Mε την ευκαιρία της επανέκδοσης του «Νευρικού Εραστή», θυμόμαστε τι έχει δηλώσει ο Γούντι Αλεν για την σημασία αυτής της ταινίας στην μετέπειτα καριέρα του.
Τα αποσπάσματα είναι από το βιβλίο «Ο Γούντι Αλεν για τον Γούντι Αλεν» του Στιγκ Μπιόργκμαν (Εκδόσεις Μεταίχμιο, 2007)
Διαβάστε την κριτική του Flix για τον «Νευρικό Εραστή»: Το οσκαρικό αριστούργημα του Γούντι Αλεν δεν ήταν απλώς η ταινία-σταθμός στη φιλμογραφία του. Αλλά και αυτή που καθόρισε το genre που -δεκάδες χρόνια και Νόρα Εφρονς/Ρίτσαρντ Λινκλέιτερς μετά- μάθαμε να αποκαλούμε «ραμαντική κομεντί»
Μία από τις πιο σημαντικές του ταινίες; «Ναι, πραγματικά πιστεύω ότι αυτή ήταν και η ταινία-σταθμός για μένα. Βρήκα το κουράγιο να αφήσω πίσω μου τους παλιμπαιδισμούς, την ασφάλεια που μου παρείχε η καθαρόαιμη κωμωδία ως αυτοσκοπός. Είπα στον εαυτό μου ότι «ήρθε μάλλον η ώρα να προσπαθήσω να κάνω ένα πιο σκεπτόμενο φιλμ, κι όχι άλλη μία ίδια κωμωδία. Κι ίσως αυτό να επιτρέψει σε διαφορετικές κινηματογραφικές αξίες να αναδειχθούν, που ίσως κερδίσουν και τονώσουν το ενδιαφέρον του κοινού». Πράγματι, όλα αυτά λειτούργησαν. Δύο λόγοι συνετέλεσαν. Ο πρώτος είχε να κάνει με μένα: ένιωθα ότι ήμουν έτοιμος να προχωρήσω, να αφήσω πίσω μου το είδος των ταινιών που είχα μέχρι τότε καταπιαστεί. Ήθελα να κάνω ένα βήμα μπροστά, προς ένα πιο ρεαλιστικό, πιο ουσιαστικό είδος σινεμά. Ο δεύτερος λόγος ήταν η γνωριμία μου με τον Γκόρντον Γουίλις. Στο κομμάτι της τεχνικής, ο Γκόρντον ήταν δάσκαλος για μένα. Ήταν ένας μάγος της τεχνολογίας, αλλά κι ένας μεγάλος καλλιτέχνης ταυτόχρονα. Μου έδειξε πράγματα πάνω στη χρήση της κάμερας και του φωτισμού. Η συνεργασία μας αποτέλεσε μεγάλη στροφή για μένα, από κάθε άποψη. Γι’ αυτό κι ο Νευρικός Εραστής σηματοδότησε το πρώτο μου βήμα προς την καλλιτεχνική μου ωρίμανση ως σκηνοθέτης...»
Πώς εμπνεύστηκαν το "walking n talking" είδος σκηνών με τον Μάρσαλ Μπρίκμαν «Ο Μάρσαλ κι εγώ εμφανιζόμασταν κάποτε στο ίδιο καμπαρέ. Εκείνος, ήταν μέρος της ορχήστρας. Έπαιζε μπάσο και κιθάρα. Ξεκινήσαμε να μιλάμε και γίναμε φίλοι. Κι αποφασίσαμε ότι θα επιχειρούσαμε να γράψουμε κάτι μαζί, έτσι για την πλάκα μας. Αρχίσαμε να γράφουμε λοιπόν, και μας άρεσε. Γράψαμε τον Υπναρά, τον Νευρικό Εραστή και μετέπειτα το Μανχάταν. Τον συμπαθώ πολύ. Είναι πραγματικός φίλος. Κάναμε μεγάλους περιπάτους, έξω στους δρόμους της πόλης, τρώγαμε μεσημεριανό μαζί, βραδινό μαζί. Καθόμασταν σ’ ένα δωμάτιο και κουβεντιάζαμε. Κουβεντιάζαμε, κουβεντιάζαμε, κουβεντιάζαμε... Κι όταν πια είχαμε εξαντλήσει όλα τα θέματα, καθόμουν μόνος μου κι έγραφα το σενάριο. Μετά το έδειχνα στον Μάρσαλ, κι εκείνος έκανε τα σχόλιά του: «αυτό λειτουργεί πολύ καλά, αυτή η σκηνή όμως είναι αδύναμη, γιατί δεν προσπαθείς κάτι σαν αυτό...». Ο Μάρσαλ προσέφερε νέες οπτικές γωνίες κι ιδέες στο σενάριο, όμως ένιωθα ότι εγώ έπρεπε να είμαι αυτός που τελικά κάθεται και το γράφει. Γιατί εγώ θα ήμουν αυτός που θα το ερμήνευε, οπότε ήθελα να το γράψω με τον τρόπο που μου ταίριαζε.»
Γιατί επιλέγει να ξεκινήσει την ταινία, σπάζοντας τον 4ο τοίχο: « Σωστά, αυτή η αρχή σε προετοιμάζει για το τι είδους ταινία θα ακολουθήσει. Από ένστικτο ένιωθα ότι μία ταινία με σκηνές όπου κοιτάζω κατάματα στην κάμερα και μιλάω με τρόπο προσωπικό θα έπιανε το κοινό, καθώς πολύς κόσμος έχει παρόμοιες ανησυχίες και προβληματισμούς. Ήθελα λοιπόν να απευθυνθώ άμεσα στους θεατές, να τους αιφνιδιάσω.»
Πόσο έμοιαζε η παιδική ηλικία του Άλβι με αυτή του Γούντι;; «Πλησίαζε αρκετά. Σε ένα τέτοιου είδους σπιτικό μεγάλωσα, τέτοιου τύπου δασκάλες με λουλακί μαλλιά είχα στο δημοτικό. Πολύ, πολύ αυστηρές και καθόλου ευχάριστες. Εκεί στο Μπρούκλιν μεγάλωσα, όχι πολύ κοντά, αλλά ούτε ιδιαίτερα μακριά από το Κόνι Άιλαντ, όπου βρισκόταν ένα πολύ γνωστό Λούνα Παρκ, το μυθικό Λούνα Παρκ. Είχε ήδη αρχίσει να αραχνιάζει όταν ήμουν παιδί, αλλά λειτουργούσε ακόμα. Κι εγώ περνούσα ατελείωτες ώρες εκεί. Πηγαίναμε συνέχεια με τους φίλους μου. Κολυμπούσαμε, βολτάραμε στην ξύλινη προβλήτα του – μπορεί κανείς να δει ένα κομμάτι της στις Μέρες Ραδιοφώνου. Τα πρώτα χρόνια της ζωής μου τα πέρασα σ’ εκείνη την προβλήτα, δίπλα στο νερό. Ένα κομμάτι των παιδικών μου χρόνων λοιπόν το έχω συνδέσει με τον ωκεανό, ακόμα κι αν μετά, στο μεγαλύτερο μέρος της παιδικής μου ηλικίας, δεν ζούσαμε πια εκεί. Το κομμάτι όμως που πέρασα στην παραλία μου ήταν πολύ σημαντικό. Αρχικά λοιπόν στο σενάριο του Νευρικού Εραστή ο ήρωάς μου δεν ζει δίπλα στο Λούνα Παρκ, αλλά στο μέρος που πραγματικά μεγάλωσα – λίγα μίλια πιο κάτω. Όταν όμως τριγυρνούσαμε για ρεπεράζ στο Μπρούκλιν με τον Γκόρντον Γουίλις, ο Μελ Τορνέ, ο καλλιτεχνικός μου διευθυντής μου έδειξε πόσο επιβλητικό φαίνεται το τρένο και εγώ παρατήρησα το σπιτάκι κάτω από τις γραμμές του. Και σκέφτηκα: αυτό πρέπει να το χρησιμοποιήσουμε. Οπότε άλλαξα το σενάριο γράφοντας για πατρικό του αυτό το σπιτάκι. Είχε τόση δύναμη αυτή η εικόνα... »
Ναι, πραγματικά πιστεύω ότι αυτή ήταν και η ταινία-σταθμός για μένα. Βρήκα το κουράγιο να αφήσω πίσω μου τους παλιμπαιδισμούς, την ασφάλεια που μου παρείχε η καθαρόαιμη κωμωδία ως αυτοσκοπός. Είπα στον εαυτό μου ότι "ήρθε μάλλον η ώρα να προσπαθήσω να κάνω ένα πιο σκεπτόμενο φιλμ, κι όχι άλλη μία ίδια κωμωδία. Κι ίσως αυτό να επιτρέψει σε διαφορετικές κινηματογραφικές αξίες να αναδειχθούν, που ίσως κερδίσουν και τονώσουν το ενδιαφέρον του κοινού". Πράγματι, όλα αυτά λειτούργησαν.»
Πόσο χρειάστηκε να καθοδηγήσει την Νταϊάν Κίτον για να παίξει την Ανι Χολ; «Καθόλου. Εκοψα και έραψα το ρόλο πάνω της. Αυτή είναι η Νταιάν! Ξυπνάει το πρωί και απολογείται! Είναι ο χαρακτήρας της τέτοιος. Αυτοκαταστροφικός. Όπως όλοι οι ευφυείς άνθρωποι, έτσι κι εκείνη: υπερβολικά μετριόφρων, ασύλληπτα αυτοκαταστροφική – τα δύο χαρακτηριστικά της. Το στιλ ντυσίματός της στον Νευρικό Εραστή έγινε μόδα και ήταν το προσωπικό της στιλ. Μπήκε την πρώτη μέρα στο πλατό και η Ρουθ Μόρλεϊ, η ενδυματολόγος της ταινίας, έπαθε σοκ: "Πες της να μην φοράει αυτά τα ρούχα. Δεν μπορεί να φοράει τέτοια ρούχα. Είναι τρελή!" Κι εγώ απάντησα: "Αφήστε την ήσυχη. Είναι ευφυής. Ας την αφήσουμε ελεύθερη, ας βάλει ό,τι θέλει. Αν κάτι δεν αντέχω να το βλέπω, θα της το πω. Διαφορετικά, εκείνη επιλέγει τι θα φοράει..." Πάντα ζήλευα τον Μπέργκμαν που έγραφε υπέροχα γυναικεία πορτρέτα, εγώ όμως δεν μπορούσα, γιατί, πολύ απλά, αδυνατούσα να καταλάβω τη γυναικεία ψυχοσύνθεση. Μετά όμως κάτι άλλαξε, μέσα μου. Ίσως να είχε να κάνει με την ψυχανάλυση, ίσως με τη σχέση μου με την Νταϊάν. Γιατί ο ρόλος της Άνι Χολ ήταν ο πρώτος αξιόλογος γυναικείος ρόλος που έγραψα. Ένας πραγματικά καλός ρόλος. Από εκείνη την στιγμή, οι γυναικείοι μου ρόλοι ήταν πολύ δυνατοί...»
Πόσο μεγάλη ήταν η επιρροή της Νταϊάν Κίτον στη ζωή του «Η επιρροή της ήταν καταλυτική. Πρώτα απ’ όλα, η Νταϊάν έχει αλάνθαστο ένστικτο. Είναι πολύ τυχερή. Είναι ένας πολύ προικισμένος άνθρωπος. Ήταν πανέμορφη κι επιπλέον μπορούσε να τραγουδήσει, να χορέψει, να σκιτσάρει, να ζωγραφίσει, να τραβήξει καταπληκτικές φωτογραφίες. Μπορούσε να παίξει. Είχε αναρίθμητα ταλέντα. Και ήταν σε όλα καλή. Είχε το δικό της εκκεντρικό στυλ στο ντύσιμο. Με έκανε να γελάω μ’ έναν υπέροχο τρόπο. Δεν επηρεαζόταν από τίποτα κι από κανένα, είχε τη γνώμη της. Μπορεί δηλαδή να παρακολουθούσε Σαίξπηρ, αλλά αυτό δεν την απασχολούσε: αν δεν της άρεσε, θα το έλεγε και θα εξηγούσε και τους λόγους που δεν της άρεσε. Δεν υπήρχαν προσχήματα, ούτε κόμπλεξ. Ήταν όλα διάφανα. Το γούστο της δε, ήταν εξαιρετικό. Σ’ έναν μόνο τομέα διαφέρουμε, όλα αυτά τα χρόνια που γνωριζόμαστε, κι αυτός είναι η ποπ μουσική των 60ς και των 70ς. Εκείνη τη λάτρευε και τη λατρεύει, εγώ δεν μπορώ να την αντέξω. Αλλά, ναι, η Νταϊάν ήταν μία από τις μεγαλύτερες επιρροές της ζωής μου. Και πιστεύω ότι κι εγώ υπήρξα το ίδιο για εκείνη. Εγώ ήμουν ένας Νεοϋορκέζος, ένας άνθρωπος της πόλης. Μου άρεσεη ενέργεια των δρόμων της, το μπάσκετ, η τζαζ, ήμουν διαβασμένος. Εκείνη ήταν μία Καλιφορνέζα, ένας άνθρωπος των εικόνων. Της άρεσε η φωτογραφία, η ζωγραφική, τα χρώματα. Είχε τη γνώμη της για το σινεμά, κι εγώ είχα τη δική μου. Και μέσα στο χρόνια τηςσχέσης μας, αυτά συναντήθηκαν, αλληλοσυμπληρώθηκαν. Την σύστησα σε πράγματα με ταοποία δεν είχε επαφή. Της έδειξα ταινίες που δεν είχε δει κι εγώ θεωρούσα σπουδαίες – από ταινίες του Μπέργκμαν μέχρι... θυμάμαι την φορά που την πήγα στους Άρπαγες της Γης, του Τζορτζ Στίβενς, και της φάνηκε υπέροχο, κάτι που δεν πίστευε ποτέ ότι θα έλεγε για ένα γουέστερν...»
Γιατί έχει αδυναμία στα πλάνα σεκάνς; «Ξεκίνησα αυτή την τεχνική στον Νευρικό Εραστή, αλλά μετέπειτα κατέληξα να τελειώνω μεγάλα κομμάτια των ταινιών μου χρησιμοποιώντας τέτοιου είδους μονοπλάνα. Υπάρχουν ταινίες μου δηλαδή που καταφέραμε να τις μοντάρουμε, η μοντέζ μου Σούζαν Μορς κι εγώ, κατά τη διάρκεια μίας μόνο εβδομάδας, καθώς ήταν γεμάτες από γενικά πλάνα. Σαράντα ζενεράλ στη σειρά και τελειώσαμε! Στις περισσότερες από τις πιο πρόσφατες ταινίες μου χρησιμοποιώ κυρίως ζενεράλ. Εδώ και πολλά χρόνια πλέον έχω πάψει να γυρίζω επιπλέον υλικό για κοψίματα. Η κινηματογράφηση πλάνων σεκάνς μου φαίνεται περισσότερο διασκεδαστική, γρήγορη και λιγότερο βαρετή.»
Στην σκηνή στο σινεμά, η πρώτη του επιλογή δεν ήταν ο Μάρσαλ ΜακΛάχαν «Είχα σκεφτεί τη σκηνή της διαφωνίας στην ουρά του κινηματογράφου μ’ έναν άγνωστο ο οποίος επικαλείται κάτι που δήθεν έχει πει κάποιος διάσημος. Η αλήθεια είναι ότι σκέφτηκα κι άλλους για τη σκηνή, αλλά ο Μάρσαλ ήταν τελικά αυτός που δέχτηκε να το κάνει. Δεν ήταν όμως η πρώτη μου επιλογή. Η πρώτη μου σκέψη ήταν ο Φελίνι, γιατί ήταν πιο φυσικό ο κόσμος που περιμένει στην ουρά του κινηματογράφου να συζητάει για τον Φελίνι. Αλλά ο Φελίνι δεν ήθελε, κάτι που καταλαβαίνω, να έρθει στην Αμερική για να γυρίσει τη σκηνή. Οπότε έκλεισα τον Μάρσαλ ΜακΛάχαν...»
Η Νταϊάν Κίτον κι εγώ θα μπορούσαμε να συναντηθούμε κάπου, 20 χρόνια μετά. Θα είχε ενδιαφέρον οι ήρωές μας να ξαναβρεθούν μια μέρα και να δουν πώς εξελίχθηκαν οι ζωές τους. Μου δίνει στα νεύρα όμως η σκέψη ότι αυτό θα γίνει προϊόν αρπαχτής, θα πάρει την ταμπελίτσα του "σίκουελ" και δε θα ήθελα με τίποτα να πέσω σε μια τέτοια κατάσταση. Το φαινόμενο των σίκουελ έχει ξεφύγει πλέον από κάθε έλεγχο. Νομίζω ότι ο Κόπολα δεν έπρεπε να κάνει τον τρίτο Νονό, έπρεπε να σταματήσει στο δεύτερο που ήταν αριστούργημα. Εχω την αίσθηση ότι τα σίκουελ γίνονται απλώς για τα λεφτά, κι αυτή είναι μία ιδέα που απεχθάνομαι...»
Γιατί χρησιμοποιεί αυτούς τους απλούς λευκούς τίτλους στις ταινίες του; «Για τις "Μπανάνες" και το "Τα πάντα Γύρω από το Σεξ" είχα αναλωθεί σε πολύπλοκους εντυπωσιακούς τίτλους. Μετά σκέφτηκα πόσο ηλίθιο είναι να χαλάει κανείς τόσα λεφτά στο σχεδιασμό τίτλων. Πρόκειται για μία ηλίθια αμερικανική συνήθεια. Σκέφτηκα λοιπόν ότι εγώ θα κάνω τους πιο φτηνούς τίτλους που μπορώ – τίτλους υπό μορφή απλής πληροφόρησης. Διάλεξα λοιπόν μία γραμματοσειρά που μου άρεσε και αυτή κρατάω μέχρι σήμερα. Γιατί, αυτό είναι στ’ αλήθεια οι τίτλοι μιας ταινίας: πληροφορίες. Και πλέον το εφαρμόζω σε όλες τις ταινίες μου. Και νομίζω ότι λειτουργούν μια χαρά και δεν κοστίζουν και τίποτα. Είχε ξεφύγει το θέμα στο αμερικανικό σινεμά. Υπήρξε μία εποχή, γύρω στη δεκαετία του 60, όπου όλοι οι τίτλοι έπρεπε να συναγωνίζονται αυτούς του Ροζ Πάνθηρα. Οι παραγωγοί άφηναν εξ αρχής 250.000 δολάρια του προϋπολογισμού στην άκρη για την σεκάνς των τίτλων. Οι τίτλοι κατάντησαν να είναι ένα από τα πιο πολυαναμενόμενα κομμάτια της ταινίας. Ήθελα να το ανατρέψω αυτό: στις δικές μου ταινίες δεν θα ήταν τίποτα το ιδιαίτερο...»
Τα πιστεύει όλα αυτά για το Λος Αντζελες, την πόλη που στεγάζει την κινηματογραφική βιομηχανία; «Η κινηματογραφική βιομηχανία φυσικά και δεν είναι ιδανική. Κι αυτό γιατί πρόκειται για ένα εργοστάσιο το οποίο, στο μεγαλύτερο μέρος του, παράγει πανάκριβες ταινίες-σκουπίδια, με ελάχιστες εξαιρέσεις ποιοτικών φιλμ που σπανίως προκύπτουν. Στοχεύει σ’ ένα μαζικό κοινό πιτσιρικάδων και για αυτό η πλειοψηφία των παραγωγών είναι σκουπίδια. Ταυτόχρονα, οι λιγοστοί ταλαντούχοι αγωνίζονται να κάνουν τις ταινίες τους και να τις κάνουν σωστά. Η πόλη του Λος Άντζελες είναι μια χαρά. Απλά, όχι του γούστου μου. Ο κόσμος νομίζει ότι σιχαίνομαι το Λος Άντζελες, αλλά αυτό δεν είναι αλήθεια. Πολλοί φίλοι μου μένουν εκεί. Απλά, εμένα δεν μου ταιριάζει αυτό το φως. Δεν μου αρέσει ο ήλιος. Δεν μου αρέσει αυτή η άπλα που σε αναγκάζει να οδηγείς από το ένα μέρος στο άλλο. Στερεί από την πόλη την μητροπολιτική της ενέργεια, την αίσθηση που αντιλαμβάνεται κανείς στο Λονδίνο, το Παρίσι, τη Στοκχόλμη, την Νέα Υόρκη, μία αύρα στην οποία εγώ είμαι εθισμένος. Στο Λος Άντζελες έχεις την εντύπωση ότι είσαι σε προάστιο. Οπότε, όχι δεν αισθάνομαι άνετα εκεί. Εγώ θέλω να βγαίνω από το σπίτι μου και να έχω ολόκληρη την πόλη στα πόδια μου: πεζοδρόμια να περπατάω, μαγαζιά να μπαινοβγαίνω, μέρη να επισκέπτομαι. Αν έχεις συνηθίσει σε ρυθμούς αστικών κέντρων όπως η Νέα Υόρκη, ή το Παρίσι, μετά είναι πολύ δύσκολο να προσαρμοστείς σε ένα μέρος όπως το Λος Άντζελες. Για αυτό και συνεχώς σατιρίζω τη ζωή εκεί. Κι έρχεται και προστίθεται και η κακή μου πίστη για ό,τι παράγεται από την τοπική τηλεοπτική και κινηματογραφική τους βιομηχανία. Όλα θυσιάζονται στο βωμό της εκμετάλλευσης. Όχι ότι δεν μπορούν να βγουν σκουπίδια από κάθε τόπο, αυτό είναι αλήθεια. Στο Λος Άντζελες όμως τα πάντα συνδέονται με τις πιο ποταπές φιλοδοξίες: χρήματα, δόξα, κι άλλες χυδαιότητες. Ελάχιστοι ντόπιοι σκηνοθέτες παίρνουν τη δουλειά της παραγωγής μίας ταινίας στα σοβαρά. Οι υπόλοιποι δεν τις αποκαλούν καν ταινίες, αλλά «πρότζεκτς». Και τους παίρνει πολύ καιρό να τα πραγματοποιήσουν. Προηγούνται απανωτά μίτινγκς - μίτινγκς για μεσημεριανό, μίτινγκς για βραδινό, μίτινγκς με τους σεναριογράφους, μίτινγκς με τους σκηνοθέτες, μίτινγκς με τους ηθοποιούς. Όλη τους η ύπαρξη στηρίζεται σε αυτή την ιεροτελεστία της προ-παραγωγής. Κι όταν τελικά τελειώνουν την ταινία τους είναι μία εμπορική χαζομάρα. Ελάχιστοι είναι οι σκηνοθέτες που παραμένουν σοβαροί και τολμούν να πειραματιστούν με κάτι ενδιαφέρον και να πάρουν ρίσκα, όταν όλα γύρω τους στρέφονται με κεντρικό άξονα το χρήμα...»
Σ’ αυτή την πόλη δίνουν συνέχεια βραβεία. Καταντάει γελοίο! Σε λίγο θα ακούσουμε: “Βραβείο Καλύτερου Φασίστα Δικτάτορα... στον Αδόλφο Χίτλερ!” Δεν αποδέχεται τα βραβεία; Για αυτό δεν πήγε να παραλάβει το Οσκαρ του για τον «Νευρικός Εραστή»; «Είναι παράλογο να ανταγωνίζονται έργα τέχνης –είτε είναι βιβλία, ή ταινίες- μεταξύ τους. Ποιος είναι αυτός που θα αποφασίσει ποιο είναι το καλύτερο; Νομίζω ότι θα ήταν σωστότερο αν η κινηματογραφική βιομηχανία συνεδρίαζε μία φορά το χρόνο και μ’ έναν αξιοπρεπή, ακέραιο τρόπο ανακοίνωνε: «Μετά από ψηφοφορία, ιδού τα πέντε αγαπημένα μας φιλμ της χρονιάς.» Όχι όπως έχουμε τώρα την καλύτερη ταινία της χρονιάς. Όλες οι ταινίες της οσκαρικής πεντάδας είναι τόσο διαφορετικές μεταξύ τους, πώς μπορείς να αποφασίσεις την καλύτερη; Η Ακαδημία δε είναι αρκετά βρώμικη: υπάρχει μεγάλη προπαγάνδα και πίεση από τα μέλη να ψηφίσεις τους ίδιους, ή κάποιον φίλο τους. Ταινίες και υποψήφιοι κάνουν προεκλογικές εκστρατείες, έχουν καταχωρίσεις σε περιοδικά και αφίσες στους δρόμους. Όχι, αυτό βγαίνει δεν είναι η καλύτερη ταινία της χρονιάς. Δεν υπάρχει καμία εντιμότητα ή αξιοπιστία στην διαδικασία επιλογής της.»
Κι όμως, κάποτε είχε σκεφτεί το σίκουελ; «Μου πέρασε κάποτε από το μυαλό. Μάλλον ποτέ δε θα το έκανα, αλλά, ναι, κάποτε είχε σκεφτεί ότι θα ήταν ενδιαφέρον να δω τι συνέβη στην Ανι Χολ και τον Νευρικό Εραστή μου. Η Νταϊάν Κίτον κι εγώ θα μπορούσαμε να συναντηθούμε κάπου, 20 χρόνια μετά. Θα είχε ενδιαφέρον οι ήρωές μας να ξαναβρεθούν μια μέρα και να δουν πώς εξελίχθηκαν οι ζωές τους. Μου δίνει στα νεύρα όμως η σκέψη ότι αυτό θα γίνει προϊόν αρπαχτής, θα πάρει την ταμπελίτσα του «σίκουελ» και δε θα ήθελα με τίποτα να πέσω σε μια τέτοια κατάσταση. Το φαινόμενο των σίκουελ έχει ξεφύγει πλέον από κάθε έλεγχο. Νομίζω ότι ο Κόπολα δεν έπρεπε να κάνει τον τρίτο Νονό, έπρεπε να σταματήσει στο δεύτερο που ήταν αριστούργημα. Εχω την αίσθηση ότι τα σίκουελ γίνονται απλώς για τα λεφτά, κι αυτή είναι μία ιδέα που απεχθάνομαι...»
Διαβάστε την κριτική του Flix για τον «Νευρικό Εραστή»: Το οσκαρικό αριστούργημα του Γούντι Αλεν δεν ήταν απλώς η ταινία-σταθμός στη φιλμογραφία του. Αλλά και αυτή που καθόρισε το genre που -δεκάδες χρόνια και Νόρα Εφρονς/Ρίτσαρντ Λινκλέιτερς μετά- μάθαμε να αποκαλούμε «ραμαντική κομεντί»
