Ενα αγόρι και ένα κορίτσι προσπαθούν να συνθέσουν το λίγο που βρέθηκαν να είναι μαζί σε μια ρομαντική ιστορία που θα μπορούσε ταυτόχρονα να είναι, εκτός από ένα boy meets girl και ένα ερωτικό γράμμα στο σινεμά ή μια σπουδή πάνω στο πως το μυαλό παίζει με το χώρο και το χρόνο. Το «Πόρτο» όμως του Γκέιμπ Κλίνγκερ είναι την ίδια στιγμή και μια από τις τελευταίες ευτυχείς εμφανίσεις στο σινεμά του Αντον Γιέλτσιν που λίγο αργότερα θα αποχαιρετούσε αυτόν τον κόσμο, αφήνοντας πίσω του περίπου τον ίδιο κομματιασμένο χώρο και χρόνο με τον ήρωά του.
Ο νεαρός δημιουργός του μιλάει στο Flix για το φίλο που έχασε, την Αθήνα που ενέπνευσε την ιστορία της ταινίας του, το ρομαντισμό και τα ταξίδια που πρέπει να κάνεις ακόμη και στην ίδια σου την πόλη προκειμένου να κάνεις σινεμά.
Πώς ξεκίνησε το «Πόρτο»; Ποια ήταν η αρχική ιδέα για το σενάριο;
Στην πραγματικότητα η ταινία ξεκίνησε στην Αθήνα! Ημουν στην πόλη για την προβολή της προηγούμενης ταινίας μου, το «Double Play: James Benning and Richard Linklater» και έμενα στο σπίτι ενός «τρελού» Ελληνα, του Βασίλη Μπουρίκα, ταυτόχρονα ιδιοκτήτη ενός ανεξάρτητου εργαστηρίου που εμφάνιζε χειροποίητα φιλμ Super 8, 16mm, ακόμη και 35mm. Και αρχίσαμε να μιλάμε για μια ταινία που θα κάναμε οι δυο μας με διαφορετικά φορμά. Σκέφτηκα λοιπόν πρώτα τη δομή και μετά την ερωτική ιστορία που θα χωρούσε μέσα της. Δεν ξέρω γιατί όλα αυτά έγιναν στην Αθήνα... Αλλά η ιδέα ήρθε εκεί.
Η ταινία μοιάζει με ένα ερωτικό γράμμα στο ίδιο το σινεμά. Ποιες ταινίες που σου αρέσουν λειτούργησαν εδώ σαν έμπνευση;
Είναι τόσες πολλές. Και αυτή είναι πάντα μια ερώτηση-παγίδα. Γιατί, όταν αρχίζεις να φτιάχνεις κάτι, όσο κι αν θες να το γεμίσεις με συγκεκριμένες αναφορές, το υλικό που έχει πάντα αντιστέκεται... Φτιάχνεις κάτι που έχει τη δική του γλώσσα, οφείλεις περισσότερο να εφευρίσκεις παρά να δανείζεσαι. Σίγουρα, όταν βλέπεις την ταινία ανακαλύπτεις αναφορές εδώ κι εκεί. Αλλά είναι σπάνια μια συνειδητή επιλογή. Οταν κάνεις μια ταινία, όλα τρέχουν τόσο γρήγορα που δεν έχεις το χρόνο να σταματήσεις και να σκεφτείς άλλες ταινίες.
Μπορείς να εξηγήσεις τη χρήση των διαφορετικών τεχνοτροπιών και φιλμ στην ταινία;
Ηθελα να δημιουργήσω δύο διαφορετικούς χρόνους στην ταινία, οπότε ήταν σημαντικό να δημιουργήσω διαφορετικές οπτικές υφές και σχήματα. Ηθελα να προσεγγίσω όσο πιο πολύ την εντύπωση μιας ανάμνησης. Οπότε, σαν ζωγράφος, ήταν σημαντικό να έχω διαφορετικά μεγέθη καμβάδων και πινέλων.
Θεωρείς τον εαυτό σου ρομαντικό; Τι είναι ρομαντισμός σήμερα, στη ζωή και στο σινεμά;
Χα! Πραγματικά δεν ξέρω πώς να το απαντήσω αυτό. Φαντάζομαι πως η ταινία μου είναι η καλύτερη απάντηση.
Γιατί διάλεξες τον Αντον Γιέλτσιν για τον ανδρικό ρόλο της ταινίας και ποια είναι τα συναισθήματά σου τώρα που δεν είναι πια ανάμεσά μας;
Τον λάτρευα. Μου έμαθε τόσα πολλά για το σινεμά. Ηταν μόνο 26 ετών όταν κάναμε την ταινία αλλά ήξερε τα πιο πολλά από όλους μας. Αγαπούσα πολύ το σινεμά και ήταν πολύ πειθαρχημένος σαν ηθοποιός. Οι γονείς του ήταν αθλητές και τον έμαθαν την πειθαρχία που πρέπει να έχει κάποιος όταν αγωνίζεται στους Ολυμπιακούς Αγώνες.
Διαβάστε και δείτε ακόμη: Ο Αντον Γιέλτσιν φωτογράφιζε υπέροχα (και ακατάλληλα για ανηλίκους)
Αν έπρεπε να περιγράψω τον Αντον Γιέλτσιν με τρεις λέξεις αυτές θα ήταν: έντονος, ξεκαρδιστικός, μυστηριώδης, γενναιόδωρος, περίεργος, ταπεινός - ουπς, αυτές είναι περισσότερες από τρεις λέξεις! Συγγνώμη, αλλά ήταν στ' αλήθεια όλα αυτά τα πράγματα. Δεν έκανε ποτέ καμία από τις χολιγουντιανές αηδίες στο γύρισμα. Του άρεσε να είναι μόνος του, αλλά ήταν πολύ προσεκτικός στο τι μοιραζόταν γιατί τα γούστα του ήταν ιδιαίτερα και φοβόταν μήπως τον παρεξηγήσουν. Σκεφτόταν έξω από τα συνηθισμένα και πολύ μπροστά από την εποχή του. Είναι μια διαρκής φάση μελαγχολίας το γεγονός πως δεν τον έχουμε μαζί μας...
Γεννήθηκες στη Βραζιλία αλλά ζεις στις ΗΠΑ και επέλεξες το Πόρτο σαν το σκηνικό για την πρώτη σου ταινία μυθοπλασίας. Ποιος από τους τρεις τόπους ορίζει την ταινία και με ποιον τρόπο;
Οταν κάνεις ταινίες πρέπει να ταξιδεύεις, ακόμη κι αν βρίσκεσαι στην ίδια σου την πόλη! Ο φίλος μου ο σκηνοθέτης Χοσέ Λουίς Γκερίν μου είχε πει κάποτε πως για να κάνει την ταινία του, το «En Construcción», που ήταν τοποθετημένο στην Βαρκελώνη, μάζεψε τα πράγματά του και έφυγε από το σπίτι του και πήγε να μείνει σε ένα ξενοδοχείο στη γειτονιά που θα γύριζαν την ταινία, ώστε να είναι πιο αντικειμενικός απέναντι σε όσα συνέβαιναν στην πόλη. Αν γνωρίζεις ένα μέρος καλά, δεν ανακαλύπτεις εύκολα τις λεπτομέρειές του. Πρέπει να κάνεις μερικά βήματα πίσω...
Σαν κριτικός κινηματογράφου που είσαι, πόσο σκληρός είσαι με τον εαυτό σου ως σκηνοθέτη; Τι θα έγραφε η κριτική σου για το «Πόρτο»;
Δεν θα το έκανα ποτέ αυτό. Μπορείς να τρελαθείς εντοπίζοντας όλα τα ελαττώματα της ταινίας σου. Σαν σκηνοθέτης γνωρίζεις τα ελαττώματά σου καλύτερο από οποιονδήποτε. Βλέπεις πράγματα που το κοινό - ευτυχώς - δεν βλέπει. Δεν μπορείς να ζήσεις την εμπειρία του να δεις την ταινία σου με αθώο βλέμμα και φρέσκα, αντικειμενικά μάτια. Ισως σε 25 χρόνια να δω ξανά την ταινία και να γράψω μια κριτική. Θα ήταν αστείο. Θυμάμαι να κάθομαι με τον Τζέιμς Μπένινγκ σε ένα σινεμά όπου βλέπαμε την ταινία του "American Dreams" για πρώτη φορά μετά από χρόνια, δεκαετίες και όταν τέλειωσε μου είπε: «Μου αρέσει πραγματικά η ταινία μου!».
Διαβάστε και δείτε ακόμη: Το Χόλιγουντ αποχαιρετά σοκαρισμένο τον Αντον Γιέλτσιν
