Ενας από τους πιο διάσημους ηθοποιούς της γενιάς του στη Γαλλία (και όχι μόνο), ο Ρομέν Ντουρί συνεχίζει ακάθεκτα να δοκιμάζεται σε ρόλους που ίσως κανείς δεν θα τον είχε φανταστεί. Οπως στο «Ιρις» του Ζαλίλ Λεσπέρ, που υποδύεται τον Μαξ, έναν μηχανικό αυτοκινήτων που απελπισμένος από τη ζωή θα πληρωθεί για να οργανώσει την απαγωγή μιας γυναίκας. Οταν όλα θα πάνε στραβά, θα βρεθεί αντιμέτωπος με ένα πτώμα και με τον πλούσιο σύζυγό της που βρίσκεται στο κατόπι του, σε μια ταινία μυστηρίου που τον γοήτευσε για περισσότερους από τους προφανείς λόγους ενός ρόλου κόντρα ακόμη και στον ίδιο του τον εαυτό.
(φωτό: Ματιέ Σεζάρ)
Θέλατε να συνεργαστείτε πολλά χρόνια τώρα με τον Ζαλίλ Λεσπέρ, μία συνεργασία που έρχεται πλέον με τo «Ιρις».
Ο Ζαλίλ μου είχε προτείνει πολλές φορές να συνεργαστώ μαζί του. Το να βρεθώ μαζί του σε μία ταινία είδους ήταν απρόσμενο. Ακόμα και ο Ζαλίλ δεν περίμενε να δεχτώ, αλλά είναι κάτι που έκανα με πολύ χαρά! Μου αρέσει πολύ να μοιράζομαι με κάθε σκηνοθέτη τις ιδέες τους, ακόμα και τις πιο προσωπικές: το σενάριο του «Ιρις» θα μπορούσε να είναι απλά μία ταινία ενός εκπληκτικού στιλ, αλλά τελικά η ταινία μοιάζει βαθιά στον ίδιο τον Ζαλίλ.
Τι ήταν αυτό στο χαρακτήρα του Μαξ που σε έπεισε να δεχτείς;
Είχε μία θέση πολλή ισχυρή μέσα στο σενάριο της ταινίας. Είναι ένας τύπος πιο πολύ άξεστος, με μία δύσκολη προσωπική ζωή, μεταξύ της πρώην γυναίκας του και του παιδιού του. Παλεύει για να βγάλει λεφτά για να είναι αντάξιος των υποχρεώσεών του. Είναι εγκλωβισμένος σε μία κακή καθημερινότητα η οποία ξαφνικά κατρακυλά προς το χειρότερο. Είναι αυτή η ακεραιότητά του που τον οδηγεί στην αναζήτηση της αλήθειας. Θέλει να μάθει ποιος του κάνει αυτό το πολύ κακό αστείο. Δεν θεωρώ πως είναι ένας εκδικητής. Είναι ο τύπος που πολεμάει με τα λιγοστά όπλα του. Δεν παίζει μέσα στο γήπεδο των ισχυρών αλλά δε δέχεται κιόλας να τον αντιμετωπίζουν και ως τον αδύναμο που μπορούν εύκολα να χειραγωγήσουν.
Ο Ζαλίλ Λεσπέρ αντιλαμβάνεται πολύ τη σημασία της σωματικής έκφρασης και της ελευθερίας των ηθοποιών του, πάντα σε ένα καλά ορισμένο κάδρο.
Είναι μία προσέγγιση που με εκφράζει, ειδικά με την έννοια που συνδέεται με την ίδια την ταινία: έπρεπε να παίξουμε με βάση αυτό που ο Ζαλίλ ήθελε να δώσει ως εικόνα της ταινίας. Το «Ιρις» είναι ένα θρίλερ σούπερ σοφιστικέ που ορίζει και την ελευθερία του ηθοποιού. Ο Ζαλίλ κατάφερε να κινηθεί ανάμεσα στις ανάγκες της ταινίας, πάντα ανοιχτός και περίεργος να μάθει αν εγώ και η Σαρλότ είμαστε ικανοποιημένοι ή αν θέλουμε να ξαναγυρίσουμε τη σκηνή. Ένας ηθοποιός που σκηνοθετεί έναν άλλο, είναι ένα ατού. Δεν χάνει ποτέ την ελπίδα του, έχει υπομονή γιατί έχει εμπιστοσύνη σε κάθε ένα ηθοποιό. Το «Ιρις» είναι μία ταινία που έχει μεγάλες φιλοδοξίες σε σχέση με το οπτικό κομμάτι της. Ο Ζαλίλ είναι ένας σκηνοθέτης με μία πολύ συγκεκριμένη αίσθηση της αισθητικής, κάτι που έδειξε με το «Yves Saint Laurent». Είμαστε της ίδιας γενιάς, με αρκετές κοινές αναφορές, κυρίως μουσικές: hip-hop, rap των 90s, η αρχή της τέκνο… Μου αρέσει πολύ να κινούμαι μέσα σε μία διαδικασία παραγωγής όπου τα εμπόδια δεν είναι ποτέ τα ίδια. Αν βάλεις ένα εμπόδιο στο δρόμο μου, θα βρω τρόπο να το ενσωματώσω σε αυτό που κάνω. Προσπαθώ να μην χάνω την ανθρωπιά και το συναίσθημα του χαρακτήρα. Στο «Ιρις», ήθελα να συνηθίσω το βλέμμα που ήθελα να έχει ο Μαξ χωρίς να παρασύρομαι από την κάθε σκηνή. Επικεντρωνόμουν συνεχώς στην προβληματική πλευρά του χαρακτήρα: τον είχαν ξεγελάσει, έπρεπε να παλέψει για την οικογένειά του. Ποια θα ήταν η αντίδρασή του;
(φωτό: Ματιέ Σεζάρ)
Αντιμετωπίζετε έναν ρόλο καταρχήν λαμβάνοντας υπόψη σας την κινητικότητά του, την παρουσία του στον χώρο;
Πολύ συχνά. Και ο Μαξ δεν ξεφεύγει από αυτόν τον κανόνα. Όταν διάβαζεις το σενάριο, αρχίζεις να χαράζεις το δρόμο του χαρακτήρα μέσα στο μυαλό σου και ανάλογα με τις απαιτήσεις της ταινίας, αυτός ο χαρακτήρας και ο δρόμος του μπαίνει μέσα σου, αποκτάς μία οικειότητα, βρίσκεις πράγματα που σου ταιριάζουν και πράγματα που σε απωθούν. Για την ΙΡΙΣ, ήταν πολύ διασκεδαστικό να ενσαρκώνω αυτό τον χαρακτήρα. Είναι εκεί που η σωματική εργασία γίνεται συναρπαστική. Η ταινία διαδραματίζεται στο Παρίσι, ήθελα να βρεθώ όσο πιο μακριά γίνεται από την πραγματικότητά μου. Περάσαμε διάφορες φάσεις μεταμόρφωσης: ξύρισα μέχρι και το κεφάλι μου, κάτι αρκετά ακραίο… Ο Μαξ έχει κάπως μία παθητική μορφή και για αυτό έπρεπε να βγει εύκολα ο χαρακτήρας του. Είχα μούσι για πολύ καιρό, αλλά το μουστάκι ήταν τέλειο. Του έδωσε μία αρρενωπότητα, χωρίς να πρέπει να παρατηρήσει κάποιος τη συνολική του εμφάνιση. Η φωνή και ο τονισμός προέκυψαν από αυτές τις μικρές λεπτομέρειες καθώς και τα κοστούμια.
Το να μπαίνεις σε έναν ρόλο, είναι μία μοναχική διεργασία;
Είναι ένα μείγμα μοναχικότητας και συνεργασίας. Ο Ζαλίλ κρατούσε ό,τι κάναμε σε διάφορες επαναληπτικές λήψεις, κάτι που δεν είναι στο στυλ μου αλλά κατάλαβα γιατί το χρειαζόταν. Είναι επικίνδυνο να υπολογίζεις από πριν τις συμπεριφορές και τις αντιδράσεις εκτός της πραγματικότητας από αυτό που συμβαίνει σε χρόνο dt στην ζωή των χαρακτήρων. Είναι στη στιγμή του γυρίσματος που ο Μαξ είναι σε ένταση και η Σαρλότ Λε Μπον, που υποδύεται την Ιρις, με κοιτάει με ένα συγκεκριμένο βλέμμα και εγώ αμέσως μπορώ να δώσω τα πάντα. Oποιο και αν είναι το σύμπαν ενός γυρίσματος, δημιουργώ πάντα το χώρο μου, τη μικρή μου φούσκα. Στo «Ιρις», εύκολα άνοιξα και έκλεισα την πόρτα του άντρου μου. Νομίζω ότι έχει να κάνει με την σοβαρότητα του θέματος, ως μία υπαρξιακή διαδρομή.
Εχω παλέψει αρκετά για να μπορέσω να επικοινωνήσω την αλήθεια μου στο χαρακτήρα που υποδύομαι. Εμαθα να ταϊζω το τέρας! Δεν πρόκειται για κάποια τεχνική αλλά για μία ικανότητα να συγκεντρώνομαι βαθιά μέσα σε ελάχιστο χρόνο. Δεν πρέπει τίποτα να μένει στην τύχη του ακόμα και στην περίπτωση του αυτοσχεδιασμού. Μάχομαι για να βρίσκομαι μέσα στη στιγμή.
Χάρη και σε εσένα ο Ζαλίλ αποφάσισε, πέρα από το να σκηνοθετήσει το «Ιρις», να υποδυθεί και έναν από τους κεντρικούς χαρακτήρες, τον Αντουάν.
Μου αρέσει πάρα πολύ ως ηθοποιός και δεν καταλάβαινα γιατί έσπαγε το κεφάλι του να βρει άλλους ηθοποιούς. Στην αρχή, νόμιζα πως ήθελε κάποιον πιο μεγάλο σε ηλικία για αυτόν τον ρόλο. Αλλά ο Ζαλίλ θεωρούσε πως αυτό θα ήταν φοβερά προβλέψιμο και ήθελε δύο άντρες της ίδιας γενιάς να βρεθούν αντιμέτωποι. Τότε ήταν που αποφάσισα να του προτείνω να κάνει αυτός τον ρόλο του Αντουάν. Φοβήθηκε αρχικά ότι ήταν όλα πάρα πολλά για αυτόν, κάτι που καταλαβαίνω γιατί είναι μία ταινία δύσκολη να υλοποιηθεί. Όμως έκανε καλά που πήρε αυτό το ρίσκο.
Ο Ζαλίλ έπρεπε να πείσει την Σαρλότ Λε Μπον να παίξει τον ρόλο της Ιρις, χρησιμοποιώντας κυρίως την θηλυκότητά της, όπως προστάζει ο συγκεκριμένος χαρακτήρας…
Της πάει δραματικά πολύ αυτή η θηλυκότητα! Η Σαρλότ με συγκινεί πάρα πολύ γιατί ψάχνεται συνέχεια και δεν διστάζει να πειραματιστεί. Με το παρουσιαστικό που έχει, θα μπορούσε να μας κοιτάξει όλους από ψηλά και να μας πει: «Τραβήξτε μόνο εμένα και σκάστε!» (γέλια). Η Σαρλότ είναι ακριβώς το αντίθετο από αυτό: πατάει και με τα δύο πόδια της στη γη. Δουλεύει πολύ και με τις πλαστικές τέχνες, κάτι που αφιερώνει πολύ χρόνο και που την ανανεώνει στον τρόπο που βλέπει την ηθοποιία. Οι ηθοποιοί που δεν είναι παρά σίγουροι δεν με παθιάζουν. Προτιμώ να βλέπω και να μοιράζομαι ανασφάλειες και αδυναμίες. Θυμάμαι την Γκλεν Γκλόυζ με την οποία είχαμε παίξει στην ταινία «La Proprietaire» του Τζέιμς Ίβορι. Πάνω στο πλατό νευρίαζε με τον εαυτό της γιατί δεν μπορούσε να βρει το σωστό τόνο στη φωνή της. Ηταν πολύ όμορφο και παράλληλα τρελό να βλέπεις μία τέτοια ηθοποιό με τέτοια ιστορία να μάχεται με τον εαυτό της. Δε ξέρω τι συμβαίνει μέσα στο κεφάλι της Σαρλότ αλλά και αυτή παλεύει συνεχώς με τους δαίμονές της.
Θα ήταν μία εκκεντρική άποψη, αν λέγαμε ότι οι τρεις πρωταγωνιστές του «Ιρις» κατά βάση ψάχνουν την αγάπη;
Σίγουρα όχι. Η προβληματική του ζευγαριού είναι παντού παρούσα, σε πολλά διαφορετικά σημεία και σε πολλά διαφορετικά επίπεδα. Το μυστήριο και η αγωνία δεν πρέπει να μας παρασύρει και να μη βλέπουμε ότι και οι τρεις αυτοί είτε είναι ταλαιπωρημένοι είτε πολύ γεμάτοι από αγάπη. Είναι ένα στοιχείο που απασχολεί τον Αντουάν και την Ιρις. Το ίδιο ισχύει και για τον Μαξ και την Ορις: την απαγάγει με τη δική της απαίτηση και μετά τα πράγματα περιπλέκονται. Δεδομένου ότι και οι δύο έχουν υποφέρει με κάποιο τρόπο, μπορούμε να αμφιβάλλουμε ότι θα μπορούσαν να δημιουργηθούν συναισθήματα μεταξύ τους. Αλλά οι παθιασμένες ερωτικές και σεξουαλικές σχέσεις είναι τόσο ακραίες που δε θα ήταν απίθανο να γεννηθεί κάποιο συναίσθημα. Ο Μαξ κολλάει μαζί της από τη στιγμή που την βλέπει στο γκαράζ της: έλκεται από αυτήν αλλά τίποτα περισσότερο. Από την πλευρά της, είναι πιο διφορούμενη η κατάσταση.
Από την πλευρά της δράσης, δύο κόσμοι βρίσκονται αντιμέτωποι, δύο κοινωνικές τάξεις που εξαρχής δεν τέμνονται πουθενά…
Από τη μεριά του Αντουάν, υπάρχει μία περιφρόνηση για τον κρετίνο που θεωρεί πως είναι ο Μαξ. Εκτός από την κοινωνική διαφορά, δεν αποτελεί ένα όπλο, είναι η πλήρης ψευδαίσθηση του Αντουάν που τον εμποδίζει να δει την απάντηση. Ο Μαξ είναι ένας απλός μηχανικός, αυτό δεν επηρεάζει την ανθρώπινη αντίδρασή του όταν κάποιος πάει να τον εμπλέξει έτσι βρώμικα. Δεν γυρνάς και το άλλο μάγουλο! (γέλια) Νομίζω πως αυτό που με ενδιαφέρει περισσότερο δεν είναι τόσο η πάλη των τάξεων αλλά περισσότερο η πάλη σε σχέση με τις δυνάμεις που βρίσκονται μέσα μας.
Σε ευχαριστεί να σου λένε τι να κάνεις στο σινεμά;
Μου αρέσει αρκεί αυτό το twist να μην είναι ακραίο σε σημείο που είναι αδύνατο να γίνει. Στους «Συνήθεις Υποπτους» είχα τρελαθεί: μέσα στα τελευταία πέντε λεπτά ο τύπος κάνει μία πιρουέτα και αλλάζει όλο το σενάριο και εσύ μένεις με το στόμα ανοιχτό. Εγώ όχι (γέλια). Εχω πολύ ανάγκη του πραγματικού και του ανθρώπινου στοιχείου, διαφορετικά δεν με αφήνω να παρασυρθώ. Η πιο ωραία «χειραγώγηση» είναι να νιώσω πως η ταινία κάνει ότι θέλει με εμένα. Εκεί, πραγματικά αφήνομαι τελείως και γίνομαι παιδί.
Ο Ζαλίλ βρήκε μέσα από τη σκηνοθεσία έναν άλλο τρόπο έκφρασης που η ηθοποιία δεν του το έδινε. Εσένα, το να είσαι ηθοποιός σου αρκεί σήμερα;
Oχι απόλυτα. Αν και αγαπώ να παίζω κάποιο ρόλο, έχω μία παλιά φαντασίωση που είναι σε διαδικασία πραγματοποίησης. Σχεδίαζα από πολύ μικρός και αυτή τη στιγμή δουλεύω πάνω σε ένα βιβλίο που συγκεντρώνει πολλά από αυτά τα σχέδια. Από τα 20 μέχρι τα 25 είχα σχεδιάσει πάρα πολύ μετά αυτή η ανάγκη ξαναερχόταν ανά περιόδους. Οι άνθρωποι, η επιθυμία, η σχέση, η σεξουαλικότητα είναι μέρος της έμπνευσής μου. Eχοντας ένα προσωπικό πρότζεκτ, που συνδέεται με διαφορετικά στάδια και σημεία της ζωής μου, γεμίζω ένα άλλο χώρο μου, συμπληρωματικά με την επιθυμία μου να επενδύσω σε ένα σύμπαν άλλων ανθρώπων, ως ηθοποιός.
(φωτό: Ματιέ Σεζάρ)
