Blue Jean, I just met me a girl named Blue Jean
Blue Jean, she got a camouflaged face and no money
Η Τζιν βγάζει την πετσέτα και κοιτιέται στον καθρέφτη. Εχει βάψει τα κοντά αγορίστικα μαλλιά της ένα πορφυρό ξανθό - ίδιο με του Ντέιβιντ Μπόουι στο μουσικό βίντεο του «Blue Jean». Είναι γυμνάστρια σε δημόσιο γυμνάσιο της πόλης. Εσωστρεφής, σιωπηλή, απόμακρη από τους συναδέλφους της στην αίθουσα των καθηγητών. Δεν έχει πολλά κοινά μαζί τους. Η αλήθεια είναι ότι τους φοβάται και λίγο - μην την αποκρυπτογραφήσουν, μην την καταλάβουν. Γιατί η Τζιν είναι λεσβία - κι αυτό δεν είναι κάτι τόσο απλό στην Αγγλία της Θάτσερ.
Βρισκόμαστε στο 1987 και οι Συντηρητικοί μόλις έχουν ψηφίσει το διαβόητο Άρθρο 28 που απαγόρευε την «διάδοση της ομοφυλοφιλίας», ώστε να συνεχιστεί η «παράδοση της οικογένειας», να «προστατευτούν» τα παιδιά και «να μην εισπράττουν ότι έχουν το αναφαίρετο δικαίωμα να είναι γκέι». Οι ομοφυλοφιλικές κοινότητες στην Αγγλία δίνουν αγώνες στους δρόμους, αλλά η Τζιν παραμένει στην ντουλάπα της. Διακυβεύονται πολλά - θα χάσει τη δουλειά της. Αλλωστε, όπως λέει στην Σιμπάν, την απενοχοποιημένη λεσβία ερωμένη της, «εκείνη δεν νιώθει την ανάγκη να περιφέρει την σεξουαλικότητα της σαν παράσημο».
Η αλήθεια όμως δεν είναι αυτή. Η εσωτερικευμένη της ντροπή για αυτό που είναι, τη διχάζει. Δεν αντέχει να απολογείται σε όλους - την πιο συντηρητική αδελφή της και τον τοξικό γαμπρό της που «δεν ξέρουν αν μπορούν να την εμπιστεύονται με τον ανιψιό της». Την διευθύντρια που την υποπτεύεται. Τη γειτόνισσα που την κοιτάει στραβά. Προτιμά να μην μιλά, να μην προκαλεί. Να διδάσκει τα κορίτσια άμυνα χωρίς να τα αγγίζει. Να μπαίνει στα αποδυτήρια με το βλέμμα στο πάτωμα. Να είναι αυστηρή και απροσπέλαστη. Και κοιτά να δεις: όλα αυτά συμφωνούν με το Άρθρο 28.
Τι κάνει; Πώς προδίδει έτσι τη φύση της, την κοινότητα της, τον εαυτό της; Πώς προδίδει έτσι την Λόις, την 15χρονη λεσβία μαθήτρια της που γίνεται αντικείμενο μπούλινγκ από τις άλλες; Είναι τόσο έντονος ο φόβος της που θα αφήσει ένα κορίτσι αβοήθητο, για να μην δώσει δικαιώματα;
Το ντεμπούτο της Τζόρτζια Οκλεϊ επιστρέφει στο παρελθόν για να μας μιλήσει για το παρόν. Γιατί αν θεωρούμε καθησυχασμένοι ότι το «Αρθρο 28», και οι κοινωνίες που το επέτρεψαν, ανήκουν σε περασμένους καιρούς, ο «Don’t Say Gay» νόμος της Φλόριντα έρχεται να μάς διαψεύσει. Οι κοινωνίες μας τείνουν να επιστρέψουν σε έναν δογματικό πουριτανισμό που καθησυχάζει τα χρηστά ήθη. Για αυτό και η επαγρύπνιση για τη διαφύλαξη των ανθρωπίνων δικαιωμάτων είναι ουσιαστική.
Ομως όχι. Η Οκλεϊ δεν έχει φτιάξει μία στρατευμένα πολιτική ταινία. Δεν έχει καμία διάθεση για διδακτισμό ή μεγαλόστομα μηνύματα. Με σημασία στη λεπτομέρεια, καυστική στο θέμα της και τρυφερή με την ηρωίδα της, μάς παραδίδει μία προσωπική ταινία. Μέσα από τον εγκλωβισμό της Τζιν καλούμαστε να νιώσουμε την κοινωνική ασφυξία. Μέσα από την θλίψη (blue) της, την περιθωριοποίηση. Μέσα από τον φόβο της, την ανθρώπινη σκληρότητα.
Γυρίζοντας σε 16άρι και κρατώντας τη χρωματική παλέτα ξεβαμμένη και τους φωτισμούς ωχρούς (ο DP Βίκτορ Σέκουιν έχει επιτύχει το τέλειο γκρίζο), η 80ς Αγγλία μοιάζει τόσο μουντή όσο και η αποστειρωμένη, κοντόφθαλμη πολιτική της.
Μέσα σε αυτό τον κόσμο η Τζιν αισθάνεται τα πάντα και τα κρύβει όλα. Η συγκλονιστική Ρόζι Μακ Γιούιν που την ερμηνεύει κρατά το πρόσωπο της ακίνητο, αλλά στα μάτια της ανάβει ένας προτζέκτορας συναισθημάτων. Με πειθαρχία χορογραφεί τις κινήσεις του σώματος της σε μία ανδρόγυνη συστολή. Μικρές αμηχανίες, συμπλεγματικές αντιδράσεις, μικροστιγμές δισταγμού συνθέτουν την ερμηνεία της και την πανοπλία της Τζιν.
Για αυτό κι όταν ο ήλιος λούσει το πρόσωπο της και το γέλιο της δραπετεύσει άναρχο, ο θεατής δεν χρειάζεται happy end. Γίνεται μάρτυρας ενός happy beginning.
