«Eνας μύθος βασισμένος σε μια τραγική ιστορία»
Η προειδοποίηση στην αρχή του «Σπένσερ» είναι δηλωτική της σκηνοθετικής προσέγγισης του Πάμπλο Λαραΐν στο (η λέξη πολυαναμενόμενο είναι λίγη) biopic για την Πριγκίπισσα Νταϊάνα. Oχι ιστορική ακρίβεια, αλλά περισσότερο μια ιμπρεσιονιστική αποτύπωση του μύθου πέρα από τον άνθρωπο. Ή του ανθρώπου πίσω από το μύθο. Αυτά τα δύο ήταν, είναι και θα είναι για πάντα αλληλένδετα στην περίπτωση του μοναδικού μέλους της αγγλικής βασιλικής οικογένειας που δικαιούται το χαρακτηρισμό του φαινομένου της ποπ κουλτούρας διεθνώς.
Η Κρίστεν Στιούαρτ που ήταν εξαρχής μια τολμηρή επιλογή για έναν πρωταγωνιστικό ρόλο-εν δυνάμει ναρκοπέδιο (θυμηθείτε τη Ναόμι Γουότς στο «Diana», που παραλίγο να της στοιχίσει την καριέρα) κατάφερε θριαμβευτικά και αποστομωτικά όχι μόνο να σηκώσει στους ώμους της το μύθο, αλλά να απογυμνώσει τον άνθρωπο. Κι αυτό είναι ένας μόνο από τους θριάμβους της ταινίας.
Η έναρξη παραπέμπει σε θρίλερ. Μια ολόκληρη πομπή τεθωρακισμένων οχημάτων καταφτάνει με απόλυτη τάξη και στρατιωτική πειθαρχία στο παλάτι του Σάντρινγκχαμ. Δεν μεταφέρει όπλα, αλλά κιβώτια με τρόφιμα εν όψει του τριήμερου εορτασμού των Χριστουγέννων για τη βασιλική οικογένεια, εκεί όπου τα πάντα προβλέπονται αυστηρά από ένα απαράλλακτο εδώ και αιώνες πρωτόκολλο.
Τη ίδια στιγμή, μια νεαρή γυναίκα έχει χαθεί με το αυτοκίνητό της στους επαρχιακούς δρόμους γύρω από το κάστρο. Αρκεί ένα ζουμάρισμα της κάμερας για να καταλάβεις ποιά είναι. Είναι τόσο εντυπωσιακός ο τρόπος που η Στιούαρτ καταφέρνει με ένα βλέμμα, ένα βλεφάρισμα, μια ανεπαίσθητη κίνηση να πείσει ότι ναι, αυτή είναι η Νταϊάνα. Δεν τη μιμείται στείρα και ανέμπνευστα, αλλά μετουσιώνει την αύρα της. Αποκτά την ίδια όψη τρομαγμένου ελαφιού. Κι όταν στην αρχή ακόμα αναφωνήσει «Εχω χαθεί», ο θεατής θα καταλάβει με την τραγική προοικονομία της ιστορικής γνώσης, ότι αυτό έχει συμβεί με περισσότερους του ενός τρόπους.
Κι αυτή η ιστορική γνώση είναι ο διαρκής σκόπελος που η ταινία αποφεύγει επιδέξια αγνοώντας τον επιδεικτικά. Κι αυτό γίνεται το μεγαλύτερο πλεονέκτημα της. Το «Σπένσερ» είναι η ιστορία της πορείας μιας γυναίκας προς την αυτοδιάθεση, δέκα χρόνια μετά από έναν γάμο που έχει καταρρεύσει προ πολλού, προς την ελευθερία και την αξιοπρέπεια που της στερεί ένα σύνολο παράλογων δεσμεύσεων.
Μέσα στους δαιδαλώδεις χώρους του παλατιού και τις ομιχλώδεις εκτάσεις γύρω από αυτό, εκεί όπου κάθε αυθόρμητη κίνηση καταδικάζεται από ένα αόρατο, σύστημα περιορισμών και δεσμεύσεων η Νταϊάνα παλεύει με το ισχνό, βουλιμικό της σώμα και η κάμερα του Λαραΐν σωματοποιεί την κάμψη και την αντίσταση, καδράροντας τη φυσική παρουσία της κενρικής του ηρωίδας με τους ευρυγώνιους φακους του ως μια μορφή ανάμεσα σε έχθρικό περίγυρο χωρίς πρόσωπο.
Δεν είναι τυχαίο ότι τα πρόσωπα της βασιλικής οικογένειας παραμένουν ως επί το πλείστον σιωπηλά: ο Κάρολος μιλάει για πρώτη φορά μετά από μισή ώρα, η βασίλισσα Ελισάβετ ανταλλάσσει μόνο μια στιχομυθία με την Νταϊάνα, ίσως τη σημαντικότερη. Εκεί όπου υπάρχει ανθρωπιά κι επικοινωνία είναι μόνο με τα δύο παιδιά και τους λιγοστούς από το πολυπληθές υπηρετικό προσωπικό που είναι με το μέρος της. Αυτή η αγάπη αλλά και μια αναπάντεχη ερωτική εξομολόγηση θα είναι τα πρώτα βήματα προς την ελευθερία.
Με τη βοήθεια της εξαιρετικής (και μετά πάσης βεβαιότητας οσκαρικής) μουσικής υπόκρουσης του Τζόνι Γκρίνγουντ και της ατμοσφαιρικής διεύθυνσης φωτογραφίας της Κλερ Ματόν («Το Πορτρέτο Μιας Γυναίκας που Φλέγεται») , ο Λαραΐν μετατρέπει τον τριήμερο χριστουγεννιάτικο εγκλεισμό στο παλάτι του Σάντρινγκχαμ σε ένα κομβικό σημείο μηδέν, εκεί που η πριγκίπισσα σώζεται όχι από τον πρίγκιπα, ούτε από μια νεράιδα, αλλά μόνη της, μαζεύοντας τα κομμάτια μιας κατακερματισμένης προσωπικότητας.
Και το τέλος τη βρίσκει πρόσκαιρα υπέροχη, δημιουργό επιτέλους του δικού της αφηγήματος. Ολα όσα ακολούθησαν ιστορικά, είναι υλικό μιας άλλης ταινίας, ενός άλλου σύμπαντος που ονομάζεται πραγματικότητα. Κι όσο κι αν η επίσημη Ιστορία προμηνύει βαριά της σκιά της, η Νταϊάνα Σπένσερ του Πάμπλο Λαραΐν και της Κρίστεν Στιούαρτ είναι έτοιμη να ζήσει τη ζωή της. Μία πριγκίπισσα. Στο δικό της παραμύθι.
