα που δε θα μάθετε εσείς ποτέ ως κοινό. Δε θα σας τα αποκαλύψω. Θα είναι το βρώμικο μυστικό μου. Θα είναι το μέρος που καταφεύγω για να «είμαι».
Η ταινία έγινε ένα απροσδόκητο blockbuster, όπως και το βιβλίο μεταμορφώθηκε σε αναπάντεχο bestseller. Γιατί κατά τη γνώμη σας;
Οταν το κοινό βλέπει ταινίες σαν τις «Υπηρέτριες» μετά αναρωτιέται: «γιατί το Χόλιγουντ δεν κάνει πιο πολλές τέτοιες ταινίες;», ή «γιατί δεν υπάρχουν πια τέτοιες ιστορίες να ειπωθούν κινηματογραφικά;» Η αλήθεια πάντα ήταν ότι το Χόλιγουντ είναι μία επιχείρηση: προσφέρει ανάλογα με τη ζήτηση. Και επί πάρα πολλά χρόνια έδινε ό,τι του ζητούσαν 14χρονα αγοράκια – αυτό ήταν το κοινό! Ευτυχώς τα πράγματα έχουν αλλάξει. Φάνηκε περίτρανα και πέρσι που ταινίες όπως «Ο Λόγος του Βασιλιά» σάρωσαν καλλιτεχνικά και εμπορικά – γιατί είχαν κάτι να πουν, όχι απλά να δείξουν. Ο θεατής θέλει να του αφηγηθείς μια ιστορία. Και δε θέλει να του δείχνεις πια τον κόσμο, θέλει να τον κάνεις να νιώσει τον κόσμο! Αυτό είχαν να προσφέρουν οι «Υπηρέτριες».
Η Κάθριν Στόκετ, η συγγραφέας του βιβλίου, πήρε μερικές αυστηρές, απαξιωτικές θα έλεγε κανείς, κριτικές, για παράδειγμα, «πώς τολμά μία λευκή γυναίκα να μιλάει εκ μέρους των αφροαμερικανών υπηρετριών;» Θεωρώ αυτό το σχόλιο άκρως ρατσιστικό και θέλω τη γνώμη σας: υπάρχουν στην ευαισθησία και στην έκφραση της τέχνης τέτοια στεγανά;
Δε χρειάζεται να είσαι αφροαμερικανός, λευκός, λατίνος, ή ασιάτης, γκέι ή στρέιτ για να νιώσεις στο πετσί σου μια ιστορία και να την διηγηθείς. Απαιτείται να είσαι ευαίσθητος παρατηρητής της ζωής, πρώτα ακροατής και μετά καλός αφηγητής. Και η Κάθριν είναι εξαιρετική σε όλα αυτά. Σε καμία στιγμή που διάβαζα το βιβλίο δεν ένιωσα ότι μιλούσε εκ μέρους των αφροαμερικανών. Εκανε κάτι πολύ καλύτερο άλλωστε: τους έδινε απευθείας φωνή. Εφτιαξε την πλατφόρμα για να πατήσουν γερά και να μιλήσουν οι ίδιοι οι χαρακτήρες.
Πώς αισθάνεστε που η ταινία έχει συγκεντρώσει τέτοιο μεγάλο οσκαρικό θόρυβο; Εχετε ξαναβρεθεί στην οσκαρική κούρσα του Β' Γυναικείου με την «Αμφιβολία». Φέτος, οι αναλυτές σας έχουν φαβορί για το Α' Γυναικείο...
Μου επιτρέπετε να σας πω κάτι για τα βραβεία; Αν θέλεις να χάσεις τον ύπνο σου, να εκτινάξεις το στρες σου σε αδιανόητα ύψη, να ξεχάσεις ποιος είσαι και τι κάνεις... τοποθέτησε τον εαυτό σου στην οσκαρική κούρσα. Φυσικά και είναι κολακευτικό και ιδιαίτερα τιμητικό, αλλά, Θεέ μου πόσο αποπροσανατολιστικό, επικίνδυνο και άσχετο εντελώς με τη δουλειά του ηθοποιού. Οταν τρία χρόνια πριν βρέθηκα σα ζαλισμένο ελάφι που πιάστηκε στα φώτα στα κόκκινα χαλιά, έχασα τον εαυτό μου. Δεν έπαιξα σε τίποτα για μήνες, έβλεπα με τρόμο τα χρήματά μου στην τράπεζα να λιγοστεύουν, αλλά «δουλειά» μου ήταν να πηγαίνω από πρεμιέρα σε πρεμιέρα, από εκδήλωση σε εκδήλωση, από συνέντευξη σε συνέντευξη και να ποζάρω. Οι ευθύνες μου ήταν να βγει σωστά το μακιγιάζ και να θυμάμαι το όνομα του σχεδιαστή του ρούχου μου. Οταν επέστρεψα στο θέατρο κι ανέβηκα στο σανίδι είπα «Θεέ μου, ναι, αυτό κάνω!». Βρήκα τον άξονά μου. Μπορεί να σας ακούγεται εστέτ ή αλαζονικό, αλλά είναι αληθινό: δεν έγινα ηθοποιός για να πάρω Οσκαρ. Οσο μυθικό κι αν είναι το βραβείο, κι όσο κι αν μέσα μου το θέλω τρελά!
Θέλετε να πείτε ότι κομμάτι της δουλειάς είναι και ένα παιχνίδι promotion που ακόμα και οι σοβαροί ηθοποιοί αναγκάζονται να κάνουν...
Φυσικά! Και τώρα που έγινα λίγο πιο αναγνωρίσιμη το συνειδητοποιώ αυτό. Το χειρότερο; Συνειδητοποιώ ότι είναι άμεσα συνδεδεμένο και με το μέλλον μου: αν δεν εμπλακώ με αυτό το παιχνίδι επηρεάζεται το πλήθος και η ποικιλία των ρόλων που θα χτυπήσουν την πόρτα μου. Το σιχαίνομαι αυτό τον εκβιασμό. Εγώ δεν ονειρεύτηκα το Χόλιγουντ. Εγώ προέρχομαι από το θέατρο κι εκεί μας νοιάζει το κείμενο, το έργο, ο ρόλος. Το αυτάρεσκο προμοτάρισμα της Βαϊόλα που πολύ της αρέσει να την ντύνουν με ωραία ρούχα και να την κυκλοφορούν, αλλά μετά από λίγο καιρό χάνεται... με θλίβει. Πρόσφατα επέλεξα ένα φόρεμα για μία πρεμιέρα. Ηταν πολύ γλυκό. Μου πήγαινε. Κομψό, δεν με έκανε να νιώθω παχιά. Χαμογελούσα. Τρεις διαφορετικοί άνθρωποι στο δωμάτιο μου είπαν «μα Βαϊόλα, δε γίνεται, δεν είναι κανενός από τους διάσημους σχεδιαστές!». Το πόσο σουρεαλιστικό ήταν αυτό που δέχτηκα να ζω βγήκε και με χαστούκισε. Ναι αυτό είναι κομμάτι της δουλειάς μας. Είναι το γελοίο κομμάτι της δουλειάς μας αλλά, δυστυχώς, έχει καταλήξει να μπερδεύεται για την ίδια τη δουλειά μας.
Πάντως, το ξέρετε τι θα συμβεί φέτος, έτσι δεν είναι; Θα βρεθείτε απέναντι στο ίνδαλμά σας. Εσείς και η Μέριλ Στριπ είστε τα φαβορί...
Μπορούμε, παρακαλώ, να αλλάξουμε θέμα; (γελάει αμήχανα και βροντερά)
Δείτε ένα βίντεο όπου η Βαϊόλα Ντέιβις περιγράφει τον χαρακτήρα της «Εϊμπιλίν».
Χαζέψτε φωτογραφίες από την ταινία και την επίσημη πρεμιέρα της στο gallery και διαβάστε περισσότερα για τις «Υπηρέτριες» εδώ:
Οι οσκαρικές «Υπηρέτριες» μιλούν αποκλειστικά στο Flix
The Help: «Ηθελα απλώς να γράψω αυτήν την ιστορία»
The Hollywood Reporter: Αυτές είναι τα φετινά οσκαρικά φαβορί!
