Κάπου ανάμεσα στη μυθοπλασία, το ντοκιμαντέρ και την προσωπική εξομολόγηση, το «Μικρό Θλιμμένο Κορίτσι» είναι ένα έργο ζωής για την Μόνα Ασάς που ανασυνθέτει τη ζωή της μητέρας της, συγγραφέα και φωτογράφου Καρόλ Ασάς, μέσα από προσωπικά αρχεία, φωτογραφίες, ηχογραφήσεις, ημερολόγια. Εξερευνώντας τελικά όχι μόνο μια πολυεπίπεδη προσωπικότητα, η οποία άφησε τα τραύματά της να εισχωρήσουν μέσα στη ζωή και το έργο της, αλλά και μια διαδρομή που οδήγησε στην αυτοκτονία έχοντας πριν συνδιαλλαγεί με τις πιο φωτεινές αλλά και τις πιο σκοτεινές πλευρές της ανθρώπινης κατάστασης.
Σε ένα one woman show από αυτά που σπάνια βλέπουμε στο σινεμά σήμερα, η Μαριόν Κοτιγιάρ είναι η Καρόλ Ασάς, σε μια μεταμόρφωση που υπογραμμίζεται από τα χαρακτηριστικά μαλλιά και γυαλιά της συγγραφέα και φωτογράφου, αλλά αναδεικνύεται από το ταλέντο μιας ηθοποιού που μοιάζει να μπήκε βαθιά μέσα στη θλίψη της ηρωίδας της, δικαιώνοντάς την για κάθε σωστή η λάθος επιλογή της ζωής της.
Στο Flix, η Μαριόν Κοτιγιάρ μιλάει για αυτές τις συναντήσεις που αλλάζουν - καμιά φορά - τους ανθρώπους, την τέχνη που - πολλές φορές - δίνει νόημα στην καθημερινότητα και τις ταινίες που - μερικές φορές - το πιστεύεις, όταν το λένε πως «δεν μοιάζει με καμία άλλη από αυτές που έχω κάνει».
(φωτό: Numéro France 2022 / Boo George)
Η Μαριόν Κοτιγιάρ ως Καρόλ Ασάς στην ταινία
Είναι, δυστυχώς, πολύ σπάνιο πλέον να διαβάσεις ένα σενάριο και να πεις αμέσως ναι. Εδώ συνέβη. Και είχε πολύ καιρό να μου συμβεί. Μόλις το διάβασα είπα πως αυτό είναι κάτι που θέλω να κάνω. Και κατάλαβα πως όποιος το είχε γράψει, ήταν ένας πολύ ξεχωριστός άνθρωπος. Μπορώ πλέον να πω πως με την Μόνα είμαστε κάτι περισσότερο από φίλες. Κάναμε μαζί ένα ταξίδι τόσο βαθύ, που ήταν μυθοπλασία αλλά περισσότερο κι από μυθοπλασία, που ήταν ντοκιμαντέρ αλλά και περισσότερο από ντοκιμαντέρ.
Αναζητώ πάντα ένα καλό σενάριο, μια ωραία ιστορία. Δεν με ενδιέφερε ποτέ αν η ηρωίδα που θα υποδυθώ υπήρχε ή υπάρχει, αν είναι φανταστική, αν ο ρόλος είναι μεγάλος ή μικρός. Ολα έχουν να κάνουν με την ιστορία. Αυτό που σου δίνει πραγματική ελευθερία είναι η εμπειρία σου, η σχέση σου με τον σκηνοθέτη και φυσικά το σενάριο. Ενα καλό σενάριο είναι αυτό που σε κάνει να νιώθεις ελεύθερη ότι μπορείς όντως να δημιουργήσεις.
Μπήκα σε αυτήν την οικογένεια, χωρίς να είμαι μέλος της. Βγήκα όμως σαν ανήκα εκεί. Σαν να είχα νιώσει το τραύμα της. Σαν να ήμουν μέρος αυτού που στη θεραπεία ονομάζεται «οικογενειακός αστερισμός». Δεν το είχα συνειδητοποιήσει μέχρι που ένα μέλος του συνεργείου το είπε.
Μου αρέσουν οι μεταμορφώσεις. Ακόμη κι αν δεν είμαι εντελώς διαφορετική, υπάρχει πάντα ενός είδους μεταμόρφωση για οποιοδήποτε. Εδώ η δυσκολία ήταν ότι, φυσικά η μεταμόρφωση βοηθάει, όταν έχεις κάποια από τα προσωπικά αντικείμενα του ατόμου που υποδύεσαι. Πάντα βοηθάει. Η δυσκολία είναι ότι στην ταινία θα βλέπαμε το πραγματικό της πρόσωπο, θα ακούγαμε την πραγματική της φωνή και εγώ θα έπρεπε να μοιάζω μαζί της. Η σύγκριση ήταν άμεση. Δεν ξέραμε αν θα λειτουργήσει όλο αυτό. Εκανα ό,τι καλύτερο μπορούσα, αλλά ποτέ δεν ξέρεις.
Το να γίνεσαι ο κριτής όλων είναι η μεγαλύτερη παθολογία της εποχής μας. Και πραγματικά προσπαθώ να μην κρίνω κανέναν. Ποια είμαι εγώ που θα κρίνω τον άλλον; Ποιος είσαι εσύ που θα κρίνεις εμένα; Ποιοί είμαστε εμείς που κρίνουμε τους άλλους; Δεν γνωρίζουμε καλά καλά τον εαυτό μας, πώς μπορούμε να κρίνουμε κάποιον που δεν γνωρίζουμε; Μπορείς να αντιδράσεις συναισθηματικά σε μια συμπεριφορά ή να έχεις μια καλή η κακή διαίσθηση για κάποιον, αλλά αυτό δεν μου επιτρέπει να κρίνω κάποιον.»
Τίποτα δεν ήταν προφανές. Είχα δουλέψει μόνη μου πάνω στις ηχογραφήσεις, στη φωνή της Καρόλ. Οταν όμως πήγαμε στο γύρισμα τίποτα δεν έμοιαζε σωστό. Ειχα σαν οδηγό τα λόγια της, αλλά δεν ήταν καθόλου εύκολο να ακουστεί σωστό. Δεν μπορούσα να κάνω μια σκηνή χωρίς να σταματήσω. Οι σκηνές που υποδύομαι τον εαυτό μου είναι αυτοσχεδιαστικές. Δεν ήμουν σίγουρη αν κολλούσαν σε μια ταινία που μιλούσε για μια άλλη γυναίκα. Αλλά τελικά έγιναν όλα μια μεγαλύτερη εικόνα.
Το να γίνεσαι ο κριτής όλων είναι η μεγαλύτερη παθολογία της εποχής μας. Και πραγματικά προσπαθώ να μην κρίνω κανέναν. Οπως και στην ταινία δεν κρίνουμε την Καρόλ. Είμαστε εκεί για να την καταλάβουμε. Ποια είμαι εγώ που θα κρίνω τον άλλον; Ποιος είσαι εσύ που θα κρίνεις εμένα; Ποιοί είμαστε εμείς που κρίνουμε τους άλλους; Δεν γνωρίζουμε καλά καλά τον εαυτό μας, πώς μπορούμε να κρίνουμε κάποιον που δεν γνωρίζουμε;. Μπορείς να αντιδράσεις συναισθηματικά σε μια συμπεριφορά ή να έχεις μια καλή η κακή διαίσθηση για κάποιον, αλλά αυτό δεν μου επιτρέπει να κρίνω κάποιον.
Το να κάνεις μια ταινία που πραγματεύεται το θέμα της σεξουαλικής κακοποίησης, συμβάλλει στη θεραπευτική διαδικασία. Ο καθένας ακολουθεί τον δικό του δρόμο προς τη θεραπεία και παρόλο που χρειάζεται κάτι περισσότερο από μια ταινία για να επουλωθεί ένα τραύμα, νομίζω ότι αυτός είναι ένας όμορφος τρόπος για να ξεκινήσει αυτή η διαδικασία. Δεν ξέρω επίσης αν μπορούμε να θεραπεύσουμε τους νεκρούς, αλλά σε κάθε περίπτωση, είναι σημαντικό να μπορούμε να μεταφέρουμε τα λόγια ενός ανθρώπου που έχει υποφέρει τόσο πολύ επειδή δεν έχει ακουστεί. Είναι κάτι πολύ δυνατό και υπέροχο που με αγγίζει βαθιά.
Οταν μιλάς για μια γυναίκα που ήταν εγκλωβισμένη μέσα σε αυτά που η κοινωνία περίμενε από αυτήν, μια γυναίκα που είχε υποστεί σεξουαλική κακοποίηση, είναι σαφές ότι μιλάς για όλες τις γυναίκες. Οταν κάνεις τέχνη, όταν κάνεις σινεμά και λες κάτι πολύ προσωπικό, αλλά το λες με ειλικρίνεια, θα φτάσει στις καρδιές πολλών ανθρώπων.Μέσα σε αυτό κάποιοι θα αναγνωρίσουν τον εαυτό τους, θα ταυτιστούν. Κάπως έτσι η τέχνη γίνεται οικουμενική.
H τέχνη είναι απαραίτητη. Ο τρόπος με τον οποίο μας κάνει να κατανοούμε τον κόσμο γύρω μας είναι ανεκτίμητος. Ας σκεφτούμε μόνο τις χώρες στις οποίες η τέχνη είναι απαγορευμένη. Επικρατεί χάος. Και η δύναμη του σινεμά, περισσότερο από τις υπόλοιπες μορφές τέχνης, είναι ότι καταφέρνει να φτάσει βαθιά μέχρι το πιο αθέατο ανθρώπινο συναίσθημα.
Το «Μικρό Θλιμμένο Κορίτσι» της Μόνα Ασάς θα προβάλλεται στις ελληνικές αίθόυσες από την Πέμπτη 21 Νοεμβρίου.
