Συνέντευξη

Φαμπιέν Ριγκάλ: Το σινεμά σαν mixtape

στα 10

Με αφορμή την διοργάνωση του pop up festival των Future Shorts στην Αθήνα (το Σάββατο 21/1 στις 12.00 τα μεσάνυχτα και την Κυριακή 29/1 στις 12.00 το μεσημέρι στον Κινηματογράφο Δαναό) μιλήσαμε με τον εμπνευστή της διοργάνωσης (καθώς και του Secret Cinema) για την ιδέα πίσω από το Future Shorts και την πορεία τους από το Λονδίνο του 2003, στην Αθήνα του 2012, δια μέσου σχεδόν ολόκληρου του πλανήτη.

Flix Team
Φαμπιέν Ριγκάλ: Το σινεμά σαν mixtape

Το 2003 δούλευα στην παραγωγή ταινιών και είχα συνειδητοποιήσει ότι επρόκειτο για έναν πολύ κλειστό χώρο, μια αυστηρή βιομηχανία. Κυκλοφορούσαν εκπληκτικές ταινίες που κανείς δεν μπορούσε να δει. Και σκέφτηκα ότι αν δημιουργούσαμε ένα ελαφρώς διαφορετικό περιβάλλον, θα έμοιαζε περισσότερο με μια κοινωνική εμπειρία και θα προσέλκυε περισσότερο τους θεατές. Μεταχειρίστηκα τα FS σα music label, ή σα συναυλία. Το όλο νόημα είναι η δυναντότητα να δημιουργήσεις έναν οργανισμό που ζει κι αναπνέει, ένα φεστιβάλ όπου άνθρωποι βιώνουν ιστορίες, είτε ζουν στη Νέα Υόρκη, είτε στο Κάιρο, είτε στο Μπανγκλαντές. Και βλέποντας μαζί τις ταινίες, μαθαίνουμε κι αν υπάρχουν μεταξύ μας σύνδεσμοι. Για να συνεδεθείς με κάτι, πρέπει αυτό να σε αγγίζει και να σε ψυχαγωγεί και να σε εμπνέει. Να γίνεις ο ίδιος μέρος ενός Φεστιβάλ και να συνδεθείς με νέες ιστορίες και με τους άλλους ανθρώπους. Εχουμε ακόμα πολλή δουλειά να κάνουμε, αλλά νομίζω ότι το πλαίσιο έχει ήδη θεμελιωθεί.

swe

Αυτό που κάνει τα Future Shorts ξεχωριστά, είναι το ότι είναι πρόκειτια για μια εκδήλωση κοινωνική και προσβάσιμη, μπορεί να μετατραπεί σε κλαμπ, σε συναυλία, σε πάρτυ. Προβάλλουμε ταινίες, εκπληκτικές ταινίες, αλλά ταυτόχρονα συμβαίνουν κι άλλα πράγματα, άλλες τέχνες, μουσική, υπάρχει μια τοπική και, κυρίως, μια παγκόσμια πλευρά. Το ότι μια ταινία παρακολουθείται από τη Νέα Υόρκη και την Καμπούλ ταυτόχρονα, αποδεικνύει ότι δεν υπάρχουν περιορισμοί. Υπάρχουν μόνο ιστορίες.

swe

Η γκάμα των ταινιών που χωράνε στα future Shorts είναι παραγματικά ευρεία, είναι όμως όλες ταινίες που αφηγούνται μια ιστορία, σε συγκινούν, σε κάνουν να νιώσεις και ν’ αντιδράσεις. Δεν ενδιαφερόμαστε μόνο για πολυβραβευμένες ταινίες, αλλά κυρίως για φιλμ που είναι φρέσκα και έντονα. Είναι σα να προσπαθούμε να κάνουμε με κάθε πρόγραμμα ένα mix-tape, να υπάρχει η αίσθηση της συνέχειας από τη μία ταινία στην άλλη, ώστε το σύνολο να μοιάζει σχεδόν με μεγάλου μήκους ταινία. Εχουμε δύο προγραμματιστές και λαμβάνουμε περίπου 50 υποβολές την εβδομάδα, αλλά οι υποβολές είναι ανοιχτές, μπορεί κάποιος να στείλει την ταινία του όποτε θέλει. Ο στόχος μας είναι να κάνουμε την κάθε ταινία να τη δουν όσο γίνεται περισσότεροι θεατές. Χρειάστηκε χρόνος για να πειστεί ο κόσμος ότι είμαστε σοβαροί σ’ αυτό που κάνουμε. Τα Οσκαρ και τα BAFTA είναι θαυμάσια, αλλά για μένα το ζήτημα είναι οι εκατοντάδες χιλιάδων θεατές που μοιράζονται μια προβολή.

swe

Τα παραδοσιακά φεστιβάλ είναι μια μορφή κινηματογραφικής διανομής, αλλά σ εκάθε περίπτωση πρέπει να μπορείς να πείσεις το κοινό ότι έχεις πάθος γι’αυτό που κάνεις. Το Future Shorts είναι σα μια νέα μορφή διανομής. Αλλωστε ο κόσμος πια θέλει να έχει περισσότερο τον έλεγχο. Να μην περιμένει την απόφαση κάποιου άλλου. Αν αρκετοί άνθρωποι θέλουν κάτι, οφείλεις να το κάνεις να συμβεί. Εδώ το κοινό καθορίζει τη διανομή. Πάντα σκέφτομαι, πού παραπέρα μπορούμε να το ωθήσουμε, πώς θα προκαλέσουμε τις ίδιες μας τις ιδέες; Ο κόσμος έχει αρχίσει να κουράζεται με τα παραδοσιακά μέσα, δεν τα εμπιστεύεται πια. Θέλει να παίρνει μόνος του τις αποφάσεις του.

swe

To ξεκίνημα δεν ήταν καθόλου εύκολο, από την αρχή ήταν αγώνας. Όταν ξεκινήσαμε, πριν 9 χρόνια, ήμουν νεότερος και μάλλον λίγο ανόητος, θα μπορούσα να έχω κάνει αρκετά πράγματα διαφορετικά. Αντιμετωπίσαμε μεγάλη αντίσταση, αλλά πιστεύαμε πολύ σ’αυτό που στήναμε. Αλλωστε το κοινό είναι που σε καθοδηγεί στην επιτυχία. Αν ακούς το κοινό, τις αντιδράσεις του, εμπνέεσαι. Αν κάνεις ένα mix-tape, σκέφτεσαι την κοπέλα ή το αγόρι σου: τα Future Shorts είναι σαν η κοπέλα σου να είναι ένα εκατομμύριο άνθρωποι! Ηταν επιπλέον δύσκολο γιατί ο κινηματογράφος έχει μια αίσθηση παράδοσης, οι άνθρωποι τρομάζουν όταν βλέπουν αλλαγές. Αλλά πια μεγαλώσαμε και το κοινό αναγνωρίζει την αξία μας. Λανσάραμε τελευταία και τα Secret Restaurants, είμαστε φιλόδοξοι, θέλουμε ν’ αναπτυχθούμε ακόμα περισσότερο στο διαδίκτυο, να περάσουμε ακόμα και στην παραγωγή ταινιών για το ίντερνετ.

swe

Ημουν πρόσφατα στην Αθήνα, πήγα στην Επίδαυρο και είδα τον Κέβιν Σπέισι και συγκλονίστηκα στην ιδέα ότι η μισή πόλη είχε μετακινηθεί σ’ αυτό το θέρετρο για να δει Σέξπιρ, ήταν κάτι το εκπληκτικό. Ενθουσιάστηκα με τις ανοιχτές προβολές (θερινά σινεμά), με το ότι οι άνθρωποι βλέπουν μια ταινία στη γειτονιά τους και μπορούν και να την κουβεντιάσουν μετά. Αισθάνομαι ότι όταν τα πράγματα σε μια πόλη ή μια χώρα είναι δύσκολα, πρέπει να προσπαθείς να καταλάβεις, όχι τις ιδέες των πολιτικών, αλλά περισσότερο τι εμπιστεύεται ο κόσμος και τι θέλει να επικοινωνήσει. Να βρεις μια διαφορετική αλήθεια, ή ένα κίνημα, μια σκηνή, όπου οι άνθρωποι να μπορούν να νιώσουν ότι συμπορεύονται. Κι αυτό μπορεί σ’ ένα βαθμό ν’ αποτελέσει και το Future Shorts . Η ενέργεια στην Ελλάδα αυτή τη στιγμή πρέπει να είναι απίστευτη, η ανάγκη του να κάνεις κάτι. Ελπίζω ότι θα δημιουργήσουμε εκεί μια μεγάλη κοινότητα ανθρώπων που θα σκέφτονται το μέλλον, με νέες ιδέες και μια νέα εικόνα για την ταυτότητά τους, την ταυτότητα του πολιτισμού τους.

swe

Οπωσδήποτε το Future Shorts με απέσπασε από την πορεία μου. Ξεκίνησα να κάνω ταινίες κι αυτό ήταν πάρεργο, αλλά εξελίχθηκε σε κάτι σημαντικότερο. Θέλω να κάνω ταινίες, αλλά θέλω και οι ταινίες να μπορούν να ζουν! Όταν ήμουν μικρός πήγαινα σινεμά με πάθος και, τελικά, ίσως αυτό ήταν που πάντα ήθελα να κάνω και δεν το είχα καταλάβει. Και να το κάνω σ’ έναν οργανισμό που δεν έχει ίχνος ελιτισμού. Οπότε, μπορεί να πήρα… άδεια 9 χρόνων, αλλά ελπίζω ότι έμαθα πολύ περισσότερα πράγματα.