Ενημέρωση

Αφιέρωμα | Μάης '68 | Ο Παπατάκης, τα αντισυστημικά «φιτίλια» του και η «βομβίτσα» που δε μπήκε ποτέ

στα 10

Ο «Ελληνας αναρχικός του Σεν Ζερμέν ντε Πρε» θυμάται τα Cahiers du Cinema, το Παρίσι και τις παράτολμες εισηγήσεις του στους αγώνες του ’68.

Flix Team
Αφιέρωμα | Μάης '68 | Ο Παπατάκης, τα αντισυστημικά «φιτίλια» του και η «βομβίτσα» που δε μπήκε ποτέ

Γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Αιθιοπία και πέρασε από Λίβανο και Ελλάδα, πριν εγκατασταθεί οριστικά στη Γαλλία το 1939. Τον Μάη του ’68, παρότι ήδη πενηντάρης και με μια μυθιστορηματικά τρικυμιώδη ζωή πίσω του, ο Νίκος Παπατάκης πρωτοστάτησε στην ελληνική βερσιόν των παριζιάνικων γεγονότων με ιδέες που θα μπορούσαν μέχρι και να τον καταδικάσουν σε ισόβια δεσμά. Ενδεικτικό είναι το σύντομο απόσπασμα από τη συνέντευξη που είχε δώσει στον Χρήστο Παρίδη το 1992 στο πρώτο αμιγώς διεθνές Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, όπου προέδρευε της κριτικής επιτροπής.

[Μεταφέρουμε το κείμενο όπως δημοσιεύτηκε το 2005 από το ίδιο φεστιβάλ, σε μια μονογραφία του για τον δημιουργό των αξέχαστων «Βοσκών» και της «Φωτογραφίας».]

Νίκος Παπατάκης Ο Νίκος Παπατάκης στις Κάννες ανάμεσα στην Μαρτίν και την Κολέτ Μπερζ, ηθοποιούς τους «Les Abysses» του 1963

Τα χρόνια που κάνετε τα κινηματογραφικά σας ανοίγματα στη Γαλλία κυριαρχεί η Νουβέλ Βαγκ και όλοι έχουν σαν βίβλο του τα Cahiers du Cinema. Παρ’ όλα αυτά, εσείς δουλεύετε ανεξάρτητα, μακριά από την επιρροή τους…

Μα η Νουβέλ Βαγκ ήταν κομφορμιστές. Κάνανε ταινίες μες στο σύστημα. Hταν το νέο κύμα ενός κινηματογράφου κανονικού. Δεν ήταν ούτε επαναστάτες ούτε τίποτα. Τα δε Cahiers du Cinema δε διαβάζονται. Ψευτοψυχαναλυτικά, με μια φρασεολογία περίπλοκη. Τίποτα. Oλα μέσα από μια αισθητική καθαρά αστική.

Καθαρά αστική υπόθεση θεωρήθηκε εκ των υστέρων και ο Μάης του ’68, στον οποίο πρωτοστατήσατε.

Οπωσδήποτε, αλλά εγώ ήμουν εκεί για ουσιαστικούς λόγους. Οι Ισπανοί είχαν κατάληψη της εστίας τους, οι Βραζιλιάνοι επίσης, οι έλληνες συζητούσαν. Κάποιος έπρεπε να κάνει κάτι. Hταν εκεί ο Φέρρης, ο Κούνδουρος, πολλοί. Oταν το πήραν απόφαση να γίνει η κατάληψη, είχαμε άλλους καβγάδες. Αν θα σηκώναμε το πανό που έλεγε «Ελεύθερη Ελλάδα». Μια ανέβαινε, μια κατέβαινε. Εγώ τους έλεγα, όταν πέφτει ξύλο να πηγαίνουμε κι εμείς. Κανείς δεν ερχόταν.

Αφιέρωμα | Μάης '68 | Μία πρόζα, δύο ποιήματα κι επτά εικόνες από τον αυτόπτη Κώστα Φέρρη

Βοσκοί Σκηνή από τους «Βοσκούς» που γυρίστηκαν το 1966 και βγήκε στις αίθουσες το 1967

Με τέτοια συνεννόηση έγινε και η αντίσταση κατά της χούντας;

Ο Θεοδωράκης έκανε συναυλίες, η Μελίνα έβγαζε λόγους. Η φιλοσοφία μου ήταν ότι μια βομβίτσα εκατό γραμμαρίων θα ήταν πολύ πιο σημαντική απ’ όλα αυτά. Μια μέρα, ένας σκηνοθέτης, το όνομά του δε θα πω, και ο πρόεδρος των Ελλήνων φοιτητών [στο Παρίσι] ήρθαν να μου ζητήσουν χρήματα. Εγώ για να τους προβοκάρω είπα να κάνουμε κάτι πραγματικά επαναστατικό. Να διαρρήξουμε μια τράπεζα. Αν θέλεις επανάσταση, πρέπει να κάνεις πράξεις επαναστατικές. Δεν το είπα βέβαια στα σοβαρά για την τράπεζα, αλλά αν δεχόντουσαν, θα ακολουθούσα. Δεν έγινε τίποτα. Ανήκαν σε κόμματα και περίμεναν γραμμή από κει. Μακριά από τη λογική της επανάστασης.


Αφιέρωμα | Μάης '68 | Ο Νίκος Θεοδοσίου μαρτυρά «δύο ή τρία πράγματα που ξέρει γι’ αυτήν»