Επάγγελμα δημοσιογράφος που θέλησε να κάνει μια ταινία για το αγαπημένο του συγκρότημα. Και έτσι γεννήθηκε το «Εδώ Μιλάνε για Λατρεία», για τους Κόρε.Ύδρο. που μετά τη θριαμβευτική και συγκινητική πρεμιέρα του στη Θεσσαλονίκη φτάνει στην Αθήνα - οι προβολές του ξεκινούν στις 7 Απριλίου στο Αστορ - με περγαμηνή τη λατρεία που ξυπνά σε φανατικούς και μη του συγκροτήματος.
Στο Flix, o Βύρωνας Κριτζάς εξηγεί πως φτάσαμε στο «Εδώ Μιλάνε για Λατρεία» και ακόμη παραπέρα...
(φωτογραφίες: Βίλμα Κόκκα)
Πώς παίρνει κανείς την απόφαση να κάνει ένα ντοκιμαντέρ ενώ δεν είναι σκηνοθέτης;
Ηθελα πολύ να το δω και πίστευα ότι θα το κάνω καλά. Στο μυαλό μου έρχεται τώρα μια συνάντηση με το Γιώργο Γούση, πριν χρόνια, στα Εξάρχεια. Τον θυμάμαι να μου λέει «δε θέλω να περάσω όλη μου τη ζωή σε ένα γραφείο σχεδιάζοντας κόμιξ, θέλω να βγω έξω, να καταπιαστώ με κάτι στο οποίο μπορεί ανά πάσα στιγμή να φάω τα μούτρα μου». Θυμάμαι φορούσε ένα τζιν μπουφάν και καθώς μου μιλούσε στραβοκατάπινε. Λίγο μετά έκανε τα «Μαγνητικά Πεδία».
Πόσο σε βοήθησε σκηνοθετικά και γενικότερα στην ετοιμασία του ντοκιμαντέρ η δημοσιογραφική και συγγραφική σου εμπειρία;
Πολύ, γιατί στις συνεντεύξεις έχω άνεση. Επίσης το σενάριο που έφτιαξα για να βρούμε χρηματοδότηση, ήταν πειστικό και καλογραμμένο. Το ότι δεν έχω πιάσει ποτέ κάμερα, δε φάνηκε να ανησυχεί κανέναν! Ας είναι καλά ο Γιάννης Κολόζης, που μπήκε ως διευθυντής φωτογραφίας, αλλά ουσιαστικά πήρε πάνω του όλο το εκτελεστικό κομμάτι της εικόνας. Κάποιες φορές αργούσε λίγο να στήσει, αλλά εντάξει, δε βιαζόμασταν. Χωρίς το Γιάννη, θα μιλούσαμε για άλλη ταινία τώρα.
Αυτός που αγαπάει κάτι κάνει καλύτερη ταινία από αυτόν που αντιμετωπίζει το θέμα του πιο «απρόσωπα»;
Οχι απαραίτητα. Μπορεί και να σκοτώσεις κάποιον με την αγάπη σου, π.χ. να κάνεις ένα βαρετό ντοκιμαντέρ-αγιογραφία. Το «Εδώ Μιλάνε για Λατρεία» έχει πολλή αγάπη προφανώς, αλλά εγώ όταν αγαπάω κάποιον του κάνω κριτική, τον κοροϊδεύω, υπάρχει μια ένταση και αμφιθυμία στην αγάπη μου, που νομίζω βγαίνει και εδώ.
Τι ήξερες στα σίγουρα ότι θα ήταν η ταινία για τους Κόρε. Υδρο.; Tι δεν ήξερες ότι θα ήταν τελικά η ταινία για τους Κόρε. Ύδρο.;
Ηξερα ότι θα είναι μια ταινία με εναλλαγές γελοιότητας και συγκίνησης. Δεν ήξερα ότι θα «μιλήσει» σε τόσο κόσμο.
Γιατί σου άρεσαν οι Κόρε Υδρο.; Ποια εποχή της ζωής σου και ποια μεγάλα ή μικρά, αλλά σημαντικά, γεγονότα σηματοδότησαν;
Αρχισα να τους ακούω στα 22, αλλά τα τραγούδια τους δε με γυρίζουν στο τότε, με φέρνουν στο σήμερα. Οι Κόρε. Ύδρο. είναι η σύνδεσή μου με χιλιάδες ανθρώπους, γνωστούς και άγνωστους. Είναι επίσης το χιούμορ και η τρέλα του Παντελή, η φωνή του Μακρή στο τηλέφωνο, το παντζούρι του Αμύγδαλου με τη μεγάλη τηλεόραση από μέσα, ο ήσυχος Αρβανιτάκης, ο Καταγής, ο Μαγαζής, ο Βαρότσης, ο Θανάσης Δανίλης, προσωπικότητες από το χώρο της καλλιτεχνίας και όχι μόνο.
Πώς προέκυψε η δομή του ντοκιμαντέρ; Πώς επιλέχθηκαν αυτοί που τελικά μιλούν για τους Κόρε. Ύδρο.;
Ηθελα να πω την ιστορία του συγκροτήματος. Ανοιξα ένα word και άρχισα να γράφω. Οσο για τους ομιλητές, καθένας εξυπηρετεί ένα σκοπό, ώστε να ξεδιπλωθεί η ιστορία.
Είχες κάποιες αναφορές σε ξένα ή ελληνικά μουσικά ντοκιμαντέρ που χρησιμοποίησες ως βάση;
Πήρα μια-δυο ιδέες από το Searching for Sugar Man και το Αnvil! The story of Anvil. Κατά τα άλλα, ο οδηγός μου ήταν το ίδιο το συγκρότημα. Το πάθος, η αταξία, η μουσική και οι στίχοι.
Τι θα ήθελα να κάνει κάποιος αφού δει το ντοκιμαντέρ: Να φάει παστιτσάδα, να ακούσει το "Oλη η Αλήθεια Για τα Παιδιά του ’78" και να κάνει σεξ.»
Πόσο εύκολο ήταν να προσεγγίσεις τα μέλη των Κόρε. Ύδρο. - και να σου μιλήσουν όσο το δυνατόν πιο ανοιχτά;
Με τον Π.Ε. Δημητριάδη δε δυσκολεύτηκα, είμαστε φίλοι χρόνια και το πήρε εξαρχής ζεστά. Μαθαίνω μάλιστα ότι ήδη βγαίνει πρώτος στα στοιχήματα για το Όσκαρ Α’ Ανδρικού. Ο Αλέξανδρος Μακρής ήταν άλλη υπόθεση: Δεν αρνιόταν να συμμετάσχει, απλώς μας έλεγε «θα δούμε…». Και σ’ εμένα και στην παραγωγό μας, τη Μαρίνα Δανέζη. Νομίζω στην πορεία κατάλαβε ότι είχαμε αγνές προθέσεις και ότι η συμμετοχή του θα επιδρούσε θετικά ακόμα και στον ίδιο. Μια φίλη που είδε την ταινία είπε ότι το πρόσωπό του είναι ένας καμβάς συναισθημάτων που δεν εκφράζονται και, μη εκφραζόμενα, τον κάνουν να λάμπει. Βγήκε πολύ συμπαθητικός ο Αλέξανδρος! Είναι και από κοντά δηλαδή, απλώς δεν έχεις πολλές ευκαιρίες να το δεις.
Τι ήταν το πιο δύσκολο σε όλο το ντοκιμαντέρ;
Η διαχείριση των συνεργατών και της ανυπομονησίας μου. Μεγάλο παλούκι!
Γιατί δεν συναντιούνται ποτέ στο ντοκιμαντέρ ο Παντελής με τον Αλέξανδρο; Προσπάθησες; Δεν ήθελαν; Είναι καλύτερο που είναι έτσι χωριστά;
Δε θα πω ψέματα, το είχα στο μυαλό μου από την αρχή και το προσπάθησα. Το πρότεινα στον Παντελή την τελευταία μέρα των γυρισμάτων στην Κέρκυρα, αλλά μου το έκοψε μαχαίρι: «Όχι, θα είναι ψεύτικο». Θυμάμαι στεναχωρήθηκα, ήμουν έτοιμος να κλάψω. Όχι όμως επειδή μου στερούσαν το δυνατό, αναπάντεχο φινάλε της ταινίας. Στεναχωρήθηκα επειδή ένιωσα και κατάλαβα ότι ο Παντελής είχε δίκιο.
Υπήρξαν πράγματα που δεν συμπεριλαμβάνονται στο ντοκιμαντέρ ενώ έχουν γυριστεί ή αναφέρονται; Εκοψες κάτι επειδή θεώρησες ότι έπρεπε ή επειδή ένιωσες ότι θα έφερνες κάποιον σε δύσκολη θέση;
Οχι κάτι φοβερό. Ήξερα ότι το τάδε σημείο μπορεί να μην αρέσει π.χ. στον Αλέξανδρο, αλλά εφόσον έδινε κάτι στην ταινία, το κράταγα. Προτεραιότητά μου δεν ήταν να ευχαριστήσω τη μπάντα, την παραγωγό, τον μοντέρ, ή εμένα, αλλά τον θεατή.
Στο ντοκιμαντέρ, κυρίως λόγω του Παντελή, υπάρχουν αναφορές σε δύσκολα θέματα όπως η κατάθλιψη, η μοναξιά... Σε φόβισε αυτή η πλευρά της «ιστορίας» σου;
Να φοβηθώ γιατί; Ένιωθα σαν παρουσιαστής εκπομπής που έβγαλε λαβράκι! Ο Παντελής δε μπορεί να μη μοιράζεται αυτό που τον καίει, ακόμα και αν είναι πολύ προσωπικό, ακόμα και αν πρόκειται για κουτσομπολιό. Όπως έχει πει ο Σαββόπουλος, είναι στη φύση του τραγουδοποιού να λέει αυτό που έχει στο μυαλό του, χωρίς να υπολογίζει το κόστος.
Μετά από τις πρώτες προβολές της ταινίας τι είναι αυτό που σου κάνει μεγαλύτερη εντύπωση;
Μου κάνουν εντύπωση οι ίδιες οι προβολές. Δεν ακούω την ταινία, ακούω τις αντιδράσεις του κοινού. Βλέπω ένα άλλο ντοκιμαντέρ από αυτό που έβλεπα επί μήνες στο σπίτι μου και στο μοντάζ. Είναι κάτι που μου κάνει μεγάλη εντύπωση.
Τι θα ήθελες να είναι τα τρία πράγματα που κάποιος θα κάνει αφού έχει δει το ντοκιμαντέρ;
Να φάει παστιτσάδα, να ακούσει το «Oλη η Αλήθεια Για τα Παιδιά του ’78» και να κάνει σεξ.
Ποιο είναι το θέμα του επόμενου ντοκιμαντέρ σου;
Oπως είπα στο Q&A της Θεσσαλονίκης (και γελούσε ο κόσμος), δε θέλω να κάνω άλλο ντοκιμαντέρ, θέλω να εστιάσω στην προσωπική μου ζωή.
Το ντοκιμαντέρ «Εδώ Μιλάνε για Λατρεία» του Βύρωνα Κριτζά, σε παραγωγή Μαρίνα Δανέζη & Laika Productions, συμπαραγωγή ΕΡΤ με την υποστήριξη ΕΚΚΟΜΕΔ θα προβάλλεται στον αθηναϊκό κινηματογράφο ΑΣΤΟΡ από τις 7 Απριλίου.
