Αν υπάρχει συνταγή για ένα ντοκιμαντέρ που σε κάνει να κλαις, να γελάς και να αναγνωρίζεις τις παράλληλες διαδρομές όσων ζούμε στην κρίση, τη βρήκε η Μαριάννα Οικονόμου, με το νέο της πρότζεκτ «Οταν ο Βάγκνερ Συνάντησε τις Ντομάτες» που έκανε την πρεμιέρα του στην φετινή Μπερλινάλε και αμέσως μετά παίχτηκε και στο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ της Θεσσαλονίκης.
Μέσα στην Ελλάδα της κρίσης, και σ' ένα χωριό του θεσσαλικού κάμπου 33 μόνο κατοίκων, ο Αλέξανδρος, συγκέντρωσε το σόι και τους φίλους του (ξαδέλφες, θειάδες, γείτονές) και ξεκίνησαν μια φιλόδοξη ιδέα: να εξάγουν τις ντομάτες τους. Βλέπετε, η Αμερική και η Ευρώπη καλλιεργούν εδώ και δεκαετίες μεταλλαγμένα υβρίδια ντομάτας (με αποτέλεσμα να έχουν χάσει τη γεύση της). Εκείνοι λοιπόν σκέφτηκαν να πακετάρουν σάλτσες ντομάτας, αλλά και βαζάκια με συνταγές που έχουν βάση την ντομάτα, και να τα εξάγουν στον κόσμο.
«Είναι ειρωνικό, αλλά ο Χριστόφορος Κολόμβος έφερε πρώτους τους σπόρους ντομάτας στην Ευρώπη και, 500 χρόνια μετά, ένα ελληνικό χωριό χρειάζεται να ξαναστείλει στην Αμερική πραγματικές ντομάτες..» Ο Αλέξανδρος οργανώνει την ιδέα με έρευνα, αφοσίωση και τρέλλα: δύο ηχεία στη μέση των αγρών παίζουν μουσική στα σπαρτά. «Η ντομάτα θέλει κάτι μεγαλειώδες για να ντραπεί, να κοκκινίσει. Βάγκνερ!»
Διαβάστε επίσης: Η Μαριάννα Οικονόμου εξηγεί στο Flix τι ενώνει τις ντομάτες με τον Βάγκνερ!
Βέβαια, η ιδέα της Μαριάννας Οικονόμου να ακολουθήσει τον Αλέξανδρο και τους συγχωριανούς του σε αυτή τη μεγάλη περιπέτεια, είναι μόνο η αφορμή. Η κάμερά της περιπλανιέται στο χωριό, την ερημιά αλλά και την ομορφιά του. Καταγράφει τις ζωές των κατοίκων - την μοναξιά, αλλά και την έμφυτη χαρά τους. Και το αποτέλεσμα αποτελεί ένα γλυκόξινο, γευστικό ντοκιμαντέρ που ξεπερνά ακόμα και το θέμα της κρίσης και συγκινεί πραγματικά.
Με αφορμή την έξοδό του στις αίθουσες, σκεφτήκαμε να μπούμε στην κουζίνα και να μαγειρέψουμε (ο Βάγκνερ όσο είμαστε στην κουζίνα, προαιρετικός).
Δύο συνταγές με βάση την ντομάτα (από το βιβλίο «Η Κουζίνα του Balthazar 1973-1983» (Εκδόσεις: Ιστός)) που μας παραχώρησε ευγενικά ο μάγειρας Βαγγέλης Πελέκης (είναι ένας από τους χαρακτήρες του ντοκιμαντέρ) μάς άνοιξαν την όρεξη και τις μοιραζόμαστε μαζί σας.
Το ντοκιμαντέρ «Οταν ο Βάγκνερ Συνάντησε τις Ντομάτες» θα προβάλεται από την Πέμπτη 11 Απριλίου σε ΑΘΗΝΑ (Δαναός) - ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ - ΒΟΛΟ - ΚΑΡΔΙΤΣΑ - ΠΑΤΡΑ - ΑΜΑΛΙΑΔΑ
ΤΣΑΤΝΕΪ – CHATNI
Το τσάτνεϊ είναι συνοδευτική γλυκιά σάλτσα για τα κάρρυ, κάτι σαν την αντίστοιχη μουστάρδα της ευρωπαϊκής κουζίνας. Υπάρχουν πολλές παραλλαγές στις γεύσεις,ενώ υπάρχουν τσάτνεϊ καυτερά (hot) αλλά και πιο ήπια (mild). Είναι σχεδόν απαραίτητα σε ένα ινδικό γεύμα, όπου μπορούμε να σερβίρουμε δύο ή τρεις γεύσεις τσάτνεϊ.
Υλικά:
1/2 φλιτζάνι φρέσκο τζίντζερ ψιλοκομμένο
3 μέτρια κρεμμύδια
1 κιλό ντομάτες πράσινες ή κόκκινες
1 λεμόνι κομμένο στα 4 χωρίς κουκούτσια
1 πορτοκάλι κομμένο στα 4 χωρίς κουκούτσια
1⁄2 κιλό κυδώνια ξεφλουδισμένα χωρίς κουκούτσια 1⁄2 κιλό ξινόμηλα
2 σκελίδες σκόρδο
2 πιπεριές πράσινες
2 πιπεριές Φλωρίνης
4 καυτερές πιπερίτσες ψιλοκομμένες
1 κουταλάκι κανέλα τριμμένη
3 γαρύφαλλα κοπανισμένα
1 κουταλιά της σούπας κύμινο καβουρδισμένο & τριμμένο 1 κουταλιά της σούπας κόλιανδρος τριμμένος
1⁄2 κουταλιά της σούπας μαραθόσπορος τριμμένος
1 κουταλάκι μπαχάρι τριμμένο
500 ml (2 φλιτζάνια) ξίδι
1 λίτρο (4 φλιτζάνια) νερό
300 γρ. (1 1/2 φλιτζάνι) μαύρη ακατέργαστη ζάχαρη 300 γρ. (1 1/2 φλιτζάνι) άσπρη ζάχαρη
1 κουταλάκι αλάτι
140 γρ. (1 φλιτζάνι) σταφίδες ξανθιές
Εκτέλεση:
Στο food processor, δουλεύουμε το τζίντζερ, τα κρεμμύδια, τις πιπεριές, το λεμόνι, το πορτοκάλι και το σκόρδο. Κόβουμε σε μικρούς κύβους τα μήλα, τα κυδώνια και τις ντομάτες, αφού τις ξεφλουδίσουμε και τις ξεσποριάσουμε.
Ρίχνουμε όλα τα υλικά σε κατσαρόλα εκτός από τις σταφίδες και τα σιγοβράζουμε μέχρι να γίνουν ένας πολτός, όχι πολύ πηχτός γιατί θα πήξει περισσότερο όταν κρυώσει. Προς το τέλος, προσθέτουμε και τις σταφίδες.
Oταν κρυώσει η σάλτσα μας, γεμίζουμε καθαρά γυάλινα βάζα. Τα διατηρούμε στο ψυγείο ή τα αποστειρώνουμε βράζοντάς τα όρθια για 45’, αφού τα κλείσουμε ερμητικά. Στην περίπτωση αυτή, τα βάζα με το τσάτνεϊ διατηρούνται κλειστά εκτός ψυγείου για δυο χρόνια περίπου.
ΣAΛTΣA ΝΤΟΜΑΤΑΣ (4 φλιτζάνια)
Στη σάλτσα αυτή οι ντομάτες πρέπει να είναι πολύ φρέσκιες και ώριμες. Μπορούμε να προσθέσουμε ή να αφαιρέσουμε μπαχαρικά και αρωματικά ανάλογα με το γούστο μας και την εποχή. Η τριμμένη ρίζα από φινόκιο ήταν συχνά η προτίμηση της Καίη. Τα φρέσκα βότανα, όπως ο βασιλικός, τα προσθέτουμε προς το τέλος του μαγειρέματος, για να διατηρήσουν το άρωμά τους. Βάζοντας μικρές πιπερίτσες (τσίλι) ψιλοκομμένες, η σάλτσα γίνεται καυτερή.
Yλικά:
1 κιλό ντομάτες
2 μέτρια κρεμμύδια ψιλοκομμένα
125 ml (1/2 φλιτζάνι) ελαιόλαδο
125 ml (1/2 φλιτζάνι) λευκό κρασί
1 κουταλάκι δενδρολίβανο τριμμένο
1 κλαράκι φασκόμηλο
1/2 κουταλάκι μπαχάρι τριμμένο
1/2 κουταλάκι κανέλα
1 κουταλάκι ζάχαρη
αλάτι
πιπέρι
Εκτέλεση:
Αφού βάλουμε για λίγο τις ντομάτες σε ζεστό νερό, τις ξεφλουδίζουμε και τις ψιλοκόβουμε.
Σε κατσαρόλα ζεσταίνουμε το ελαιόλαδο και τσιγαρίζουμε το κρεμμύδι. Το σβήνουμε με το κρασί. Προσθέτουμε το δενδρολίβανο, το μπαχάρι το φασκόμηλο και την κανέλα. Συνεχίζουμε, ρίχνοντας τις ντομάτες και την ζάχαρη. Σε περίπτωση που η σάλτσα είναι λίγο ξινή, προσθέτουμε επιπλέον ζάχαρη.
Σιγοβράζουμε για μισή ώρα ακόμη, ανακατεύοντας κάθε τόσο.
Εάν χρειαστεί, συμπληρώνουμε με λίγο ζεστό νερό. Αλατο-πιπερώνουμε και σερβίρουμε τη σάλτσα ζεστή, αφού αφαιρέσουμε το φασκόμηλο.
Το ντοκιμαντέρ «Οταν ο Βάγκνερ Συνάντησε τις Ντομάτες» θα προβάλεται από την Πέμπτη 11 Απριλίου σε ΑΘΗΝΑ (Δαναός) - ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ - ΒΟΛΟ - ΚΑΡΔΙΤΣΑ - ΠΑΤΡΑ - ΑΜΑΛΙΑΔΑ
ΕΙΔΙΚΕΣ ΠΡΟΒΟΛΕΣ - ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ
Μετά το τέλος των προβολών στον κινηματογράφο Δαναό θα ακολουθήσει συζήτηση με το κοινό, στην οποία θα συμμετέχει και η σκηνοθέτρια Μαριάννα Οικονόμου:
Πέμπτη 11/4, 20:15 Αθηναϊκή πρώτη προβολή, παρουσία των συντελεστών της ταινίας. Θα ακολουθήσει κέρασμα τοπικών προϊόντων του χωριού Ηλιάς και θεσσαλικό τσίπουρο Τσιλιλή.
Παρασκευή 12/4, 18.00 Συζήτηση μεταξύ του πρωταγωνιστή του ντοκιμαντέρ, Αλέξανδρου Γκουσιάρη, και του καθηγητή Αγροτικής Οικονομίας, Κωνσταντίνου Καραντινινή. Θα ακολουθήσει κέρασμα τοπικών προϊόντων του χωριού Ηλιάς και θεσσαλικό τσίπουρο Τσιλιλή.
Παρασκευή 12/4, 20:00 Προβολή σε συνεργασία με τον Γαστρονόμο, παρουσία του Αρχισυντάκτη των γαστρονομικών εκδόσεων της «Καθημερινής» Άγγελου Ρέντουλα και του Αλέξανδρου Γκουσιάρη.
Σάββατο 13/4, 18.00 Συζήτηση με τον σεφ Νίκο Φωτιάδη για τη χρήση τοπικών προϊόντων στη μαγειρική.
Σάββατο 13/4, 20.00 Συζήτηση για την δημιουργία του ντοκιμαντέρ μεταξύ της κριτικού κινηματογράφου Μαρίας Κατσουνάκη, της σκηνοθέτριας Μαριάννας Οικονόμου και της μοντέρ Ευγενίας Παπαγεωργίου.
Κυριακή 14/4, 16:00 Προβολή της ταινίας με αγγλικούς υπότιτλους.
Κυριακή 14/4, 18:00 Συζήτηση με τον ψυχαναλυτή Γεράσιμο Στεφανάτο γύρω από το ρόλο του μύθου και της φαντασίας στη ζωή των ανθρώπων στην πόλη και στον κάμπο.
Δευτέρα 15/4, 20:00 Συζήτηση για το ρόλο της μουσικής στη ζωή μας και στον κινηματογράφο με την voice soloist Άννα Παγκάλου.
Τρίτη 16/4, 20.00 Συζήτηση με τον ιδρυτή της κοινότητας «Πελίτι», Παναγιώτη Σαϊνατούδη, για τη διάδοση των παραδοσιακών σπόρων. Μετά την προβολή θα μοιραστούν σπόροι στο κοινό.
Τρίτη 16/4, 22.00 Προβολή της ταινίας με αγγλικούς υπότιτλους.
Τετάρτη 17/4, 20:00 Συζήτηση για τους νέους γεωργούς με την Έφη Λαζαρίδου και τον Νικόλαο Γούσιο, από το πρόγραμμα του Iδρύματος Σταύρος Νιάρχος "Νέα Γεωργία για τη Νέα Γενιά"
