Ο Μπάμπης Παπαδόπουλος, γνωστός τόσο από τις θρυλικές «Τρύπες», όσο κι από την μετέπειτα προσωπική του πορεία, συνθέτει ένα κιθαριστικό soundtrack για το «Μικρό Ψάρι» του Γιάννη Οικονομίδη, το οποίο ακολουθεί τον Στράτο στις μεγάλες του αποφάσεις - μοιάζει πραγματικά να τον συνοδεύει, να του συμπαρίσταται, να του σιγοψιθυρίζει. Η ελεγειακή θλίψη της κατάντιας της σύγχρονης νεοελληνικής κοινωνίας, η μοναξιά του αντιήρωα, η ανάταση όταν εκείνος αναλαμβάνει δράση - αλλά μία δράση αυτοθυσίας και βρώμικου ξεκαθαρίσματος - όλα εντυπώνονται στο μουσικό σκορ του Παπαδόπουλου, κατοικούν στο μυαλό σου και ξαναπαίζονται σε λούπα, ακόμα κι όταν έχεις εγκαταλείψει τη σκοτεινή αίθουσα. Οταν έχεις βγει ξανά στη σκοτεινή πραγματικότητα.
Το Flix είχε την ευκαιρία να μιλήσει στον Μπάμπη Παπαδόπουλο, ο οποίος έχει γράψει τη δική του διάσημη ιστορία στο χώρο της μουσικής, αλλά μοιάζει να έχει την όρεξη να πειραματιστεί και να συνεχίσει να πειραματίζεται με την τέχνη του σινεμά.
Πώς έγινε η γνωριμία σας με τον Γιάννη Οικονομίδη και η πρόταση να γράψετε την μουσική της ταινίας;
Νομίζω ότι γνωριζόμασταν έτσι κι αλλιώς, από πριν. Απλώς δεν είχαμε γνωριστεί προσωπικά. Ενιωθα ότι τον ήξερα μέσα από τις ταινίες του, κι εκείνος μέσα από τα δικά μου πρότζεκτς. Υπήρχε μία αμοιβαία εκτίμηση. Γιατί όταν συναντηθήκαμε τυχαία μία μέρα σ' ένα σινεμά, πήγαμε αυθόρμητα ο ένας προς τον άλλον, δώσαμε χέρια κατευθείαν και ξεκινήσαμε να μιλάμε σαν να γνωριζόμασταν χρόνια. Αναπτύχθηκε μία προσωπική σχέση λοιπόν, κι όταν ετοίμαζε την ταινία, όσο ήταν ακόμα στο στάδιο του σεναρίου, μου πρότεινε να γράψω τη μουσική. Φυσικά, δέχτηκα με χαρά.
Εχετε τη δική σας σημαντική πορεία με τις Τρύπες, τις συνεργασίες μας με μουσικούς όπως ο Νίκος Παπάζογλου, ή ο Θανάσης Παπακωνσταντίνου, όπως επίσης και την προσωπική σας δουλειά, αλλά το να γράψει κανείς την μουσική μίας ταινίας είναι κάτι εντελώς ξεχωριστό; Είχατε μία πρώτη εμπειρία με την «Αγρύπνια» του Νίκου Γραμματικού και τώρα ήρθε «Το Μικρό Ψάρι». Ποια είναι η μεγαλύτερη πρόκληση όταν κανείς αναμετρηθεί με το σινεμά;
Ναι, είχα μία πρώτη εμπειρία με την «Αγρύπνια», και είχα παίξει επίσης τις κιθάρες στο soundtrack του «Βασιλιά», πάλι του Γραμματικού. Μάλλον ακολουθώ τον Μουρίκη κατά πόδας (γελάει), ο οποίος παρεμπιπτόντως, εδώ στο «Μικρό Ψάρι» δίνει την ερμηνεία της ζωής του. Τώρα, ποια είναι η πρόκληση. Οταν καλείσαι να γράψεις την μουσική μίας ταινίας στέκεσαι μπροστά σ' έναν ήδη σχηματισμένο κόσμο. Ο σκηνοθέτης, ο σεναριογράφος, όσοι καθοδηγούν την ιστορία μίας ταινίας, έχουν ήδη πλάσει το σύμπαν της. Οπότε ένας μουσικός μπαίνει σ' ένα, κατά πολύ, προκαθορισμένο πλαίσιο. Η μουσική έρχεται στο τέλος για να τονίσει όσα πρέπει, να δώσει μία επιπλέον διάσταση, να χρωματίσει κάποια πράγματα, ή και να σωπάσει - εξίσου σημαντικό κι αυτό. Η μουσική συμμετέχει σε μία ταινία ως ένας ακόμα χαρακτήρας - αυτό μου αρέσει τόσο στο θέατρο, όσο και στον κινηματογράφο. Ετσι κι αλλιώς είναι τόσο περιεκτικές κι ολοκληρωμένες τέχνες αυτές, που αγκαλιάζουν κι όλες τις υπόλοιπες. Ειδικά στις ταινίες του Γιάννη, ο κόσμος που δημιουργεί είναι πολύ ιδιαίτερος. Οι προηγούμενες ταινίες του δεν είχαν μουσική και εμένα δεν μου έλειψε. Οπότε όταν μου πρότεινε τώρα να εντάξουμε μουσική, πλησίασα διακριτικά. Και κατά τη γνώμη μου, αυτή πρέπει να είναι η σχέση μουσικού-σκηνοθέτη. Να λειτουργούν σεβόμενοι τα όρια, σαν καλοκουρδισμένη ορχήστρα. καλοκουρδισμένη ορχήστρα: κάποιοι θα έχουν το σόλο και κάποιοι θα παίξουν μόνο μια νότα. Αλλά είναι το ίδιο σημαντικοί. Ετσι αντιμετωπίζω γενικότερα τις συνεργασίες μου και ειδικά όταν γράφω για τον κινηματογράφο.
Ποια ήταν η διαδικασία; Γράφατε παράλληλα με το γύρισμα; Πάνω στο σενάριο, ή περιμένατε να δείτε μια πρώτη εικόνα για να πατήσετε και να εμπνευστείτε;
Από τη στιγμή που μου αφηγήθηκε την ιστορία ο Γιάννης ξεκίνησα να σκέφτομαι πράγματα. Με το που πήρα το αρχικό σενάριο, ήδη είχα κάνει τα πρώτα σχέδια, τα οποία και έδειξα στο Γιάννη και καταλήξαμε σε κεντρικό θέμα, γραμμή και ατμόσφαιρα. Από εκεί και πέρα ήμουν κοντά σε όλη τη διαδικασία: πήγα στα ρεπεράζ, είδα τους χώρους, είδα πρόσωπα. Ο Γιάννης μου έφερνε φωτογραφίες για να καταλάβω την ατμόσφαιρα του φιλμ. Σαφώς, η περισσότερη δουλειά έγινε κατά τη διάρκεια του μοντάζ, όπου εκεί πλέον μιλάμε για το ρυθμό της ταινίας και πώς πρέπει να ενταχθεί μέσα η μουσική. Ομως ένιωθα ότι δουλεύαμε, παράλληλα. Καθόλη τη διάρκεια της παραγωγής.
Ο Γιάννης Οικονομίδης χαρακτηρίζει την ταινία ως ένα γκανγκστερικό νουάρ. Είχατε το mood αυτό στο μυαλό σας για να γράψετε αναλόγως μουσική; Υπάρχουν φιλμ νουάρ που για εσάς αποτελούν αγαπημένα και πρότυπα soundtracks;
Οχι, όχι δεν είχα κάτι τέτοιο στο μυαλό μου. Δεν είναι ότι δεν έχω αγαπημένα soundtracks και ότι βαθιά μέσα μου δεν με έχουν επηρεάσει πολλά. Ομως στη συγκεκριμένη ταινία η προσέγγισή μου ήταν εντελώς διαφορετική. Θεωρώ ότι το «Μικρό Ψάρι» είναι κάτι το πολύ ελληνικό και σημερινό. Προσπάθησα να το αντιμετωπίσω έτσι: ως κάτι το καινούργιο και το ιδιαίτερο. Πάντως δεν ξεκίνησα να κάνω ένα κιθαριστικό soundtrack, αυτό βγήκε στην πορεία. Κιθαριστικά soundtracks υπάρχουν πολλά και σπουδαία - από τον Νιλ Γιανγκ μέχρι τον Ράι Κούντερ. Ομως εγώ θεωρώ ότι το «Μικρό Ψάρι» είναι πιο ταιριαστό υφολογικά, παραδείγματος χάρη, με το «Pat Garrett & Billy the Kid» και το πώς ο Μπομπ Ντίλαν πλησιάζει τον ήρωα, πώς τον ακολουθεί, πώς μοιάζει σαν να του τραγουδάει συνέχεια κάτι. Οι επιρροές λοιπόν φυσικά και υπάρχουν, όλοι κουβαλάμε καταβολές, αλλά προσπάθησα να τις αφήσω πίσω μου και να το προσεγγίσω εκ νέου.
Πώς είδες εσύ την ταινία, πέρα από το είδος και τη φόρμα της; Πιστεύεις ότι γεννήθηκε σε εποχές που όλοι νιώθουμε ότι χρειαζόμαστε έναν Στράτο;
Η ταινία για μένα είναι μία εξαιρετική καταγραφή χαρακτήρων. Το είδος της δεν έχει να κάνει. Φυσικά και κανείς μας δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι έχει προσωπική σχέση ή ταυτίζεται με συγκεκριμένους τύπους του υπόκοσμου. Ολοι όμως έχουμε δει τις τάσεις, τους χαρακτήρες, τα διαφορετικά πρόσωπα των νεοελλήνων γύρω μας. Στην ουσία πρέπει να μείνουμε. Το στόρι και το γκανγκστερικό ύφος είναι η φόρμα - ένα κινηματογραφικό παραμύθι που θέλει να μας παρουσιάσει όσα έχει να μας πει μ' έναν τρόπο που θα μας κρατήσει ζωντανό το ενδιαφέρον.
Το soundtrack του «Mικρού Ψαριού» θα κυκλοφορήσει μόνο σε έκδοση βινυλίου 10’’. Πώς πήρατε αυτή την απόφαση; Κάνει την επιστροφή του το βινύλιο στην Ελλάδα;
Το βινύλιο πάντα είχε τους λάτρεις του. Απλά από το 1990 και μετά περάσαμε και περνάμε αυτή την εποχή της ψηφιοποίησης. Η Ελλάδα ήταν η μόνη χώρα που εξαφάνισε το βινύλιο - σε όσα ταξίδια πήγα στο εξωτερικό, έβλεπες δισκάδικα γεμάτα από κόσμο που έψαχναν και αγόραζαν βινύλιο. Νομίζω ότι δε θα χαθεί ποτέ. Προσωπικά το αγαπώ πολύ: το υλικό του, την ποιότητα του ήχου του, το ότι το κρατάω και χαζεύω το εξώφυλλο. Είμαι και σε μία ηλικία που άρχισε η πρεσβυωπία και με βολεύει να έρχομαι αντιμέτωπος με μεγαλύτερες επιφάνειες (γελάει). Μιλώντας σοβαρά, πιστεύω ότι ταιριάζει απόλυτα στην ταινία το βινύλιο. Ταιριάζει στο ύφος, τόσο της ταινίας όσο και της ακουστικής μουσικής.
Και σ' αυτό το σημείο ο Μπάμπης Παπαδόπουλος, η Feelgood Records και το Flix σας έχουν μία έκπληξη: κερδίσετε το συλλεκτικό βινύλιο του soundtrack του «Μικρού Ψαριού»! Στείλτε email στο win@flix.gr με το ονοματεπώνυμό σας και τη διεύθυνσή σας, σημειώνοντας οπωσδήποτε στο subject του mail την ένδειξη «Μικρό Ψάρι βινύλιο» και μπείτε στην κλήρωση. Εναλλακτικά, κάντε share στο post του διαγωνισμού στο Facebook. Ο διαγωνισμός θα διαρκέσει μέχρι και τη Δευτέρα 31 Μαρτίου και οι νικητές της κλήρωσης θα ενημερωθούν με email την Τρίτη, 1η Απριλίου.
Ακούστε το κεντρικό θέμα και δείτε το promo του soundtrack εδώ:
.
Ολα όσα χρειάζεται να ξέρετε για «Το Μικρό Ψάρι»:
- Η κριτική του Flix για «Το Μικρό Ψάρι»
- Γιάννης Οικονομίδης & Βαγγέλης Μουρίκης: «Ελληνα, σήκω από τον καναπέ σου!»
- «Το Μικρό Ψάρι»: δείτε αποκλειστικά το making of της νέας ταινίας του Γιάννη Οικονομίδη
- Τάσος Παυλόπουλος: Σχεδιάζοντας το πόστερ για το «Μικρό Ψάρι»
- Berlinale 2014: «Το Μικρό Ψάρι» δείχνει τα δόντια του
- Berlinale 2014: Γιάννης Οικονομίδης, Βαγγέλης Μουρίκης, Βίκυ Παπαδοπούλου στην κάμερα του Flix
- Ποιος είναι ο Στράτος; Πρώτες σκηνές από το «Μικρό Ψάρι» του Γιάννη Οικονομίδη
- «Το μεγάλο ψάρι τρώει το μικρό, βλάκα»: Τρέιλερ για το «Μικρό Ψάρι» του Γιάννη Οικονομίδη
